“Η λιγότερη φωτεινή πλευρά της διοργάνωσης των αστέρων του παγκόσμιου ποδοσφαίρου βγήκε στο φως το καλοκαίρι του 2013. Η είδηση που έκανε τα διεθνή μέσα -κι αργότερα τη FIFA και τους εμίρηδες του Κατάρ- να ασχοληθούν με την «τύχη» όσων δουλεύουν στα εργοτάξια των αθλητικών εγκαταστάσεων ήταν ο θάνατος 44 νεπαλέζων εργατών μέσα σε πέντε μόλις ημέρες (4-8 Αυγούστου 2013).”

Το περιοδικό Fortune είχε ενημερώσει πριν ένα χρόνο πως το Κατάρ είναι το πιο πλούσιο κράτος του πλανήτη. Στοιχείο που προέκυπτε από έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Το κράτος αυτό  έχει το μεγαλύτερο κατά κεφαλήν εισόδημα, παρ’ ότι εκτείνεται σε μόλις 11.581 τετραγωνικά χιλιόμετρα, στα οποία ζουν 2.641.669 άνθρωποι.

Είναι η δεύτερη χώρα σε εξαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου, μετά τη Ρωσία που τη λες και μεγαλύτερη σε έκταση, χώρα. Αυτήν ανταγωνίζεται το Κατάρ και σε επίπεδο επιτυχίας στη διοργάνωση Παγκοσμίου Κυπέλλου.

Μέχρι τον Μάιο του 2017 όλα ήταν -σχεδόν- υπέροχα. Εννοώ δεν υπήρχε κάποιο πρόβλημα που να απειλεί το status. Τότε προέκυψε η διένεξη του Κατάρ με τη Σαουδική Αραβία -η νέα, διότι μέσα στα χρόνια πολλές φορές η τελευταία εξέλαβε ως απειλή το μικροσκοπικό κράτος, για την περιφερειακή της ισχύ. Στο επίκεντρο της ιστορίας τέθηκε το Ιράν -δηλαδή, το φυσικό αέριο αυτού.

Είχε προηγηθεί η επίσκεψη του Donald Trump. Ακολούθησε η δήλωση “το Qatar στηρίζει την τρομοκρατία” και η απομόνωση της χώρας από τα υπόλοιπα μέλη του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου που είχε δημιουργηθεί το 1981 (και αφορούσε τις έξι μοναρχίες της περιοχής). Ένα και πλέον χρόνο μετά, η περιοχή του Κόλπου παραμένει διχασμένη και ασταθής, με τη Σαουδική Αραβία να είναι πια με την πλάτη στον τοίχο, καθώς προσπαθεί να αποδείξει ότι δεν διέταξε τη δολοφονία του δημοσιογράφου Jamal Khashoggi. Όλα τα στοιχεία δείχνουν το αντίθετο -για την πρώτη δολοφονία της ιστορίας μέσα σε προξενείο.

Το Κατάρ έχει επικεντρωθεί στο να προλάβει να δημιουργήσει όλες τις εγκαταστάσεις που θα της επιτρέψουν να διοργανώσει ένα εξαιρετικό World Cup το 2022 (που θα αρχίσει την ίδια μέρα με σήμερα, σε τέσσερα χρόνια), ώστε και να διαφημιστεί απ’ άκρη σ’ άκρη του πλανήτη.

H συμφωνία με τη FIFA αφορά την κατασκευή 9 νέων και υπερπολυτελών σταδίων και την ανακαίνιση τριών σε 7 διαφορετικές πόλεις.

Μετά τα στοιχεία που προέκυψαν και αφορούσαν τον τρόπο που πήρε τη διοργάνωση από τη FIFA (διατάχθηκε σχετική έρευνα που κατέληξε στο ότι υπήρχαν παρατυπίες), εμφανίστηκαν και πολλά ρεπορτάζ για τον τρόπο που φέρονται οι διοργανωτές στους ανθρώπους που έχουν αναλάβει να οικοδομήσουν τις απαραίτητες εγκαταστάσεις.

Στην πλειοψηφία τους, οι εργάτες είναι μετανάστες, οι οποίοι πλήρωσαν 536 ευρώ σε πρακτορεία, για να βρουν και να πάρουν τις δουλειές, συν τη visa. Από την τσέπη τους. Στη συνέχεια είδαν τα δικαιώματα τους (ανθρώπινα, εργασιακά, τα πάντα) πλήττονταν καθημερινά. Μπήκαν στη μέση όλες οι σχετικές οργανώσεις και διασφαλίστηκαν τα βασικά. “Όχι όμως, επαρκείς, γιατί η συντριπτική πλειοψηφία των κατασκευών είναι εκτός των σταδίων”, τονίζει ο Minky Worden, διευθυντής παγκόσμιων πρωτοβουλιών στη Human Rights Watch, για να καταλήξει στο ότι “σε αυτήν τη χώρα το πρόβλημα είναι να μπορείς να παρακολουθήσεις τι γίνεται και αν εφαρμόζονται τα συμφωνηθέντα”.

Μόλις τον περασμένο Σεπτέμβριο καταργήθηκε ο όρος που έλεγε πως ‘ο εργαζόμενος θα πρέπει να εξασφαλίσει την έγκριση του εργοδότη, ώστε να μπορεί να επιστρέψει στη χώρα του με το πέρας των εργασιών του’ (Πρόκειται για το λεγόμενο σύστημα kafala, σύμφωνα με το οποίο καθένας από τους αλλοδαπούς που θέλει να δουλέψει στο Κατάρ μετατρέπεται , πριν ακόμα πατήσει το πόδι του στο εμιράτο, σε υποτελή του μελλοντικού εργοδότη).  Επίσης, αποφασίστηκε να πληρώσει η διοργανώτρια αρχή τους ατζέντηδες -ποσό που θα φτάσει 21.342.000 ευρώ την προσεχή τριετία. Επίσης, καταργήθηκε η προμήθεια στην αποστολή των χρημάτων που λαμβάνουν οι εργάτες, στις χώρες τους.

Εξακολουθούν να δουλεύουν τις πιο καυτές ώρες της ημέρας, όπως και οι εργολάβοι εξακολουθούν να κρατούν τα διαβατήρια των εργατών, για να μην μπορούν να φύγουν. Επίσης, σε πολλές περιπτώσεις οι εταιρείες δεν πληρώνουν τους μετανάστες, για μήνες.

Η αμοιβή για εργασία οκτώ ωρών την ημέρα, έξι ημέρες την εβδομάδα είναι 180 ευρώ το μήνα

Υποθετικά οι εργάτες δεν πληρώνουν το φαγητό (δεν υπάρχει ποικιλία, κυρίως chapati που είναι το ψωμί των Ινδών -υπάρχουν άνθρωποι που ‘χουν μήνες να φάνε ένα κανονικό πιάτο φαγητό) και τη στέγαση. Στην πράξη έχουν έξοδα. Περιορισμένα, καθώς τα χρήματα πρέπει να σταλούν στις οικογένειες τους. Όπως είπε ένας 29χρονος στη Guardian “δεν έχουμε άλλη επιλογή. Είναι ή αυτό ή η αυτοκτονία”.

Toν Αύγουστο ο 23χρονος Tharu, από το Νepal έπεσε από αερογέφυρα του σταδίου al-Wakrah (που θα κοστίσει 575.283.200 ευρώ) και σκοτώθηκε. Ήταν το τελευταίο θύμα των ανεπαρκών κανόνων ασφαλείας. Αποδείχθηκε πως είχε αφαιρεθεί μια πλάκα στο πάτωμα, δεν έγινε κάποια ενημέρωση, ο Tharu κουβαλούσε στην πλάτη του ένα καδρόνι, δεν είδε το κενό και έγινε ό,τι έγινε.

Διατάχθηκε έρευνα και από την πολιτεία, με τους καθ’ ύλην αρμοδίους να υπόσχονται -στη μνήμη του νεαρού άνδρα- να τακτοποιήσουν όλα τα θέματα ασφαλείας, στα εργοτάξια. Ομολόγησαν ότι οι πολλές διαφορετικές εθνικότητες δημιουργούν πρόβλημα και στην επικοινωνία “που γίνεται με τα χέρια”.

Τέσσερα χρόνια πριν τη διοργάνωση και οκτώ αφότου άρχισαν τα έργα, ακόμα υπάρχουν καταγγελίες για ‘συνεχιζόμενη εκμετάλλευση των μεταναστών που εργάζονται για το τουρνουά’ και για ‘ανεπαρκείς μεταρρυθμίσεις’, παρ’ ότι οι διοργανωτές επιμένουν πως βελτίωσαν άρδην τις συνθήκες.

Έρευνα του International Union Confederation που δημοσιεύτηκε  από την inews.co.uk ενημερώνει ότι πάνω από 1.200 μετανάστες πέθαναν, ενώ εργάζονταν στα projects που αφορούν το World Cup 2022

O Αllan Hogarth, επικεφαλής της Διεθνούς Αμνηστίας στο Ηνωμένο Βασίλειο δήλωσε πως “αν το Qatar είδε το Παγκόσμιο Κύπελλο ως τρόπο να ‘ξεπλύνει’ μέσω του αθλητισμού την αμαύρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, διαπίστωσε τελικά, πως γύρισε μπούμερανγκ. Όλος ο κόσμος ξέρει πια για το φρικιαστικό ρεκόρ που αφορά την καταπάτηση δικαιωμάτων”. Αλλά κανείς -εξ όσων πρέπει- δεν κάνει κάτι. Γι’ αυτό και διαβάζουμε ειδήσεις όπως, “το Qatar περιμένει 1.5 εκατομμύρια επισκέπτες, όπως αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση για το World Cup του 2022″.