Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο Περιοδικό Πορεία, τεύχος 53, που κυκλοφορεί

Αντιμέτωποι με μια νέα πραγματικότητα βρίσκονται πλέον οι εργαζόμενοι, αφού οι περισσότερες διατάξεις του νόμου Χατζηδάκη που ψηφίστηκε στη βουλή το καλοκαίρι άρχισαν άμεσα να εφαρμόζονται. Πρόθεση της κυβέρνησης είναι μέχρι τις αρχές του 2022 να έχουν ενεργοποιηθεί και τα υπόλοιπα άρθρα του νόμου, όπως η υποχρέωση εγγραφής των σωματείων στο Γενικό Μητρώο Συνδικαλιστικών Οργανώσεων. Οι εργοδότες έχουν πλέον στα χέρια τους ένα πολύ ισχυρό οπλοστάσιο για την περεταίρω εκμετάλλευση των εργαζομένων, αλλά και για το χτύπημα των δημοκρατικών διαδικασιών του συνδικαλιστικού κινήματος με σκοπό τον αφοπλισμό και τον μεγαλύτερο έλεγχο των σωματείων και των συνδικάτων. 

Η περίπτωση της e-food

H εταιρεία της διαδικτυακής πλατφόρμας της e-food θέλησε να αξιοποιήσει τις ρυθμίσεις του νόμου για να μετατρέψει τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου εκατοντάδων εργαζομένων της, σε καθεστώς αυτοαπασχόλησης. Οι ρυθμίσεις αυτές αποτελούσαν πάγιες αξιώσεις των εταιρειών αυτών.

Ο αγώνας των εκπαιδευτικών και των λιμενεργατών στα δικαστήρια

Τόσο στην περίπτωση της απεργία των καθηγητών που αντιτάχθηκαν στον εξαναγκασμό τους σε άμισθες επιτηρήσεις στις εξετάσεις των μαθητών σε πρότυπα σχολεία, όπως και στην απεργία-αποχή των εκπαιδευτικών από την αξιολόγηση, το υπουργείο παιδείας αξιοποιώντας διατάξεις που αφορούν στο δικαίωμα των σωματείων να προκηρύσσουν απεργία, προσέφυγε στα δικαστήρια βγάζοντας και στις δύο περιπτώσεις παράνομο τον αγώνα τους. Το ίδιο ακριβώς συνέβη και στις απεργίες που κήρυξαν οι εργαζόμενοι της COSCO στον σταθμό εμπορευματοκιβωτίων στο λιμάνι του Πειραιά.

Μία από τις βασικές κατακτήσεις των εργαζομένων εδώ και ένα αίωνα (!) που κατάφερε να πάρει πίσω η κυβέρνηση με το νόμο Χατζηδάκη είναι το 8ωρο. Ο εργοδότης πλέον έχει το δικαίωμα να απασχολεί τον εργαζόμενο μέχρι και 10 ώρες την ημέρα με αντίστοιχη μείωση του εργάσιμου χρόνου σε επόμενο διάστημα. Πλέον η διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου θα γίνεται σε ατομικό επίπεδο μεταξύ εργαζομένου και εργοδότη. 

Η κυριακάτικη αργία είναι για χρόνια στο στόχαστρο των κυβερνήσεων. Με κάθε τρόπο προσπαθούσαν να την καταργήσουν στον κλάδο του εμπορίου. Πλέον, ουσιαστικά καταργείται σε μια σειρά ακόμα κλάδους, όπως της πληροφορικής, των logistics και της βιομηχανίας. Η οριζόντια αύξηση σε όλους τους κλάδους των υπερωριών σε έως και 3 ώρες την ημέρα και σε έως 150 ώρες το χρόνο, καθώς και η θεσμοθέτηση απλήρωτων υπερωριών μέσω της ανταλλαγής με ρεπό και η περεταίρω θεσμοθέτηση της τηλεργασίας, θα έχoυν το επόμενο διάστημα μεγάλες επιπτώσεις στην καθημερινότητα του εργαζόμενου κόσμου.
Φυσικά δεν παρέλειψαν να πάρουν και μέτρα απέναντι σε αυτό που πραγματικά μπορεί να χαλάσει τα σχέδια τους, το συνδικαλιστικό κίνημα, την απεργία και το συλλογικό αγώνα. Ήδη μεγαλύτερα εμπόδια έχουν να αντιμετωπίσουν τα σωματεία και τα συνδικάτα των εργαζομένων τόσο στην δράση τους όσο και στην ίδια τους την λειτουργία. Η υποχρέωση ορισμού προσωπικού ασφαλείας στις απεργίες, η υποχρέωση διεξαγωγής των διαδικασιών τους, όπως οι συνελεύσεις και εκλογές, μέσω του διαδικτύου, το φακέλωμα των διοικητικών συμβουλίων τους, των μελών τους και των οικονομικών τους στοιχείων με την υποχρεωτική καταγραφή τους στο Γενικό Μητρώο Συνδικαλιστικών Οργανώσεων,  καθώς και η εισαγωγή νέων λόγων που τα δικαστήρια θα μπορούν να θέτουν τους αγώνες παράνομους (π.χ «άσκηση ψυχολογικής βία», παρεμπόδιση πρόσβασης στην εργασία) είναι κάποια από τα νέα όπλα της εργοδοσία σε αυτό το επίπεδο.

Η κυβέρνηση κατάφερε μέσα στα δύο χρόνια της πανδημίας να μετατρέψει το πρόβλημα σε πλεονέκτημα για τα συμφέροντα της τάξης που εκπροσωπεί. Με την επιβολή του φόβου έκλεισε το λαό στο σπίτι και με την ευθυγράμμιση πίσω της όλων των κοινοβουλευτικών κομμάτων και των ξεπουλημένων ηγεσιών του συνδικαλιστικού κινήματος κατάφερε να περάσει δεκάδες αντεργατικούς νόμους και διατάξεις, ξηλώνοντας κατακτήσεις ενός ολόκληρου αιώνα από τα χέρια της εργατικής τάξη. 

Όμως, ο νικηφόρος αγώνας των διανομέων της e-food και ο μεγάλος αγώνας των εκπαιδευτικών που κατάφερε να συσπειρώσει τη συντριπτική πλειοψηφία του κλάδου ενάντια στα σχέδια του υπουργείου μόνο ελπίδες γεννούν για το επόμενο διάστημα και δείχνουν το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουν οι εργαζόμενοι, βγάζοντας χρήσιμα συμπεράσματα. Οι διανομείς κατάφεραν, όχι μόνο να παρθούν πίσω οι απολύσεις, αλλά και να υποχρεώσουν την εταιρεία να ικανοποιήσει μια σειρά αιτημάτων τους. Κατάφεραν να αντιδράσουν έγκαιρα, συσπειρωμένοι πάνω στα συγκεκριμένα αιτήματα, με συντονισμό των σωματείων που δρουν στο χώρο τους, κόντρα στις πολιτικές της διάσπασης του αγώνα και των πολυσέλιδων πολιτικών πλαισίων που οι δυνάμεις του ΠΑΜΕ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ θεωρούν απαραίτητη προϋπόθεση για την πραγματοποίηση ενός αγώνα. Από την άλλη, οι εκπαιδευτικοί με την τεράστια συμμετοχή τους στην απεργία έδειξαν την διάθεσή τους να έρθουν κόντρα στο υπουργείο. Όμως, αφενός η ηττοπαθής στάση των δυνάμεων του ΠΑΜΕ που πριν την πραγματοποίηση της απεργίας ζητούσε να στηθούν κάλπες, ώστε οι εκπαιδευτικοί «να το ξανασκεφτούν», αφετέρου η προδοτική στάση των συνδικαλιστικών δυνάμεων του ΣΥΡΙΖΑ, του ΚΙΝΑΛ και της Νέας Δημοκρατίας που με πραξικοπηματικό τρόπο αγνόησαν τις αποφάσεις των εκπαιδευτικών, ξεπούλησαν τον αγώνα.

Λεωνίδας Σ.

πηγή: Πορεία