Ίσως θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε κάτι εκ προοιμίου. Οι νόμιμες δραστηριότητες των τραπεζών που διαφυλάσσονται από κοινοτικές ντιρεκτίβες, νόμους, προεδρικά διατάγματα, υπουργικές αποφάσεις, εσωτερικές εγκυκλίους, κλπ., κλπ., αποτελούν το προπέτασμα των παράνομων λειτουργιών τους. Με δύο λόγια, οι τράπεζες αποτελούν μία «βιτρίνα», ή απλά στην αγοραία διατύπωση, ένα «πλυντήριο ξεπλύματος μαύρου ή παράνομου χρήματος». Ιδίως σε περιπτώσεις οικονομικής δυσπραγίας λόγω οικονομικής και υγειονομικής κρίσης, οι παράνομες δραστηριότητες πολλαπλασιάζονται και η έξαρση του φαινομένου ξεφεύγει από τα «ελεγχόμενα όρια» του συστήματος. Ας μην ξεχνάμε πως ο ανταγωνισμός είναι το κυρίαρχο φαινόμενο μεταξύ των μονοπωλίων και άρα τα «καρφιά» ένθεν κακείθεν, δίνουν και παίρνουν.

 «Σε περιδίνηση και το αμερικανικό χρηματιστήριο σε μια μέρα αγωνίας και απότομων πτώσεων στις διεθνείς αγορές για το σκάνδαλο με το ξέπλυμα μαύρου χρήματος…». Kαθίζηση λοιπόν των διεθνών Χρηματιστηρίων και ιδιαίτερα των μετοχών του τραπεζικού τομέα, καταγράφουν σήμερα (22/09) τα ΜΜΕ, μετά τα δημοσιεύματα στον διεθνή Τύπο για ένα νέο τραπεζικό σκάνδαλο που αφορά (σε τι άλλο;) σε ξέπλυμα «μαύρου» χρήματος. Στο σκάνδαλο εμπλέκονται πρωτίστως η Barclays  Bank , η HSBC, η PMorgan Chase, η Standard Chartered, η Deutsche Bank, η Bank of New York Mellon και πολλές άλλες, αλλά και τα Χρηματιστήρια, που όλα μαζί φέρονται να έχουν διακινήσει  αστρονομικά ποσά παράνομων (ξεπλυμένων στις ΗΠΑ) κεφαλαίων, τουλάχιστον για δύο δεκαετίες, γνωρίζοντας πολύ καλά την προέλευση αυτών των κεφαλαίων. Το αδιανόητο της υπόθεσης είναι πως το «Δίκτυο Επιβολής Χρηματοοικονομικών Εγκλημάτων» του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ, αποφάσισε να κινητοποιηθεί μετά από…2.000 καταγγελίες «ύποπτης δραστηριότητας», που διοχετεύτηκαν από διάφορους ανταγωνιστικούς φορείς!

Το νέο κραχ επιτείνεται και από την παγκόσμια έξαρση της υγειονομικής κρίσης που προβλέπει γενικό  lockdown  και άρα νέα παράλυση της οικονομικής δραστηριότητας.

***

Αλλά ας έρθουμε στο ξέπλυμα του «μαύρου» χρήματος.

Θα αναρωτιέται κανείς πόσο είναι αυτό το «μαύρο» χρήμα για το οποίο τόσος ντόρος γίνεται. Ενδεικτικά να πούμε πως αν το παγκόσμιο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) φθάνει σήμερα τα 134,98 τρις δολάρια, το «μαύρο» αντίστοιχό του ξεπερνά το τετραπλάσιο! Για τέτοια θηριώδη μεγέθη αναφερόμαστε, που προέρχονται από μη φορολογούμενα ποσά (αποκρύψεις περιουσιακών στοιχείων, ναρκωτικά, πορνεία, δουλεμπόριο, υπερ ή υποτιμολογήσεις, κλπ. απάτες. Για την ιστορία να σημειώσουμε πως ο διαβόητος εγκληματίας Αλ Καπόνε,  για τις παράνομες δραστηριότητές του σε λαθρεμπόριο, πορνεία και ναρκωτικά, χρησιμοποιούσε νόμιμες εταιρείες «βιτρίνες» οι οποίες είχαν μεγάλες συναλλαγές σε μετρητά με τους πελάτες. Τέτοιες ήταν οι πάμπολλες επιχειρήσεις αυτοματοποιημένων πλυντηρίων ρούχων (laundromat), που ήταν εξαιρετικά δημοφιλείς στην ανερχόμενη καταναλωτική κοινωνία των ΗΠΑ.  Από εκεί προέκυψε το «money laundering», δηλ. το «ξέπλυμα χρήματος».

Οι φορείς στο ξέπλυμα «μαύρου» χρήματος μπορεί να είναι τόσο φυσικά πρόσωπα, όσο και νομικά πρόσωπα ιδιωτικού ή δημοσίου δικαίου. Ακόμη και κυβερνήσεις χωρών, πολιτικά πρόσωπα, και εκπρόσωποι του κοινοβουλίου. Οι τρόποι νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες είναι πολλοί και διάφοροι, όπως λ.χ. εικονικές βεβαιώσεις μεγάλων κερδών από τα καζίνο ή υπερβολικές αποδείξεις από τα ενεχυροδανειστήρια χρυσών (κυρίως) τιμαλφών, υπερβολικές καταθέσεις σε ντόπιες τράπεζες από «αχυράνθρωπους», μεταφορά χρηματοπιστωτικών προϊόντων στο εξωτερικό,  αγορά έργων τέχνης ή πώληση ακινήτων με εικονικά τιμολόγια, αγορά μετοχών ή ακινήτων σε υπεράκτια εταιρεία με παράνομο χρήμα, καταθέσεις σε εξωχώριες τράπεζες που θεωρούνται φορολογικοί παράδεισοι (Μάλτα, Λιχνενστάιν, Κύπρος, Ελβετία, κ.α.) αφού δεν αποκαλύπτουν τα ονόματα των τραπεζικών πελατών τους, χρηματιστηριακές πράξεις με δανεικό χρήμα που μετά τα κέρδη αποδίδεται το χρήμα στο δικαιούχο και μένει η απόδειξη των κερδών στον απατεώνα-«επενδυτή», με την μεταφορά χρημάτων μέσω της τεχνολογίας, και των ψηφιακών νομισμάτων τύπου Bitcoin, κλπ., κλπ.

Το γεγονός αποδεικνύει το βάθος του προβλήματος της διακίνησης εικονικού, παράνομου ή «μαύρου» χρήματος από το παγκόσμιο χρηματιστικό κεφάλαιο, από εκατοντάδες χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες, χρηματιστηριακά γραφεία, κ.α.) με τη μορφή τραπεζικών παραγώγων, εσόδων από ναρκωτικά, πορνεία, δουλεμπόριο, κ.α., σαν στοιχείο της συνεχιζόμενης παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης. Απότοκο, των σκασιμάτων στις διάφορες «φούσκες», είναι οι αλυσιδωτές συνέπειες που  αναμένονται από την κατάρρευση τραπεζικών κολοσσών. Ποιο είναι όμως το συμπέρασμα όλων των παραπάνω μεθόδων;

Πως ο κοινός παρονομαστής, είναι οι τράπεζες, ή γενικότερα το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

***

Ωστόσο δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε και τις βρωμιές των «ελληνικών» τραπεζών.

Όταν ξέσπασε η παγκόσμια κρίση του 2008, οι έλληνες τραπεζίτες, με πρώτο και καλύτερο τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας Γ. Προβόπουλο, υποστήριζαν πως η Ελλάδα δεν διατρέχει κανένα κίνδυνο, γιατί οι ελληνικές τράπεζες ήταν ισχυρές και δεν είχαν εκτεθεί σε τοξικά προϊόντα όπως αυτά που οδήγησαν στην πτώση την αμερικανική Lehman Brothers. Στο αμέσως επόμενο διάστημα, η τραπεζική φιλολογία άλλαξε, οι τράπεζες εμφανίστηκαν να μολύνονται από την κρίση μέσω του δημοσιονομικού ελλείμματος της χώρας και του υποχρεωτικού κουρέματος των κρατικών ομολόγων (PSI) και άρα να χρειάζονται κρατική στήριξη.

Οι κυβερνήσεις Παπανδρέου και Σαμαρά έσπευσαν αμέσως να ανακεφαλαιοποιήσουν τις τράπεζες, δηλαδή δανείστηκαν με υψηλά επιτόκια για να εξασφαλίσουν ρευστό στις τράπεζες. Το δάνειο αυτό το πληρώνουμε εμείς.

Φυσικά οι τράπεζες δεν κατέρρευσαν από το κούρεμα των ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου (μεταξύ των οποίων και των Ασφαλιστικών Ταμείων, καταστρέφοντάς τα), αλλά από τις αθρόες επισφαλείς και χωρίς εγγυήσεις, δανειοδοτήσεις προς την ολιγαρχία. Κι όταν εξαντλήθηκαν τα κεφάλαιά τους άρχισαν τις ανακεφαλαιοποιήσεις δανείζοντας η μία την άλλη μέσω offshore εταιρειών.  Το εικονικό χρήμα έκανε κύκλο με την άδεια της Τράπεζας της Ελλάδας δίνοντας μια ψεύτικη εικόνα ευρωστίας και χρήματος για τις Τράπεζες. Οι τραπεζίτες όμως έκαναν ακόμη μεγαλύτερα αίσχη. Έδιναν δάνεια σε offshore εταιρείες που ανήκαν στους ίδιους και τις οικογένειές τους, χωρίς εγγυήσεις και στη συνέχεια χρέωναν τα θαλασσοδάνεια στις ζημιές της Τράπεζας κλέβοντας τους μικρομετόχους. Έδιναν επίσης δάνεια σε επιχειρηματίες (πάντα χωρίς εγγυήσεις) οι οποίοι έκαναν αύξηση μετοχικού κεφαλαίου σε άλλες δικές τους επιχειρήσεις. Έτσι δημιουργούσαν εικόνα ισχυρών επιχειρήσεων, με δανεικά και αγύριστα, χειραγωγώντας και εξαπατώντας τους εύπιστους και αφελείς επενδυτές που επένδυαν στις ίδιες επιχειρήσεις εξαιτίας της πλαστής εικόνας που είχε δημιουργηθεί.

Πολλοί τραπεζίτες πουλούσαν ή νοίκιαζαν στις τράπεζές του ή στο Δημόσιο, κτήρια τα οποία είχαν αγοράσει με δάνεια των τραπεζών τους αλλά μέσω παρένθετων προσώπων σε τιμές πολλαπλάσιες των πραγματικών.

Ταυτόχρονα δανειοδοτούσαν τα κόμματα, ώστε να έχουν την πολιτική κάλυψη και τα ΜΜΕ για να εξασφαλίζουν τη σιωπή για τα σκάνδαλά τους. Μεγάλα ποσά τα έβγαλαν στο εξωτερικό μέσα από κομπίνες με τα υποκαταστήματα των Τραπεζών που άνοιγαν στα Βαλκάνια. Δημιούργησαν μέσα από τα παπαγαλάκια των ΜΜΕ την εικόνα οικονομικού τραπεζικού θαύματος στα Βαλκάνια, και διοχέτευσαν έτσι ποσά σε δανειολήπτες του εξωτερικού που δεν ήταν άλλοι από τους εαυτούς τους.

***

Όλα αυτά τα σκάνδαλα και η ευθεία ληστεία του χρήματος, καλύφθηκε με το άλλοθι της «μόλυνσης» από την κρίση. Έτσι στο όνομα της ευστάθειας των τραπεζών, αυτές ανακεφαλαιοποιήθηκαν με τα χρήματά μας. Όχι ακριβώς οι τράπεζες, αλλά οι τραπεζίτες.

1) Από τη ΝΔ με το Ν.3723/08,  28 δις €, σαν ενίσχυση. 

2) Από την κυβέρνηση Γ.Παπανδρέου, 15 δις €  (Ν.3845, ΦΕΚ65 6 Μάη 2010).

3) Από την κυβέρνηση Γ.Παπανδρέου προκειμένου να αποφευχθεί η πτώχευση, 10 δις € ( Ν. 3864 ΦΕΚ 119 21 Ιούλη 2010).

4) Από το ΠΑΣΟΚ, με το Μνημόνιο Ι (Ν.3845/10- Δάνειο 110 δις €), αλλά και με τους νόμους που ακολούθησαν, συνολικά 85 δις €.

Έτσι, το σύνολο των μετρητών και των κρατικών εγγυήσεων (30 δις €) που έλαβαν οι ελληνικές τράπεζες ανήλθε στα 168 δις €. Αλλά και πέρα απ’ αυτό ας θυμηθούμε τη συμφωνία για το PSI με την οποία παρέχονται 50 δις € (από τα 130 δις € του δεύτερου πακέτου στήριξης για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών).

Άρα το σύνολο της τραπεζικής ρεμούλας φθάνει τα 218 δις €! Και βεβαίως οι τράπεζες δεν ελέγχθηκαν πριν ανακεφαλαιοποιηθούν, ώστε να βρεθεί ποιό κομμάτι της ζημιάς οφείλεται στην κρίση και ποιό στη ληστεία. Οι τραπεζίτες, αυτοί που είχαν ρίξει τις τράπεζες έξω (αν δεν τις είχαν ληστέψει) θεωρήθηκαν ικανοί να συνεχίσουν να διοικούν τις τράπεζες.

Το κράτος μέσα από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας πήρε το 80% των μετοχών των τραπεζών με τον όρο να μην μπορεί να ασκήσει καμία διοίκηση. Ενώ η ανακεφαλαιοποίηση έγινε για να υπάρξει σταθερότητα, ρευστότητα και λειτουργία της ελληνικής οικονομίας, τα δάνεια σταμάτησαν, οι επιχειρήσεις που έπρεπε να σωθούν, σώθηκαν, οι άλλες άρχισαν να κλείνουν και εκατοντάδες σπίτια βγήκαν στο σφυρί. Συνέχισαν βέβαια να παίρνουν δάνεια μη παραγωγικές επιχειρήσεις όπως τα Μέσα Ενημέρωσης, παρά τα χρέη τους και τις ζημιές τους και βέβαια και διαφήμιση από τις τράπεζες. Το Mega για παράδειγμα, με ζημιές 25 εκατομμύρια, χρέη 200 εκατομμύρια πήρε δάνειο 110 εκατομμύρια για να συνεχίσει να λειτουργεί και κυρίως να υποστηρίζει πως η κυβέρνηση και οι τράπεζες ακολουθούν σωστή πολιτική. Ποια τραπεζική διαδικασία μπορεί να κρίνει ως επωφελές ένα τέτοιο δάνειο; Αντίστοιχα δάνεια έχουν σχεδόν όλα τα ΜΜΕ στην Ελλάδα.

Αφού ανακεφαλαιοποιήθηκαν οι Τράπεζες η κυβέρνηση προχώρησε στην κορωνίδα του σκανδάλου. Με σχετικό νόμο, έδωσε τη δυνατότητα στους παλιούς αποτυχημένους τραπεζίτες-κλέφτες, να επαναγοράσουν τις μετοχές τους, όχι στην τιμή που τις αγόρασε το κράτος με την ανακεφαλαιοποίηση, αλλά σε εξευτελιστικές τιμές. Δηλαδή για παράδειγμα στη Eurobank, ενώ το κράτος αγόρασε τις μετοχές της Τράπεζας με 1,24 ευρώ ανά μετοχή, ο τραπεζίτης την ξαναγόρασε με 30 λεπτά ανά μετοχή!

***

Μέσα στο συνολικό σχεδιασμό για την απαλλαγή των τραπεζών από το βαρίδι των «κόκκινων» δανείων προβλέπεται μία απομείωση της τάξης των 50 δις € μέχρι το 2021! Αυτό σημαίνει ένταση των κατασχέσεων και πλειστηριασμών της λαϊκής κατοικίας και πάνω απ’ όλα μεταβιβάσεις προβληματικών δανείων από τις τράπεζες στα αρπακτικά ξένα funds. Ήδη έχουν προγραμματιστεί 130.000 πλειστηριασμοί  μέχρι το τέλος του 2021.  Όπως γίνεται φανερό, κυβέρνηση και τραπεζίτες προτιμούν το ξεπούλημα των ακινήτων στους ξένους κερδοσκόπους «επενδυτές», αντί να κάνουν την αντίστοιχη έκπτωση στο χρέος των δανειοληπτών. Έτσι εκατοντάδες ενυπόθηκα ακίνητα, ανεξάρτητα αν πρόκειται για πρώτη ή δεύτερη κατοικία, ανεξάρτητα αν ανήκουν σε φτωχά ή μεσαία νοικοκυριά, ανεξάρτητα αν ανήκουν σε ιδιώτες ή επιχειρήσεις, περνούν στα χέρια νέων ξένων τοκογλύφων, κάτω από το σκοτεινό και αντισυνταγματικό νόμο των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών και των κατασταλτικών μηχανισμών και κάτω από την κυνική αδιαφορία της «Ευρώπης της κοινωνικής αλληλεγγύης»!

Ιωσήφ Σταυρίδης, μέλος της ΚΕ του Μ-Λ ΚΚΕ