Ανακοίνωση Συλλόγου Εκτάκτων Αρχαιολόγων

Ο σταθμός Βενιζέλου και το Μετρό Θεσσαλονίκης στο έλεος της «ανάπτυξης»

Επίσημα από το βήμα της ΔΕΘ ανακοινώθηκε δια στόματος πρωθυπουργού η απόφαση της κυβέρνησης για την απόσπαση των αρχαιοτήτων από τον σταθμό «Βενιζέλου», κόντρα στην από μήνες δρομολογημένη και ήδη υλοποιούμενη κατά χώραν διατήρησή τους. Ο κ. Μητσοτάκης δήλωσε ότι μίλησε «με όλους τους φορείς» πριν λάβει τη σχετική απόφαση, γεγονός το οποίο μάλλον σημαίνει ότι δεν συμπεριλαμβάνει τους αρχαιολόγους στους «φορείς» αυτούς.

Θυμίζουμε εξάλλου ότι στις αρχές του 2017, με ομόφωνη μάλιστα απόφασή του, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο είχε γνωμοδοτήσει υπέρ της κατά χώραν διατήρησης των αρχαιοτήτων στον σταθμό Βενιζέλου. Το νέο ΚΑΣ, υπό την καινούρια σύνθεσή του, δεν έχει ακόμη τοποθετηθεί επισήμως επάνω στο πρόβλημα. Τι να υποθέσει κανείς; Ότι ο πρωθυπουργός δρομολογεί την απόσπαση αρχαιολογικών μνημείων χωρίς έστω να ρωτήσει τους αρχαιολόγους και το ΚΑΣ, ή ότι αισθάνεται από τώρα βέβαιος για μια πλήρη μεταστροφή της απόφασης έστω του ΚΑΣ επάνω στο συγκεκριμένο πρόβλημα; Αξίζει να σημειωθεί ότι αν αποφασιστεί η απόσπαση των αρχαιοτήτων, θα πρέπει να αναιρεθούν εργασίες που ήδη έχουν πραγματοποιηθεί προς την κατεύθυνση της κατά χώραν διατήρησης των αρχαιοτήτων. Ανάμεσα στις ακριβές σε χρόνο και χρήμα «αναιρέσεις», συγκαταλέγεται το ξήλωμα της ήδη τοποθετημένης πλάκας οροφής του σταθμού. 

Το μόνο βέβαιο είναι ότι οι αρχαιολόγοι και …οι ίδιες οι αρχαιότητες ετοιμάζονται για μια ακόμη φορά να υποδειχθούν ως οι ένοχοι της καθυστέρησης των εργασιών του Μετρό. Στην πραγματικότητα, το Μετρό Θεσσαλονίκης έχει βασανιστεί, και συνεχίζει να βασανίζεται από πολιτικές και οικονομικές σκοπιμότητες, από όλες τις κυβερνήσεις και από όλες τις διοικήσεις που έχουν περάσει, από την πρώτη στιγμή του μέχρι και σήμερα.

Πριν από την «έξωση» των αρχαιοτήτων από τον σταθμό Βενιζέλου, την «έξωση» από το έργο γνώρισαν οι συμβασιούχοι εργαζόμενοι του Μετρό. Σε ό,τι αφορά δε τους αρχαιολόγους, μέχρι το τέλος του Σεπτεμβρίου δεν θα έχει μείνει συνάδελφος στο πολύπαθο έργο ούτε για δείγμα. Μαζί, ή και πριν από τις αρχαιότητες, οι αρχαιολόγοι γνωρίσαμε, σε διάφορες περιστάσεις, πώς μεταφράζεται η «ανάπτυξη» στην πράξη: επίθεση στα εργασιακά δικαιώματά μας, ανεπαρκείς προσλήψεις για μεγάλο όγκο έργου και εντατικοποίηση της εργασίας μας, νομικές διώξεις (με ποινικό και οικονομικό σκέλος), μηνύσεις κατά αρχαιολόγων, παράνομες όσο και τρομοκρατικές απολύσεις, εργαζόμενοι σε «αναστολή» εργασιών (απλήρωτοι, στον «πάγο» μέχρι την επανέναρξη εργασιών), συμβάσεις που δεν ανανεώθηκαν για να μην μετατραπούν σε αορίστου χρόνου, αποκλεισμός συναδέλφων από νέες προσλήψεις. Μπροστά στην επίθεση που έχουμε γνωρίσει όλα αυτά τα χρόνια από τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς και τα εργολαβικά συμφέροντα, δεν παραγνωρίζουμε τις ευθύνες της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων, η οποία πολλές φορές ήταν, ως μη ώφειλε, πλήρως απούσα και σε ό,τι αφορά τους όρους εργασίας, και σε ό,τι αφορά τη διαδικασία προσλήψεων/απολύσεων των αρχαιολόγων στο έργο του Μετρό Θεσσαλονίκης.

Τέλος, περίπου παραμόνιμο κομμάτι της επίθεσης που έχει από καιρό εξαπολυθεί, είναι η στοχοποίηση των αρχαιολόγων και της αρχαιολογικής διαδικασίας, με πιο πρόσφατο δείγμα της δηλώσεις των κ. Κ. Καραμανλή (νυν υπουργός υποδομών και μεταφορών) και Ν. Ταχιάου (νέος πρόεδρος Αττικό Μετρό).

Οι παλινωδίες και οι προχειρότητες στο θέμα της απόφασης για τις αρχαιότητες στον σταθμό Βενιζέλου είναι η εγγύηση ότι δεν τις περιμένει η καλύτερη τύχη. Οι πολίτες της Θεσσαλονίκης έχουν δει την ολοκλήρωση του έργου να καθυστερεί και να αναστέλλεται εξαιτίας πολιτικών και εργολαβικών παιχνιδιών -όχι εξαιτίας του εύκολου θύματος, της αρχαιολογίας. Τώρα, και ενώ ξανά το χρονικό πλαίσιο των εργασιών τίθεται εν αμφιβόλω, οι πολίτες της Θεσσαλονίκης επιπροσθέτως κινδυνεύουν να μη μπορέσουν να γνωρίσουν ποτέ με ακεραιότητα και πληρότητα τον πραγματικό θησαυρό που βρίσκεται ακριβώς κάτω από τα πόδια τους, τον οποίο έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη.

Να σταματήσουν οι πολιτικές και εργολαβικές παρεμβάσεις στο επιστημονικό αρχαιολογικό έργο!

Όχι στο ξήλωμα της αρχαίας Εγνατίας και των σταθερών αρχαιοτήτων που την περιβάλλουν!