Την Πρωταπριλιά, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έδωσε συνέντευξη τύπου όπου ανακοίνωσε μια νέα “προσπάθεια καταπολέμησης των ναρκωτικών” από την Νότια Διοίκηση των ΗΠΑ. “Αναπτύσσουμε πρόσθετα αντιτορπιλικά του Ναυτικού, πολεμικά πλοία, αεροσκάφη και ελικόπτερα, μαχητές της Ακτοφυλακής…διπλασιάζοντας τις ικανότητές μας στην περιοχή”, ανέφερε. Σκοπός αυτής της αποστολής — στην οποία θα προστεθούν και άλλες χώρες — είναι να “αυξήσουν την παρακολούθηση, την διακοπή και τις κατασχέσεις ναρκωτικών.” “Δεν πρέπει να επιτρέψουμε στους ναρκοτρομοκράτες να εκμεταλλευτούν την πανδημία για να απειλήσουν τις ζωές των Αμερικανών”.

Στις 26 Μαρτίου, λιγότερο από μία εβδομάδα πριν την ανακοίνωση του Τραμπ, το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ κατηγόρησε αρκετά μέλη της κυβέρνησης της Βενεζουέλας για διακίνηση ναρκωτικών. Το κατηγορητήριο δεν είναι μια ετυμηγορία ενοχής, απλά ένα σημείωμα -στην προκειμένη περίπτωση- που προετοιμάστηκε από την αμερικανική κυβέρνηση εναντίον ενός αντιπάλου. Δεν υπάρχει τίποτα στο κατηγορητήριο που να αποδεικνύει ότι οποιοδήποτε από τα άτομα που αναφέρονται σε αυτό έχει σχέση με το λαθρεμπόριο ναρκωτικών. Από τη συνέντευξη Τύπου στο Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ φάνηκε ότι επρόκειτο για ένα πολιτικό θέατρο, μια προσπάθεια περαιτέρω απονομιμοποίησης της κυβέρνησης του Νικολά Μαδούρο.

Καθώς έρχεται λιγότερο από μία εβδομάδα μετά από αυτό το κατηγορητήριο, είναι σαφές σε όλους ότι το ζητούμενο δεν είναι να αντιμετωπιστεί πραγματικά το εμπόριο κοκαΐνης, αλλά να ασκηθεί πίεση στη Βενεζουέλα. Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου του Υπουργείου Δικαιοσύνης, όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες κατηγόρησαν τον Μαδούρο για διακίνηση ναρκωτικών, και δεν παρουσιάστηκαν στοιχεία στη συνέντευξη Τύπου του Τραμπ όταν ανακοίνωσε ότι θα εισέλθει στην Καραϊβική ομάδα ναυτικού. Δεν παρουσιάστηκαν αποδεικτικά στοιχεία ούτε σε εκδηλώσεις υψηλού προφίλ, επειδή δεν υπάρχουν διαθέσιμα ή απαραίτητα αποδεικτικά στοιχεία. Δεν είναι διαθέσιμα, διότι ακόμα και οι ίδιες οι υπηρεσίες της κυβέρνησης των ΗΠΑ αναφέρουν ότι η Βενεζουέλα δεν είναι ούτε ο αρχικός φορέας των ναρκωτικών ούτε ο διακινητής ναρκωτικών, και δεν είναι απαραίτητο επειδή οι ΗΠΑ αποσταθεροποιούν συνεχώς τη Βενεζουέλα για να ανατρέψουν την κυβέρνηση με βάση όλο και πιο παραισθητικές ιστορίες για την κυβέρνηση της Βενεζουέλας.

Κύρια πηγή κοκαΐνης

Τον Δεκέμβριο του 2019, η Αμερικανική Υπηρεσία Δίωξης Ναρκωτικών (DEA) δημοσίευσε την Εθνική Αξιολόγηση Απειλών Ναρκωτικών. Η μελέτη αυτή παρέχει την πιο λεπτομερή εικόνα της διακίνησης ναρκωτικών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σε αρκετά σημεία της μελέτης, η DEA αναφέρει ότι η Κολομβία είναι η “κύρια πηγή κοκαΐνης που κατασχέθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες”. Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Υπογραφών της DEA για την Κοκαΐνη, το 2018 “περίπου το 90% των δειγμάτων κοκαΐνης που ελέγχθηκαν ήταν κολομβιανής προέλευσης, το 6% ήταν περουβιανής προέλευσης, και το 4% αγνώστου προέλευσης.”. Όσον αφορά την υπηρεσία ναρκωτικών της κυβέρνησης των ΗΠΑ, δεν υπάρχει κοκαΐνη ή άλλο ναρκωτικό από τη Βενεζουέλα.

Τόσο στη συνέντευξη Τύπου του Υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ όσο και στη συνέντευξη Τύπου του Τραμπ, οι χάρτες έδειξαν ότι η διακίνηση κοκαΐνης γίνεται από τη Βενεζουέλα προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό απλά δεν είναι αλήθεια, με βάση τις πληροφορίες της DEA των ΗΠΑ. “Το μεγαλύτερο μέρος της κοκαΐνης και της ηρωίνης που παράγεται και εξάγεται από κολομβιανές Διεθνείς Εγκληματικές Οργανώσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες μεταφέρεται μέσω της Κεντρικής Αμερικής και του Μεξικού”, γράφουν οι αξιωματούχοι της DEA στην έκθεσή τους για το 2019. Ωστόσο, υπάρχουν προτάσεις στην έκθεση ότι οι Κολομβιανοί έμποροι ναρκωτικών μερικές φορές “αποθηκεύουν μεγάλες ποσότητες κοκαΐνης σε απομακρυσμένες περιοχές της Βενεζουέλας και του Ισημερινού μέχρι να διασφαλιστεί η θαλάσσια ή εναέρια μεταφορά.” Είναι σημαντικό να αναγνωριστεί ότι η κοκαΐνη και η ηρωίνη κρύβονται σε “απομακρυσμένες περιοχές” των γειτόνων της Κολομβίας, με την Κολομβία να αποτελεί το επίκεντρο ολόκληρου του εμπορίου ναρκωτικών.

Σε κανένα σημείο του εγγράφου της Δίωξης Ναρκωτικών, και σε έγγραφα των προηγούμενων ετών, οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ κάνουν οποιαδήποτε δήλωση που εμπλέκει την κυβέρνηση της Βενεζουέλας είτε στην παραγωγή, αποθήκευση ή μεταφορά της κοκαΐνης και της ηρωίνης. Η μόνη φορά που η Βενεζουέλα μπαίνει στη φωτογραφία είναι όταν Κολομβιανοί διακινητές ναρκωτικών κρύβουν την κοκαΐνη και την ηρωίνη τους σε “απομακρυσμένες περιοχές” της Βενεζουέλας πριν τους μεταφέρουν στην Κεντρική Αμερική και το Μεξικό και μετά στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Το κατηγορητήριο κατά αξιωματούχων της Βενεζουέλας είναι παράξενο. Δεν υπάρχει διαθέσιμο ίχνος για αυτό σε κανένα έγγραφο της DEA.

Υπάρχουν, ωστόσο, σημαντικές αποδείξεις —όπως παρουσιάστηκε από τον κολομβιανό δημοσιογράφο Gonzalo Guillén στην La Nueva Prensa στις 3 Μαρτίου 2020— ότι ο πρόεδρος της Κολομβίας Iván Duque και ο προστάτης του, ο πρώην πρόεδρος Álvaro Uribe, είχαν στενούς δεσμούς με τον διακινητή ναρκωτικών José Guillermo Hernández Aponte, γνωστό και ως Ñeñé. Την προηγούμενη μέρα, ο Duque ήταν στο Οβάλ Γραφείο καθώς ο Τραμπ τον επέπληξε για το γεγονός ότι δεν έκανε αρκετά για να εξαλείψει την παραγωγή κοκαΐνης στην Κολομβία. “Λοιπόν, θα πρέπει να ψεκάσεις”, είπε ο Τραμπ στον Duque. “Αν δεν ψεκάσεις, δεν πρόκειται να τα ξεφορτωθείς. Γι’ αυτό πρέπει να ψεκάσεις, όσον αφορά τα ναρκωτικά στην Κολομβία. Ναι.” Ο Τραμπ μιλούσε για την αντιμετώπιση των καπνικών με βάση τη γλυφοσάτη (χημική ουσία – ζηζανιοκτόνο), την οποία η κυβέρνηση της Κολομβίας σταμάτησε το 2015 επειδή η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας είπε ότι τέτοιου είδους σπρέι προκάλεσαν καρκίνο. Ο Duque είπε ότι θα ξαναρχίσει τον ψεκασμό. Δεν έγινε καμία αναφορά στις κατηγορίες ότι ο ίδιος ο Duque συνδέεται με τους λαθρεμπόρους ναρκωτικών. Δεδομένου ότι είναι προσηλωμένος στην Ουάσινγκτον, τα δικά του φερόμενα εγκλήματα δεν είναι τίποτα.

Περιέργως, σε αυτή τη συνέντευξη Τύπου, τόσο ο Τραμπ όσο και ο Ντούκε μίλησαν για τη Βενεζουέλα, αλλά κανένας από αυτούς δεν ανέφερε ναρκωτικά ή διακίνηση ναρκωτικών. Είχε να κάνει με την αλλαγή του καθεστώτος.

Αίτημα για παράδοση

Στις 31 Μαρτίου, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Mike Pompeo ανακοίνωσε ότι η Βενεζουέλα πρέπει να έχει μεταβατική κυβέρνηση. Αυτό είναι παράξενο, διότι ο Pompeo δεν είναι ούτε Βενεζουελάνος ούτε αξιωματούχος των Ηνωμένων Εθνών, και παρόλα αυτά αισθάνθηκε ότι μπορεί να μιλήσει εξ ονόματος του λαού της Βενεζουέλας. Το σχέδιό του — Δημοκρατικό Πλαίσιο για τη Βενεζουέλα — καλούσε τον Πρόεδρο Μαδούρο να παραιτηθεί και τον ευνοούμενο αντικαταστάτη της Ουάσινγκτον, Juan Guaidó, να αποκηρύξει τη φανταστική του αξίωση στην εξουσία. Τα μέλη των τεσσάρων βασικών κομμάτων — συμπεριλαμβανομένου του Σοσιαλιστικού Κόμματος του Μαδούρο — θα σχηματίσουν συμβούλιο υπό έναν “προσωρινό πρόεδρο.” Εάν το σχέδιο αυτό γίνει αποδεκτό, η Ουάσινγκτον θα άρει τις μονομερείς αναγκαστικές κυρώσεις που είχε επιβάλει από το 2014.

Το προηγούμενο Σαββατοκύριακο, ο Guaidó ανακοίνωσε στο Twitter ότι η Βενεζουέλα χρειαζόταν μια Κυβέρνηση Έκτακτης Ανάγκης, η οποία θα είχε τη συμμετοχή όλων των κομμάτων και θα κυβερνούσε μέχρι να διεξαχθούν νέες εκλογές. Μετά την ανακοίνωση του Pompeo, ο Guaidó το αναγνώρισε και ευχαρίστησε δημόσια την Pompeo. Άλλοι ακροδεξιοί πολιτικοί, όπως ο Leopoldo López, ο Carlos Vecchio και ο Julio Borges, χαιρέτισαν το σχέδιο του Pompeo και ευχαρίστησαν τις Ηνωμένες Πολιτείες για την “υποστήριξη” της κυβέρνησης έκτακτης ανάγκης του Guaidó.

Ο Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών, ο οποίος συμπεριφέρθηκε ως ο μακρύς βραχίονας του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος κατά της κυβέρνησης του Evo Morales στη Βολιβία, συμμετείχε στο χορευτικό που ξεκίνησε από τους Pompeo και Guidó. Σε δήλωσή του, ο ΟΑΚ δήλωσε ότι “θεωρεί ότι το σχέδιο που παρουσιάστηκε αποτελεί έγκυρη πρόταση για ένα δρόμο για τον τερματισμό της σφετεριστικής δικτατορίας και την αποκατάσταση της δημοκρατίας στη χώρα”.

Η κυβέρνηση της Βενεζουέλας υπό την ηγεσία του προέδρου Μαδούρο απέρριψε το σχέδιο. Αλλά δεν ήταν μόνη. Ο αντίπαλός του στις προεδρικές εκλογές του 2018, Henri Falcon της Avanzada Progress, απέρριψε επίσης το σχέδιο Pompeo-Guidó και την ανάπτυξη πολεμικών πλοίων των ΗΠΑ στα ανοικτά των ακτών της Βενεζουέλας. Η απομάκρυνση του Μαδούρο, έγραψε, “είναι μια διαδικασία και όχι μια επιβολή. Απαιτεί συμφωνίες μεταξύ αντιπάλων για να είναι επιτυχής. Η λύση στη Βενεζουέλα είναι μεταξύ των Βενεζουελάνων.” Με άλλα λόγια, ο Πομπέο και ο Τραμπ δεν έχουν κανένα ρόλο στην αποσταθεροποίηση της Βενεζουέλας. “Η πανδημία”, έγραψε, “προκαλεί όλεθρο στον κόσμο. Η Βενεζουέλα είναι μία από τις πιο ευάλωτες. Θα ήταν ανθρωπιστικό και πολύ σπουδαίο εάν τα πλοία έφεραν βοήθεια και φάρμακα, και θα ήταν πολύ απάνθρωπο εάν ήταν γεμάτα όπλα και απειλές”.

Ο Falcon δεν ο μόνος. Οι περισσότεροι από τους αντιφρονούντες στη Βενεζουέλα δεν ενέκριναν την επιβολή του Guidó από τον Τραμπ και τον Pompeo. Ο Claudio Fermin του Κόμματος Λύσεων επιτέθηκε στην “ανεύθυνη και ευφάνταστη θέση” του Guidó και των υποστηρικτών του, οι οποίοι βασίζονται στο “φανταστικό σύννεφο εντολών που τους έστειλαν τα αφεντικά τους Elliot Abrams, Pompeo και Trump.” Ο Henrique Capriles Radonsky, ο οποίος κατέβηκε ανεπιτυχώς για πρόεδρος, είπε ότι ο Μαδούρο είναι εσωτερικός έλεγχος”, ενώ οι άνθρωποι του Guidó έχουν “διεθνείς συμμαχίες.”

Κανονιοφόροι

Όταν άκουσε ότι οι κανονιοφόροι έρχονται προς τις ακτές της Βενεζουέλας, η Maria Corina Machado του Κόμματος Vente Venezuela τουίταρε, “Αυτός είναι ο τρόπος για να χτιστεί μια αξιόπιστη απειλή.” Είναι αξιόπιστη γιατί οι κανονιοφόροι το έχουν ξανακάνει.

Τόσα πολλά από αυτά είναι déjà vu. Στις 7 Οκτωβρίου 1963, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ John F. Kennedyσυγκέντρωσε τους συμβούλους του στο Λευκό Οίκο για να συζητήσουν πώς να ανατρέψουν τη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση του João Goulart στη Βραζιλία. Ο Kennedy ρώτησε ειλικρινά, “Βλέπετε να έρχεται μια κατάσταση όπου θα μπορούσαμε να είμαστε το θεωρήσουμε επιθυμητό να επέμβουμε στρατιωτικά;” Ο πρέσβης του στη Βραζιλία, Lincoln Gordon, είπε ότι είχε εργαστεί σε ένα σχέδιο με την Νότια Διοίκηση των ΗΠΑ—με έδρα τον Παναμά—και με τις επαφές του στο στρατό της Βραζιλίας. Η εισβολή των ΗΠΑ, είπε ο Gordon στον Κένεντι, θα απαιτούσε μια “μαζική στρατιωτική επιχείρηση”, στην οποία “όλα εξαρτώνται από το τι θα κάνει ο στρατός της Βραζιλίας.” Οποιοδήποτε πραξικόπημα χωρίς σημαντική στρατιωτική υποστήριξη θα οδηγούσε σε “εμφύλιο πόλεμο.”

Αντί να διακινδυνεύσει έναν εμφύλιο πόλεμο, ο Gordon είπε ότι ο στρατός έπρεπε να δράσει, και οι Ηνωμένες Πολιτείες έπρεπε να τους παράσχουν διπλωματική και στρατιωτική υποστήριξη. Μέχρι το Μάρτιο του 1964, ο Gordon είπε ότι η “πιο σημαντική εξέλιξη είναι η κρυστάλλωση μιας στρατιωτικής αντιστασιακής ομάδας υπό την ηγεσία του στρατηγού Humberto Castello Branco.” Η Ουάσιγκτον έδωσε το πράσινο φως. Η επιχείρηση Brother Sam τέθηκε σε εφαρμογή, περιλαμβάνοντας π.χ. στρατηγούς και αποστολή μιας τεράστιας ναυτικής τακτικής δύναμης για να προσαράξει στα ανοικτά των ακτών της νότιας Βραζιλίας. Ένα αεροπλανοφόρο, δύο καθοδηγούμενα αντιτορπιλικά και άλλα υποστηρικτικά σκάφη έφυγαν από την Αρούμπα και έκαναν το δημόσιο ταξίδι τους στη Βραζιλία. Ο στρατηγός Castello Branco στράφηκε κατά του Goulart· Αυτό το πραξικόπημα δημιούργησε μια στρατιωτική δικτατορία—με την υποστήριξη της Ουάσιγκτον—η οποία διήρκεσε 21 χρόνια.

Η αμερικανική ομάδα σκαφών που τώρα κατευθύνεται προς τη Βενεζουέλα φαίνεται να μιμείται την επιχείρηση Brother Sam του 1964. Αντί να εστιάσει την προσοχή στο πιεστικό πρόβλημα του ελέγχου του ιού στις Ηνωμένες Πολιτείες και μεταξύ των στρατιωτικών δυνάμεών του, ο Τραμπ έχει ξεκινήσει ελιγμούς που θα μπορούσαν κάλλιστα να οδηγήσουν σε σοβαρή και επικίνδυνη σύγκρουση στη Θάλασσα της Καραϊβικής.

πηγή: guernica.eu