Με φόντο τα μαύρα σύννεφα της παγκόσμιας οικονομικής και υγειονομικής κρίσης που συμπαρασύρει και ανεμοστροβιλίζει την ντόπια οικονομία, με το λαό να στενάζει στη δίνη των κατασταλτικών και αστυνομικών μέτρων , των απολύσεων, της ανεργίας, της λιτότητας, της αδυναμίας αποπληρωμής φόρων και δανείων και την κυβέρνηση να χρυσώνει τη ντόπια ολιγαρχία με προνόμια και χρήμα φορτώνοντας το λογαριασμό στα εργατολαϊκά στρώματα, συνεχίζεται το σίριαλ του κορονοϊού.

Χιλιάδες είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που έχουν ήδη κατεβάσει ρολά, ενώ δεκάδες  χιλιάδες άλλες βρίσκονται αντιμέτωπες με το φάσμα της χρεοκοπίας πετώντας στην ανεργία πάνω από 150.000 εργαζόμενους. Οι προβλέψεις για τη «βαριά» βιομηχανία του τουρισμού γίνονται ολοένα και πιο δυσοίωνες καθώς ένα μεγάλο ποσοστό (πάνω από 50%) έχει ακυρώσει τις κρατήσεις ξενοδοχείων για τις διακοπές του φετινού καλοκαιριού. Η ναυτιλία περνά δύσκολες ώρες και οι ναυλώσεις καθημερινά μειώνονται λόγω της πτώσης του διεθνούς εξαγωγικού-εισαγωγικού εμπορίου. Το εμπόριο πάλι αγκομαχά λόγω του κλεισίματος των συνόρων, αλλά και κάτω από την συνεχώς διογκούμενη φτώχεια, την έλλειψη ρευστότητας και οικονομική δυσπραγία των φτωχομεσαίων νοικοκυριών, δηλ. των βασικών αιμοδοτών του. Την ίδια στιγμή κυβέρνηση και πρωθυπουργός κινούνται στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση, χρηματοδοτώντας με δισεκατομμύρια ευρώ το κυρίαρχο αδηφάγο τραπεζικό κεφάλαιο, υποκλινόμενοι στις αρπακτικές του απαιτήσεις.

Κάτω από αυτές τις προϋποθέσεις και καθώς η κρίση φουντώνει, ο κίνδυνος για την ελληνική οικονομία, με τα βαθιά εξαρτημένα χαρακτηριστικά της, διαγράφεται ήδη στον ορίζοντα με τη μορφή του συνεχώς διογκούμενου δημόσιου χρέους και της αναζήτησης λύσεων για την κάλυψή του. Η έκδοση νέων κρατικών ομολόγων για άντληση 4-5 δις €, σημαίνει ουσιαστικά τη διόγκωση του ήδη τεράστιου χρέους. Από την άλλη η προσφυγή σε δάνειο από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) σημαίνει νέους μνημονιακούς όρους και μέτρα παρά τις τυμπανοκρουσίες ότι το Eurogroup αποφάσισε να δώσει δάνεια χωρία μνημόνια. Μια τέτοια κίνηση συνεπάγεται ενδεχομένως και εκλογές προκειμένου να εξασφαλιστεί η «κοινωνική συναίνεση», αφού τελικά ο λαός θα πληρώσει το «μάρμαρο».

                                                                         ***

Η Έκθεση με τις Εαρινές Προβλέψεις της Κομισιόν, προβλέπει για την Ελλάδα, «βύθιση» του ΑΕΠ μέχρι και 9,75% (!) σε συνδυασμό με «ασύμμετρη ανάκαμψη» στο απώτερο μη διαγραφόμενο μέλλον και την ανεργία να σκαρφαλώνει στο 20%!

Μια τέτοια ραγδαία επιδείνωση συνεπάγεται σοβαρότατες συνέπειες για το λαό καθώς η ανάκαμψη θα είναι μακροπρόθεσμη. Μάλιστα, γίνεται η εξής μνεία που προφανώς αφορά κυρίως στην Ελλάδα: «…τα κράτη-μέλη με υψηλό ποσοστό εργαζομένων με βραχυπρόθεσμες συμβάσεις και εκείνα στα οποία μεγάλο μέρος του εργατικού δυναμικού εξαρτάται από τον τουρισμό είναι ιδιαίτερα ευάλωτα. Επίσης, οι νέοι που εντάσσονται την περίοδο αυτή στο εργατικό δυναμικό θα δυσκολευτούν να διασφαλίσουν την πρώτη τους θέση εργασίας (…) Οι κύριες εξαγωγικές αγορές της Ελλάδας αναμένεται να είναι μεταξύ των χωρών που θα επηρεαστούν περισσότερο, οδηγώντας σε μία μείωση της ζήτησης για ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες…».

Εκτός από τη χώρα μας, τις χειρότερες οικονομικές επιδόσεις θα έχουν το 2020 η Ιταλία με πτώση του ΑΕΠ κατά -9,5%, η Ισπανία με -9,4% και η Γαλλία με -8,2%, Πρόκειται για πρωτοφανή κλυδωνισμό της Ευρωζώνης, που δεν έχει ξαναγίνει στα ευρωπαϊκά ιστορικά προηγούμενα. Η πτώση της Ευρωζώνης φτάνει το 7,75% και της Ε.Ε. συνολικά το 7%. (δηλ. γύρω στα 60 δις €). Φυσικά, για το 2021 δίνονται αισιόδοξες προβλέψεις ανάκαμψης γύρω στο 6-6,3% του ΑΕΠ. Προβλέψεις που θα είναι πολύ δύσκολο να πραγματοποιηθούν λόγω της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης, του συνεχώς αυξανόμενου εμπορικού πολέμου και των οξύτατων ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων.

Η Έκθεση επισημαίνει ότι: «…ελλείψει ισχυρής και έγκαιρης κοινής στρατηγικής για την ανάκαμψη σε επίπεδο Ε.Ε., υπάρχει κίνδυνος η κρίση να οδηγήσει σε σοβαρές στρεβλώσεις εντός της ενιαίας αγοράς και σε παγιωμένες οικονομικές, δημοσιονομικές και κοινωνικές αποκλίσεις μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωζώνης…».

Θέλοντας να μεταφέρει ένα μήνυμα αισιοδοξίας η Έκθεση δίνει και τους προβλεπόμενους ρυθμούς μεταβολής του ΑΕΠ για το 2020 και το 2021 ως εξής:

Ευρωζώνη: -7,75%%, +6,3%,

Γερμανία: -6,5%, +5,9%,

Γαλλία: -8,2%, +7,4%,

Ιταλία: -9,5%, +6,5%,

Ολλανδία: -6,8%, +5%,

Ισπανία: -9,4%, +7%,

Πορτογαλία: -6,8%, +5,8%.

                                                                       ***

Κάτω από αυτές τις δυσοίωνες προοπτικές συνήλθε σήμερα σε τηλε-συνεδρίαση το Eurogroup με βασικό αντικείμενο τη χρηματοδότηση των κρατών-μελών με τα συμφωνηθέντα 540 δις € (ESM 240 δις, ΕΤΕπ 200 δις, Ταμείο Ανάκαμψης 100 δις), καθώς όλοι αντιλαμβάνονται πως η καπιταλιστική ανάκαμψη δεν πρόκειται να έρθει τόσο γρήγορα. Παράλληλα, τα μηνύματα αποδιοργάνωσης της συνοχής της Ευρωζώνης, δίνουν μία εικόνα παράλυσης του όλου μορφώματος. Ωστόσο ο καυγάς για το πάπλωμα επικεντρώνεται στα 240 δις € του ESM, των οποίων η εκταμίευση θα ξεκινήσει την 1 η Ιούνη, ενώ για τα δάνεια της ΕΤΕπ (στήριξη επιχειρήσεων) και Ταμείου Ανάκαμψης (στήριξη εργαζομένων, Πρόγραμμα SURE) θα υπάρξει καθυστέρηση. Κατά συνέπεια, οι διαδικασίες χορήγησης δανείων από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) για την αντιμετώπιση των άμεσων και έμμεσων δαπανών υγειονομικής περίθαλψης, θεραπείας και πρόληψης λόγω του κορονοϊού, ιδίως στις πληγείσες χώρες, θα είναι το φλέγον θέμα της τηλε-συνεδρίασης. Οι αυστηροί όροι που επιβάλλουν οι Γερμανία, Ολλανδία, Δανία, κλπ. και τα μνημονιακού χαρακτήρα μέτρα αποτέλεσαν το σημείο τριβής του σημερινού παζαριού, αφού η Ιταλία απαιτεί ευνοϊκότερους όρους και καθόλου μέτρα. Επιπλέον θα πρέπει να οριστικοποιήσουν τις προϋποθέσεις και συγκεκριμένα εάν τα χρήματα θα δαπανούνται άμεσα ή έμμεσα για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης που παρέλυσε στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε.

Το Eurogroup θα εξετάσει την οικονομική κατάσταση στη ζώνη του ευρώ, με βάση τις οικονομικές προβλέψεις που έδωσε στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Τελευταίο θέμα ενημέρωσης της τηλε-διάσκεψης, ήταν η απόφαση του γερμανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου σύμφωνα με το οποίο η ΕΚΤ υπερέβη τις αρμοδιότητές της με τις αγορές κρατικών ομολόγων ύψους 2 τρις € από το 2015, χωρίς να παίρνει υπόψη της την «αναγκαιότητα» αλλά και την «αναλογικότητα». Για το θέμα αυτό η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κρ.Λαγκάρντ δήλωσε ότι: «Η ΕΚΤ θα συνεχίσει να πράττει ό,τι είναι απαραίτητο προκειμένου να φέρει σε πέρας την αποστολή της».

                                                                            ***

H κυβέρνηση Μητσοτάκη αρνείται προς το παρόν να δηλώσει συμμετοχή στη δανειοδότηση του ESM – εκτός και αν οι όροι είναι απολύτως ευνοϊκοί- ενώ ευελπιστεί να πάρει γύρω στο 1,5 δις € από το πρόγραμμα SURE ώστε να απαλλάξει την εργοδοσία από το λεγόμενο «μισθολογικό κόστος», σε συνδυασμό με το πρόγραμμα αναστολής των συμβάσεων.

Και ενώ η Ελλάδα θα έχει τη βαθύτερη ύφεση στην Ε.Ε, απ’ ό,τι προβλέπει η Κομισιόν, την ίδια ώρα είναι ουραγός στις δαπάνες-ψίχουλα για την αντιμετώπιση της πανδημίας, οι οποίες κατά το Σταϊκούρα ανέρχονται μέχρι τώρα σε 12,135 δις ή 7% του ΑΕΠ. Στον αντίποδα βρίσκεται η Γερμανία που παρέχει στα μονοπώλια της τεράστια ποσά, τα οποία σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα εγκεκριμένα ποσά, ξεπερνούν τα 2 τρις € ή το 60% του γερμανικού ΑΕΠ (Δημοσιονομικές δαπάνες 236 δις, Αναβολές 500 δις, Εγγυήσεις για δάνεια σε επιχειρήσεις 1,322 τρις) το οποίο είναι το μεγαλύτερο στον κόσμο ως ποσοστό του ΑΕΠ και διπλάσιο, σχεδόν, από όσα, ως ποσοστό του ΑΕΠ, δαπανούν για την κρίση ΗΠΑ και Βρετανία μαζί! Στόχος της κυβέρνησης Μέρκελ, δεν είναι μόνο η ενίσχυση, αλλά και η επέκταση των γερμανικών μονοπωλίων με στόχο την εξαγορά άλλων ευρωπαϊκών μονοπωλίων που καταρρέουν.

Γι’ αυτό, άλλωστε, η Γερμανία στήριξε την κατάργηση μέσα στην κρίση του ιερού κανόνα του Συμφώνου Σταθερότητας της Ε.Ε που απαγορεύει τις κρατικές ενισχύσεις/επιδοτήσεις στις επιχειρήσεις. Οι πρωτοφανείς αυτές δαπάνες στηρίζονται αφενός στη λογική του χαμηλού κρατικού χρέους της και αφετέρου στο γεγονός ότι μπορεί να δανείζεται με αρνητικά επιτόκια και επομένως να την πληρώνουν για να την δανείζουν. Τέλος, σαν κυρίαρχο κράτος-μέλος της Ε.Ε. χρηματοδοτείται από τα κοινοτικά κονδύλια με το μεγαλύτερο ποσοστό. Αυτοί είναι και οι λόγοι που αρνείται κατηγορηματικά κάθε σκέψη για ευρω-ομόλογα ή «αμοιβαιοποίηση» του χρέους των κρατών-μελών της Ευρωζώνης.

Σε πλήρη αντίθεση με την Ελλάδα, η γερμανική αστική τάξη επιχειρεί να μετατρέψει την υγειονομική κρίση σε ευκαιρία, όχι μόνο για να κυριαρχήσει απολύτως στην Ευρώπη, αλλά για να βρεθεί σε απόσταση αναπνοής από την βαριανασαίνουσα οικονομία των ΗΠΑ και να ηγηθεί του μεταξύ τους εμπορικού πολέμου, σε παγκόσμιο επίπεδο. Και προφανώς δεν δίνει δεκάρα για την «κοινοτική αλληλεγγύη» προς τις χώρες του Νότου, τις οποίες τις βλέπει μονάχα σαν αγορές.

Και είναι φανερό πως η Δεξιά, κολλημένη πάνω στη γερμανική επιρροή, οδηγεί τη χώρα στα βράχια, παίρνοντας υπόψη μονάχα το συμφέρον της ντόπιας ολιγαρχία και τις υποδείξεις του ΣΕΒ και του ΣΕΤΕ, ευελπιστώντας πως ο επερχόμενος τουρισμός θα καλύψει τα οικονομικά κενά.

                                                                          ***

Ωστόσο, το πρόβλημα έγκειται στο ότι μετά δέκα χρόνια μνημονιακής πολιτικής, και με ευθύνη όλων των κυβερνήσεων, δεν έγινε καμία παραγωγική επένδυση από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, δεν δημιουργήθηκαν θέσεις μόνιμης εργασίας, δεν ενισχύθηκαν οι υπάρχουσες δημόσιες υποδομές, δεν δόθηκε προβάδισμα στον γεωργικό τομέα. Με ευθύνη του ΣΥΡΙΖΑ, ένα μεγάλο μέρος των ματωμένων  «πρωτογενών πλεονασμάτων» που προήλθαν από την ανελέητη φορολογία, την μη δημόσια επένδυση και τις κάθε είδους περικοπές, οδηγήθηκε στο διαβόητο «μαξιλάρι ασφαλείας» των 25-30 δις €, το οποίο μπορεί να φαγωθεί μέσα σε 3-4 μήνες! Και αν δεν λειτουργήσει η «βαριά βιομηχανία» του τουρισμού, η χώρα και τα λαϊκά στρώματα θα οδηγηθούν στην τέλεια καταστροφή και στον εφιάλτη της εξαθλίωσης, της φτώχειας και της ανεργίας.

Οι πρόσφατες δηλώσεις, τόσο του Μητσοτάκη, όσο και του υπουργού Οικονομικών, Χρ. Σταϊκούρα για την αισιόδοξη τάχα πορεία της οικονομίας, αφορούν μονάχα το ξένο μονοπωλιακό κεφάλαιο και τη ντόπια ολιγαρχία. Τα εργατολαϊκά και φτωχομεσαία αγροτικά νοικοκυριά θα υποβάλλονται εφεξής σε μεγαλύτερη αιμορραγία, προκειμένου να βοηθηθεί η μεγαλοαστική τάξη να βγει από την κρίση και να μπει σε μία αχαλίνωτη κερδοσκοπία. Αυτή την πραγματικότητα, των «θυσιών του ελληνικού λαού», επικαλούνται χωρίς ντροπή, Έλληνες και ξένοι αστοί πολιτικοί και οικονομολόγοι, αγνοώντας επιδεικτικά το γεγονός πως οι αιματηρές θυσίες του λαού μας αποτελούν το εφαλτήριο πάνω στο οποίο πατούν και υψώνονται οι ιμπεριαλιστικοί σχεδιασμοί, με διαχρονική προοπτική. Το γεγονός ότι το δημόσιο χρέος θα εξαθλιώσει για την αποπληρωμή του γενιές και γενιές Ελλήνων, δεν απασχολεί καθόλου την κυβέρνηση Μητσοτάκη, ούτε βέβαια τα ιμπεριαλιστικά επιτελεία και πρωτίστως τη Γερμανία.

Ολόκληρη η σημερινή αντιλαϊκή πολιτική παρουσιάζεται από την κυβέρνηση και τα περισσότερα ΜΜΕ σαν μία τεράστια επιτυχία, σαν μία καθοριστική νίκη κατά της πανδημίας του κορονοϊού, σαν μια νομοτελειακή επιλογή στους νόμους των παγκόσμιων Οργανισμών Υγείας, με ψευδεπίγραφο στόχο τάχα το συμφέρον του συνόλου, μέσα στο κοινωνικό πρότυπο της καπιταλιστικής βαρβαρότητας.

Ιωσήφ Σταυρίδης, μέλος της ΚΕ του Μ-Λ ΚΚΕ