Στόχος της προωθούμενης εκπαιδευτικής πολιτικής είναι ο πραγματικός αποδεκατισμός των φοιτητών και των πτυχιούχων δημόσιων ΑΕΙ, για να προωθήσουν την ιδιωτική μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση και άλλους σκοπούς

Του Κ. Παπουλή*

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, η οποία ανέβηκε στην εξουσία ισχυριζόμενη την παραμυθία ότι θα μειώσει τα πρωτογενή πλεονάσματα και θα φέρει την ανάπτυξη, και το μόνο που έχει κάνει μέχρι σήμερα είναι να αυξήσει δραματικά την καταστολή -ιδιαίτερα στη νεολαία- και να μειώσει την όποια δημοκρατία υπάρχει στην μνημονιακή Ελλάδα, φαίνεται ότι δεν διδάσκεται από την ιστορία του κόμματος. Ήταν το 2006-2007 όπου ΠΑΣΟΚ και ΝΔ βρέθηκαν σε πρωτοφανή πολιτική ήττα εξ αιτίας της πρόθεσής τους να αναθεωρήσουν το άρθρο 16, και να επιβάλλουν την ιδιωτικοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης. Τότε γεννήθηκε ένα τεράστιο πανεκπαιδευτικό  κίνημα που «τούμπαρε» το ΠΑΣΟΚ και έδωσε ένα μεγάλο κτύπημα στον   (πρωθυπουργό εκείνης της περιόδου) Κ. Καραμανλή. Ήταν επίσης, η πρώτη φορά, που (δημοσκοπικά) ο ΣΥΡΙΖΑ υπό την τότε ηγεσία του Α. Αλαβάνου,  έφτασε και πέρασε το ΠΑΣΟΚ. Δύο χρόνια αργότερα, η νεολαία, μετά την δολοφονία Γρηγορόπουλου, εξεγέρθηκε σε τέτοιο  σημείο -εκεί που δεν το περίμενε κανείς- που ο Καραμανλής έχασε κάθε έλεγχο της κατάστασης. Ο Δεκέμβρης του 2008, όπως και το κίνημα το 2006 για την υπεράσπιση του άρθρου 16, αποδεικνύουν, ότι οι αντιδράσεις της νεολαίας δεν είναι «προβλέψιμες».

Η ρήση του Μενάνδρου «Το δις εξ αμαρτείν τ’ αυτόν ουκ ανδρός σοφού» φαίνεται ότι τελικά δεν συγκινούν τον κ. Μητσοτάκη και το Υπουργείο Παιδείας, που  φέρονται με αλαζονικό τρόπο στην νεολαία.  

Ας δούμε ορισμένα σημεία της προωθούμενης εκπαιδευτικής πολιτικής για να καταλάβουμε ότι ο στόχος είναι ο πραγματικός αποδεκατισμός των φοιτητών και των πτυχιούχων δημόσιων ΑΕΙ, για να προωθήσουν την ιδιωτική μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση και άλλους σκοπούς.

Α) Για το Ν+2:

Ο παρακάτω πίνακας από το Πανεπιστήμιο Πατρών που αναφέρεται σε στοιχεία  2017, δείχνει ότι αν εφαρμοστεί το μέτρο έως και οι μισοί  φοιτητές  θα διαγράφονται -χωρίς να συμπεριλαμβάνονται αυτοί που εγκαταλείπουν την προσπάθεια-  Π.Χ. : στο Φυσικό (που είναι δύσκολη σχολή)  έχουμε μέσο όρο αποφοίτησης τα 7,3 έτη, στους Ηλεκτρολόγους ΜΗΧ. τα  7,9, στους Μηχανικούς Η/Υ τα 8, στους Μηχανολόγους τα 7,2, στους Αρχιτέκτονες (με τις πολλές εργασίες) τα 7,2, στο Μαθηματικό τα 6,9 κλπ. Ο πίνακας δείχνει ότι σε όλες τις σχολές της Πάτρας -ανάλογα  με βαθμό δυσκολίας- ο μ.ο. τείνει να υπερβαίνει το Ν+2.Πανελλαδικά ο μ.ο. σε όλες τις σχολές (από αυτών που παίρνει πτυχίο ή δίπλωμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης) και υπερβαίνει το Ν+2 εκτιμάται από τα επίσημα στοιχεία γύρω στο 40%.

Δυστυχώς εκτός πανεπιστημίων λειτουργούν -ήδη- φροντιστήρια που σε περιφερειακές πόλεις και συγκεκριμένες σχολές έχουν πάρει μεγάλες διαστάσεις. Καταλαβαίνουμε τι θα γίνει, αν εφαρμοστεί το Ν+2, και πόσοι θα έχουν την δυνατότητα να πληρώνουν και εκεί.

Β) Να αποφασίζουν τα πανεπιστήμια για τον αριθμό των εισακτέων:

Λένε ότι τα πανεπιστήμια δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε τόσους φοιτητές, για αυτό να βάζουν όσους θέλει κάθε σχολή. Παρόλα αυτά το ποσοστό των απόφοιτων ΑΕΙ στη χώρα μας τόσο στις ηλικίες 25-34, όσο και στις 35-64 υπολείπεται τον μ.ο. του ΟΟΣΑ. Στη χώρα μας όμως,  ένας καθηγητής πανεπιστημίου αντιστοιχεί σε 44 φοιτητές, με τον μέσο όρο των χωρών της ΕΕ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, να είναι ένας καθηγητής ανά 15 φοιτητές. Στο Λίχτενσταϊν μάλιστα, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, αναλογεί 1 καθηγητής σε 8 φοιτητές και στη Μάλτα 1 καθηγητής σε 9 φοιτητές. Τα στοιχεία αυτά είναι και παλιά. Σήμερα η κατάσταση έχει επιδεινωθεί. Είναι λοιπόν  λίγες οι δημόσιες δαπάνες και ελάχιστοι οι καθηγητές, κατάσταση που είναι μία από τις παραμέτρους (άλλη είναι η ανάγκη εργασίας φοιτητών λόγω κρίσης κλπ)  που οδηγεί σε παράταση του μ.ο. σπουδών και  σε πλασματική εικόνα αυξημένου  ποσοστού φοιτητών στο γενικό πληθυσμό σε σχέση με άλλες χώρες (π.χ.: με τον μ.ο. της Ε.Ε.). Πραγματική σημασία όμως έχει το ποσοστό πτυχιούχων (που αναφέραμε πιο πάνω) στο γενικό  πληθυσμό και όχι το ποσοστό φοιτητών στο γενικό πληθυσμό  που περιλαμβάνει τόσο αυτούς που καθυστερούν και υπερβαίνουν το Ν+2, αλλά και αυτούς που  τελικά δεν τα καταφέρνουν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους και παραμένουν απλώς εγγεγραμμένοι.

Γ) Η Βάση του 10:

Όταν εφαρμόστηκε δεν έφερε κανένα αποτέλεσμα αναβάθμισης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, όπως ομολογήθηκε επί υπουργίας Διαμαντοπούλου, και γι αυτό καταργήθηκε. Αποδείχτηκε επίσης ότι αυτοί που «κόβονται» ανήκουν στις πιο φτωχές και αδύναμες κοινωνικές τάξεις. Η  εφαρμογή της (με παράδειγμα τις περσινές Πανελλαδικές)  μειώνει κατά 1/4-1/5 περίπου τους εισακτέους. 

Συμπέρασμα:

Εκ του Β  (μείωση θέσεων στις σχολές) και του Γ (βάση του 10) οι εισακτέοι φοιτητές μπορεί να μειωθούν έως και κατά το ήμισυ. Και εκ του Α (Ν+2) έχουμε και άλλη περαιτέρω έως κατά το 40% μείωση των αποφοίτων ΑΕΙ, μείωση που ανέρχεται του 50% στις σχολές σχετικής δυσκολίας (κυρίως πολυτεχνικές και θετικών επιστημών). Όπως και να κάνουμε τους υπολογισμούς οι απόφοιτοι των πανεπιστημίων θα μειωθούν -σύμφωνα με τους σχεδιασμούς- της κυβέρνησης έως και  κατά 2/3 και βλέπουμε….  

 Τι θα κάνουν οι υπόλοιποι; Θα πληρώνουν είτε δίδακτρα -ίσως ως πέναλτι- γιατί πέρασαν το Ν+2 (δεν είναι απίθανη αυτή η πρόταση μια που ο σημερινός ισχυρισμός για τους φοιτητές που «καθυστερούν»-«αιώνιους», είναι ότι επιβαρύνουν το πανεπιστήμιο!!!)¹, είτε θα πηγαίνουν σε διάφορους ιδιωτικούς φορείς για κάποια ανώτερη εκπαίδευση, είτε  θα μπαίνουν, χωρίς-πτυχίο,  στη ζούγκλα της αγοράς εργασίας.

Περιττό ίσως, αλλά  να το επαναλάβουμε, ότι αυτοί που θα σπουδάζουν τελικά  στα ΑΕΙ και θα παίρνουν πτυχίο, το 1/3 ίσως των σημερινών,  θα προέρχονται από τις πιο εύπορες κοινωνικά τάξεις, υψώνοντας στον κύβο τις μορφωτικές και κοινωνικές ανισότητες της ελληνικής κοινωνίας.

Τέλος το ερώτημα προς τον πρωθυπουργό και την κ. Κεραμέως (παρεμπιπτόντως θαμώνα της λέσχης Μπίλτερμπεργκ φέτος) είναι αν για την Ελλάδα  που παρακμάζει και υποβαθμίζεται στον διεθνή καταμερισμό εργασίας και  μετατρέπεται στον τρίτο κόσμο της ευρωζώνης,  μήπως  δεν χρειάζονται απόφοιτοι πανεπιστημίων, κατά τα μοντέλα χωρών της Αφρικής;

Δ) Ηλεκτρονικές ψηφοφορίες- η κατάργηση του ασύλου έχει ως στόχο τελικά τους φοιτητές:

Με τις νέες ρυθμίσεις που προωθούνται που  πραγματικά θυμίζουν χούντα, μια που στην ουσία καταργείται η γενική συνέλευση, στην χώρα μάλιστα που γέννησε την δημοκρατική συνέλευση της εκκλησίας του Δήμου, θα έχουμε την ποινικοποίηση των καταλήψεων και άλλων δράσεων  στα πανεπιστήμια  μια που  οι συνελεύσεις που τις στηρίζουν θα κριθούν «παράνομες» από (ποιόν;)   με αποτέλεσμα την σκληρή καταστολή.

Η προσπάθεια να περάσουν όλα τα παραπάνω θα έχει συνέπεια «ν’ ανοίξουν πολλές μύτες». Ήδη, ο κ. Μητσοτάκης και η κ. Κεραμέως, κατάφεραν να είναι η αλογόμυγα που τσίμπησε την νεολαία. Έχουμε πάνω  από δέκα χρόνια να δούμε τέτοια ένταση κινητοποιήσεων των φοιτητών. Ουσιαστικά από το κίνημα για την υπεράσπιση του άρθρου 16.

Συνάμα, η αποτυχία της κυβέρνησης στην οικονομική πολιτική είναι «εξασφαλισμένη» λόγω της συμμετοχής της Ελλάδας στην ευρωζώνη. Η χώρα συνεχίζει να βουλιάζει από το χρέος και τη λιτότητα, με φαλιρισμένες τράπεζες, με αναμενόμενο άνοιγμα των πλειστηριασμών ακινήτων, με απουσία επενδύσεων και την πλήρη αδυναμία ανάκαμψης. Η περίοδος  χάριτος για το Μητσοτάκη θα τελειώσει όπως και όλων των  υπόλοιπων μνημονιακών κυβερνήσεων. Είναι η πολιτική νομοτέλεια της χώρας, μετά την είσοδο στα μνημόνια. Οι «καλές» σημερινές δημοσκοπήσεις  θα αποδειχτούν προσωρινές. Το ερώτημα δεν  είναι αν θα καεί η κυβέρνηση, αλλά, από πού θα καεί, από την σπίθα που άναψε στον κάμπο με την ολοκληρωτική επίθεση στη νεολαία, ή από την οικονομία;

Μένει να δούμε πότε και από πού θα αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση, και κύρια αν η πτώση (και) αυτής της κυβέρνησης θα ανοίξει τελικά τον δρόμο για την συνολική απελευθέρωση της χώρας από τα δεσμά   των μνημονίων, του χρέους, του ευρώ και της Ε.Ε.. ή θα συνεχιστούν οι εναλλαγές μνημονιακών κυβερνήσεων και πολιτικών.

1. Για να καταλάβουμε ότι μια πρόταση για δίδακτρα στους καθυστερούντες -αντί για διαγραφή- μπορεί να πέσει άνετα στο τραπέζι, αρκεί να δούμε ότι ήδη σήμερα  κοσμήτορας σχολής των Πατρών (Αρχιτεκτονική) κατεβάζει «αναβαθμισμένες» σε σχέση με αυτή   προτάσεις,  για δίδακτρα από τώρα στα προπτυχιακά, για υποχρεωτικές παρακολουθήσεις σε όλα τα μαθήματα από τους φοιτητές, για δημιουργία δεύτερης «ιδιωτικής» έδρας της σχολής στην Αθήνα χρηματοδοτούμενης από  τους φοιτητές, για ακριβά μεταπτυχιακά και άλλες νεοφιλελεύθερες ασκήσεις επί χάρτου που ακόμη και η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Πατρών, αρνήθηκε να συζητήσει…… κάτω βέβαια,  από την πίεση των φοιτητών.

*Ο Κ. Παπουλής, είναι εκπαιδευτικός-πολιτικός μηχανικός, τέως πρόεδρος της Δ. ΕΛΜΕ Αν. Αττικής, και μέλος του «Ινστιτούτου Κοινωνικών Ερευνών Δημήτρης Μπάτσης»