Σε συνέχεια του σχολίου στον «Πρόλογο», «Σαν σήμερα γεννήθηκε ο Ελύτης», χωρίς να θέλουμε να μπούμε στην αξιολόγηση του ίδιου και του ποιητικού του έργου, παραθέτουμε ένα σχετικό ενδιαφέρον απόσπασμα (το οποίο και αυτό δεν προβαίνει σε μια συνολική αποτίμηση του έργου του), που αναδεικνύει όμως και ορισμένα άλλα στοιχεία του έργου του.

[Από το βιβλίο του Βασίλη Αλεξίου «Λογολογίες» – Εκδόσεις Παπαζήση)

(σελ. 203 και 207, 208) στο κριτικό του δοκίμιο

«Η Α-ΝΟΣΤΟΣ ΠΑΤΡΙΔΟΓΝΩΣΙΑ ΤΟΥ ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ ΛΥΚΙΑΡΔΟΠΟΥΛΟΥ»]

“……Αρκεί να διαβάσει κανείς το «Πέμπτο Ανάγνωσμα» από το Άξιον Εστί («Η Αυλή των προβάτων») το αναφερόμενο στον Εμφύλιο, αυτό το «Κακό που βάσταξε μήνες τριάντα τρεις και πλέον» (για να έρθει, υποθέτουμε, μετά το Καλό), στη διάρκεια του οποίου οι κακοί «Άλλοι», οι «μισοί πιάνοντας τους άλλους μισούς, από το’ να και το άλλο μέρος τραβούσανε», για να κατανοήσει τον πυρήνα της κριτικής του Λυκιαρδόπουλου:

Η βαθύτερη εμπειρία που έκανε τους σημαντικότερους ποιητές της μεταπολεμικής γενιάς να χαράξουν τα λιγοστά τους ποιήματα και να σωπάσουν, προσηλωμένοι σε ένα συνταρακτικό βίωμα που ήταν συγχρόνως συλλογικό και προσωπικό, στο Άξιον εστί ταξινομείται, τακτοποιείται και ενταφιάζεται μέσα στην ετοιμοπαράδοτη εικόνα του «κακού ξένου». Ο διάβολος είναι πάντα ο «αλλοεθνής». Το σπέρμα του κακού εισάγεται από εξωελληνικούς χώρους ενώ το ίδιο το ελληνικό τοπίο επιστρατεύοντας την εθνική αυτάρκεια και την ιδιαιτερότητά του («ελληνικό φως κ.α.τ.) αντιστέκεται στον κακό ξένο γιατί (σύμφωνα και με την ιδεολογία του επίσημου κράτους που διακηρύσσει ότι «οι Έλληνες ηνωμένοι εμεγαλούργησαν») το «κακό» είναι πάντα ο «ξένος».(σ.44)

………………………………………………………………………………….

Ενδεικτικό και μόνο το παράδειγμα αυτής της «ιδεολογίας της μη ιδεολογίας» και της «ιδεολογικά φορτισμένης αντιπολιτικότητας» η Μαρία Νεφέλη του Ελύτη…….

….. έτσι λοιπόν εδώ τα απόνερα του Γαλλικού Μάη (που φτάσαν σε εμάς καθυστερημένα, δια της μεταπρατικής οδού και δυσφασικά), κάποια ξεθυμασμένα υπολείμματα υπερρεαλισμού, κάτι από τον απολίτικο αντιεξουσιασμό των «παιδιών των λουλουδιών», συν ολίγη «ουγγρική εξέγερση» μαζί με τον (αναγκαίο στην αφήγηση «κακό») Στάλιν (που «κινεί από τους Μογγόλους», σύμφωνα με το ποίημα), ο οποίος βέβαια είχε προλάβει να πεθάνει, κάπου τέσσερα χρόνια πριν από την «ουγγρική εξέγερση», και μάλιστα είχε κιόλας αποακαθηλωθεί (αλλά ούτε ο ίδιος δικαιολογημένα – νεκρός ων – ούτε εν πέμπτο περίπου του αιώνος μετά – η Μαρία Νεφέλη και ο «αντιφωνητής» της στην απέναντι σελίδα, αυτοί για άγνωστους λόγους, το ξέρανε) για να κατανοήσουν αυτό που ο Λυκιαρδόπουλος περιγράφει στη συνέχεια:

Έτσι η ιδεολογία της μη ιδεολογίας ταξιδεύει από τον εθνικιστικό αντικαρυωτισμό της γενιάς του 1930 στην «απελευθερωτική» σκατολογία του 1970-ενώ δεσπόζουνε στην αγορά τα εύηχα προστάγματα της αντικαταθλιπτικής γυμναστικής που αναμεταδίδονται πλέον απ΄ όλα τα μεγάφωνα της τηλεοπτικής δημοκρατίας :

Ένα δυο τρία: ζωή μου αγία

Σμικρύνω την ψυχολογία […]

Έκτασις της κεφαλής οπίσω: έεεν-νααα

Δεν παραδέχομαι κανόνα κανέεεν-νααα […]

Εις τον καιρόν! Επιμείνατε στον Μπρετόν!

Προσχέε!: Μελετήσατε τον Φουριέ!

Στροφή της κεφαλής αριστερά:

όλα είναι σκατά.

Στροφή της κεφαλής δεξιά:

Όλα είναι σκατά.

Εις θέσιν – έν! Συμπέρασμα κανέν-

α. Τους ζυγούς λύσατε.

Τα κορίτσια φιλήσατε (σσ. 49-50) ”

Για την αντιγραφή

Παύλος Αλεξίου