Σκέψεις με αφορμή το βιβλίο «Αλήθειες και ψέματα για το λιμό της Ουκρανίας»

της Ευγενίας Καβαλλάρη

Κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις «ατεχνως» το βιβλίο (με επιμέλεια Νίκου Μόττα) «Αλήθειες και ψέματα για το λιμό της Ουκρανίας».

Πρόκειται για ένα βιβλίο «μικρό» σε μέγεθος (74 σελ.) με σημαντική όμως αξία-σημασία. Είναι άλλωστε το μοναδικό βιβλίο που κυκλοφορεί στη χώρα μας (φυσικά έχουν γραφτεί ανάλογα άρθρα στο παρελθόν) που ασχολείται- από τη «σωστή πλευρά της ιστορίας»- (για να χρησιμοποιήσουμε μία φράση των τελευταίων μηνών) μ’ ένα ζήτημα που έχει ξαναέλθει στην επιφάνεια με αφορμή τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία.

1. Πρόκειται για ένα βιβλίο επίκαιρο, ανεξάρτητα αν ασχολείται με γεγονότα του παρελθόντος. Και αυτό γιατί αν κανείς ψάξει σημερινά δημοσιεύματα και σε ελληνικά ΜΜΕ θα διαπιστώσει ότι βρίθουν από αναφορές στο παρελθόν της Ουκρανίας με αιχμή ζητήματα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης , ιδιαίτερα δε το περίφημο Holodomor («Λιμός στην Ουκρανία»). Προσπαθούν δηλαδή να «φορτώσουν» τις εξελίξεις εκεί όχι στο σημερινό καπιταλιστικό έδαφος, τους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς κλπ αλλά στο σοσιαλιστικό παρελθόν με προφανή στόχο να συκοφαντήσουν τη σοσιαλιστική οικοδόμηση, να εμφανίσουν π.χ τη Ρωσία ως «προαιώνιο εχθρό» με την Ουκρανία κ.α. Εδώ να σημειώσουμε τη σημασία που έχει το πρώτο μέρος του βιβλίου στο οποίο υπάρχει μία ιστορική διαδρομή με τίτλο «Πλευρές της ιστορίας της Ουκρανίας 1802-20^ο αιώνας». Με συνοπτικό τρόπο (ουσιαστικά χρονολογικά) αναφέρονται πλευρές (άγνωστες στο πλατύ κοινό) για την πορεία της Ουκρανίας την περίοδο αυτή, από τον καπιταλισμό, στην επανάσταση και τη σοσιαλιστική οικοδόμηση. Δείχνει τα προβλήματα και τις δυσκολίες της πορείας αυτής αλλά και χρήσιμες «λεπτομέρειες» όπως π.χ τη δράση εθνικιστικών-αντιδραστικών δυνάμεων στην προπολεμική περίοδο (που εντάθηκαν στον Β’ Π.Π), τη στάση «γειτονικών χωρών», την πορεία κολεκτιβοποίησης και την αντίσταση των κουλάκων κ.α.
2. Πρόκειται για ένα βιβλίο πολιτικά-ιδεολογικά χρήσιμο. Απαντά στην ουσία των όσων από την χιτλερική περίοδο έχουν γραφτεί και τα επόμενα χρόνια συνέχισαν «πασπαλισμένα» με διάφορες «αναλύσεις» και «ντοκουμέντα» πανεπιστημιακών και δημοσιολόγων. Με γλώσσα απλή, χρησιμοποιώντας πλήθος ντοκουμέντα, αποδομεί τα αντικομμουνιστικά -αντισοβιετικά- αντισταλινικά «επιχειρήματα» που προβάλλονται, παρουσιάζει τις αλήθειες (κυρίως την πορεία της κολεκτιβοποίησης και των δυσκολιών που υπήρχαν και εξαιτίας της δράσης της αντεπανάστασης) που πάνε να κρυφτούν πίσω από αυτά. Φυσικά το βιβλίο δεν εξαντλεί το όλο ζήτημα. Δίνει όμως ερέθισμα για ακόμη μεγαλύτερη – βαθύτερη μελέτη, αλλά και ένα ισχυρό θεωρητικό-πολιτικό όπλο για άμεσες απαντήσεις σε όλους όσοι στηριγμένοι στο ψέμα και στη διαστρέβλωση προσπαθούν να ξαναγράψουν την ιστορία, ώστε η ιδεολογική της χρήση να είναι «βολική» στις σημερινές στοχεύσεις (και γεωπολιτικές) της νέας ιμπεριαλιστικής τάξης πραγμάτων…