Η φετινή περίοδος της σωστικής ανασκαφής στον αρχαιολογικό χώρο, που βρίσκεται εντός των ορίων επέκτασης λιγνιτωρυχείου της εταιρείας Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας Α.Ε., έφερε στο φως, μέσα από δυστυχώς συλημένες ταφές, ένα μοναδικό χρυσό προσωπείο, χάλκινα κράνη, ειδώλια και αγγεία, όπλα που μαρτυρούν τον ηγετικό ρόλο κάποιων οικογενειών της μακεδονικής αριστοκρατίας στην περιοχή.
Ευρήματα, που σπάνια έρχονται στο φως, όπως το μοναδικό χρυσό προσωπείο και τα τέσσερα χάλκινα κράνη του λεγόμενου «ιλλυρικού τύπου», αποκαλύφθηκαν στη σωστική ανασκαφή στον αρχαιολογικό χώρο της Αχλάδας Φλώρινας, ο οποίος αναδεικνύεται σε έναν από τους σημαντικότερους της Μακεδονίας.
Μαζί αποκαλύφθηκαν χρυσό δακτυλίδι, αργυρή περόνη, τμήματα από σιδερένια ξίφη, χάλκινη περικνημίδα, σιδερένιο ομοίωμα δίκυκλης αγροτικής άμαξας, χρυσά ελάσματα, σπάνια πήλινα ειδώλια και δύο πλαστικά αγγεία με όρθια γυναικεία μορφή και με προτομή ανδρικής μυθικής μορφής με δορά ζώου στο κεφάλι, πιθανώς του Ηρακλή, που χρονολογούνται στα αρχαϊκά χρόνια.
Κατά την ανασκαφική περίοδο του 2019 –έκτη κατά σειρά– που διενεργείται υπό την εποπτεία της αρχαιολόγου Λιάνας Γκέλου, αποκαλύφθηκαν 209 ταφές, εκ των οποίων οι 131 χρονολογούνται στους βυζαντινούς χρόνους και οι 75 στους αρχαϊκούς. Να θυμίσουμε ότι ο αρχαιολογικός χώρος της Αχλάδας βρίσκεται μέσα στα όρια επέκτασης λιγνιτωρυχείου της εταιρείας Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας Α.Ε., όπου η Εφορεία Αρχαιοτήτων Φλώρινας παρακολουθεί τις εξορυκτικές δραστηριότητες και πραγματοποιεί συστηματικά διερευνητικές τομές και σωστικές επεμβάσεις.
Σπάνια αρχαιολογικά ευρήματα από την Αχλάδα Φλώρινας
Σύμφωνα με την ενημέρωση του υπουργείου Πολιτισμού, στην περιοχή όπου επικεντρώθηκε η τρίμηνη ανασκαφική περίοδος του 2019, ξεχώρισαν έξι ταφές (διαστάσεων κατά μέσο όρο 4,00 μ. x 3,50μ.). Οι νεκροί είχαν εναποτεθεί σε λάκκους, βάθους περίπου δύο μέτρων από το επίπεδο του περιβόλου ή σε ορθογώνιους κτιστούς με αργολιθοδομή τάφους, με λιθόστρωτο δάπεδο. Το μνημειακό τους μέγεθος προκάλεσε το ενδιαφέρον των τυμβωρύχων, με αποτέλεσμα όλες οι ταφές είναι δυστυχώς συλημένες. Ακόμα κι έτσι όμως, τα ευρήματα που διασώθηκαν, μαρτυρούν τον πλούτο, την αριστοκρατική καταγωγή, τον ηρωικό χαρακτήρα και τον ηγετικό ρόλο κάποιων οικογενειών της μακεδονικής αριστοκρατίας στην πολιτική και κοινωνική ζωή της αρχαίας Λύγκου κατά το β΄ μισό του 6ου π.Χ. αιώνα.
Ταφή με ειδώλιο σφίγγας, πλαστικό αγγείο κ.ά.
Τα τέσσερα χάλκινα κράνη του λεγόμενου «ιλλυρικού τύπου», που πρώτη φορά ήρθαν στο φως, «διαφοροποιούν τους νεκρούς ως προς την οπλιτική τους εξάρτυση από τους υπόλοιπους πολεμιστές της Αχλάδας. Ξεχωρίζει ο τάφος ενός πολεμιστή, εν μέρει συλημένος, στον οποίο διατηρήθηκαν μεταξύ άλλων, χάλκινο κράνος “ιλλυρικού τύπου”, χάλκινη περικνημίδα, σιδερένια δόρατα, σιδερένιο ομοίωμα δίκυκλης αγροτικής άμαξας, χρυσά ελάσματα και αργυρά καττύματα», γράφει το δελτίο Τύπου του ΥΠΠΟΑ.
Σε πέντε ταφές εφαρμόστηκε η πρακτική της δευτερογενούς καύσης και στη μία εξ αυτών εντοπίστηκε μεγάλο κρατηρόσχημο χάλκινο αγγείο, εξαιρετικό δείγμα της αρχαίας μεταλλοτεχνίας, το οποίο σώζεται σε σχετικά καλή κατάσταση (διάμετρο 0,55 μ.) και φέρει «πλαστική λαβή, που απολήγει σε δύο προσφύσεις με τη μορφή ανθρώπινων χεριών. Πρόκειται για δευτερογενή καύση ανδρός».
Επίσης, πρώτη φορά ήρθαν στο φως «σφαιρικός αρύβαλλος (σ.σ. μικρό δοχείο με στενό στόμιο το οποίο περιείχε συνήθως αρώματα ή ελαιόλαδο) από φαγεντιανή και πήλινα ειδώλια καθιστής σε θρόνο γυναικείας μορφής, που κρατά περιστέρι και ένθρονης Σφίγγας με λύρα». Ενώ, «μοναδικό εύρημα του νεκροταφείου αποτελεί το χρυσό προσωπείο, που εντοπίστηκε σε λακκοειδή ανδρική ταφή με κάλυψη από αργούς λίθους. […] Μετά τα νεκροταφεία της Σίνδου και του Αρχοντικού της Πέλλας, η Αχλάδα αποτελεί την τρίτη περιοχή στη Μακεδονία, όπου αποκαλύπτεται νεκρικό προσωπείο, εύρημα που αντανακλά και επιβεβαιώνει εν μέρει τη φιλολογική εκδοχή, μέσω των γενεαλογικών μύθων, για την προέλευση των βασιλέων (Τημενίδες, Βακχιάδες) της Μακεδονίας από τη βορειανατολική Πελοπόννησο, το Αργος και την Κόρινθο αντίστοιχα, με πατρώο ήρωα τον Ηρακλή, ενώ αναδεικνύει, όπως και πλήθος άλλων ευρημάτων από τη Μακεδονία, την πολιτισμική συγγένεια με τα δωρικά φύλα», καταλήγει το ΥΠΠΟΑ.
Στην εν εξελίξει σωστική ανασκαφή, έχουν αποκαλυφθεί 1.290 ταφές που ανάγονται στην Υστερη Εποχή του Χαλκού, οι περισσότερες την περίοδο μεταξύ 6ου και 3ου π.Χ. αι., ενώ διαπιστώνεται εκτεταμένη χρήση του νεκροταφείου και στα βυζαντινά χρόνια.
e-prologos.gr
