Αν τα ΜΜΕ δεν έβρισκαν τον πόλεμο στην Ουκρανία και κάνα-δυο θέματα του πολιτιστικού πεδίου, τότε ο ανυποψίαστος τηλεθεατής θα νόμιζε ότι βλέπει δελτία του κοινού ποινικού δικαίου. Διότι το τελευταίο διάστημα, θα ’λεγε κανείς με ρυθμό καταιγίδας, αυξήθηκαν όλα τα γεγονότα της κοινωνικής παραβατικότητας. Λέγοντας κοινωνική παραβατικότητα εννοούμε την απόκλιση από τα κατακτημένα ήθη/έθιμα, αυτά που άρρητα έχει συμφωνήσει η κοινωνία πχ τον άλογο φόνο. (Όταν η Μήδεια σκοτώνει τα παιδιά της για να τιμωρήσει τον εραστή της, τότε ο μεν τραγικός ποιητής βρίσκει θέμα να γράψει, αλλά τ’ όνομά της δεν εμφανίζεται ποτέ πλέον «εις στους αιώνες των αιώνων»). Δεν συμφωνούμε διόλου με τους σχετικιστές πού φτάνουν να λένε για την αθώωση όλων των κατάδικων «επειδή φταίει η κοινωνία». Υπάρχουν όρια που διαπερνούν τις τάξεις χωρίς να τις αναιρούν.

Συναφές με την αποσάθρωση των κοινωνικών δομών είναι η μερική διάλυση της οικογένειας. Οι ισχυροί δεσμοί που συγκροτούσαν αυτό το βασικό τμήμα της σημερινής κοινωνίας αντικαθίστανται από το χωρισμό των μελών της, κυρίως λόγω εργασίας. Αλλά και από την αδυναμία κάλυψης των βασικών βιοτικών αναγκών λόγω κρίσης. Αν στην δεκαετία ’80-’90 υπήρξε μία επέκταση του προστατευτισμού των νεαρότερων μελών της, αυτό σήμερα αντικαθίσταται από το διαχωρισμό, τον εγωισμό και την ιδιοτέλεια. Από αυτήν την άποψη κατανοούμε, αλλά σαφώς διαφωνούμε με τη μάνα που καλύπτει την πορνεία κάτω από το κεραμίδι της. Σπουδαιότατο όμως ρόλο διαδραματίζει η υποχώρηση των ιδεών της αριστεράς. Η λαϊκή υπερηφάνεια που εκφράστηκε στο στίχο «γεια σου περήφανη κι αθάνατη εργατιά» στριμώχνεται από τον αμορα­λισμό, την ανηθικοποίηση, την ισοπέδωση. Το ιδεότυπο του γονιού που «πεθαίνει» για την οικογένειά του αδυνατίζει κάτω από το βάρος της οικονομικής κρίσης που συμπαρασύρει στο πέρασμά της σα φρύγανα τα πρώιμα αστικά ήθη και έθιμα. Δεν υπονοούμε ότι χωρίς να αλλάξουν οι παραγωγικές σχέσεις και δυνάμεις το μέρος του εποικοδομήματος που σχετίζεται με ιδέες, ήθη, έθιμα μπορεί να αλλάξει δραματικά. Ωστόσο η σήψη του συστήματος επηρεάζει όλες τις εκφάνσεις της ζωής των ανθρώπων.

Ταυτόχρονα αναδεικνύεται σε όλο το μεγαλείο του ο φαρισαϊσμός των ΜΜΕ. Από τη μία πλευρά προβάλλουν τη γυναίκα εμπόρευμα μέσα από εκπομπές, συζητήσεις, προβολές. Ταυτίζουν τη γυναίκα και λιγότερο τον άνδρα με τις πιο σκοτεινές πλευρές της σεξουαλικότητας, ενώ το ερωτικό στοιχείο το εκχυδαΐζουν στα όρια του πορνό. Προωθούν (εκπομπές τύπου GNTM) τη γυναίκα-σάρκα στο ελάχιστο νοητικό επίπεδο, την αποβολή της πνευματικότητας και της φιλίας. Από την άλλη πλευρά βγήκαν τώρα στις κλειδαρότρυπες και μοιρολογούν σαν ύαινες που οσμίστηκαν λεία. Πρόκειται για ύπατη υποκρισία!

Η παιδεραστία, λοιπόν, η άλογη δολοφονία μαθητών, οι βιασμοί γυναικών και το bullying στα σχολεία, η σωματεμπορία, οι τραυματισμοί συζύγων και συντρόφων λέγαμε ότι θα τελείωναν ή θα περιορίζονταν με την έλευση της νέας εποχής, δηλαδή του καπιταλισμού. Αντίθετα αυξάνονται. Γιατί πάνω στο κουφάρι ενός γερασμένου κοινωνικού συστήματος αυξάνεται ο παρασιτικός κόσμος και οι φλύκταινες. Αν προσθέσουμε και τις πολλαπλές κρίσεις (πανδημία, σιτισμός, ενέργεια), κυρίως την οικονομική, τότε θα καταλάβουμε γιατί το σύστημα τραβάει στα τάρταρα τις τάξεις του, κάνοντας τους μικροαστούς προλετάριους και τους προλετάριους περιθώριο και ενσταλάζει το φόβο για τον άλλον στα πέρατα της κοινωνίας. Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με το Γιάννη Αγιάννη του Βίκτωρος Ουγκώ που κλέβει για να φάει. Έχουμε να κάνουμε περισσότερο με πολεμικό άναρχο πεδίο.

Σε αυτό το τοπίο οι ευάλωτοι (αδύναμοι, γυναίκες, παιδιά κυρίως) γίνονται τα ευκολότερα θύματα των ισχυρών λόγω θέσης (πχ Λιγνάδης, μπάτσοι), λόγω δύναμης (άντρες, «φουσκωτοί», μεγαλύτεροι συμμαθητές) λόγω ρόλου (πατέρες, παπάδες), λες κι οι ιδέες του Νίτσε για τον υπεράνθρωπο να βρίσκουν τροφή στον ύστερο καπιταλισμό. Σε αυτόν τον καπιταλισμό που κανοναρχούν οι θεωρίες για τον ακραίο ανταγωνισμό και ο άνθρωπος να γίνεται αναλώσιμο προϊόν. Γιατί νομίζαμε ότι το δουλεμπόριο ανθρώπων σχετιζόταν με τον μεσαίωνα, αλλά βλέπουμε ότι το δόγμα «homo hominis lupus» (ο άνθρωπος λύκος για τον άνθρωπο) τρέφεται και λιπαίνεται από ένα αρρωστημένο εποικοδόμημα.

Λένε ορισμένοι ότι τα παρακμιακά φαινόμενα σχετίζονται με την προαιώνια φύση του ανθρώπου, πως δείχνουν την ζωώδη πλευρά του και πως η κοινωνία βρίσκεται ακόμη στα πρώιμά της στάδια. Τα παραπάνω εξηγούν μόνο μερικά φαινόμενα σαν την παιδεραστία, πού τα βρίσκουμε να βρίθουν πχ στην Παλαιά Διαθήκη, τον πρώιμο ιουδαϊσμό, γι’ αυτό και δεν διδάσκεται στα σχολεία και τα κατηχητικά. Εμείς υποστηρίζουμε ότι το αξιακό σύστημα του ενός ή του άλλου κοινωνικού συστήματος λιπαίνει τη σκέψη και οπλίζει τα χέρια των ανθρώπων. Αλλιώτικα συμπεριφέρεται κάποιος όταν μεγαλώνει σ’ ένα οικογενειακό, σχολικό, πολιτισμικό πεδίο όπου κανοναρχεί η περιφρόνηση του άλλου, το «ο θάνατός σου η ζωή μου», ο ανταγωνισμός, η φονικότητα, η πορνεία, που δείχνονται και καταγράφονται ως φυσικά φαινόμενα, και άλλες αξίες παίρνει σ’ ένα σοσιαλιστικό καθεστώς της αλληλεγγύης, σ’ ένα αριστερό σπίτι της συντροφικότητας και σ’ ένα σχολείο του «εμείς». Δεν αναρωτιόμαστε γιατί ο εσμός των κοινωνικών καθαρμάτων είναι οπαδοί της δεξιάς, παραστάτες των παπάδων, φίλοι της αστυνομίας, λάτρεις του φασισμού; Δεν αναρωτιόμαστε, και μαζί με μας οι κοινωνικοί επιστήμονες, γιατί η αριστερά αναδεικνύει άλλη στόφα ανθρώπων; Διότι ο άνθρωπος που είναι διατεθειμένος να θυσιαστεί για τον διπλανό, την τάξη ή την πατρίδα του δεν θα πουλάει το παιδί του στα μπορντέλα του δρόμου. Τελεία και παύλα. Είναι ακριβώς αυτή η ηθική ανωτερότητα την οποία θέλουν να καταστρέψουν οι ιδεολόγοι της δεξιάς και οι νεόκοποι δημοσιογραφίσκοι.

Αποβράσματα κοινωνικά δεν παράγει η αριστερά και το κομμουνιστικό κίνημα. Θα ήταν επίσης εύκολο να ατομικοποιήσουμε τα φαινόμενα παρακμής και να τα θέσουμε στο μικροσκόπιο του ψυχολόγου/ψυχιάτρου. Να μιλήσουμε για τις παιδικές ηλικίες των βιαστών των παιδόφιλων και να χάσουμε το δάσος και την ευρεία εικόνα. Αντίθετα είναι δυσκολότερο αλλά ασφαλέστερο να εντάξουμε τα γεγονότα στο ευρύτερο κάδρο που περιλαμβάνει το κοινωνικό σύστημα και τα παράγωγά του. Αν πράξουμε το πρώτο θα έχουμε τη θέαση της κλειδαρότρυπας και ύλη για περιοδικά κουτσομπολιού. Αν κάνουμε το δεύτερο θα φτάσουμε στον πυρήνα των πραγμάτων και στο κοινωνικό σύστημα που τα αναπαράγει και τα διευρύνει. Τα συμπτώματα της κοινωνικής παρακμής θα είναι μπροστά μας όσο αφήνουμε τον ύστερο καπιταλισμό αλώβητο. Να του κόψουμε τον δρόμο σημαίνει να μιλήσουμε για όλα. Ακόμα και για τα παράσιτα που σπέρνει στο διάβα του.

Θ. Τ.

πηγή: Λαϊκός Δρόμος