Για πολλά χρόνια το αριστερό σύνθημα, στερεότυπο «οι ιμπεριαλιστές τη γη ξαναμοιράζουν, με των λαών το αίμα τα σύνορα χαράζουν», έμοιαζε σαν να απευθύνεται στις δυνάμεις του Δυτικού ιμπεριαλισμού. Και σωστά προσανατόλιζε το λαό μας ήδη από τη δεκαετία του 1970, όταν ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός και οι «συν αυτώ», αφού πρώτα διαμέλισε την πρώην ΕΣΣΔ, κομμάτιασε τη Γιουγκοσλαβία, διχοτόμησε την Κύπρο, εισέβαλε στο Αφγανιστάν, κατέστρεψε το Ιράκ, βομβάρδισε τη Λιβύη, διεκδίκησε τη Συρία, περικύκλωσε στρατιωτικά τη Ρωσία, δημιούργησε την «Αραβική Άνοιξη» και μία σειρά πραξικοπήματα και «βελούδινες επαναστάσεις» μέχρι την κινέζικη θάλασσα, μοίρασε τις πλουτοπαραγωγικές πηγές και τον πολιτικό έλεγχο ανεξαρτήτων κρατών, έχοντας κατά νου την κοσμοκρατορία. Κάπου στο 2008-2010, οι μ-λγενείς δυνάμεις, αρχίζουν να βλέπουν ξεκάθαρα την άνδρωση του ρωσικού ιμπεριαλισμού και την ενεργό συμμετοχή του και διεκδίκηση στο μοίρασμα των παγκόσμιων αγορών και σφαιρών επιρροής. Ταυτόχρονα, με τη ραγδαία οικονομική άνοδο της Κίνας και την οικονομική συμμαχία των  BRICS, αρχίζει να διαφαίνεται στο παγκόσμιο κάδρο ο έλεγχος των ζωνών επιρροής και από τον ανατολικό ιμπεριαλισμό και η προοπτική ευρύτερων διεκδικήσεων, αναδιανομής -κυρίως των ενεργειακών- πλουτοπαραγωγικών πηγών, εμπορικών δρόμων μεταφοράς και ελέγχου των ζωνών ανατρέποντας τους παγκόσμιους συσχετισμούς.

Σήμερα, με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, όχι μόνον επιβεβαιώνεται η βαρύτητα σε ό,τι αφορά τον ανατολικό ιμπεριαλισμό, αλλά και ο έλεγχος των σφαιρών επιρροής του σε πάνω από τα ¾ του πληθυσμού της γης! Η πρόσφατη τριμερής Σύνοδος Κορυφής στην Τεχεράνη (Ρωσία, Ιράν, Τουρκία)  ξεκαθάρισε αφενός τους όρους και τις προϋποθέσεις για την είσοδο νέων μελών (π.χ. αποτροπή νέας τουρκικής εισβολής στη Συρία) και αφετέρου την αυστηρή περιχαράκωση των σφαιρών επιρροής της ανατολικής συμμαχίας. Παράλληλα, επικύρωσε τις μακροπρόθεσμες (οικονομικά και ενεργειακά) συμφωνίες που προέκυψαν από την Τριμερή συνάντηση, που αυξάνουν την ενεργειακή ισχύ του ανατολικού ιμπεριαλισμού. Να σημειώσουμε πως το μεν Ιράν έχει ξεκαθαρίσει την αρνητική στάση του απέναντι στον αμερικάνικο συνασπισμό, ενώ παράλληλα συμφωνήθηκε (με Πούτιν και Ραΐσι) η άμεση ένταξη του Ιράν στην οικονομική συμμαχία των BRICS+, η δε Τουρκία προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στους δύο συνασπισμούς, παίζοντας ένα διπλωματικό ρόλο. Πάντως το παιγνίδι με την ανατολική συμμαχία, δείχνει να έχει μεγαλύτερη σοβαρότητα (πύραυλοι  S-300, S-400, ρωσικές πυρηνικές εγκαταστάσεις και ενεργειακοί δρόμοι μεταφοράς, ο αγωγοί Bluestream  και Turkishstream,  οι εκτεταμένες εμπορικές συμφωνίες με την Κίνα, κλπ), απ’ ό,τι η απόσπαση ορισμένων οφελών από την συγκατάνευση στην είσοδο Σουηδίας-Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Πάντως η προσπάθεια της Άγκυρας να τρυπώσει μέσα στην ανατολική συμμαχία, σηματοδοτεί και την εκχώρηση ενός μεγάλου τμήματος της Ανατ. Μεσογείου στις ορέξεις του ρωσικού και κινέζικου ιμπεριαλισμού, όπως θα δούμε παρακάτω, με τη συμμετοχή του στις επενδυτικές συμφωνίες της Τριμερούς.

Οι αντιδράσεις της Δύσης (Α. Μπέρμποκ υπουργός Εξωτερικών την Γερμανίας) ήταν χαρακτηριστικές: «…αυτή η συνάντηση στην Τεχεράνη δείχνει σε εμάς το πόσο σημαντικό είναι να έχεις εταίρους που όχι μόνον λένε πως πιστεύουν στο διεθνές δίκαιο, αλλά το αποδεικνύουν κιόλας και στην πράξη. Διότι υπάρχουν και αυτοί που δεν έχουν τις ίδιες αξίες με εμάς και οι οποίοι συνασπίζονται. (…) Το γεγονός πως ο Τούρκος Πρόεδρος βρίσκεται στη φωτογραφία αυτή είναι μια πρόκληση, για να το θέσω ευγενικά. Η Τουρκία βοηθά σημαντικά στρατιωτικά την Ουκρανία για να αντιμετωπίσει τις επιθέσεις της Ρωσίας. Γι’ αυτό η φωτογραφία αυτή είναι κάτι παραπάνω από ακατανόητη για μένα, ειδικά από την άποψη ενός μέλους του ΝΑΤΟ…». Οι New York Times τονίζουν πως η ρωσο-ιρανική συμμαχία, αλλάζει τους παγκόσμιους γεωπολιτικούς υπολογισμούς και αυτό οφείλεται βασικά στις κυρώσεις που επέβαλε η Δύση. Εξάλλου, σύμφωνα με δημοσίευμα της Deutsche Welle, και παρά τη δημόσια κατακραυγή των λυσσασμένων δυτικόφιλων ΜΜΕ με τη μονόπλευρη παρουσίαση της ρωσικής εισβολής, πολλές χώρες περιλαμβάνονται στις υποψήφιες για ένταξη στον BRICS+ όπως λ.χ. η Αργεντινή, η Τουρκία, η Ινδονησία, το Πακιστάν, η Νιγηρία, η Αλγερία, η Βενεζουέλα, το Καζακστάν, η Αίγυπτος, η Καμπότζη, η Μαλαισία και η Ταϊλάνδη!

***

Οι δεσμοί των τριών χωρών παίρνουν μία άλλη οικονομικοπολιτική διάσταση με τις συμφωνίες που συνομολόγησαν και υπόγραψαν οι τρεις ηγέτες. Ας δούμε όμως τα ζητήματα που μπήκαν στο τραπέζι:

• Το ζήτημα της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και τις αιτίες που σχετίζονται με τις  ενέργειες της Ουάσιγκτον να απορρίψει τις προτάσεις Πούτιν το Δεκέμβρη 2021, για την υπογραφή Συνθήκης ανάμεσα σε ΗΠΑ – Ρωσία που θα παρείχαν «εγγυήσεις ασφαλείας» και θα απέκλειαν την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και την εγκαθίδρυση αμερικάνικων στρατιωτικών βάσεων στις χώρες του πρώην σοβιετικού χώρου.
• Το ζήτημα της «μερικής» εισβολής της Τουρκίας στη Β. Συρία όπου δρουν οι δυνάμεις του YPG και άλλων κούρδων πολιτοφυλακών με την υποστήριξη των ΗΠΑ, προκειμένου να δημιουργηθεί αυτόνομο κουρδικό κράτος. Ο Ιρανός Πρόεδρος Ε. Ραΐσι επέκρινε την παράνομη παρουσία των κατοχικών αμερικανικών δυνάμεων που αποσταθεροποιεί τη Συρία, αλλά παράλληλα απέτρεψε την Τουρκία να επιχειρήσει νέα εισβολή. Η Ρωσία δήλωσε πως «…θα καταβάλει προσπάθειες να πείσει την τουρκική ηγεσία να μην ασκήσει βία αλλά να προσπαθήσει να βρει λύση μέσω διαπραγματεύσεων και διαλόγου…». Από την πλευρά του ο Ερντογάν επέμεινε πως η Τουρκία θα συνεχίσει τη «μάχη» κατά των «τρομοκρατικών οργανώσεων».

Άλλωστε, με κοινό ανακοινωθέν τους οι τρεις ηγέτες σε ένα κείμενο 16 σημείων, απορρίπτουν τις προσπάθειες δυτικών χωρών να δημιουργήσουν στη Συρία «νέες πραγματικότητες», στηρίζοντας την «τρομοκρατία» και το διαμελισμό της χώρας, μετά από έναν 11ετή πόλεμο. Ιδιαίτερα για τη βορειοδυτική επαρχία Ιντλίμπ εξέφρασαν «βαθιά ανησυχία» για την ανθρωπιστική κρίση, απορρίπτοντας «όλες τις μονομερείς κυρώσεις» που έχουν επιβάλει στη συριακή κυβέρνηση ΗΠΑ και ΕΕ.  

• Το ζήτημα μίας μεγάλης αλυσίδας κυρώσεων κατά της Ρωσίας που έσπευσαν να πάρουν οι Δυτικοί, δημιουργώντας μία αρνητική κατάσταση όχι μόνον στην ίδια τη Δύση αλλά και σε πολλές ενδιάμεσες χώρες-θύματα των κυρώσεων. Η εκτίναξη των τιμών της Ενέργειας είναι συνέπεια αυτών των ακατανόητων κυρώσεων.
• Απλώνοντας την Τριμερή σε πιο εκτεταμένη διάσταση, ο Πούτιν πρότεινε ότι αυτή η συνεργασία θα πρέπει να επεκταθεί και στον στρατιωτικό τομέα αλλά και στη  συνεργασία της τριμερούς σε γυμνάσια με την Κίνα. Και οι τρεις ηγέτες έβαλαν το θέμα του τερματισμού των «τρομοκρατικών επιθέσεων» τις οποίες στηρίζουν οι Δυτικοί, αλλά και του άμεσου τερματισμού του πολέμου στη Συρία.
• Μία νέα συμφωνία-μαμούθ, ύψους 40 δισ. δολαρίων υπόγραψαν η ρωσική Gazprom και η ιρανική κρατική εταιρεία NIOC για την εκμετάλλευση νέων κοιτασμάτων φυσικού αερίου και την κατασκευή νέων αγωγών, σταθμών συμπίεσης και υγροποίησης (LNG) και άλλων σύγχρονων εγκαταστάσεων σε περιοχές του Ιράν.
• Εγκαινιάστηκε επίσης ο νέος τεράστιος χερσαίος (3.800 χιλιομέτρων) διάδρομος φθηνής και ταχύτερης μεταφοράς εμπορικών φορτίων της International North-South Trade Corridor (INSTC) που μέσα από ένα δίκτυο συρμών, φθάνει από τη Βόρεια Θάλασσα μέχρι τη Βομβάη της Ινδίας.
• Πολιτικής σημασίας γεγονός είναι και η 25ετής ενεργειακή συνομολόγηση για προμήθεια ιρανικού φυσικού αερίου προς την Τουρκία, που θα υπογραφεί μέσα στις επόμενες εβδομάδες.
• Μετά την πλήρως αποτυχημένη επίσκεψη Μπάιντεν στη Σαουδική Αραβία, την εμφανή δυστροπία των Αράβων για αύξηση της ημερήσιας παραγωγής πετρελαίου και την ταύτιση με τις αποφάσεις του ΟΠΕΚ, αρχίζει και σχηματίζεται η εντύπωση της επέκτασης της συμμαχίας των BRICS στην ευρύτερη λεκάνη της Αραβικής Χερσονήσου.
• Τέλος επιβράβευσαν τις διαπραγματεύσεις για την εξαγωγή των δημητριακών από την Ουκρανία μέσω της Μαύρης Θάλασσας, θεωρώντας βασικό συντελεστή της επιτυχίας τον Τούρκο πρόεδρο. Από την πλευρά του ο Ερντογάν δήλωσε πως πάντα επέκρινε τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας ενώ πρόσθεσε πως η Τουρκία στηρίζει τις νόμιμες προσδοκίες του Ιράν για την επίτευξη συμφωνίας για το πυρηνικό του πρόγραμμα καθώς και τις διαφαινόμενες λύσεις στο παγκόσμιο επισιτιστικό πρόβλημα.

Παρά τη λυσσασμένη επίθεση των Δυτικών, η Τριμερής Συμφωνία της Τεχεράνης, δίνει όχι μόνον μία πανοραμική εικόνα των παγκόσμιων συσχετισμών, αλλά και την απομόνωση και εξασθένιση της παγκόσμιας ηγεμονικής θέσης του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Η συμμαχία των  BRICS  δείχνει να εδραιώνεται  στην παγκόσμια σκηνή, ενώ συνεχίζεται ο αδιάκοπος ανταγωνισμός μεταξύ των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Και μπορεί σήμερα ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός να μην είναι η αδιαμφισβήτητη υπερδύναμη που διατηρεί αδιατάρακτη τη μονοκρατορία της, όμως από την άλλη πλευρά δεν φαίνεται να είναι στα πρόθυρα της κατάρρευσης ούτε σε «πλήρη αποδυνάμωση».

Τέλος, θυμίζουμε, πως ήδη από τον Απρίλη του 2006, ο Λιβανέζος θρησκευτικός ηγέτης της Χετζμπολάχ, Χ. Νασράλα, κάλεσε όλους τους μουσουλμάνους να αντισταθούν κατά της πολιτικής του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού και του Σχεδίου της «Νέας Μέσης Ανατολής» που περιέφερε τότε στον αραβικό κόσμο η γερακίνα Κοντολίζα Ράις. «Η Νέα Μέση Ανατολή θα αποτελείται από μία ομάδα μικρών διαμελισμένων κρατών, δομημένων με σεκταριστική, δογματική και εθνική βάση, από το Λίβανο, τη Συρία, το Ιράκ, το Ιράν, την Τουρκία, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, τη Σαουδική Αραβία, την Υεμένη και άλλες χώρες του Κόλπου, φθάνοντας μέχρι τη Βόρεια Αφρική. (…) Θέλω να προειδοποιήσω τους πάντες στον αραβικό και ισλαμικό κόσμο. (…) Ποιος από σας πιστεύει ότι το αμερικανικό Σχέδιο της Νέας Μέσης Ανατολής θα σας παράσχει ένα δικό σας κράτος; Ακόμα και αν αυτό ισχύει, δεν πρέπει να χάνουμε από τα μάτια μας αυτό το συστατικό στοιχείο του Σχεδίου για τη  Νέα Μέση Ανατολή, των εσωτερικών συγκρούσεων που θα πυροδοτούνται μεταξύ των κρατών. Εννοώ ότι καμία σέκτα, θρησκεία ή εθνότητα στην περιοχή δεν θα απολαμβάνει ενός ασφαλούς κράτους, με ασφαλή σύνορα ή εσωτερική σταθερότητα. Αυτό που θα δημιουργηθεί θα είναι μικρά εμπόλεμα κράτη που θα ανταγωνίζονται μεταξύ τους». Και παρά τις αναμφισβήτητα αντιδραστικές θέσεις του θρησκευτικού φονταμενταλισμού που εκφράζει η οργάνωση της Χεζμπολάχ, ωστόσο δεν μπορεί κανείς να μην αναγνωρίσει στο αποθρησκευτικοποιημένο μήνυμα του Νασράλα τη στάση του απέναντι στον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό και την αποκάλυψη των δόλιων προθέσεών του, που εκφράζονται ακόμα και σήμερα με τις αντιαμερικανικές διαθέσεις του αραβικού κόσμου.

Ιωσήφ Σταυρίδης, μέλος της ΚΕ του Μ-Λ ΚΚΕ