Σ.ΕΚ.Α.

Σύλλογος Εκτάκτων Αρχαιολόγων

Σε λίγες ημέρες, στα Christie’s

 

 

Μελετώντας την ιστορία του τόπου μέσω μιας …δημοπρασίας

Στις 6 Ιουλίου 2022 ο διεθνής οίκος δημοπρασιών Christie’s, κυριολεκτικώς «βγάζει στο σφυρί» 115 μοναδικά δημιουργήματα της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, τα οποία χρονολογούνται από το 400.00 π.Χ. (!) μέχρι και τον προχωρημένο μεσαίωνα, και τα οποία σε λιγότερο από έναν μήνα θα έχουν καταλήξει σε χέρια ιδιωτών συλλεκτών/εμπόρων.

Δίπλα στα σουμεριακά, ετρουσκικά, αιγυπτιακά, σκυθικά, ρωμαϊκά, και λοιπά κομμάτια, κυριαρχούν, καταρχάς αριθμητικά, τα σπανιότατα αρχαία ελληνικά κινητά μνημεία, χρονολογούμενα από την 3^η χιλιετία μέχρι τον 13^ο μ.Χ. αιώνα. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς αρχαιολόγος για να καταλάβει τη μοναδικότητα και τη σπουδαιότητα των υπό εκποίηση εκθεμάτων του καταλόγου.

Θεωρούμε ότι όλες οι προς πώληση αρχαιότητες αποτελούν προϊόντα λεηλασίας και αρπαγής, και καμία «σύννομη» αγοραπωλησία τους, καμία «τυπική» διαδικασία και καμία ιδιοκτησία δεν μπορεί και δεν πρέπει να αναγνωρίζεται σε βάρος τους. Στην πραγματικότητα, όταν αναφερόμαστε σε οίκους δημοπρασιών που διαχειρίζονται αρχαιότητες, μόνο επιφανειακά νομικίστικα προσχήματα τους διακρίνουν από τους καθαρόαιμους κλεπταποδόχους. Οι οίκοι δημοπρασιών έχουν μετατραπεί στο εργαλείο εκείνο που «νομιμοποιημένα» μεταφέρει μοναδικά δημιουργήματα της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς σε ιδιωτικές προθήκες. Για να το πετύχουν αυτό, οι οίκοι μετατρέπουν τα ευρήματα της αρχαιοκαπηλίας σε «έργα τέχνης», καμώνονται πως δεν γνωρίζουν την προέλευση των αρχαιοτήτων που κάθε φορά αγοράζουν, και δημοπρατούν. Για την ακρίβεια, εξυπηρετούνται όταν τα αρχαία αντικείμενα δεν έχουν ταυτότητα.

Κι όμως, στην υπό δημοπράτηση αττική υδρία υπ’ αριθμ. 12 (520-510 π.Χ.), την «υπογραφή» τους σύμφωνα με τον ίδιο τον οίκο δημοπρασιών, αφήνουν ο «ζωγράφος του Αντιμένη», ο Ψίαξ, ο Ύψις. Κι έτσι η υδρία εκτιμάται στις 100.000 – 150.000 βρετανικές λίρες. Οι λευκές λήκυθοι υπ’ αριθμ. 14 (450-430 π.Χ.), και ο αττικός μελανόμορφος αμφορέας υπ’ αριθμ. 9 (550 π.Χ.), αποδίδονται στους ζωγράφους του Carlsberg και Princeton αντίστοιχα. Το χάλκινο ειδώλιο αρσενικού ελαφιού από τη Λακωνία, χρονολογούμενο στη γεωμετρική περίοδο και δη στον 8^ο αι. π.Χ. (υπ’ αριθμ. 7), μάλλον δεν έχει αρκετά συγκεκριμένη ταυτότητα.

Τα κινητά μνημεία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, είναι «αγνώστου πατρός» και προέλευσης όταν αγοράζονται από τους οίκους δημοπρασιών και τους εκπροσώπους τους, όταν όμως πρόκειται να πωληθούν από τα ίδια πρόσωπα και τις ίδιες επιχειρήσεις, τότε διαπιστώνεται ότι τα μνημεία έχουν ονοματεπώνυμο.

Καταγγέλλουμε την υποκρισία των οίκων Δημοπρασιών, και την ανοχή που γνωρίζει η εκποίηση πολιτιστικών αγαθών τόσο στην εθνική όσο και στη διεθνή αρχαιολογική νομοθεσία! Ο πλούτος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς επιβάλλει να αναληφθούν πρωτοβουλίες από την Πολιτεία για να προστατευτούν οι αρχαιότητες και να θωρακιστούν νομικά και ουσιαστικά απέναντι στο διεθνές εμπόριο προϊόντων αρχαιοκαπηλίας.

Απαιτούμε τώρα την ουσιαστική προστασία των αρχαίων μνημείων! Τα σταθερά και κινητά μνημεία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς ανήκουν στον ελληνικό λαό.

Να μην επιτρέψουμε στους διεθνείς άρπαγες να σβήνουν τις ταυτότητες των αρχαίων κινητών μνημείων, για να τα εμπορεύονται! Κανένα δημόσιο αγαθό σε χέρια ιδιωτών αγοραστών! Τα μνημεία της ιστορίας μας και του τόπου μας δεν τιμώνται και δεν πωλούνται!

Μαζικές προσλήψεις αρχαιολόγων, φυλακτικού και λοιπού προσωπικού, για να αντιμετωπιστεί η υποστελέχωση του ΥΠΠΟΑ. Να επανεκκινηθεί το σήμερα παγωμένο πρόγραμμα ψηφιοποίησης κινητών μνημείων, και να λειτουργήσει στο εξής σε μόνιμη βάση, προκειμένου να αποκτήσουν όλα τα αρχαία ευρήματα την ξεχωριστή τους ταυτότητα, ως μέτρο προστασίας τους.

Να γυρίσουν όλες οι κλεμμένες και λεηλατημένες αρχαιότητες στις πατρίδες τους! Όχι στην εμπορευματοποίηση του Πολιτισμού, όχι στο ξεπούλημα της πολιτιστικής μας κληρονομιάς!