«Καλύψτε μόνοι τα έξοδα σας»!

του Γιώργου Κ. Καββαδία*

Την ώρα που η δημόσια εκπαίδευση και τα σχολεία στενάζουν από την υποχρηματοδότηση και την πολιτική των περικοπών έρχεται το ΥΠΑΙΘ με έγγραφο που υπογράφει ο Γ. Γραμματέας Αλ. Κόπτσης να «διευκρινίσει» ότι με τον νόμο 4823/2021 «είναι δυνατόν με απόφαση του Σχολικού Συμβουλίου, η οποία γνωστοποιείται στον οικείο Δήμο, να διοργανώνονται και να υλοποιούνται από τη σχολική μονάδα, μετά το πέρας του ωρολογίου διδακτικού προγράμματος και τη λήξη του ολοημέρου σχολείου, με ή χωρίς συνεργασία με τρίτους φορείς, εκδηλώσεις, προγράμματα και συνέδρια που απευθύνονται στην εκπαιδευτική κοινότητα (…) Τυχόν έσοδα από τις εκδηλώσεις αυτές εισπράττονται από την αρμόδια σχολική επιτροπή και αποδίδονται στη σχολική μονάδα μέσω αυτής». (Διαβάστε αναλυτικά το έγγραφο πατώντας ΕΔΩ). Με άλλα λόγια το ΥΠΑΙΘ λέει στους εκπαιδευτικούς «καλύψτε μόνοι τα έξοδα σας» δίνοντας τα σχολεία σε ιδιώτες επί πλρωμή! Γιατί αλλιώς η δημόσια χρηματοδότηση δεν επαρκεί.

Το κράτος αποσύρεται – Χορηγοί και εταιρείες ante portas!

Είναι ακόμα μια προσπάθεια για τη μείωση ή και την απαλλαγή του κράτους από τη δημόσια χρηματοδότηση των σχολείων και την εισβολή των επιχειρήσεων και χορηγών. Μια εισβολή που διευκολύνεται από τη χρόνια υποχρηματοδότηση των σχολικών επιτροπών από όλες τις κυβερνήσεις, με τους προϋπολογισμούς κυρίως από το 2011 και έπειτα να έχουν μειωθεί περίπου στο 40% και να διατηρούνται μειωμένοι έως και σήμερα, παρόλο που τα έξοδα θέρμανσης και γενικότερα τα λειτουργικά έξοδα έχουν εκτοξευτεί προκαλώντας οικονομική ασφυξία με πολλαπλές δραματικές επιπτώσεις στην εκπαιδευτική διαδικασία και τη μόρφωση των μαθητών. Το κράτος δια των κυβερνήσεων, αποστερεί κοινωνικούς πόρους, υποβαθμίζει μέχρι διάλυσης κάθε κοινωνική λειτουργία, και οδηγεί στις «δωρεές» και «χορηγίες».

«Αυτονομία» – «αποκέντρωση» – ιδιωτικοποίηση!

Προφανώς στη λογική αυτή «καλός» εκπαιδευτικός θα είναι αυτός που εξασφαλίζει στο σχολείο πόρους πέρα από τους κρατικούς, που είναι δεδομένοι, και «καλό» σχολείο θα είναι αυτό που βγάζει «το ψωμί του» μόνο του. Και αυτό αποτελεί αντικείμενο «αξιολόγησης»!

Ένα νήμα συνδέει την περιβόητη «αυτονομία» και «αποκέντρωση» των σχολείων με βασικό στόχο της κυβέρνησης την παραπέρα πρόσδεση της εκπαίδευσης στους Δήμους, την καθήλωση των κρατικών δαπανών για την εκπαίδευση και τη μετάθεση του κόστους λειτουργίας των σχολικών μονάδων στους δήμους και ουσιαστικά στους εργαζόμενους, με την επιβολή τοπικής φορολογίας και εν τέλει η διείσδυση εταιριών – χορηγών. Aυτό είναι το φτηνό και ευέλικτο σχολείο της αγοράς που λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια. Μακροπρόθεσμα τ’ αποτελέσματα θα είναι ο μαρασμός και το κλείσιμο πολλών σχολείων, κυρίως των αγροτικών περιοχών, αφού οι κοινότητες και οι μικρότεροι δήμοι δε θα μπορούν ν’ αντεπεξέλθουν στα έξοδα λειτουργίας τους, την ώρα που οι ποικιλώνυμοι «τοπικοί παράγοντες» θα ενδιαφέρονται για τη βιτρίνα τους, τα «καλά» σχολεία της περιοχής. Ανάλογα προβλήματα θ’ αντιμετωπίσουν και πολλά σχολεία των αστικών κέντρων, ιδιαίτερα των υποβαθμισμένων περιοχών, που θα εξελιχθούν σε σχολεία αλλοδαπών μεταναστών και φτωχών Ελλήνων, κατά τα πρότυπα των ΗΠΑ, της μητρόπολης του καπιταλισμού. Πάνω στα ερείπια του ενιαίου δημόσιου σχολείου οικοδομείται η διαφοροποίηση κάθε σχολείου και ουσιαστικά ο ταξικός διαχωρισμός τους με «δούρειο ίππο» την αυτοαξιολόγηση/αξιολόγηση.

Χρέος των εκπαιδευτικών η υπεράσπιση του δημόσιου δωρεάν σχολείου

Οι εκπαιδευτικοί έχουν ήδη εκφράσει την αντίθεσή τους στην παράδοση των σχολείων στις δυνάμεις της αγοράς και του κέρδους και την απαίτησή τους για την εξασφάλιση από το κράτος όλων των αναγκαίων όρων για τη λειτουργία των σχολείων αποκλειστικά από τον κρατικό προϋπολογισμό. Γιατί διαφορετικά κινδυνελύουν να μετατραπούν τα σχολεία σε παραρτήματα των εταιρειών που θα καθορίζουν το τι και πως και από ποιους θα διδάσκεται μέσα στο σχολείο και θα προωθούν τις ανάγκες της επιχειρηματικότητας και του κέρδους.

Αλίμονο στους εκπαιδευτικούς αν μπροστα στο φάσμα της ακραίας λιτότητας και της ασφυκτικής συμπίεσης των δαπανών που όντως δεν επιτρέπουν τη επαρκή λειτουργία των σχολείων, πέσουν στην παγίδα της διαμόρφωσης τετελεσμένων για τη λειτουργία του δημόσιου σχολείου με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια με το άλλοθι των οικονομικών αναγκών. Οφείλουν να σταθούν βράχοι στο ζήτημα χορηγιών και να απορρίψουν την είσοδο των εταιριών στα σχολεία, να γίνουν δηλαδή  τα σχολεία όμηροι των εταιρειών και των ιδρυμάτων τους. Να απορρίψουν τη λογική των χορηγιών που υποκαθιστούν την ευθύνη και την υποχρέωση του κράτους και γίνονται ο  «Δούρειος Ίππος» για την άλωση της δημόσιας εκπαίδευσης και της κοινωνικής πρόνοιας. Χρέος τους είναι να οργανώσουν και να εντείνουν την πάλη για να απαιτήσουν από το κράτος την εξασφάλιση όλων των αναγκαίων όρων για τη λειτουργία των σχολείων. Να διεκδικήσουν να καλυφθούν όλες οι λειτουργικές ανάγκες των σχολείων με ευθύνη του κράτους. Να χρηματοδοτηθούν οι σχολικές επιτροπές στο ύψος των πραγματικών αναγκών. Έτσι μπορούν να βάλουν φρένο στην εμπορευματοποίηση της παιδείας και στα σχέδια για μια παιδεία προσαρμοσμένη στους νόμους της αγοράς.

* Ο Γιώργος Κ. Καββαδίας είναι φιλόλογος στο 3ο ΓΕΛ Κερατσινίου, μέλος του ΔΣ της ΕΛΜΕ Πειραιά, μέλος της ΣΕ του περιοδικού «Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης» του Εκπαιδευτικού Ομίλου.