Ο Ισαάκ Ιορδανίδης, ο πρωτεργάτης της ίδρυσης του μαρξιστικού – λενινιστικού κινήματος της Ελλάδας, είχε συγκεντρώσει εδώ και αρκετά χρόνια, ένα σημαντικό όγκο υλικών και επεξεργαζόταν μια εκτεταμένη βιβλιογραφία. Είχε κάνει μια συστηματική προκαταρκτική δουλειά, προσχέδια, σημειώσεις, παραπομπές και μια ορισμένη ταξινόμηση και σχεδίαζε να ξεκινήσει τη συγγραφή ενός βιβλίου. Αν και ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε το βιβλίο να αφορά γενικότερα την ιστορία του ΚΚΕ, αποφασίστηκε τελικά σε συζητήσεις με το ΠΓ του Μ-Λ ΚΚΕ να μπει μπροστά η συγγραφή βιβλίου που κύριο θέμα του θα ήταν η ζωή και η πάλη των πολιτικών εξορίστων στο στρατόπεδο του Aη Στράτη κατά την περίοδο 1950 – 1962. Με την επιφύλαξη των προβλημάτων υγείας που θα μπορούσε να καθυστερήσουν τη συγγραφή, το βιβλίο για τον Aη Στράτη σχεδιαζόταν να ολοκληρωθεί και να εκδοθεί ως τα τέλη του 2014, χρονιά συμπλήρωσης των 50 χρόνων από την έκδοση της «Αναγέννησης», είτε εν ανάγκη και κάποιους μήνες αργότερα, το 2015.

Στις αρχές του 2014, από την οργάνωση της νεολαίας «Πορεία», διατυπώθηκε η πρόταση να γίνει από τον Ισαάκ (στα πλαίσια μιας εσωτερικής ιδεολογικοπολιτικής και διαφωτιστικής δουλειάς) παρουσίαση των ιστορικών γεγονότων που δρομολόγησαν τη γέννηση του μαρξιστικού – λενινιστικού κινήματος της Ελλάδας. Η πρόταση της οργάνωσης νεολαίας συζητήθηκε στο ΠΓ του Μ-Λ ΚΚΕ, που αποφάσισε σε συνεργασία με τον Ισαάκ, η παρουσίαση να μην περιοριστεί στα πλαίσια της οργάνωσης νεολαίας, αλλά να συμπεριλάβει ευρύτερα τους συντρόφους και συναγωνιστές των κομματικών οργανώσεων της Αθήνας που θα μπορούσαν και θα ήθελαν να την παρακολουθήσουν.

Η παρουσίαση των ιστορικών γεγονότων από τον Ισαάκ, θα ξεκινούσε με μια πρώτη ομιλία με επίκεντρο τους ιδεολογικούς αγώνες των εξορίστων στον Άη Στράτη, που αποτέλεσαν το προοίμιο για την κατοπινή δημόσια εμφάνιση του μαρξιστικού – λενινιστικού κινήματος της Ελλάδας.

Για τα παραπάνω ενημερώθηκε η ΚΕ του Μ-Λ ΚΚΕ.

Ο σ. Ισαάκ που είχε ήδη ξεκινήσει τη δουλειά του βιβλίου για τον Άη Στράτη, άρχισε να προσαρμόζει ορισμένα εισαγωγικά κείμενα που προορίζονταν για το βιβλίο, στις ανάγκες μιας τέτοιας παρουσίασης.

Μετά την ολοκλήρωση των εκδηλώσεων για τα 50 χρόνια από την έκδοση της «Αναγέννησης», ο Ισαάκ θα ξανάπιανε το νήμα από την αρχή… αλλά τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν σύμφωνα με τις προσδοκίες και τις επιθυμίες όλων μας. Από το Γενάρη θα έμπαινε για νοσηλεία στα νοσοκομεία, και τελικά η υγεία του θα γνώριζε ραγδαία επιδείνωση που οδήγησε στο θάνατό του στις 19 Απρίλη 2015. Μερικές ώρες πριν, είχε διαβάσει τον καθημερινό Τύπο, διατηρώντας πλήρη διαύγεια!

Τα σχετικά με τον Άη Στράτη χειρόγραφα, προσχέδια, σημειώσεις κλπ του Ισαάκ αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα μιας πολύ συστηματικής προεργασίας.

Τα «έτοιμα» χειρόγραφα που μας άφησε (βάζουμε εισαγωγικά, γιατί πιθανότατα θα τα ξαναχτένιζε ή και θα τα τροποποιούσε όταν θα έπαιρναν τη θέση τους σε ένα ενιαίο τελικό κείμενο) αποτελούν μια γενική εισαγωγή (ανολοκλήρωτη) πριν από το κυρίως θέμα.

Ωστόσο δεν χάνουν τη σημασία και την αξία τους. Μάλλον κάνουν για μας, πιο έντονη και πιο αισθητή τη σημασία της οριστικής απώλειας μιας άμεσης ιστορικής καταγραφής των ιδεολογικών αγώνων στον Άη Στράτη από τον ίδιο το σ. Ισαάκ Ιορδανίδη.

Αγώνων που αν και ο ίδιος πολύ λίγα και πολύ μετρημένα έχει πει δημόσια γι αυτούς, ανέδειξαν στην πορεία τους τον Ισαάκ σε ηγετική μορφή, πρωταγωνιστή της αντιρεβιζιονιστικής πάλης, πρωτεργάτη της ίδρυσης του μαρξιστικού – λενινιστικού κινήματος της Ελλάδας.

Γι’ αυτό και τα δημοσιεύουμε.

Δημοσιεύουμε επίσης ορισμένα από τα «έτοιμα» χειρόγραφα που πραγματεύονται το θέμα των εκτοπίσεων ως το 1929. Αυτά, προορίζονταν προφανώς για το βιβλίο (με σημαντικές ωστόσο συμπληρώσεις που θα ακολουθούσαν, για τις εκτοπίσεις της επομένης περιόδου ως την κατοχή, καθώς και μετά τη Βάρκιζα και τον εμφύλιο, όπως μαρτυρούν πολλές διάσπαρτες παραπομπές του Ισαάκ σε σχετική με τις εκτοπίσεις βιβλιογραφία, και η σειρά των αντίστοιχων ΦΕΚ που είχε φροντίσει να προμηθευτεί).

Τέλος δημοσιεύουμε ορισμένα επί μέρους σημειώματα που αναφέρονται στη Μακρόνησο και τον Άη Στράτη, αν και πρόκειται όχι για έτοιμα κείμενα αλλά ουσιαστικά για ανεπεξέργαστα προσχέδια. Τα δημοσιεύουμε σαν εξαίρεση και σαν μια αναγκαία αναφορά απόδοσης τιμής.

Σύντομη ματιά στην ιστορία των εκτοπίσεων

Στα πρώτα χρόνια της δράσης του ΚΚΕ δεκάδες μέλη του και συνδικαλιστικά στελέχη του εργατικού κινήματος είχαν εκτοπιστεί σε ορισμένα νησιά, όπως η Νάξος, η Φολέγανδρος κ.α. με βάση το Νόμο 121/1913 περί καταπολέμησης της ληστείας, που προέβλεπε τη διοικητική εκτόπιση και υπόπτων για «διατάραξη της δημόσιας ασφαλείας».

Σε όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 1920 και τόσο περισσότερο, όσο δυνάμωνε το ΚΚΕ, οργανώνοντας και καθοδηγώντας εργατικούς και λαϊκούς αγώνες, δυνάμωναν και τα αστυνομικά και τρομοκρατικά μέτρα σε βάρος του από την πλευρά των αντιδραστικών κυβερνήσεων. Σε αυτή ακριβώς την περίοδο συστηματοποιήθηκε και το μέτρο της διοικητικής εκτόπισης κομμουνιστών και άλλων αριστερών λαϊκών αγωνιστών, με την ενίσχυση και τον «εκσυγχρονισμό», σε αντιδραστική πάντα κατεύθυνση, της σχετικής νομοθεσίας.

Με το από 19 Απριλίου 1924 Νομοθετικό Διάταγμα «Περί συστάσεως εν εκάστω Νομώ Επιτροπών επί της Δημοσίας Ασφαλείας» (ΦΕΚ Τ.Α. αριθ. 91 21 Απριλίου 1924), καθιερωνόταν, για πρώτη φορά, ένας συγκεκριμένος μηχανισμός για την επιβολή διοικητικής εκτόπισης. Αυτός ο μηχανισμός, θα εξυπηρετούσε ευρύτερες και μακροχρόνιες ανάγκες του αστικού πολιτικού συστήματος, πέραν από την καταπολέμηση της ληστείας, που υποτίθεται ότι ήταν ο στόχος του. Πραγματικά οι Επιτροπές Δημοσίας Ασφαλείας χρησιμοποιήθηκαν, σε πλατύτατη κλίμακα, για την εκτόπιση δεκάδων χιλιάδων κομμουνιστών και άλλων αριστερών αγωνιστών, στη διάρκεια πολλών δεκαετιών, ως και την περίοδο της δικτατορίας της 21ης Απρίλη 1967.

Δυο χρόνια μετά, στον καιρό της Παγκαλικής δικτατορίας, ακολουθεί το από 5 Μαΐου 1926 Ν.Δ. «Περί τροποποιήσεως Νομ. διατάγματος περί συστάσεως Επιτροπών Δημ. Ασφαλείας και προσθήκη διατάξεως περί υπερορίας» (ΦΕΚ Τ.Α. αριθ. 178 2 Ιουνίου 1926). Εδώ η προσθήκη της διάταξης διευρύνει τη δικαιοδοσία των Επιτροπών Δημοσίας Ασφαλείας, έτσι ώστε αυτές να μπορούν να επιβάλλουν βαριές ποινές εκτόπισης, έως και τριετίας, στα μέλη του ΚΚΕ, με ψεύτικες, κατασκευασμένες κατηγορίες «περί διαπράξεως πράξεων ή διαδόσεως ιδεών αντικειμένων εις τα κυριαρχικά του Κράτους δικαιώματα ή αποβλεπουσών εις αφαίρεσιν τμημάτων τούτου υπό τύπον αυτονομίας ή προσαρτήσεως εις τα όρια άλλου Κράτους ή καθ’ οιονδήποτε άλλον τρόπον μεταβολήν των ορίων του ή αντικειμένων εις την δημοσίαν τάξιν, ησυχίαν και ασφάλειαν της Χώρας».

Σε συνέχεια, στις 24 Ιούλη 1929, επί πρωθυπουργίας Ελ. Βενιζέλου, εκδίδεται ο Νόμος 4229 Περί των μέτρων ασφαλείας του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών των πολιτών (ΦΕΚ Τ.Α. αριθ. 245 25 Ιουλίου 1929). Στο Άρθρον 1 του Νόμου αυτού οριζόταν:

«1. Όστις επιδιώκει την εφαρμογήν ιδεών εχουσών ως έκδηλον σκοπόν την δια βιαίων μέσων ανατροπήν του κρατούντος κοινωνικού συστήματος ή την απόσπασιν μέρους εκ του όλου της Επικρατείας, ή ενεργεί υπέρ της εφαρμογής αυτών προσηλυτισμόν τιμωρείται με φυλάκισιν τουλάχιστον εξ μηνών. Προς τούτοις επιβάλλεται δια της αποφάσεως και εκτοπισμός ενός μηνός μέχρι δύο ετών εις τόπον εν αυτή οριζόμενον.

Με τας αυτάς ποινάς τιμωρείται και όστις επωφελούμενος απεργίας ή λοκ άουτ, προκαλεί ταραχάς ή συγκρούσεις.

2. Ως ιδιαιτέρα επιβαρυντική περίπτωσης θεωρείται η εκτέλεσις της πράξεως εν δημοσίω τόπω παρόντων πολλών, ή δια του τύπου, ή εάν ο προσηλυτισμός ενεργείται δια χρημάτων, ή απευθύνεται προς ανηλίκους, στρατιωτικούς εν γένει, ή δημοσίους λειτουργούς».
Ο νόμος αυτός παρέμεινε γνωστός ως «Ιδιώνυμο» γιατί καθιέρωνε ένα καινούργιο αδίκημα «με ίδιον χαρακτήρα» και σαν τέτοιο αδίκημα, ιδιώνυμο όριζε την κομμουνιστική ιδεολογία και δράση.

Με το νόμο 4229 του 1929 καθιερώθηκε και η δικαστική εκτόπιση, εκτός από τη διοικητική εκτόπιση που είχε ήδη καθιερωθεί και συστηματοποιηθεί με τα νομοθετικά διατάγματα της 19 Απρίλη 1924 και της 5 Μάη 1926.

Έτσι «ολοκληρώθηκε» το αντιδημοκρατικό νομικό πλαίσιο της εκτόπισης κομμουνιστών και άλλων αριστερών και προοδευτικών πολιτών.

Περισσότερα ΕΔΩ