του Τάσου Σταυρόπουλου

        Η κυβέρνηση  Μητσοτάκη  δε  χρειάζεται  να πάρει πολλά  ακόμη   πρόσθετα μέτρα  σε βάρος  της Κοινωνικής ασφάλισης, γιατί  με  το ν.   4336/2015   η προηγούμενη  κυβέρνηση Σύριζα  αύξησε  δραματικά  τα όρια ηλικίας    και από  1.1 2022,   για να βγει κανείς  στη σύνταξη,  πρέπει  να έχει  ηλικία 62 ετών  και 40  χρόνια  εργασία  ή   στα 67 ( αυτοδίκαιη απόλυση)   με  τουλάχιστον    15    χρόνια εργασίας.   Με  δεδομένο  ότι   ισχύουν  οι ελαστικές σχέσεις εργασίας   και  οι νέοι εκπαιδευτικοί,  όταν και εάν,  θα διορίζονται   σε ηλικία άνω των  35 χρόνων   και κανένας   δε θα  έχει  εργαστεί πριν  με πλήρες ωράριο και όλο το χρόνο,  δεν υπάρχει περίπτωση  να συνταξιοδοτείται  κανείς πριν τη  συμπλήρωση  των 67 χρόνων.  Η  ηλικία  αυτή  μάλιστα θα αναπροσαρμόζεται  προς τα πάνω από  1.1.2021, αν αυξάνει  το  προσδόκιμο ζωής, όπως  προβλέπεται.  

·        Με το ν.  4387/2016, ο γνωστός  ν. Κατρούγκαλου,  που ισχύει από  13.5.2016,  μπήκε    μια ακόμη ταφόπλακα  στην Κοινωνική Ασφάλιση. Με  το νόμο   αυτόν   η  σύνταξη   διαχωρίζεται   σε  Εθνική   (  384 €)  και σε ανταποδοτική,   με ανώτατο  ποσοστό   αναπλήρωσης  μέχρι  τώρα    42,80  με  40 χρόνια εργασίας.   Ο νέος  τρόπος υπολογισμού   οδηγεί  σε μείωση   τουλάχιστον 20%,   συγκριτικά  με όσους   συνταξιοδοτήθηκαν  πριν από το ν. Κατρούγκλαου, δηλ  μέχρι  12.5.2016.  Με τις  πρόσφατες αποφάσεις   1890  και 1891/4.10.2019  του ΣΤΕ   κρίθηκαν αντισυνταγματικά τα ποσοστά  αναπλήρωσης του ν.  Κατρούγκαλου   και η κυβέρνηση  Μητσοτάκη   έχει εξαγγείλει   τροποποίηση των ποσοστών  αναπλήρωσης τον Γενάρη  του  2020. Είναι  πολύ πιθανόν  να αυξήσει  τα ποσοστά αναπλήρωσης  κυρίως  με 40 χρόνια  εργασίας, αποβλέποντας   να μην τολμά  κανείς να συνταξιοδοτείται προτού συμπληρώσει  40 χρόνια συντάξιμη  εργασία. Με τις ίδιες αποφάσεις το ΣΤΕ έκρινε  συνταγματικό   το ν. Κατρούγκαλου, έτσι  η κυβέρνηση  Μητσοτάκη   «απελευθερώνεται» με τη Βούλα του  Ανώτατου Δικαστηρίου  από την προεκλογική  υπόσχεσή της  για κατάργηση του ν. Κατρούγκαλου.   Επομένως  παγιώνεται  η διάκριση  των συνταξιούχων προ και μετά του ν. Κατρούγκαλου.

·        Για όσους εργάζονται  μέχρι   31.12.1992  ισχύουν  κάποιες μεταβατικές διατάξεις  ως προς τα όρια ηλικίας, εφόσον  θεμελιώνουν δικαίωμα   συνταξιοδότησης  μέχρι 31.12 2021.  Για  όσους  έχουν διοριστεί από 1.1.1993  και δεν έχουν πριν  συντάξιμη εργασία   και για τους   νέους   που  θα  προσλαμβάνονται   από εδώ και πέρα ισχύουν  τα όρια ηλικίας    από 1.1.2022, δηλ.  62  ηλικία  με 40 χρόνια εργασίας   ή   67   ηλικία με  15  χρόνια συντάξιμη εργασία.  Τα όρια  ηλικίας  προβλέπεται   να αυξάνονται   στο μέλλον, ώστε  το σύστημα να απαλλαγεί   από  την υποχρέωση   συνταξιοδότησης, γιατί  θα μας «κάνει  την τιμή»   να  αποχωρούμε από  τη ζωή   εν ενεργεία.  

2.     Επικουρική  και ΕΦΑΠΑΞ

·        Η   επικουρική που  χορηγείται  από το ΕΤΕΑΕΠ  (πρώην ΤΕΑΔΥ)   μέχρι  το ν. Κατρούγκαλου  ήταν 20%   επί της κύριας  σύνταξης ( μικτής).  Με  το  νέο  νόμο το ποσοστό    καθορίστηκε   0.45% για κάθε χρόνο ασφαλιστικής κάλυψης    επί του  συντάξιμου  μισθού ( =  ο Μ.Ο μισθών από  το  2002 μέχρι  2014)  και από  1.1.2015   ισχύει  η περίφημη νοητή   κεφαλαιοποίηση  που προβλέπει το  κεφαλαιοποιητικό  σύστημα (υπολογισμός   με βάση τις εισφορές του κάθε ασφαλισμένου)      με το προσδόκιμο  ζωής ( Οι  γυναίκες  έχουν μικρότερο  ποσοστό , επειδή  έχουν  μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής!).

Ο νέος τρόπος  υπολογισμού  μειώνει  την επικουρική  σύνταξη  κάθε  χρόνο  από  1.1.2015   και μετά από χρόνια η επικουρική   θα είναι στα ίδια επίπεδα   με το μέρισμα του ΜΤΠΥ.    Σημειωτέον  ότι έγινε  επανυπολογισμός της Επικουρικής    σε όλους τους παλιούς   συνταξιούχους  τον  Ιούλιο  του   2016  και από  1. 1.2016     γίνεται  παρακράτηση   6%  για πρώτη   φορά στις επικουρικές συντάξεις  υπέρ της  περίθαλψης. Η  Επικουρική   έχει  μειωθεί  35%   για τους παλιούς  συνταξιούχους  και για τους καινούργιους   από  1.1.2015  κάθε  χρόνο θα μειώνεται.

·        Στη   ΔΕΘ   ο  πρωθυπουργός  ανακοίνωσε  ότι   από  1.1.2021  η κυβέρνηση  της Ν.Δ   θα  καταργήσει  τη  Δημόσια   επικουρική    σύνταξη   και θα προχωρήσει   στην ιδιωτικοποίηση της  επικουρικής ασφάλισης.

·        Με υπουργική   απόφαση (35886/Δ1.12150/31.8.2019) η  κυβέρνηση  προχώρησε  στη συγκρότηση   επιτροπής  με σκοπό  «  την επεξεργασία  και   διατύπωση του μηχανισμού μετάβασης  σε ένα νέο σύστημα  κεφαλαιοποιητικής   επικουρικής ασφάλισης ». Στην επιτροπή  μετέχουν και εκπρόσωποι  της  ένωσης των ιδιωτικών   ασφαλιστικών εταιρειών, της ελληνικής ένωσης ταμείων επαγγελματικής ασφάλισης, της ένωσης     επαγγελματικών ταμείων υποχρεωτικής   ασφάλισης, της   επιτροπής κεφαλαιαγοράς  κλπ. 

·        Δεν έχουμε    καμιά αμφιβολία  ότι  οι εκπρόσωποι   των ιδιωτικών ασφαλιστικών   εταιρειών θα προτείνουν τη διάλυση  της δημόσιας   επικουρικής ασφάλισης  και την αντικατάστασή  της   και την παράδοσή της ως  βορά   στην ιδιωτική   ασφάλιση.

·        Όταν   από  1.1.2021  οι εισφορές των  νέων   εργαζομένων   θα κατευθύνονται   στην ιδιωτική   ασφάλιση  και θα σταματήσει  η είσπραξη αυτών των εισφορών  από τη   Δημόσια  επικουρική ασφάλιση,  η  επικουρική  σύνταξη των  νυν     συνταξιούχων   θα εξαϋλωθεί. Δεν  πρέπει  να έχουμε καμιά αυταπάτη  για το που  θα οδηγηθεί  η επικουρική μας   σύνταξη.

·        Στις   28  ΝΟΕ 2019  ο κυβερνητικός  εκπρόσωπος ξαφνικά   ανακοίνωσε  την απόφαση  της Κυβέρνησης για συγχώνευση   του ΕΤΕΑΕΠ  (Ενιαίο  Ταμείο   Επικουρικής  Ασφάλισης  και Εφάπαξ Παροχών)   με τον ΕΦΚΑ.  Η Κυβέρνηση  με την απόφαση  αυτή ( μια πρώτη εκτίμηση) προχωράει   στην κατάργηση   στην ουσία της επικουρικής σύνταξης, αποβλέποντας επί πλέον στην καταλήστευση  των αποθεματικών  για τα Εφάπαξ (7δις    ευρώ), για να καλύψει  τα ελλείμματα   στις κύριες συντάξεις.

·        ΕΦΑΠΑΞ:    Προ  του  ν. Κατρούγκαλου  οι μειώσεις  ανέρχονται   38,20%.  Με την εφαρμογή  του νέου νόμου  άλλαξε ο τρόπος υπολογισμού:   Μέχρι   31.12.2013   υπολογίζεται  με το Μ.Ο  των μισθών   της τελευταίας 5ετίας (μέχρι 2013 δηλ)   χ 60%.  Και από 1.1. 2014  γίνεται άτοκη   επιστροφή των εισφορών.   Ο νέος τρόπος υπολογισμού     οδηγεί   σε νέα   μείωση  άνω του 50%.    Και  βέβαια   τίθεται  το ερώτημα: Όταν ο νέος συνταξιούχος  θα παίρνει  άτοκες εντελώς τις εισφορές του μετά 40  χρόνια ,  γιατί  να δίνει εισφορές για το Εφάπαξ;  Έτσι  προετοιμάζεται   η κατάργησή του  με τη  βούληση  του εργαζόμενου.  Εκεί  θα μας οδηγήσουν. Και   αυτό είναι το χειρότερο. Για  τον υπολογισμό του  εφάπαξ λαμβάνεται  υπόψη μόνον  η  Δημόσια   υπηρεσία  από το ΦΕΚ  διορισμού. Δεν  υπολογίζονται  τα χρόνια  αναπλήρωσης, ούτε η εξαγορά   στρατιωτικής θητείας.

·        Μετοχικό  Ταμείο ( ΜΤΠΥ):   Μέχρι   31.12.2015   το  Μέρισμα του Μετοχικού   είχε μειωθεί  κατά  25%. Μετά την κατάργηση από 1.1.2015 του κοινωνικού   πόρου 3%   υπέρ του Ταμείου  από τις αγορές  που  έκαναν οι   Δημόσιοι  οργανισμοί  ( Σχολεία, Νοσοκομεία κλπ),  το μέρισμα μειώθηκε  τον  Ιούνιο  του  2016   οριζόντια κατά 44,5%. Έτσι  η συνολική  μείωση  τώρα   είναι     60%.

Ποια  η συρρίκνωση  των συντάξεων   λόγω  μνημονίων

·        Μετά  και  την κατάργηση  των δώρων, οι μειώσεις  των συντάξεων είναι άνω του 50%   και με το ισχύον  σύστημα  ( ν.  Κατρούγκαλου)  κάθε  χρόνο οι συντάξεις θα μειώνονται  (Επικουρική, Εφάπαξ). Οι τελευταίες   αποφάσεις  του ΣΤΕ  θωράκισαν  θεσμικά  το ν. Κατρούγκαλου   και όλες τις  αντιασφαλιστικές  ρυθμίσεις  των μνημονίων.  Επί πλέον  έκριναν νόμιμο τον επανυπολογισμό  των συντάξεων  των παλιών συνταξιούχων. Αυτό σημαίνει ότι   είναι  “νόμιμη”  η τριχοτόμηση των συντάξεων σε Εθνική,  ανταποδοτική  και προσωπική διαφορά   η οποία θα επικρέμαται  πάνω από  το κεφάλι τους.  Γιατί δεν αποτελεί σύνταξη και, όποτε θελήσει  η εκάστοτε κυβέρνηση,  μπορεί να την εξαφανίσει.

Ο Τάσος Σταυρόπουλος είναι Πρόεδρος της ΠΕΣΕΚ (Πανελλήνιας Ένωσης Συνταξιούχων Εκπαιδευτικών).