Χρήστος Κάτσικας

                Η ανακοίνωση της β΄ φάσης προσλήψεων αναπληρωτών 10 μέρες μετά την έναρξη των μαθημάτων στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση αποτελεί εμπαιγμό της κυβέρνησης προς το δημόσιο σχολείο και τους εκπαιδευτικούς. Ο εμπαιγμός αυτός παίρνει ακόμα πιο εκρηκτικές διαστάσεις εν μέσω πανδημίας COVID 19. Η κυβέρνηση όχι μόνο αρνείται να ικανοποιήσει το καθολικό αίτημα της εκπαιδευτικής κοινότητας για μέχρι 15 μαθητές στο τμήμα, αλλά δεν καλύπτει ούτε τις ανάγκες των σχολείων μιας προ-covid σχολικής χρονιάς.

                Το τεράστιο πρόβλημα των κενών παραμένει ακόμη και μετά τη β΄ φάση των προσλήψεων. Η κάλυψη των κενών στη β΄φάση δεν ξεπερνά το 30 – 40% των εναπομεινάντων κενών. Στα κενά αυτά δεν περιλαμβάνονται οι άδειες ευπαθών ομάδων μονίμων και αναπληρωτών (πάνω από 3.000 μόνιμοι εκπαιδευτικοί) περιμένοντας να βάλουν σε εφαρμογή την κατάπτυστη ρύθμιση 3μηνων συμβάσεων προσωρινών αναπληρωτών, ούτε τα αιτήματα για άνοιγμα τμημάτων που ξεπερνούν τους 27 μαθητές ή λόγω ακατάλληλων κτιριακών υποδομών.

                Στο πλαίσιο αυτό και ενώ βρισκόμαστε στο τρίτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου τα σχολεία έχουν πάνω από 15.000 κενά που σημαίνει ότι κάθε εβδομάδα χάνονται 300.000 ώρες μαθημάτων.

Καταγγελίες για πιέσεις

                Την ίδια ώρα πληθαίνουν οι καταγγελίες εκπαιδευτικών ότι δέχονται πιέσεις να μπαίνουν στα κενά τους να καλύπτουν την απουσία των αναγκαίων προσλήψεων σε εκπαιδευτικό προσωπικό και ειδικά σε συνθήκες πανδημίας! Ταυτόχρονα, υπάρχει διασπορά φημών ότι υπάρχουν άρθρα και νομοθεσία που επιβάλουν (!!!) στους διευθυντές, στα πλαίσια των καθηκόντων τους, να στέλνουν εκπαιδευτικούς τις ώρες των κενών τους για να κάνουν λέει «απασχόληση» των μαθητών. Ισχυρίζονται μάλιστα, ότι η απασχόληση των μαθητών δεν είναι διδακτική ώρα!

                Γίνεται απίστευτη παραποίηση της ισχύουσας νομοθεσίας με ένα και μοναδικό στόχο: να καλυφθούν τα κενά προσλήψεων που δημιουργεί η εκπαιδευτική πολιτική σε βάρος των εργασιακών δικαιωμάτων των εκπαιδευτικών.

                Σε ανακοίνωσή του ο Σύλλογος Εκπαιδευτικών ΠΕ «Ο Αριστοτέλης» επισημαίνει ότι καλά θα κάνουν όσα στελέχη εκπαίδευσης επικαλούνται νόμους και άρθρα για να παραβιάσουν εργασιακά δικαιώματα, να γνωρίζουν ότι:

                Η νομοθεσία καθορίζει με ακρίβεια το διδακτικό ωράριο των εκπαιδευτικών (23-18 ώρες στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και 24-21 ώρες στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση ανάλογα με τα χρόνια υπηρεσίας) και το εργασιακό (30 ώρες εβδομαδιαίως και έως ημερήσιο 6ωρο).

                Δεν υπάρχει πουθενά  στη νομοθεσία η έννοια της «απασχόλησης» των μαθητών ή της ενισχυτικής διδασκαλίας  ολόκληρου τμήματος (η νομοθεσία αναφέρεται σε ενισχυτική διδασκαλία ως 5 μαθητών). Προτροπές ή προφορικές εντολές που καλούν το εκπαιδευτικό προσωπικό να καλύψει εκπαιδευτικά κενά κάνοντας απασχόληση των μαθητών χωρίς να υπολογίζονται οι ώρες αυτές στο διδακτικό του ωράριο, είναι απολύτως ανυπόστατες. Κάθε απασχόληση σε τμήμα θεωρείται διδακτικό ωράριο.

                Με βάση τα παραπάνω, είναι παράβαση της υπάρχουσας νομοθεσίας να καλούνται οι εκπαιδευτικοί που συμπληρώνουν το διδακτικό τους ωράριο, να κρατούν τμήμα ή μαθητές εξαιτίας μικρής ή μεγάλης διάρκειας απουσίας εκπαιδευτικού ή εκπαιδευτικό κενό που δεν κάλυψε το υπουργείο.

                Το διδακτικό ωράριο των εκπαιδευτικών είναι συγκεκριμένο και καθορίζεται και από το ωρολόγιο πρόγραμμα. Κανένα στέλεχος διοίκησης δεν έχει τη δικαιοδοσία να μεταβάλει το εβδομαδιαίο ωρολόγιο πρόγραμμα του εκπαιδευτικού προσωπικού κατά το δοκούν. Οποιαδήποτε αλλαγή στο ωρολόγιο πρόγραμμα των μαθητών γίνεται μόνο με συνεδρίαση του συλλόγου διδασκόντων και χωρίς να παραβιάζονται τα κατοχυρωμένα δικαιώματα. Ο σύλλογός διδασκόντων δε δικαιούται να αποφασίζει παραβίαση των δικαιωμάτων και κάθε τέτοιου είδους απόφαση είναι παράνομη και μη εκτελέσιμη (π.χ. να δουλεύει κάποιος εκπαιδευτικός περισσότερες ώρες από το διδακτικό του ωράριο).

Σχολείο – Big Brother

                Και ενώ στα σχολεία κυριαρχεί η ανησυχία και η αγανάκτηση για τις παραπάνω πρακτικές του ΥΠΑΙΘ αλλά και για τη νέα Εγκύκλιο του Υπουργείου Εσωτερικών που ζητά να επιστρέψει στις σχολικές αίθουσες μεγάλο μέρος εκπαιδευτικών ευπαθών ομάδων, είναι φανερό ότι όλη η έννοια του ΥΠΑΙΘ είναι όχι η υγεία εκπαιδευτικών και μαθητών/τριών αλλά η εφαρμογή της εξ αποστάσεως! Γιατί είναι αλήθεια ότι το μεγαλύτερο μέρος των εγκυκλίων που έχουν ένα συγκεκριμένο περιεχόμενο είναι οι «οδηγίες» για την κακόφημη ζωντανή μετάδοση του μαθήματος αλλά και για τη λεγόμενη εξ αποστάσεως εκπαίδευση που έχει αναγορευτεί πλέον σε κυρίαρχη εκπαιδευτική πολιτική.

                Ωστόσο, ως γνωστόν, για την εκπαιδευτική κοινότητα η κάμερα μέσα στη σχολική τάξη, προδίδει την παιδαγωγική σχέση και την παιδαγωγική εμπιστοσύνη εκπαιδευτικού και μαθητών, υπονομεύει τη ζωντανή εκπαιδευτική διαδικασία, ακυρώνει το δικαίωμα στο λάθος και την αυθόρμητη συμπεριφορά των μαθητών, λειτουργεί ως ένα «μάτι», μια κλειδαρότρυπα, όπου κάποιος τρίτος, σε πολλές περιπτώσεις αναγκαστικά και ενήλικας, κρυφοκοιτάει τη ζωή και τις λειτουργίες της μαθητικής κοινότητας. 

                Η «εξ αποστάσεως εκπαίδευση» στην πραγματικότητα όχι μόνο δεν καλύπτει, αλλά διευρύνει το κοινωνικό και εκπαιδευτικό χάσμα μεταξύ των μαθητών προκαλώντας συνάμα ποικίλες παρενέργειες. Πολύ περισσότερο δεν μπορεί να γίνεται λόγος για κάμερες στην τάξη που μετατρέπουν την εκπαιδευτική διαδικασία σε ριάλιτι. Μια τέτοια αντίληψη εμπεδώνει τη λογική του Big Brother και στο σχολείο, όπου η νοοτροπία της κλειδαρότρυπας, της πλαστής πραγματικότητας, κυριαρχεί έναντι της ζωντανής εκπαιδευτικής διαδικασίας και αυτό συνιστά διαστροφή με συνέπειες, όχι μόνο για τους εκπαιδευτικούς, αλλά κυρίως για τους μαθητές. Η εκπαιδευτική διαδικασία και η σχέση εκπαιδευτικού – μαθητή είναι μια σχέση ζωντανή που δεν μπορεί να σύρεται στην προκρούστεια κλίνη του Big Brother, γιατί έτσι χάνεται η αμεσότητα και η αυθεντικότητα της επικοινωνίας εκπαιδευτικών – μαθητών. Γενικότερα διδασκαλία εξ αποστάσεως αποτελεί σχήμα οξύμωρο. Διδασκαλία και απόσταση, στις ηλικίες μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, είναι έννοιες ασύμβατες.

                Παρά την επικοινωνιακή κούρσα  του η εμπειρία των δύο μηνών (Μάρτιος – Απρίλιος) που πέρασαν απέδειξε περίτρανα πως καμία εξ αποστάσεως μέθοδος, ούτε “σύγχρονη” ούτε κι ασύγχρονη δεν μπορεί να υποκαταστήσει το έργο της ζωντανής εκπαιδευτικής πράξης. Επίσης αποδείχθηκε πως οι πραγματικές αγωνίες του υπουργείου δεν αφορούσαν στη στήριξη των μορφωτικών δικαιωμάτων των μαθητών, όπως υποκριτικά δήλωναν, αλλά στην επιβολή της ακραίας νεοφιλελεύθερης ατζέντας για την εκπαίδευση.

                Για να μη μιλήσουμε βεβαίως, βεβαίως για το πάρτι εκατομμυρίων ευρώ με τις ιδιωτικές εταιρείες για την υλικοτεχνική υποδομή, όπως cisco, εταιρείες κινητής τηλεφωνίας και άλλα … ευαγή ιδρύματα. Οι κάθε είδους χορηγοί και εταιρείες δε βρίσκονται ante portas, αλλά intra muros (εντός των τειχών) αλώνοντας τη δημόσια εκπαίδευση προς τέρψη και επ΄ ωφελεία των κάθε είδους διαπλεκομένων.