γράφει η Νίνα Γεωργιάδου

Όταν το 1645, οι Οθωμανοί κατέλαβαν τα Χανιά, ήταν Αύγουστος, όπως και τώρα.

Για τρία χρόνια, το νησί ήταν πεδίο μάχης και στο τέλος του 1648, είχε πια τουρκέψει.

Όλο το νησί, εκτός από το Χάνδακα (Ηράκλειο) που, μέσα απ’ τα μεγάλα του τείχη, οι Χανδακιώτες αντιστάθηκαν πολιορκημένοι, 21 ολόκληρα χρόνια.

Ήταν η μεγαλύτερη πολιορκία στην ιστορία της Ευρώπης, μέχρι να πάρει τη σκυτάλη το Μεσολόγγι αργότερα και σήμερα η Γάζα.

Όταν έπεσε κι αυτή η λωρίδα της γης, ο Χάνδακας, υπήρχαν στα τείχη, 30.000 τάφοι κακοθανατισμένων Κρητικών και 117.000 Τούρκων.

Οι θηριωδίες που ακολούθησαν, με πρωτεργάτες κυρίως τους Γενίτσαρους, ήταν απερίγραπτες.

Οι νέοι που δεν τούρκεψαν, κατέφυγαν στα βουνά κι έγιναν αντάρτες.

Οι Οθωμανοί που απαιτούσαν ραγιαδισμό και υπακοή, τους είπαν, χαΐν, χαΐνηδες, προδότες.

Οι Κρητικοί που δεν ραγιάδεψαν, τους είπαν παλληκάρια και καλησπέρηδες, καθώς κατέβαιναν τη νύχτα απ’ τα βουνά κι εκδικούνταν, με δίκαιη αγριότητα, τους φόνους και τους εξευτελισμούς.

Πάλι κι αυτό, κάτι θυμίζει από τη στενή λωρίδα γης, που σήμερα συντελείται η εθνοκάθαρση.

Μετά ήρθε η “πολιτική ορθότητα” και η αντίσταση βαφτίστηκε τρομοκρατία.

Οι Χαϊνηδες έγιναν ο φόβος και ο τρόμος των Γενίτσαρων αλλά και των προσκυνημένων και των Ραγιαπετρίτηδων.

Ήταν τέτοιος ο θρύλος που τους περιέβαλε, ώστε όταν σκοτώθηκε το πρωτοπαλλήκαρό τους, ο Δημήτρης Λάγιος, ο κόσμος πίστευε πως το πιάτο το φαΐ που ακουμπούσε στον τάφο του, έμενε αναλλοίωτο, ώσπου να το βρει ο φτωχός για να χορτάσει την πείνα του.

Ήταν η εποχή που δεν υπήρχαν social media και υπήρχε έμπρακτη αντίσταση κι έμπρακτη κοινωνική αλληλεγγύη.

Σήμερα οι Χαΐνηδες, τιμούν με το όνομά τους, τους ανυπότακτους αντάρτες.

Ο πολιτιστικός σύλλογος μας, η Πρόοδος, που πορεύεται 48 χρόνια, με το μεράκι όσων τον αγαπήσαμε, φέρνει την Παρασκευή, 9 Αυγούστου, τους Χαϊνηδες, στο Άργος της Καλύμνου.

Κι έτσι κάπως δένεται η Ιστορία, απ’ τον καιρό που έστησαν τα τσαρδάκια τους, όσοι Αργείοι απέμειναν απ΄τον Τρωικό πόλεμο και ξεβράστηκαν στην Κάλυμνο, μέχρι τους αντάρτες -καλησπέρηδες της Κρήτης και όσους αντιστέκονται σήμερα, στην απέναντι όχθη της Μεσογείου.

…………………………………

Μοιάζουν οι δρόμοι μας σπαθιά που συναντιούνται
μέσα στη νύχτα και ραΐζουν τη σιωπή,
αίμα στα χείλη και στο βλέμμα αστραπή,
πες μου ποιο στόμα να τα πει και πως ξεχνιούνται.

Χαΐνηδες – Είχα Μια Αγάπη Μια Φορά