«Καλώς ήλθατε στο ξενοδοχείο Καλιφόρνια, μπορείτε να κάνετε τσεκ-ιν όποτε θέλετε, αλλά δεν μπορείτε ποτέ να φύγετε». Το θρυλικό τραγούδι των Eagles θυμίζουν οι αθέμιτες πρακτικές ηλεκτρονικών καταστημάτων ειδών τεχνολογίας, που σε ποσοστό 75% δεν ενημερώνουν με σαφήνεια τον καταναλωτή για το δικαίωμα υπαναχώρησης. Πρόκειται για το έννομο δικαίωμα αν μετανιώσεις για ένα προϊόν που αγόρασες μέσω διαδικτύου, ή με άλλον τρόπο εκτός φυσικού καταστήματος, να το επιστρέψεις εντός 14 ημερών και να σου επιστραφούν τα χρήματα.
Οπως αποκάλυψε ο πρόσφατος δειγματοληπτικός έλεγχος-σάρωση που πραγματοποίησε η Γενική Διεύθυνση Προστασίας Καταναλωτή, οι δύο στις τρεις ιστοσελίδες που πουλάνε τάμπλετ, κινητά, υπολογιστές, δεν παρέχουν σαφείς οδηγίες για το πώς μπορεί ο καταναλωτής να επιστρέψει το προϊόν, αφού ανοίξει τη συσκευασία και διαπιστώσει ότι δεν τον ικανοποιεί.
Εξίσου ελλιπής είναι και η πληροφόρηση του καταναλωτή για τα δικαιώματά του σε περίπτωση που η παραγγελία δεν παραδοθεί εντός της προθεσμίας που έχει δηλωθεί κατά την αγορά. Σε περίπτωση καθυστέρησης παράδοσης, ο καταναλωτής μπορεί να συμφωνήσει με τον προμηθευτή για παράταση, και αν δεν τηρηθεί ούτε αυτή, τότε μπορεί να καταγγείλει τη σύμβαση.
Ολα αυτά όμως μοιάζουν με ψιλά γράμματα μπροστά στις χοντροκομμένες απάτες που έχουν καταγγελθεί στον Συνήγορο του Καταναλωτή την περίοδο της πανδημίας του κορονοϊού, με πρωταγωνιστές ηλεκτρονικά καταστήματα προϊόντων υψηλής τεχνολογίας. Το τελευταίο εξάμηνο έχουν υποβληθεί στον Συνήγορο, ως ανεξάρτητη αρχή, πάνω από 1.200 καταγγελίες, ενώ η Γενική Διεύθυνση Προστασίας Καταναλωτή έχει επιβάλει διοικητικά πρόστιμα σε 11 εταιρείες, συνολικού ύψους 1,73 εκατ. ευρώ.
Προϊόντα – δόλωμα
Η συντριπτική πλειονότητα των καταστημάτων στα οποία επιβλήθηκαν πρόστιμα, ύψους 70.000 ώς 300.000 ευρώ, είναι μονοπρόσωπες Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες. Οταν οι καταγγελίες πολλαπλασιάζονται, η ιστοσελίδα του ηλεκτρονικού καταστήματος εξαφανίζεται ως διά μαγείας, αφού πρώτα ο ιδιοκτήτης έχει εισπράξει ποσά που σε κάποιες περιπτώσεις ξεπερνούν τα δύο εκατομμύρια ευρώ. Η πλέον συνηθισμένη μέθοδος παραπλάνησης είναι να χρησιμοποιούνται προϊόντα ως κράχτες που εμφανίζονται να πωλούνται σε τιμές πολύ χαμηλότερες από τη μέση τιμή της αγοράς.
Τα προϊόντα λειτουργούν ως δόλωμα ώστε ο αγοραστής να προχωρήσει σε ηλεκτρονική πληρωμή και παραγγελία και στη συνέχεια δεν παραδίδονται, ούτε επιστρέφονται τα χρήματα, ενώ συνήθως προηγούνται καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις μέσω μέιλ ότι η παραγγελία είναι σε εξέλιξη. Oταν όμως ο αγοραστής προσπαθεί να έρθει σε φυσική επικοινωνία με τον προμηθευτή, διαπιστώνει ότι το τηλέφωνο δεν λειτουργεί ή ότι η φυσική έδρα του καταστήματος είναι κλειστή.
Αυτό συνέβη με το ηλεκτρονικό κατάστημα mobilepoint.gr, στο οποίο επιβλήθηκε πρόστιμο 250.000 ευρώ τον Ιούλιο, και με το κατάστημα gfelectronics.gr, στο οποίο επιβλήθηκε ισόποσο πρόστιμο στις αρχές Οκτωβρίου. Εντύπωση προκαλεί ότι οι καταγγελίες για απάτη στο συγκεκριμένο κατάστημα εντοπίζονται ήδη από τις αρχές του 2020, κάτι που δεν εμπόδισε το κατάστημα να φιγουράρει σε μεγάλες πλατφόρμες σύγκρισης τιμών επί σειρά μηνών.
Ενώσεις προστασίας καταναλωτή, όπως η ΕΚΠΟΙΖΩ, έχουν επανειλημμένα καταγγείλει ότι η αποζημίωση των πελατών που εξαπατήθηκαν είναι σχεδόν αδύνατη, καθώς οι περισσότερες εταιρείες στήνονται «στο πόδι», χρησιμοποιούν «αχυρανθρώπους», δηλώνουν μηδενικά περιουσιακά στοιχεία ή πτωχεύουν σε μια νύχτα. Εξίσου συχνό είναι το φαινόμενο διαφορετικές ιστοσελίδες να ανήκουν σε ίδια πρόσωπα και να επανεμφανίζονται με μικρές παραλλαγές.
Ενα βασικό προειδοποιητικό καμπανάκι, εκτός από τις υπερβολικά χαμηλές τιμές σε προϊόντα-κράχτες, είναι όταν το e-shop δεν δέχεται πληρωμή με αντικαταβολή, αλλά απαιτεί προείσπραξη του ποσού με τραπεζικό έμβασμα ή μέσω πιστωτικής ή χρεωστικής κάρτας. Τέλος, ένα μεγάλο ερώτημα είναι κατά πόσο τα παχυλά πρόστιμα εισπράττονται, αφού συνήθως παραπέμπονται στην εφορία μέσω του ΑΦΜ της επιχείρησης, ενώ οι εταιρείες αυτές είναι φτιαγμένες από την αρχή για να λειτουργούν ως βιτρίνα.
Αφροδίτη Τζιαντζή – efsyn.gr
e-prologos.gr
