H εισήγηση του σ. Χρίστου Σόφη, στην εκδήλωση για τα 100 χρόνια από το θάνατο του Λένιν, που έγινε στα πλαίσια του 12^ου Κάμπινγκ της Νεολαίας «Πορεία», την Τρίτη 30 Ιουλίου 2024

Σύντροφοι και φίλοι,

Τον Γενάρη που μας πέρασε συμπληρώθηκε ένας αιώνας από τον θάνατο του μεγάλου ηγέτη του προλεταριάτου, του Βλαντιμίρ Ίλιτς Ουλιάνωφ, του Λένιν. Η σημερινή εκδήλωση είναι αφιερωμένη σε αυτή την επέτειο.

Ο Λένιν, αφοσιωμένος στην επαναστατική υπόθεση της εργατικής τάξης, της παρέδωσε μια πολύτιμη κληρονομιά που έρχεται να συμπληρώσει και να προχωρήσει ακόμα περισσότερο το θησαυροφυλάκιο του μαρξισμού.

Πριν όμως αναφερθούμε σε ορισμένα από τα κυριότερα σημεία της λενινιστικής διδασκαλίας, θεωρούμε χρήσιμο να περιγράψουμε συνοπτικά το ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο έζησε και έδρασε ο Λένιν.

Ο Λένιν, λοιπόν, γεννήθηκε τον Απρίλη του 1870 στην πόλη Σιμπίρσκ και μεγάλωσε σε μια οικογένεια που επικρατούσε το δημοκρατικό κλίμα. Ο Λένιν τελειώνει το γυμνάσιο με χρυσό παράσημο και γράφεται στο πανεπιστήμιο του Καζάν όπου σπουδάζει Νομικά και ταυτόχρονα προσχωρεί στους μαρξιστικούς κύκλους της περιοχής. Η περίοδος αυτή της ζωής του Λένιν είναι ταυτόχρονα και η περίοδος που η τσαρική απολυταρχία σήμαινε την καταδίκη κάθε ελεύθερων και τολμηρών ιδεών. Ήταν μια περίοδος που ο ίδιος, αργότερα, την χαρακτήριζε ως «αχαλίνωτη, απίθανα παράλογη και άγρια αντίδραση». Ταυτόχρονα προσχωρεί στους μαρξιστικούς κύκλους της περιοχής, ενώ εξαιτίας της δράσης του συλλαμβάνεται, φυλακίζεται και εκτοπίζεται.

Μελετά σε βάθος τόσο τους μεγάλους Ρώσους λογοτέχνες όσο και τα έργα των Μαρξ – Ένγκελς ενώ στο μυαλό του αναπτύσσεται η σκέψη για το πώς θα εφαρμοστούν οι μαρξιστικές ιδέες στις ιδιαίτερες κοινωνικές – πολιτικές συνθήκες της Ρωσίας.

Το 1891 (21 χρονών) εισάγεται στη Νομική σχολή της Πετρούπολης όπου προσχωρεί στους μαρξιστικούς κύκλους της πόλης. Διακρίνεται από το εύρος των γνώσεων του, από την ακλόνητη πεποίθησή του στη νίκη της εργατικής τάξης, την ηγεσία της οποίας ανέλαβε μέχρι το τέλος της ζωής του.

Αυτή η πολιτική μεγαλοφυΐα συλλαμβάνει την ιδέα του «επαγγελματία επαναστάτη», δηλαδή του ανθρώπου που δίνεται ολόψυχα στη σοσιαλιστική επανάσταση και την ανατροπή του τσαρισμού, πράγμα που περιγράφει εκτενώς στο έργο του «Τι να κάνουμε».

Το 1894 γράφει το έργο «Τιείναιοιφίλοιτουλαούκαιπώς πολεμούν τους σοσιαλδημοκράτες» και αμέσως μετά επικρίνει τον υποκειμενισμό των ναρόντνικων (αγροτικό κόμμα) αλλά και το έργο «Τα οικονομικά προβλήματα του ναροντνικισμού». Είναι η περίοδος που συλλαμβάνει την ιδέα της εργατοαγροτικής συμμαχίας στη Ρωσία αλλά κάτω από εργατική αιγίδα.

Το 1895 φεύγει στο εξωτερικό (25 ετών) όπου συναντά τον Πλεχάνωφ καθώς και επιφανείς μαρξιστές. Γυρνώντας στη Ρωσία ηγείται στην οργάνωση «Ένωση για την απελευθέρωση της εργασίας» στην οποία προσχωρούν οι μαρξιστικοί όμιλοι της Πετρούπολης. Αμέσως μετά (Δεκέμβρης 1895) ο Λένιν συλλαμβάνεται, φυλακίζεται και εξορίζεται. Στην εξορία παντρεύεται την -επίσης εξόριστη- Ναντέζντα Κρούπσκαγια και γράφει το βιβλίο για την ανάπτυξη του καπιταλισμού στη Ρωσία. Το 1898 στο Μινσκ πραγματοποιείται το 1ο συνέδριο στου Σοσιαλδημοκρατικού Ρωσικού κόμματος και επεξεργάζεται το πρόγραμμά του. Βασικό μέλημα του Λένιν είναι η έκδοση παράνομης πανρωσικής εφημερίδας. Λίγο αργότερα (1900) ξαναφεύγει στο εξωτερικό και φροντίζει την έκδοση της εφημερίδας «Ίσκρα» (Σπίθα), που θα αποτελέσει την εμβληματική παρουσία των σοσιαλδημοκρατών. Ανάμεσα στο 1900-1905 «περιπλανάται» εξόριστος στο Μόναχο, το Λονδίνο και την Ελβετία και το 1902 τελειώνει το βιβλίο του «Τι να κάνουμε» όπου αναλύει όλα τα χαρακτηριστικά του ΣΔΕΚΡ (Σοσιαλδημοκρατικό Εργατικό Κόμμα Ρωσίας) και τελειώνει σε άρθρα τις θέσεις του για τα προβλήματα στο αγροτικό και εθνικό ζήτημα.

Το 1903 συγκαλείται το 2ο συνέδριο του ΣΔΕΚΡ όπου δημιουργείται η πλειοψηφία (Μπολσεβίκοι) και η μειοψηφία (Μενσεβίκοι). Πρόκειται για δύο διαφορετικές πολιτικές πλατφόρμες, των κομμουνιστών και των αναθεωρητών (μενσεβίκοι). Μετά το 2ο συνέδριο (1904) ο Λένιν γράφει το έργο του «Έναβήμαμπρος,δύοβήματαπίσω», όπου στηλιτεύει αμείλικτα τις οργανωτικές αρχές του μενσεβικισμού και μαστιγώνει τον κομματικό διαλυτισμό (λικβινταρισμό).

Στη Ρωσία ξεσπά η επανάσταση του 1905-1907. Ο Λένιν καθοδηγεί την αποτυχημένη επανάσταση από την Πετρούπολη, την ονομάζει «γενική δοκιμή» και διωγμένος καταφεύγει στην Φινλανδία όπου στηρίζει με άρθρα το έργο του «Δυο τακτικές της σοσιαλδημοκρατίας στη δημοκρατική επανάσταση”. Μετά το τέλος της αστικοδημοκρατικής επανάστασης αρχίζουν από τον τσαρισμό ανηλεείς διώξεις κατά των μπολσεβίκων. Ωστόσο, το παράνομο ΣΔΕΚΡ ατσαλώνεται και ριζώνει στους χώρους δουλειάς.

Αμέσως μετά την επανάσταση του 1905, ο Λένιν αναλαμβάνει την υπεράσπιση του κόμματος από μια σειρά λαθεμένα και διασπαστικά ρεύματα. Είναι η εποχή που γράφει το έργο του «Υλισμός και εμπειριοκριτικισμός” στο οποίο με αναλυτικό, σύνθετο και βαθιά επιστημονικό τρόπο αντιτίθεται σε αστούς φιλοσόφους.

Από το 1910 έχουμε νέα άνοδο του επαναστατικού κινήματος στη Ρωσία ενώ αρχίζουν να χτυπούν τα τύμπανα του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου. Ο Λένιν εκδίδει και δεύτερη εφημερίδα την «Ζβεζντά” (Αστέρι) ενώ το 1912 κυκλοφορεί νόμιμα πλέον η «Πράβντα” (Αλήθεια) και ιδρύεται σχολή κομματικών στελεχών του ΣΔΕΚΡ.

Ξεσπά ο Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος (1914). Ο Λένιν και το κόμμα του χαρακτηρίζουν τον πόλεμο ως ιμπεριαλιστικό και από όλες τις πλευρές και στο πνεύμα του διεθνισμού ζητούν άμεσα ειρήνη.

Οι Αυστριακοί τον συλλαμβάνουν και τον φυλακίζουν.·Όταν αποφυλακίζεται φεύγει για τη Ζυρίχη όπου μένει ως το 1917. Εκεί γράφει μία σειρά από σπουδαία έργα αναπτύσσοντας τις θέσεις των μπολσεβίκων για τον πόλεμο και βέβαια το μνημειώδες βιβλίο του «Ο ιμπεριαλισμός ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού» (1916) και καθοδηγεί το ΣΔΕΚΡ.

Στη Ρωσία, τον Φλεβάρη του 1917 ξεσπά η αστικοδημοκρατική επανάσταση και σχηματίζεται η Προσωρινή Κυβέρνηση. Ο Λένιν επιστρέφει στη Ρωσία όπου τυχαίνει λαμπρής λαϊκής υποδοχής. Τότε γράφει τις περίφημες «ΘέσειςτουΑπρίλη» όπου αναλύει το πέρασμα από την αστικοδημοκρατίκή στη σοσιαλιστική επανάσταση την τακτική του κόμματος στις συνθήκες της δυαδικής εξουσίας και προβάλλει το ιστορικό σύνθημα «Όλη η εξουσία στα σοβιέτ».

Τις αρχές Οκτώβρη επιστρέφει στην Πετρούπολη, έπειτα από τη φυγή του στη Φινλανδία εξ αιτίας της διαταγής σύλληψής του από την Προσωρινή Κυβέρνηση.

Οι Κάμενεφ-Ζηνόβιεφ προτείνουν αναβολή της εξέγερσης και ο Τρότσκι ήθελε Συντακτική Συνέλευση (όπου θα πλειοψηφούσαν οι μενσεβίκοι). Ο Λένιν είναι αταλάντευτος. Επανάσταση Τώρα. Στις 24 Οκτώβρη (6 Νοέμβρη με το καινούριο ημερολόγιο) η Προσωρινή κυβέρνηση και ο Τσάρος συλλαμβάνονται. Η νικηφόρα επανάσταση των μπολσεβίκων πετυχαίνει. Στο 2ο συνέδριο των Σοβιέτ (25 Οκτώβρη) εγκαινιάζεται μία νέα εποχή. Ο κόσμος άλλαξε.

Τον Γενάρη 1918, ο Λένιν ως αρχηγός του νεαρού σοβιετικού κράτους (πρόεδρος των σοβιέτ) προτείνει την ειρηνική συνύπαρξη με τη Γερμανία στη γνωστή συνθήκη του Μπρεστ- Λιτόφσκ. Η Σοβιετική Ένωση χάνει εδάφη αλλά κερδίζει χρόνο για την αναδιοργάνωσή της. Η πρωτεύουσα μεταφέρεται στη Μόσχα. Στις 30/8/1918 ο Λένιν τραυματίζεται βαριά από την εσέρα Φ.Ε. Καπλάν. Γράφει τα έργα «Προλεταριακήεπανάσταση και ο αποστάτης Κάουτσκι» και νωρίτερα τον «Αριστερισμό».

Όταν όλοι οι ιμπεριαλιστές περικυκλώνουν τη νεαρή Σ. Ένωση, ο Λένιν ρίχνει το σύνθημα «Όλα για το Μέτωπο». Κηρύσσει τη Σοβιετική Ένωση σε κατάσταση πολιορκίας. Εφαρμόζεται ο λεγόμενος «πολεμικός κομμουνισμός», δηλαδή ανάπτυξη σε συνθήκες πολέμου. Τσακίζονται οι εισβολείς, αρχίζει η σοσιαλιστική ανοικοδόμηση. Ρίχνεται το σύνθημα «σοσιαλισμός ίσον εξηλεκτρισμός», δηλαδή η ηλεκτροδότηση όλης της ΣΕ. Αντιτίθεται στην στρατιωτικοποίηση των συνδικάτων που προτείνουν οι Τρότσκι-Μπουχάριν και μετά τον πολεμικό κομμουνισμό εφαρμόζεται η πολυσυζητημένη ΝΕΠ. Το 1919 με πρωτοβουλία του ιδρύεται η Γ΄ Διεθνής και κάθε χρόνο πραγματοποιείται συνέδριο έως το 1924.

Αυτό είναι σε γενικές γραμμές το ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο έζησε και έδρασε ο Λένιν.

Σύντροφοι και φίλοι,

Από την παραπάνω ιστορική περιγραφή πρέπει να συγκρατήσουμε ότι ο Λένιν έζησε και έδρασε σε διαφορετικές συνθήκες από αυτές των Μάρξ – Ένγκελς. Ο Λένιν έζησε στην εποχή που οι αντιθέσεις του καπιταλισμού έφταναν στο ακρότατο σημείο, στο ανώτερο επίπεδο του ιμπεριαλισμού. Αυτό που ο ίδιος ο Λένιν χαρακτήριζε ως «καπιταλισμό που πεθαίνει», για να συμπληρώσει πως ο «ιμπεριαλισμός είναι η παραμονή της προλεταριακής επανάστασης».

Στις συνθήκες λοιπόν του ιμπεριαλισμού, ο λενινισμός ήρθε να ξαναζωντανέψει το επαναστατικό περιεχόμενο του Μαρξισμού, αυτό που είχαν καταχωνιάσει οι ηγέτες της Β΄ Διεθνούς. Όχι να τον αναθεωρήσει και να ξεριζώσει την επαναστατική του ψυχή, όπως έκαναν και κάνουν οι κάθε είδους αναθεωρητές του μαρξισμού, αλλά να τον αναπτύξει ακόμα παραπέρα με διαλεχτικό τρόπο μέσα στις συνθήκες του ιμπεριαλισμού.

Ο ίδιος ο Στάλιν, με έναν πολύ μεστό ορισμό συμπυκνώνει την ουσία και το περιεχόμενο του λενινισμού λέγοντας ότι «ΟλενινισμόςείναιοΜαρξισμόςτηςεποχήςτουιμπεριαλισμού και της προλεταριακής επανάστασης. Είναι η θεωρία και η τακτικήτηςπρολεταριακήςεπανάστασηςγενικά,ηθεωρίακαιη τακτική της δικτατορίας του προλεταριάτου ειδικά».

Στο ανυπέρβλητο έργο του «Ο Ιμπεριαλισμός ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού», ο Λένιν αναδεικνύει, ανάμεσα στις πολλές αντιθέσεις που γεννά το καπιταλιστικό σύστημα, τις τρεις σημαντικότερες από αυτές:

1. Την αντίθεση ανάμεσα στην εργασία και το κεφάλαιο
2. Την αντίθεση ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις για τον έλεγχο και την κατοχή των πηγών πρώτων υλών και ξένων εδαφών, που οδηγεί στο λυσσασμένο αγώνα για τη μονοπωλιακή κατοχή τους, για το ξαναμοίρασμα -σε τελική ανάλυση- του κόσμου. Απέδειξε δε το αναπόφευκτο των ιμπεριαλιστικών πολέμων που πυροδοτεί αυτή η αντίθεση για το ξαναμοίρασμα του κόσμου, καθώς και την αμοιβαία εξασθένιση των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων εξ αιτίας ακριβώς αυτής της αντίθεσης. Γεγονός που φέρνει πιο κοντά την προλεταριακή επανάσταση.
3. Την αντίθεση ανάμεσα σε μια «χούφτα κυρίαρχων “πολιτισμένων” εθνών» – ιμπεριαλιστικών κρατών, και τα εκατομμύρια των αποικιακών και εξαρτημένων λαών του κόσμου. Στο έδαφος αυτής της αντίθεσης ο Λένιν τονίζει ότι ο ιμπεριαλισμός είναι η πιο ξετσίπωτη και πιο απάνθρωπη εκμετάλλευση των εκατοντάδων εκατομμυρίων λαού των εξαρτημένων χωρών και των αποικιών. Η αντίθεση αυτή είναι που γεννά την εθνική συνείδηση, δυναμώνει τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα στις εξαρτημένες -από τον ιμπεριαλισμό- χώρες. Είναι αυτή η αντίθεση που αντικειμενικά μετατρέπει τις εξαρτημένες χώρες σε εφεδρείες της προλεταριακής επανάστασης.

Πάνω στο έδαφος αυτών των αντιθέσεων ο Λένιν απέδειξε, όχι μόνο στη θεωρία αλλά πάνω απ’ όλα στην πράξη, ότι η προλεταριακή επανάσταση είναι αποτέλεσμα όχι μόνο της εσωτερικής καπιταλιστικής ανάπτυξης σε μια χώρα, αλλά πριν απ’ όλα αποτέλεσμα της ανάπτυξης των αντιθέσεων του ιμπεριαλισμού.

Προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα διατύπωσε τη θέση ότι η επανάσταση δεν είναι υποχρεωτικό να ξεσπάσει στις προηγμένες και βιομηχανικά αναπτυγμένες χώρες, εκεί που το προλεταριάτο αποτελεί την πλειοψηφία, αλλά εκεί που η αλυσίδα του ιμπεριαλισμού είναι πιο αδύναμη. Και αυτό αποδείχθηκε στην πράξη με τη νικηφόρα Οκτωβριανή επανάσταση το 1917 στη Ρωσία. Και αυτό γιατί η τσαρική Ρωσία αποτελούσε τον αδύναμο κρίκο του ιμπεριαλισμού και συγκέντρωνε όλες τις αντιθέσεις στην πιο οξυμένη τους μορφή εκείνη την εποχή.

Ακόμα παραπέρα, ο Λένιν ως το θεωρητικό μυαλό και ο καθοδηγητής της Οχτωβριανής επανάστασης επιβεβαίωσε στην πράξη τη θέση πως είναι δυνατή η νίκη της προλεταριακής επανάστασης σε μια χώρα. Ότι

• η ανισόμετρη καπιταλιστική ανάπτυξη στις διάφορες χώρες,
• η καταστροφική ανάπτυξη των αντιθέσεων μέσα στον ιμπεριαλισμό που οδηγούν αναπόφευκτα σε πολέμους,
• η ανάπτυξη του επαναστατικού κινήματος,

όλα αυτά μαζί κάνουν αναγκαία τη νίκη του προλεταριάτου ξεχωριστά σε κάθε μια χώρα.

Ταυτόχρονα ο Λένιν πρόβαλε το διεθνιστικό καθήκον της νικήτριας επανάστασης να υποστηρίξει τα επαναστατικά κινήματα άλλων χωρών γιατί αποτελεί αναγκαίο όρο για το στερέωμα της εξουσίας του προλεταριάτου, για την εξασφάλιση της πλήρους νίκης του σοσιαλισμού.

Η νικηφόρα έκβασή της πρώτης σοσιαλιστικής επανάστασης στον κόσμο, της κινέζικης επανάστασης αργότερα αλλά και των εθνικοεπελευθερωτικών επαναστατικών κινημάτων που κοκκίνισαν το 1/5 του πλανήτη τις προηγούμενες δεκαετίες αποτελεί τη ζωντανή επιβεβαίωση αυτής της θέσης.

(Για τη θεωρία)

Σύντροφοι και φίλοι

Ο Λένιν ανέδειξε την τεράστια σημασία που έχει η επαναστατική θεωρία, δηλαδή η γενίκευση της πείρας του εργατικού κινήματος. Συνόψισε πολύ εύστοχα τη σημασία της στη διατύπωση που λέει ότι:

«Χωρίς επαναστατική θεωρία δεν μπορεί να υπάρξει επαναστατικό κίνημα».

Και ακόμα παραπέρα, αναγνώρισε την ανάγκη να εξοπλιστεί ένα επαναστατικό κόμμα θεωρητικά αν θέλει να παίξει πρωτοπόρο ρόλο στην πάλη του προλεταριάτου.

Σε αντιπαράθεση με τις δογματικές αντιλήψεις που κυριαρχούσαν στη Β΄ Διεθνή ο Λένιν τόνιζε ότι η επαναστατική θεωρία δεν είναι δόγμα. Ότι η επαναστατική θεωρία διαμορφώνεται μόνο σε στενή σύνδεση με την πρακτική ενός πραγματικά μαζικού – επαναστατικού κινήματος. Τέλος ότι η θεωρία πρέπει να απαντά στα ερωτήματα που βάζει η πρακτική.

Υπό αυτό το πρίσμα είναι τεράστια η θεωρητική συμβολή του Λένιν από την εμπειρία της διχτατορίας του προλεταριάτου, ως το βασικό περιεχόμενο της προλεταριακής επανάστασης. Ο Λένιν μας διδάσκει ότι:

«η διχτατορία του προλεταριάτου δεν είναι το τελείωμα της ταξικήςπάληςμαησυνέχισήτηςμενέεςμορφές.Είναιηταξική πάλη του προλεταριάτου που νίκησε, που πήρε την πολιτική εξουσίαενάντιαστηναστικήτάξηπουνικήθηκε,μαπουδεν εξοντώθηκε, δεν εξαφανίστηκε, δεν έπαψε να προβάλλει αντίσταση, που δυνάμωσε η αντίστασή της».

Καθώς και ότι:

«η διχτατορία του προλεταριάτου είναι ο πιο αμείλικτος πόλεμος της νέας τάξης ενάντια σ’ έναν πιο ισχυρό εχθρό, ενάντιαστηναστικήτάξη,πουηαντίστασήτηςδεκαπλασιάζεται με το γκρέμισμά της».

Ενώ ο Στάλιν συμπυκνώνει πολύ εύστοχα τη λενινιστική θεωρία για τη διχτατορία του προλεταριάτου λέγοντας ότι:

«η διχτατορία του προλεταριάτου δεν είναι μια απλή κυβερνητική κορυφή (…) είναι ταξική συμμαχία του προλεταριάτου και των εργαζόμενων μαζών, της αγροτιάς για την ανατροπή του κεφαλαίου, για την οριστική νίκη του σοσιαλισμού, με τον όρο ότι καθοδηγητική δύναμη αυτής της συμμαχίας θα είναι το προλεταριάτο».

Αυτές οι γενικές αρχές βρήκαν την πρακτική τους εφαρμογή μετά την σοσιαλιστική επανάσταση στη Ρωσία με την εγκαθίδρυση της Σοβιετικής Εξουσίας.

Και δεν θα μπορούσε να στερεώσει η Σοβιετική Εξουσία, δηλαδή η διχτατορία του προλεταριάτου, αν δεν έμπαιναν νωρίτερα τα θεμέλια για την καθοδήγηση του προλεταριάτου.

Ο Λένιν, λοιπόν, στην αντιπαράθεσή του με τη γραμμή του οπορτουνισμού που κυριαρχούσε στη Δεύτερη Διεθνή και τα κόμματά της, τη γραμμή του «ειρηνικού» – κοινοβουλευτικού δρόμου, βάζει τα θεμέλια για τη διαμόρφωση του νέου τύπου κόμματος της εργατικής τάξης. Ενός νέου κόμματος που θα μπορεί να ανταποκριθεί στα καθήκοντα της επαναστατικής πάλης του προλεταριάτου στις συνθήκες του ιμπεριαλισμού. Ενός κόμματος μαχητικού, θαρραλέου και ικανού να οδηγήσει τους προλετάριους στην πάλη για την εξουσία για το στερέωμα της διχτατορίας του προλεταριάτου.

Το Κόμμα είναι το πρωτοπόρο τμήμα, ο πολιτικός ηγέτης της εργατικής τάξης. Ταυτόχρονα όμως είναι και η ανώτατη μορφή της ταξικής οργάνωσης του προλεταριάτου. Είναι ακόμα το όργανο της διχτατορίας του προλεταριάτου. Εκείνο δηλαδή το όργανο που καθοδηγεί την επαναστατική πάλη για την κατάληψη της εξουσίας, για την εγκαθίδρυση της διχτατορίας αλλά και για την εδραίωση και την επέκτασή της μετά την κατάληψη της εξουσίας.

Υπογράμμισε την αναγκαιότητα του εξοπλισμού του κόμματος με την επαναστατική θεωρία, δίχως την οποία δεν θα μπορέσει να καθοδηγήσει τον αγώνα της εργατικής τάξης. Ανέδειξε την αναγκαιότητα της πιο στενής σύνδεσης του Κόμματος με εργατική τάξη με τις πλατιές μάζες των εργαζομένων και των εργατών, έτσι που να αποκτά το αναγκαίο πολιτικό κύρος σ’ αυτές.

Ο Λένιν συγκρούστηκε αποφασιστικά με τη γραμμή των μενσεβίκων που εισηγούνταν την οργανωτική αμορφία με διάφορους τρόπους. Μια θέση που οδηγούσε σε εκφυλισμό και στο να χαθούν τα όρια ανάμεσα στο κόμμα και την τάξη. Αξίζει να διαβάσουμε την γλαφυρή κριτική του Λένιν απέναντι σε εκείνα τα ρεύματα που εισηγούνταν το «άνοιγμα του Κόμματος».

«Φοβόμαστε μια υπέρμετρη αύξηση των μελών του Κόμματος γιατί οι καριερίστες, οι παλιάνθρωποι που δεν αξίζουν παρά μόνον ντουφέκι, προσπαθούν οπωσδήποτε να τρυπώσουν στις γραμμές του κυβερνητικού κόμματος».

Πλάι στην αναγκαία κριτική και διαπάλη γνωμών στο εσωτερικό του Κόμματος, εισήγαγε επίσης την αρχή της υποταγής της μειοψηφίας στην πλειοψηφία ως βασική αρχή της καθοδήγησης της κομματικής δουλειάς. Κριτική και υποταγή στην πλειοψηφία αποτελούν τους αναγκαίους όρους για τη διαμόρφωση μιας σιδερένιας πειθαρχίας του κόμματος ώστε να καθοδηγήσει την επαναστατική πάλη για την κατάληψη και εδραίωση της διχτατορίας του προλεταριάτου.

Σύντροφοι και φίλοι

Σε αρκετά σημεία της τοποθέτησης αναφερθήκαμε στην αντιπαράθεση, στην αμείλικτη σύγκρουση του Λένιν με την γραμμή της Β΄ Διεθνούς, αυτή τη γραμμή που σήμερα χαρακτηρίζουμε ως «οππορτουνιστική». Η γραμμή της Β΄ Διεθνούς χαρακτηρίστηκε από τη γενική προσαρμογή της πλειοψηφίας των κομμάτων που συμμετείχαν σ’ αυτή στις αστικές τάξεις των χωρών τους. Χαρακτηρίστηκε από την υποταγή στις κοινοβουλευτικές μορφές πάλης, ο περίφημος «ειρηνικός δρόμος». Μια γραμμή που μπροστά στη φλόγα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου οδήγησε μια σειρά από σοσιαλδημοκρατικά κόμματα να υποταχτούν και να συρθούν στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο στην ουρά των αστικών τάξεων των χωρών τους, στη Γερμανία, στην Αγγλία, το Βέλγιο κλπ.

Ο Λένιν υπήρξε, όχι μόνο ο ηγέτης της Οκτωβριανής επανάστασης μα και ο εμπνευστής και θεμελιωτής της Γ΄ Διεθνούς που έμεινε στην ιστορία ως Κομμουνιστική Διεθνής. Ο ίδιος σημειώνει ότι:

«Η Τρίτη Διεθνής έδρεψε τους καρπούς των εργασιών της Β΄ Διεθνούς,πέταξετηνοππορτουνιστικήσοσιαλ-σωβινιστική, αστική και μικροαστική βρομιά της και άρχισε να πραγματοποιεί τη δικτατορία του προλεταριάτου.»

Η κοσμοϊστορική σημασία της Γ΄ της Κομμουνιστικής Διεθνούς είναι ότι άρχισε να ενσαρκώνει στη ζωή το πιο μεγάλο σύνθημα του Μαρξ, το σύνθημα που συνοψίζει την εκατοντάχρονη ανάπτυξη του σοσιαλισμού και του εργατικού κινήματος, το σύνθημα που εκφράζεται με την έννοια: δικτατορία του προλεταριάτου.

Η ίδρυσή της έπαιξε τεράστιο ρόλο στο να ξεσκεπαστεί ο οππορτουνισμός στο διεθνές κίνημα, να αποκατασταθούν οι δεσμοί μεταξύ των εργαζομένων των διαφόρων χωρών, να ιδρυθούν και να δυναμώσουν τα κομμουνιστικά κόμματα.

Είχε μεγάλη συμβολή στην προώθηση της παγκόσμιας επαναστατικής υπόθεσης της εργατικής τάξης και των καταπιεζόμενων λαών. Βοήθησε αποτελεσματικά τα νεαρά κομμουνιστικά κόμματα, συνέβαλε να αφομοιώσουν καλύτερα τα μαρξιστικά- λενινιστικά διδάγματα, να ατσαλωθούν και να ωριμάσουν, να διαμορφώσουν επαναστατικά στελέχη.

Τέλος ήταν καθοριστικής σημασίας η συμβολή της ΚΔ στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στην ανάπτυξη των αντιφαστιστικών μετώπων, αφού τέθηκε επικεφαλής των λαών στην πορεία του αντιφασιστικού αγώνα, ενώ τα κομμουνιστικά κόμματα πέτυχαν να αναδειχτούν έτσι σε υπολογίσιμες δυνάμεις σε μια σειρά χώρες ύστερα από τον πόλεμο. Για όλα αυτά η συμβολή και η βοήθεια της ΚΔ υπήρξε σοβαρή και αναμφισβήτητη.