Στην Ολομέλεια του ΕΚ σήμερα η έκθεση της Επιτροπής Αναφορών, με την οποία ζητεί μέτρα από την ΕΕ και τα κράτη-μέλη για να εξαλειφθεί η αστεγία μέχρι το έτος 2030.

Η αστεγία συνεχίζει να αποτελεί ένα από τα πλέον μελανά στοιχεία των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο αριθμός των ανθρώπων που αναζητούν κάθε νύχτα στέγη την τελευταία δεκαετία αυξήθηκε κατά 70%, καθώς οι άστεγοι ξεπερνούν τα 4 εκατομμύρια, κάτι λιγότερο από τον πληθυσμό των τριών Βαλτικών χωρών!

Το πρόβλημα συνδέεται με τη φτώχεια και την περιθωριοποίηση καθώς και με την ποιότητα και ποσότητα ενός κράτους πρόνοιας που φθίνει και αφυπνίζεται μόνο όταν βρίσκεται μπροστά στα αδιέξοδα φυσικών καταστροφών και πανδημιών. Ωστόσο, ούτε η οικονομική κρίση που προκάλεσε η πανδημία του Covid-19 εμπόδισε τους μηχανισμούς της αγοράς να αυξήσουν τις τιμές των κατοικιών, αφού μέσα στο δεύτερο τρίμηνο του 2020, όταν ήταν ήδη σε εξέλιξη το πρώτο κύμα πανδημίας, οι τιμές κατοικιών αυξήθηκαν κατά 5% και στην ευρωζώνη και κατά 5,2% στην ΕΕ των 27.

Τα ανωτέρω στοιχεία περιλαμβάνονται σε έκθεση της Επιτροπής Αναφορών (PETI) του Ευρωκοινοβουλίου, που τίθεται σήμερα σε συζήτηση και σε ψηφοφορία στην Ολομέλεια του Σώματος. Σύμφωνα με την έκθεση, «η αιτία της μεγάλης αύξησης των αστέγων ανάγεται στη συνδυασμένη επίδραση του αυξανόμενου κόστους στέγασης, των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης, της μείωσης της κοινωνικής προστασίας και της ανεπάρκειας των πολιτικών για τους αστέγους».

Το σχέδιο ψηφίσματος τονίζει ότι η στέγαση αποτελεί θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα και ζητεί την ανάληψη ισχυρότερης δράσης από την Επιτροπή και τα κράτη-μέλη προκειμένου να εξαλειφθεί το φαινόμενο των αστέγων στην ΕΕ έως το 2030. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, το ΕΚ προτείνει την αύξηση της χρηματοδότησης και την αναβάθμιση της πρόληψης, την παροχή ισότιμης πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη και την εκπαίδευση, τη στήριξη της ένταξης στην αγορά εργασίας, την αποποινικοποίηση της αστεγίας και την εφαρμογή μακροπρόθεσμων εθνικών στρατηγικών για τους άστεγους.

Φυσικά όλα αυτά μπορεί να μείνουν μια απλή έκθεση ιδεών, εάν δεν ενσωματωθούν σε κείμενα με νομοθετική ισχύ.

Παρ’ όλα αυτά, το Ευρωκοινοβούλιο, που εν μέσω κρίσης στέγασε στις εγκαταστάσεις του 100 αστέγους, ανταποκρινόμενο σε αναφορά πολιτών προς την PETI, καλεί την EΕ και τα κράτη-μέλη να υιοθετήσουν την αρχή «Housing First» (προτεραιότητα στη στέγαση), με βάση τις ορθές πρακτικές ορισμένων κρατών-μελών, να αποποινικοποιήσουν την αστεγία και να θεσπίσουν κοινό ορισμό και συνεκτικούς δείκτες του πλαισίου της αστεγίας χρησιμοποιώντας τα υφιστάμενα μέσα, όπως και μέσα που υπάγονται στο ΠΔΠ 2021-2027 και στον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, για τη βελτίωση των προοπτικών απασχόλησης και κοινωνικής ένταξης των άνεργων νοικοκυριών.

Σεβασμό σε δημοκρατία και δικαιοσύνη απαιτούν οι πολίτες

Πάνω από τα 3/4 των Ευρωπαίων πολιτών (δείγμα 24.812 συμμετεχόντων στα 27 κράτη-μέλη) που συμμετείχαν σε έρευνα του Ευρωκοινοβουλίου θεωρούν υψίστης σημασίας τα ευρωπαϊκά κονδύλια να διατίθενται μόνο στα κράτη-μέλη με αξιόπιστο δικαστικό σύστημα και σεβασμό στις κοινές ευρωπαϊκές δημοκρατικές αξίες. Το 70% ερωτηθέντων συμφωνούν ότι η ΕΕ θα πρέπει να παρέχει χρήματα στα κράτη-μέλη μόνο υπό την προϋπόθεση ότι η κυβέρνησή τους θα εφαρμόσει τις αρχές του κράτους δικαίου και της δημοκρατίας. Στην Ελλάδα, η απάντηση αυτή δόθηκε από το 82% των ερωτηθέντων, ενώ στην Κύπρο το ποσοστό ανήλθε στο 89%. Η δημόσια υγεία (54%) πρέπει να είναι η βασική προτεραιότητα στις δαπάνες, ακολουθούμενη από την οικονομική ανάκαμψη και νέες ευκαιρίες για επιχειρήσεις (42%), την κλιματική αλλαγή και προστασία του περιβάλλοντος (37%), καθώς και την απασχόληση και τα κοινωνικά θέματα (35%). Η δημόσια υγεία αποτελεί πρώτη προτεραιότητα για το 69% των ερωτηθέντων στην Ελλάδα και το 67% στην Κύπρο.

Η τελευταία έρευνα διεξήχθη μέσω διαδικτύου (και μέσω τηλεφώνου στη Μάλτα) από την Kantar το διάστημα 25 Σεπτεμβρίου – 7 Οκτωβρίου, μεταξύ 24.812 συμμετεχόντων και στα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ. Η έρευνα περιορίστηκε σε πολίτες ηλικίας μεταξύ 16 και 64 ετών (16-54 στη Βουλγαρία, την Τσεχία, την Κροατία, την Ελλάδα, την Ουγγαρία, την Πολωνία, την Πορτογαλία, τη Ρουμανία, τη Σλοβενία και τη Σλοβακία).