Του Γιώργου Κ. Καββαδία* 

Τα 5 Fake News που ακούγονται στον χώρο της Παιδείας αναλύει η αρμόδια υπουργός Νίκη Κεραμέως, δίνοντας σειρά απαντήσεων με τα δικά της Fake News την ώρα που επιστρατεύει κάθε είδους αυταρχικό μέτρο για να «σπάσει» τις μαθητικές καταλήψεις.

Αναλυτικά, η κυρία Κεραμέως αναφέρει τα 5 Fake News για την Παιδεία και εμείς αποδεικνύουμε ότι η ίδια απαντά με τα δικά της Fake News και παρουσιάζουμε την πραγματικότητα.  

1. «Τα σχολεία αποτελούν κατεξοχήν εστίες μετάδοσης του κορωνοϊού.» 

Η απάντηση Fake news της Υπουργού: 

Σύμφωνα με την ομάδα των ειδικών επιστημόνων, τα παιδιά δεν αποτελούν τη συνήθη πηγή μετάδοσης του SARS-CoV-2 και συνεπώς, με την προϋπόθεση της εφαρμογής των απαραίτητων μέτρων προφύλαξης, οι εκπαιδευτικές μονάδες δεν αποτελούν, σύμφωνα με τα τωρινά δεδομένα, περιβάλλον με αυξημένη δυναμική διασποράς του ιού. Λειτουργούμε πάντα υπό τις οδηγίες της ομάδας των ειδικών και, όπως προκύπτει από τα μέχρι στιγμής επιδημιολογικά στοιχεία, υπάρχει χαμηλή μεταδοτικότητα μεταξύ των παιδιών, αλλά και από παιδί σε ενήλικα. Είναι ενδεικτικό ότι μέχρι στιγμής, και μετά από 15 ημέρες λειτουργίας των σχολείων, τα κρούσματα που έχουν καταγραφεί στην εκπαιδευτική κοινότητα ανέρχονται στο 0,01% των μαθητών και στο 0,02% των εκπαιδευτικών. Επιπλέον, η σημαντική διαφορά της σχολικής τάξης σε σχέση με άλλους χώρους είναι ότι ο πληθυσμός της είναι σταθερός και δεν μεταβάλλεται όπως π.χ. στα καταστήματα, όπου ο πληθυσμός εναλλάσσεται διαρκώς. 

Η πραγματικότητα: 

Είναι πασιφανές ότι με μόνο μέτρο την καθολικότητα της μάσκας και χωρίς ούτε ένα δωρεάν διαγνωστικό τεστ στα σχολεία, ακόμα κι εκεί που εμφανίζεται κρούσμα, είναι δυστοπικό το άμεσο μέλλον της λειτουργίας των σχολείων. Καμιά ιχνηλάτηση και κανένα πραγματικό ενδιαφέρον για την υγεία μαθητών, εκπαιδευτικών και των εργαζομένων γονιών δεν υπάρχει. Τουναντίον ένας εκπαιδευτικός ανά σχολείο μετατρέπεται και σε ιατρικό-νοσηλευτικό προσωπικό για την αντιμετώπιση του ιού, για να δικαιολογηθεί η ανυπαρξία της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, η πενιχρή ενίσχυση του ΕΣΥ όλο αυτό τον καιρό. Αποτέλεσμα η κατάσταση στην Υγεία να είναι οριακή και τουλάχιστον προβληματική, χωρίς κλίνες ΜΕΘ, μόνιμους γιατρούς και νοσηλευτές. 

Πάνω από 1.000 μαθητές και μεγάλος αριθμός εκπαιδευτικών έχουν προβληθεί από τον κορωνοϊό. Η κυβέρνηση δε δίνει στοιχεία και εξακολουθεί να παίζει κορώνα γράμματα την υγεία και τη  ζωή των μαθητών, των γονιών τους και των εκπαιδευτικών. Με ποια λογική πάνω από 9 άτομα «συνωστίζονται», ενώ 27 μαθητές κι ένας καθηγητής στη σχολική τάξη δεν υπάρχει θέμα;  Ενώ, λοιπόν, η κυβέρνηση καταφεύγει σε περιοριστικά μέτρα, απαγορεύοντας την είσοδο σε πολλά άτομα σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους (τράπεζες, υπηρεσίες, μέσα μεταφοράς κλπ) για την αποφυγή -τάχα- του συνωστισμού, στις σχολικές αίθουσες των 30 και 40 τμ μπορούν να στοιβάζονται χωρίς πρόβλημα 25 και 27 παιδιά! 

2. «Τα περισσότερα σχολικά τμήματα είναι 26άρια, 27άρια κτλ.» 

Η απάντηση Fake news της Υπουργού: 

Σύμφωνα με τις αρμόδιες υπηρεσίες, στα δημόσια σχολεία τα τμήματα με αριθμό μαθητών 26-30 είναι στο 3% του συνόλου των τμημάτων στη χώρα. 

Η πραγματικότητα 

Η Υπουργός επιμένει στο ανέκδοτο των 17 μαθητών ανά μέσο όρο. Σχεδόν 1 εκατομμύριο (996.689) είναι οι μαθητές που φοίτησαν πέρυσι σε τμήματα άνω των 17 ατόμων, τα οποία έφταναν τα 45.633. Το 75% δηλαδή του μαθητικού πληθυσμού φοίτησε πέρυσι σε τάξεις που υπερέβαιναν τους 17 μαθητές. Ενδεικτικά στον Πειραιά, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΜΕ, πάνω από το 50% των τμημάτων έχουν πάνω από 22 μαθητές και σχολεία που στεγάζονται σε πολυκατοικίες! Η κυρία Κεραμέως, εν μέσω πανδημίας, νομοθέτησε την αύξηση του αριθμού των μαθητών ανά τμήμα από 22 στους 25 στα νηπιαγωγεία και στα Δημοτικά!  

3. «Φέτος τα κενά στα σχολεία είναι περισσότερα από άλλες χρονιές». 

Η απάντηση Fake news της Υπουργού: 

Φέτος έχουμε την καλύτερη στελέχωση των σχολείων μας σε σχέση με όλες τις τελευταίες χρονιές, και τούτο παρά τις αντίξοες συνθήκες εξαιτίας του κορωνοϊού. Φροντίσαμε ούτως ώστε: 

α) οι προσλήψεις αναπληρωτών εκπαιδευτικών να γίνουν πολύ νωρίτερα, 

β) να γίνουν για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας μόνιμοι διορισμοί στην ειδική αγωγή και να ολοκληρωθούν εγκαίρως, 

γ) να προχωρήσουν οι μόνιμοι διορισμοί και στη γενική εκπαίδευση, και 

δ) να διατεθούν πρόσθετα κονδύλια για προσλήψεις εκπαιδευτικών. Οι έως τώρα προσλήψεις αναπληρωτών ανέρχονται στις 32.291, ενώ προετοιμάζουμε και τρίτη φάση εντός των επόμενων ημερών. Συγκριτικά, τα τελευταία χρόνια: 

Η πραγματικότητα 

Έχουμε 32.291 προσλήψεις από τους περίπου 42.000 που δούλεψαν πέρσι, ενώ από το μόνιμο εκπαιδευτικό προσωπικό τη νέα χρονιά έχουμε μείον 3.500 εκπαιδευτικούς λόγω συνταξιοδότησης και άλλοι περίπου 6-8.000 εκπαιδευτικοί (κυρίως καθηγητές αλλά και δάσκαλοι και νηπιαγωγοί) που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες βρίσκονται εκτός τάξης. 

 Αυτό σημαίνει ότι τα σχολεία άνοιξαν εν μέσω πανδημίας, αφενός με πάνω 25.000 κενά εκπαιδευτικών και σήμερα είναι πάνω από 15.000 και αφετέρου, με περισσότερο από ποτέ τα τελευταία χρόνια, φορτωμένα με μαθητές τμήματα καθώς φρόντισε το καλοκαίρι να αυξήσει τον αριθμό των μαθητών ανά τμήμα! Είχαμε στην ουσία περίπου 9.000 απολύσεις εκπαιδευτικών και σε ένα άδικο θεσμικό πλαίσιο που αναστατώνει και ανατρέπει τον εργασιακό βίο τους.  

Το τεράστιο πρόβλημα των κενών παραμένει ακόμη και μετά τη β΄ φάση των προσλήψεων. Η κάλυψη των κενών στη β΄ φάση δεν ξεπερνά το 30 – 40% των εναπομεινάντων κενών. Στο πλαίσιο αυτό και ενώ βρισκόμαστε στην αρχή του Οκτώβρη και τα σχολεία έχουν πάνω από 15.000 κενά που σημαίνει ότι κάθε εβδομάδα χάνονται 300.000 ώρες μαθημάτων. Αυτό σημαίνει χιλιάδες ώρες χαμένες και για τα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα. 

Ας σημειωθεί, επίσης, ότι στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση σήμερα υπηρετούν 42.672 εκπαιδευτικοί, δηλαδή το 72,68% των μονίμων εκπαιδευτικών, άνω των 50 ετών.  

Ακόμα χειρότερο είναι ότι για πρώτη φορά θα έχουμε εκπαιδευτικούς με 3μηνες συμβάσεις που δεν έχουν ποτέ καμιά ζωντανή επαφή με τους μαθητές τους, αλλά και μαθητές που δεν θα έχουν καμιά σχέση μεταξύ τους, καθώς οι διευθύνσεις εκπαίδευσης θα μπορούν να ομαδοποιούν μαθητές διαφορετικών τμημάτων σε διαφορετικά σχολεία ακόμη και σε ολόκληρο το εύρος κάθε Διεύθυνσης Εκπαίδευσης. Με αυτόν τον τρόπο οι συμβάσεις εργασίας θα είναι ελαστικές και βραχυχρόνιες και η πρόσληψη των εκπαιδευτικών θα έχει χαρακτηριστικά ημιανεργίας. Το εκπαιδευτικό έργο αλλοιώνεται σε θέματα ωραρίου, αριθμού μαθητών, τόπου που διαμείβεται και παιδαγωγικής πρακτικής.  

Αν προσθέσουμε και την «εξ αποστάσεως εκπαίδευση» θα διαπιστώσουμε ότι η εκπαιδευτική διαδικασία υπονομεύεται και ακόμα χειρότερα χρησιμοποιείται σαν μηχανισμός ενάντια στους αγώνες των μαθητών. Πέρα από αυτό στην πραγματικότητα όχι μόνο δεν καλύπτει, αλλά διευρύνει το κοινωνικό και εκπαιδευτικό χάσμα μεταξύ των μαθητών προκαλώντας συνάμα ποικίλες παρενέργειες. Πολύ περισσότερο δεν μπορεί να γίνεται λόγος για κάμερες στην τάξη που μετατρέπουν την εκπαιδευτική διαδικασία σε ριάλιτι. Μια τέτοια αντίληψη εμπεδώνει τη λογική του Big Brother και στο σχολείο, όπου η νοοτροπία της κλειδαρότρυπας, της πλαστής πραγματικότητας, κυριαρχεί έναντι της ζωντανής εκπαιδευτικής διαδικασίας και αυτό συνιστά διαστροφή με συνέπειες, όχι μόνο για τους εκπαιδευτικούς, αλλά κυρίως για τους μαθητές. Η εκπαιδευτική διαδικασία και η σχέση εκπαιδευτικού – μαθητή είναι μια σχέση ζωντανή που δεν μπορεί να σύρεται στην προκρούστεια κλίνη του Big Brother, γιατί έτσι χάνεται η αμεσότητα και η αυθεντικότητα της επικοινωνίας εκπαιδευτικών – μαθητών. Γενικότερα διδασκαλία εξ αποστάσεως αποτελεί σχήμα οξύμωρο. Διδασκαλία και απόσταση, στις ηλικίες μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, είναι έννοιες ασύμβατες. 

4. «Δεν έχετε εξασφαλίσει κονδύλια για τις αυξημένες ανάγκες λόγω κορωνοϊού.» 

Η απάντηση Fake news της Υπουργού: 

Ενισχύθηκαν οι πιστώσεις για την πρόσληψη επιπλέον εκπαιδευτικού και ειδικού εκπαιδευτικού και ειδικού βοηθητικού προσωπικού για την ομαλή λειτουργία των εκπαιδευτικών δομών, τη σχολική χρονιά 2020-2021, δεδομένων και των αυξημένων αναγκών λόγω κορωνοϊού. Τα πρόσθετα κονδύλια είναι ύψους 318 εκατομμυρίων ευρώ για προσλήψεις εκπαιδευτικού προσωπικού, τα οποία είναι επιπλέον των 4485 μόνιμων διορισμών καθώς και των 32.291 προσλήψεων αναπληρωτών, που έχουν ήδη γίνει. 

Η πραγματικότητα 

Η χρηματοδότηση της εκπαίδευσης μέσω του κρατικού προϋπολογισμού έχει μειωθεί κατά 27% από το 2009. Χρηματοδότηση, υλικοτεχνικές υποδομές και προσλήψεις διδακτικού προσωπικού είναι οι τρεις μεγαλύτερες πληγές της εκπαιδευτικής πραγματικότητας. 

5. «Τα σχολικά βιβλία δεν ήταν στην ώρα τους στα σχολεία.» 

Τα βιβλία έχουν παραδοθεί στα σχολεία από τον Ιούνιο και τον Ιούλιο. Οι μαθητές τα παρέλαβαν όλα εγκαίρως. 

Η πραγματικότητα 

Όταν το κόστος των βιβλίων το πληρώνει με θυσίες ο λαός και το αυτονόητο προβάλλεται ως κορυφαίο επίτευγμα της Υπουργού, τότε η πραγματικότητα στην εκπαίδευση είναι πολύ πιο γκρίζα από ό, τι φαίνεται. 

Επίλογος εις ώτα μη ακουόντων: 

Ας αναλάβει επιτέλους το υπουργείο Παιδείας τις ευθύνες που του αναλογούν στη διαμόρφωση πραγματικών όρων ασφάλειας και υγιεινής στα σχολεία με την άμεση πρόσληψη εκπαιδευτικών και τον σημαντικό περιορισμό των μαθητών ανά τάξη (που είναι και το κύριο αίτημα των παιδιών) που θα συνδράμουν στην αποφυγή του συνωστισμού στις σχολικές αίθουσες. 

• Ο Γιώργος Κ. Καββαδίας είναι φιλόλογος, μέλος της ΣΕ του περιοδικού «Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης» και του Εκπαιδευτικού Ομίλου.