Στις 06/06/1943 οι Ιταλοί κατακτητές εκτελούν στο Κούρνοβο 106 κρατουμένους από το στρατόπεδο της Λάρισας

Ανάμεσά τους και 54 κομμουνιστές Ακροναυπλιώτες, από τους 580 που παρέδωσε η μεταξική δικτατορία στις δυνάμεις κατοχής.

Ο Γιάννης Ρίτσος έγραψε το εξής επιτύμβιο για τη θυσία των 106 γενναίων στο Κούρνοβο:

Οι Άγιοι 106
Όχι κραυγές και κλάματα, ιερή σιγή να φέξει
το χώρο ετούτο που έπεσαν οι Άγιοι εκατόν έξι
γερόντοι και ανταρτόπουλα, παιδιά της Ρωμιοσύνης
κάθε όνομα κι ένα σπαθί κι ένα άστρο αδελφοσύνης
ωσότου να ’ρθει η Λευτεριά στάρι κι ανθό να σπείρει
και το θλιμμένο Κούρνοβο να στήσει πανηγύρι
κι οι 106 αδούλωτοι για πάντα αναστημένοι
φρουροί του δίκιου να ορθωθούν μέσα στην Οικουμένη.

ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ

Τη νύχτα της 1ης προς τη 2η Ιούνη 1943 ο ΕΛΑΣ ανατίναξε αμαξοστοιχία κατάφορτη από Ιταλούς στρατιωτικούς την ώρα που περνούσε μέσα από τη σήραγγα του Κούρνοβου, κοντά στο σταθμό Νοζερού – Δομοκού, με αποτέλεσμα η αμαξοστοιχία και καταστραφεί ολοκληρωτικά.

Η ανατίναξη της στρατιωτικής αμαξοστοιχίας στο Κούρνοβο ήταν σοβαρό πλήγμα για τις κατοχικές δυνάμεις. Η σήραγγα αυτή που βρίσκεται στη γραμμή Λιανοκλάδι – Λάρισα είχε πάθει σοβαρή ζημιά με αποτέλεσμα να κοπεί η συγκοινωνία για 8 μέρες.

Λυσσασμένοι οι καταχτητές και για τις απώλειές τους σε έμψυχο υλικό πήραν 106 αγωνιστές κρατούμενους στο στρατόπεδο ομήρων της Λάρισας, ανάμεσά τους και 54 ακροναυπλιώτες, μέλη και στελέχη του ΚΚΕ, και τους εκτέλεσαν στις 6 Ιουνίου 1943 λίγο πιο έξω από το χωριό Άγιος Στέφανος της περιοχής Δομοκού και η ομαδική ταφή τους έγινε λίγο πιο πέρα.

Ο εφεδροελασίτης Γιάννης Καραδήμας που από κάποιο παρατηρητήριο εκεί κοντά παρακολουθούσε την εκτέλεση των 106, περιγράφει:

​«… Η μέρα προχωρεί. Φτάνει το μεσημέρι και καθώς αγναντεύαμε  κάτω προς τον κάμπο της Ξυνιάδας διακρίνουμε μεγάλη φάλαγγα, 25-30 αυτοκινήτων. Ξεπρόβαλαν στα υψώματα της Κορομηλιάς, προχώρησαν προς Νεζερό (…) Πέρασαν το χωριό Άγιο Στέφανο και κατευθύνονταν προς το Περιβόλι. Μα, στο ρέμα, εκεί στα πλατάνια σταμάτησαν. Έκαναν κάποια αναγνώριση προς τη γαλαρία, περνούν αντίθετα, τώρα στον Άγιο Στέφανο και κοντά στο νεκροταφείο του χωριού, εκεί στη μικρή κοιλαδίτσα του Χασνά, ξεφορτώνουν τα αυτοκίνητα. Κατεβαίνουν πρώτα οι Ιταλοί με τον οπλισμό τους και τρέχοντας πιάνουν θέσεις στην πλαγιά με μέτωπο προς το βουνό. Στήνουν τα πολυβόλα και οπλοπολυβόλα και ταυτόχρονα κατεβάζουν από τα αυτοκίνητα τους κρατούμενους δεμένους ανά δυο με χειροπέδες. Μετράμε πάνω από 100. Γύρω τους τα πολυβόλα έτοιμα και οι φασίστες με το χέρι στη σκανδάλη. Οι μελλοθάνατοι κινούνται αριστερά – δεξιά, περπατούν, σκύβουν, χτυπάνε πάνω στις πέτρες, κάνουν ανεξήγητες κινήσεις. Δεν μπορούμε να διακρίνουμε καλά. Μετά καταλάβαμε ότι έσπαζαν τα ρολόγια τους, ξέσχισαν τα ρούχα και τα χαρτονομίσματά τους για να μη συληθούν από τους δήμιους.

Αυτό κράτησε περίπου 10 λεπτά με ένα τέταρτο. Κι ύστερα στήσαν το χορό. (…) Μα το παράγγελμα: Πυρ! Του Ιταλού αξιωματικού έκοψε απότομα το τραγούδι και σιγά – σιγά έσβησε και τον αντίλαλο. Τα πολυβόλα των Ιταλών ξερνούν φωτιά και καυτό μολύβι. Σα στάχυα στη γη και το αίμα τους ποτίζει το χώμα. Σιγή θανάτου απλώνεται παντού στη πλάση. (…)

Τώρα κάτω στη κοιλάδα κείτονταν τα άψυχα κορμιά. Και η αδούλωτη Ελλάδα συντροφιά με τη Λευτεριά. Η νύχτα που έρχονταν μας κράτησε ξάγρυπνους πάνω στο ύψωμα, σαν τιμητική φρουρά των ηρώων και μαρτύρων της λευτεριάς.

Το πρωί κατεβήκαμε στον τόπο της εκτέλεσης μαζί με τους κατοίκους των γειτονικών χωριών, σκάψαμε λίγο πιο κει στα Βαρκά ένα κοινό μνήμα για τη στερνή τους κατοικία ενώ γυναίκες πνιγμένες στο κλάμα μοιρολογούσαν…»
​
Στις 25 Ιούνη 1943, πραγματοποιήθηκε μεγάλη αντιτρομοκρατική διαδήλωση στην Αθήνα. Σχεδόν 100.000 λαού διαδήλωσαν διαμαρτυρόμενοι για την εκτέλεση 106 κομμουνιστών στο Κούρνοβο. Οι διαδηλωτές απαιτούσαν το σταμάτημα των εκτελέσεων, των συλλήψεων και την κατάργηση της ομηρίας. Η διαδήλωση συνδυάστηκε και με γενική απεργία που νέκρωσε τα εργοστάσια και τους δρόμους της Αθήνας. Στις σφοδρές συγκρούσεις των διαδηλωτών με στρατεύματα κατοχής που επακολούθησαν, έπεσαν νεκροί 15 διαδηλωτές, ενώ τραυματίστηκαν 75.