Τώρα να πω ότι δεν τον νιώθω; Πώς δεν καταλαβαίνω το δράμα του; Θες να το πεις λαϊκούρα, πατριαρχικά κατάλοιπα, γιαγιαδίστικα παραγγέλματα ή κατινίστικα απομεινάρια… όπως θες πες το, αλλά όσο και να το πεις, έχει κι αυτός τα δίκια του.

Φυσικά, όσοι πραγματικά γνωρίζουν, δεν ταυτίζονται με κανένα από τα παραπάνω ταπεινά (πολύ ταπεινά) προσωπικά κίνητρα. Ο Φώτης Κόντογλου, για παράδειγμα, που δεν τον λες και του πεταματού, το έχει εξηγήσει όπως του πρέπει: δεν σκάμπαζαν οι Δυτικοί ζωγράφοι από την τόλμη των Βυζαντινών. Αυτό λέει. Οι καλλιτέχνες της Αναγέννησης, βλέπεις, θέλαν όλα να ‘ναι «κανονικά»: αρμονικά, ισορροπημένα, όμορφα, δίχως ποταπά ψεγάδια. Οι Βυζαντινοί όμως, τέτοια τσογλάνια ήταν, τέτοιες εικόνες ζωγράφιζαν. Αντιγράφεται η τσογλαναρία; Αμ δε!

Εξηγούμαι: Τω καιρώ εκείνω, ήτο μία γυνή κι ένας ανήρ. Και μη μου αρχίσετε τα φεμινιστικά, τι θα πει γυναίκα και τι άντρας… Ήταν μία Άννα κι ένας Ιωακείμ τελοσπάντων! Που παρά τα δώσ’ του και στάσου και βάλε και βγάλε, παιδί να κάνουν δεν! Τι κι αν ήταν κτηνοτρόφος ο Ιωακείμ και μύριζε βοϊδίλα και βαρβατίλα μαζί. Άμα δεν, δεν – δε πά’ να ‘χεις χίλια πρόβατα και πεντακόσια γίδια! Τώρα, τι θυσίες έκαμε, τι μαντζούνια δοκίμασε, τι Αρχάγγελοι επενέβησαν, πάντως η Αννούλα εγκαστρώθη και γέννησε κορίτσι. Η πεθερά, αμετάπειστη: «Μαρία θα το πούμε το παιδί!» ανακοίνωσε στο ζεύγος. «Και δεν θα μου την κάνετε σαν τα μούτρα σας. Εσώκλειστη θα τη βάλουμε στα καλύτερα κολέγια!» είπε και ελάλησε και στον Προφήτη Ζαχαρία την έδωκε να την κάμει άνθρωπο σωστό.

Σαν πήρε η Μαρία να θυμίζει γυναίκα (αν και πάντα κάπως καχεκτική και μιζεράμπλ), ανασκουμπώθηκαν πεθερά και Ζαχαρίας γαμπρό να βρούνε. Προίκα δεν είχε, μοναχά την τιμή της (τα γιδοπρόβατα είχαν γίνει όλα θυσίες ήδη!). Οπότε την πάσαραν στον Ιωσήφ. Μεγαλύτερος ήταν, χήρος, με τρία παιδιά ήδη, μα κοτσονάτος και με δουλειά στρωμένη: ξυλουργός-ξυλογλύπτης! Τότε Mall και Ikea δεν υπήρχαν, οπότε μοιραία όλοι στον Ιωσήφ έτρεχαν: τι ντουλάπια κουζίνας, τι ντιβανοκασέλες μούρλια, τι τραπέζια μοναστηριακά! Μαστόρι απ’ τα λίγα ο δικός σου, τουτέστιν εξαιρετική περίπτωσις νυμφίου.

Και έδωκεν Κύριος και μένει έγκυος η Μαρία. Περνάει ένας μήνας, περνάνε δύο, περνάνε τρεις, να μια κοιλιά τούμπανο. Τηνέ βλέπει ο Ιωσήφ (που ακόμα δεν!) και μένει σέκος: «Μαρία, τι το δράμα τούτο ο εν σοι τεθέαμαι;» της λέει (κοινώς: Τι βλέπουν τα ωραία και μεγάλα μεγάλα μάτια μου;) «Απορώ και εξίσταμαι και τον νουν καταπλήττομαι!» της ξαναλέει. Και ξεκινάει το πανηγύρι: «Λαθραία πήγες και γκαστρώθηκες άτιμη; Με τι πρόσωπο θα βγω τώρα στην κοινωνία; Που θα με περιγελάει κάθε στενό και ρούγα; Απ’ τον Ναό, Παρθένα σε παρέλαβα και τώρα πώς; Εξηγήσου!». Κάτι γι’ Αρχαγγέλους τού έλεγε η μικρή, κάτι «δεν είν’ αυτό που νομίζεις!», κάτι «εσύ ποτέ ένα λουλούδι δεν μου έφερες, ο άλλος να έναν κρίνο και μιλάς;» Με τα πολλά γεννήθηκε το μωρό.

Μόνο να δει κανείς πώς εικονίζεται ο Ιωσήφ τη στιγμή της Γέννησης στη βυζαντινή αγιογραφία αρκεί για να καταλάβει το δράμα του: κάτω δεξιά, μόνος (και όχι δίπλα στη φάτνη, όλοι μαζί, με τα γιδάκια γύρω τριγύρω, μια χαρωπή οικογένεια της Crest, όπως την ξέρουμε), να πιάνει το κεφάλι του σε πλήρη απελπισία! «Τώρα είμαι κερατάς και θα μου μείνει αμανάτι το μούλικο ή θα γίνει αυτό που μου ‘ταξαν και θα μείνω στην Ιστορία;» αναρωτιέται… Έχει ή δεν έχει τα δίκια του;

Εγώ πάντως τον καταλαβαίνω. Όπως καταλαβαίνω και 2.021 χρόνια μετά το δράμα μιας άλλης, γυναίκας αυτή τη φορά, που χίλιες θυσίες έκανε κι έμεινε δίπλα στον άντρα της, που «Πρώτη Κυρία» τής έταξε να την κάμει και τώρα πρέπει να στέλνει συχαρίκια σε μια αντίστοιχη «Κυρία», με κάτι σκουλαρίκια στη μύτη, σε μια Χιλή που, τρέχα γύρευε, βγήκε ένας μαδουραίος πρόεδρος που την έχει κι αστεφάνωτη! Εγώ πάντως σε καταλαβαίνω, Μαρέβα μου. Ζεις κι εσύ το δράμα σου…

Άντε βρε, και στα δικά μας!

Νόρα Ράλλη

πηγή: efsyn.gr