Η οικονομική και πολιτική αστική αντεπίθεση σε παγκόσμια κλίμακα και η αντίστοιχη υποχώρηση της αριστεράς και του κομμουνιστικού κινήματος έφερε και το ιδεολογικό ισοδύναμό της. Υπάρχει ιδεολογική υποχώρηση των αρχών, των αξιών, των πεποιθήσεων και των βεβαιοτήτων της αριστεράς. Ας πάρουμε για παράδειγμα το ζήτημα του κόμματος. Του δοκιμασμένου πολιτικού και οργανωτικού εργαλείου που μπορεί να σπρώξει και να γονιμοποιήσει το λαϊκό κίνημα ώστε να πάρει την εξουσία. Το κόμμα (θεωρία και πρακτική) εξορίστηκε στο πυρ το εξώτερο σαν κάτι δαιμονικό, η βασική του λειτουργία, ο δημοκρατικός συγκεντρωτισμός, αφορίστηκε πολλαπλά και πολλάκις και οι δομές του αντικαταστάθηκαν «από τα κάτω», από τα «δίκτυα», από τις «οριζόντιες συνεννοήσεις», από τις ανοιχτές συνελεύσεις όπου ο καθένας λέει ό,τι του κατέβει και σε κανένα δεν χρεώνεται τίποτα.

Στη θέση του κόμματος που ήταν θεσμός, δηλαδή δεσμός, ήρθε ένας καρνάβαλος, μια συρραφή του μηδέν. Όμως το κόμμα δεν είναι σύλληψη των λενινιστών. Σ’ αυτούς και ιδιαίτερα στο Λένιν ανήκει η τιμή, κυρίως από το έργο του «τι να κάνουμε», να συλλάβει το κόμμα νέου τύπου. Αλλά η οργάνωση των ομοϊδεατών είναι πολύ παλιά. Από τα αρχαία ελληνικά χρόνια οι Πυθαγόρειοι συνασπίζονταν σε πολιτικές ομάδες, το ίδιο έγινε στη Ρώμη, στο Μεσαίωνα, αυτό έκαναν οι έμποροι – αστοί ενάντια στους βασιλιάδες και τους φεουδάρχες. Έτσι οργανώθηκαν και νίκησαν πρώτα από όλα οι αστικές επαναστάσεις.

Το κόμμα, λοιπόν, είναι μηχανή. Όπου κάθε εξάρτημα έχει τη θέση του και το εργαλείο δεν μπορεί να δουλέψει αν δεν έχει όλους τους ιμάντες, όλα τα γρανάζια, όλα τα έμβολα. Κάτι να στραβώσει, κάτι να χαθεί, λίγο άμμος να πέσει εκεί που χρειάζεται το λάδι, η μηχανή σταματάει να δουλεύει. Γι’ αυτό και κάθε σύντροφος είναι πολύτιμος κι αναντικατάστατος. Γι’ αυτό και σ’ όλον αυτό τον ψηφιδωτό πίνακα του κόμματος – κινήματος κανείς δε δικαιούται να λέει «ένα μικρό πετραδάκι είμαι· τι κι αν βγω;»

Το κόμμα είναι δέντρο. Όσο πιο βαθιές ρίζες έχει τόσο πιο πολύ μπορεί ν’ αντέξει στις πιέσεις και τις βαρυχειμωνιές. Οι καρποί και τα άνθη του έχουν σχέση με τις ρίζες και τους χυμούς του. Ακόμα κι αν κόψουν οι εχθροί – ξυλοκόποι ένα κλαδί του, ακόμα και αν σκίσουν τον κορμό του, έδειξε η ιστορία πως μπορεί ν’ αντέξει. Αρκεί να μπορεί ν’ αντλεί από το χώμα λίπασμα κι απ’ το λαό ιδέες. Να βρίσκει το υπόγειο νερό για να ρουφάει και να ’χει γερή φλούδα ν’ αντέχει τις παγωνιές. Να δίνει απλόχερα τους καρπούς του και ν’ απλώνει τη φυλλωσιά για το στρατοκόπο και τον οδοιπόρο.

Το κόμμα είναι βιβλίο! Έχει γραμμένες χιλιάδες σελίδες ιστορίας και πολιτικής κι έχει πολλές άγραφες για να γραφτούν απ’ τους κομμουνιστές και την ταξική πάλη. Είναι βιβλίο ανοιχτό και προσιτό σε κάθε απλό άνθρωπο που θέλει να το διαβάσει και να βρει μέσα ιδέες, γνώμες, και -κυρίως- γνώση. Που δεν έχει ιερογλυφικά για μυημένους και μύστες αλλά θεωρία για επαναστατική πράξη, για την ανατροπή του εκμεταλλευτικού και σάπιου συστήματος.

Το κόμμα μηχανή, το κόμμα δέντρο, το κόμμα βιβλίο είναι το κόμμα των εργατών και όλου του λαού και δεν μπορεί ν’ αντικατασταθεί από κανένα δίκτυο, παρέα, ανοιχτό κουβεντολόι. Αν ο λενινισμός, δεν είχε βρει το κόμμα νέου τύπου, θα έπρεπε να το εφεύρουμε εμείς, κι απέναντι στους αστούς «να χτίσουμε πύργο ατίθασο». O λαός χωρίς το κόμμα του είναι τίποτα!

O λαός μας με το επαναστατικό κόμμα του είναι τα πάντα!

Υ.Γ. Αφορμή για τις παραπάνω σκέψεις μας έδωσε μια συνάντηση με τον μπάρμπα-Θανάση από τη Λαμία, έναν αειθαλή κομμουνιστή, που απογοητεύτηκε από την κατάρρευση των ανατολικών καθεστώτων και θέλησε «να ησυχάσει». Του είπαμε πως οι κομμουνιστές δεν ησυχάζουν ποτέ. Ή καλύτερα «ησυχάζουν όταν είναι ανήσυχοι», γιατί έχουν πολλά χιλιόμετρα να διανύσουν και πολλές μάχες να δώσουν. Πρώτα από όλα έχουν να ξαναχτίσουν το επαναστατικό κόμμα τους, κόμμα μηχανή, κόμμα δέντρο, κόμμα βιβλίο, και γύρω του να «κλειδώσουν» το λαό μας που προδόθηκε αλλά κάτω δεν το βάζει. Ως τότε κανείς κομμουνιστής δεν έχει το δικαίωμα να ησυχάζει. Ως τότε κανένας αξιόμαχος δεν πρέπει να θεωρείται απόμαχος! Όλοι στον αγώνα !…

Θανάσης Τσιριγώτης