Σε εξέλιξη βρίσκονται έντονες διπλωματικές δραστηριότητες και πολιτικές διεργασίες ενόψει της επίσκεψης του Τούρκου προέδρου στην Αθήνα στις 7 Δεκέμβρη. Στα πλαίσια αυτά προηγήθηκαν διαδοχικές επισκέψεις στο Βερολίνο των Μητσοτάκη, Ερντογάν, επισφραγίζοντας τον «μεσολαβητικό» – εποπτικό ρόλο του Γερμανού Καγκελάριου στην ελληνοτουρκική προσέγγιση.

Δίνοντας διαβεβαιώσεις καλών προθέσεων στον Σόλτς, ο Μητσοτάκης υποστήριξε ότι επιδιώκεται «να κάνουμε ένα βήμα προόδου στην ελληνοτουρκική προσέγγιση». Αντίστοιχα ο Ερντογάν έκφρασε την ελπίδα «να ξεκινήσουμε μια νέα διαδικασία» στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, επισημαίνοντας: «Μπορούμε να επιλύσουμε τις διαφωνίες μας σε ορισμένα θέματα δίνοντας προτεραιότητα στον διάλογο», συμπληρώνοντας όμως ότι πρέπει να «αποκλείσουμε από τη διαδικασία τρίτες χώρες…».

Η τελευταία τουρκική επωδός φανερώνει την πρόθεση της Άγκυρας να μετατρέψει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις σε διμερές ζήτημα έχοντας το πλεονέκτημα της οικονομικοστρατιωτικής υπεροχής έναντι της Ελλάδας. Ταυτόχρονα χρησιμοποιεί τον διάλογο με την Αθήνα σαν μέσο διαπραγμάτευσης με τις ισχυρές ιμπεριαλιστικές χώρες της Δύσης. Μετά τη διελκυστίνδα με τις ΗΠΑ για την προμήθεια των πολεμικών αεροπλάνων F-16 και F-35, ο Ερντογάν απευθύνεται στην Ευρώπη (και στον Σόλτς) για την προμήθεια μαχητικών «Eurofighter». Στο Βερολίνο επανέφερε τις τουρκικές «προσδοκίες όσον αφορά την Τελωνειακή Ένωση και την απελευθέρωση των θεωρήσεων» των Τούρκων υπηκόων. Προβάλλοντας τα ισχυρά πλεονεκτήματα της Τουρκίας, αναφέρθηκε τόσο στη διμερή εμπορική συνεργασία με τη Γερμανία, που το 2022 έφτασε στο ιστορικό υψηλό των 51,6 δισ. ευρώ, όσο και στον πρωταγωνιστικό ρόλο της χώρας του στο ΝΑΤΟ, υπογραμμίζοντας ότι «η Τουρκία δεν είναι μια οποιαδήποτε χώρα στο ΝΑΤΟ». Ενισχύοντας τη φαρέτρα των «επιχειρημάτων» της η Άγκυρα εξακολουθεί να αναβάλλει την έγκριση της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και από την τουρκική Βουλή, ενώ ο Τούρκος πρόεδρος θέτει το δίλημμα για παραπέρα αποστάσεις συνολικά από τη Δύση λέγοντας: «Αν θέλουν να μας δώσουν αυτά τα αεροπλάνα, ας μας τα δώσουν! Κι αν δεν τα δώσουν, δεν υπάρχουν πόρτες να χτυπήσουμε; Πάρα πολλές».

Το κλίμα της διατεταγμένης προσέγγισης αποκαλύπτουν οι δηλώσεις των Τούρκων αξιωματούχων τις παραμονές της σύγκλησης του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας στην Αθήνα. Ο υπουργός Εξωτερικών, Φιντάν, απευθυνόμενος στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση υποστηρίζει για το Κυπριακό ότι «αν είναι να γίνει κάποια διαπραγμάτευση στην Κύπρο, δεν θα είναι μεταξύ δύο κοινοτήτων αλλά μεταξύ δύο κρατών. Πριν ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις, η κατάσταση των δύο κρατών θα εξισωθεί». Επίσης τόνισε την προτεραιότητα που δίνει η Άγκυρα στα «ζητήματα προστασίας των δικαιωμάτων των ομογενών μας» στη Δυτική Θράκη και στα Δωδεκάνησα.

Λάδι στη φωτιά ρίχνουν και οι δηλώσεις τού αρχηγού τού Γενικού Επιτελείου Ναυτικού. Ο Τούρκος ναύαρχος αμφισβήτησε ανοιχτά την κυριαρχία νησιών του Αιγαίου, καθώς «υπάρχουν νησιά με αποστρατικοποιημένο καθεστώς». «Έχουμε νησιά και βραχονησίδες των οποίων αμφισβητούνται η κυριαρχία και το “ανήκειν”», διευκρινίζοντας ότι οι Έλληνες αξιωματούχοι «προσπαθούν να τα δείξουν για δικά τους κανονίζοντας επισκέψεις σε αυτά σαν να είναι δικά τους νησιά…». Αναφερόμενος στην Κύπρο αποκάλυψε ότι η Τουρκία «δεν θέλει να έρθει σε οποιοδήποτε μέρος της Κύπρου καμία δύναμη που θα μπορούσε να αποτελέσει απειλή για την Τουρκία», γι’αυτό και «κατασκευάζει τη βάση της Αμμοχώστου, ώστε οι ναυτικές δυνάμεις της να εγκατασταθούν μόνιμα εκεί». Τη γενίκευση των νεοοθωμανικών φιλοδοξιών διατύπωσε ο Ερντογάν στο υπουργικό συμβούλιο λέγοντας ότι «τα πολιτικά και πολιτιστικά σύνορα της Τουρκίας δεν ορίζονται από τα επίσημα σύνορά της, αλλά περιλαμβάνουν μια πολύ ευρύτερη περιοχή, από την Αδριατική μέχρι το Σινικό Τείχος της Κίνας», συμπληρώνοντας ότι «κάθε γεγονός που συμβαίνει στις τέσσερις γωνιές της γεωγραφίας μας, από τα Βαλκάνια μέχρι τον Καύκασο, από τη Μαύρη Θάλασσα μέχρι τις ανατολικές ακτές της Μεσογείου, μας αφορά άμεσα».

Κυβέρνηση υπάκουη στις ΝΑΤΟικές επιλογές

Από την άλλη πλευρά, η προβλέψιμη κυβέρνηση Μητσοτάκη πιστή στα Ευρωατλαντικά κελεύσματα «θέλει να θωρακίσει αυτή την διαδικασία διαλόγου», προωθεί τη λεγόμενη «Θετική Ατζέντα» για τη διμερή οικονομική συνεργασία με την ανυπόστατη δικαιολογία ότι διατηρεί «ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας και συνεργασίας μεταξύ των δύο πλευρών», ότι περιορίζει τάχα την ένταση μεταξύ των δύο χωρών και σε τελευταία ανάλυση εξασφαλίζει μια κατάσταση «μη πολέμου» στην προοπτική της Χάγης. Επίσης σε κάθε περίπτωση δηλώνει ότι η κυβέρνηση συζητά μόνο μία διαφορά με την Τουρκία, την οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας και ότι η Ελλάδα «διατηρεί μονομερώς αποκλειστικά και χωρίς καμία έκπτωση τη δυνατότητα να επεκτείνει τα χωρικά ύδατα στα 12 μίλια όταν το κρίνει η ίδια διπλωματικά και πολιτικά σκόπιμο».
Ωστόσο οι κυβερνητικές μεγαλοστομίες προσφέρονται μόνο για εσωτερική κατανάλωση. Στην πράξη ακολουθεί πιστά τις προτροπές των ισχυρών «συμμάχων» της στους οποίους και έχει εναποθέσει τη διασφάλιση της κυριαρχίας της. Δεν είναι τυχαίο ότι η Τουρκία με «νόταμ» έχει μπλοκάρει ολόκληρο το Αιγαίο για ασκήσεις έρευνας και διάσωσης και για περιβαλλοντικά θέματα από τις 27/11 μέχρι 17/12, όταν ο Τούρκος πρόεδρος θα βρίσκεται σε επίσημη επίσκεψη στην Ελλάδα, την ώρα που κυβερνητικά χείλη μιλούν για περιορισμό των τουρκικών προκλήσεων στο Αιγαίο. Επίσης με αφορμή τον πόλεμο στο Ισραήλ προχώρησε στη ναυτική άσκηση «Ανατολική Μεσόγειος 2023», ενώ ταυτόχρονα πραγματοποιεί έρευνες για υδρογονάνθρακες σε θαλάσσιες περιοχές της Κύπρου που εκτείνονται από την ελεύθερη Αμμόχωστο μέχρι τη Λάρνακα και καταλήγουν ανατολικά της Ρόδου.

Όσο για την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών είναι γνωστό, όσο και αν το αρνείται η κυβέρνηση, ότι υποχωρεί σταδιακά στις τουρκικές απαιτήσεις. Ξεκίνησε με την αποστολή στη Ουκρανία των τεθωρακισμένων των νησιών, με την υπόσχεση ότι αυτά θα αντικατασταθούν με πιο σύγχρονα γερμανικά. Τελικά τα γερμανικά τανκς εγκαταστάθηκαν στην Ξάνθη …για την περιφρούρηση των συνόρων στον Έβρο. Παράλληλα, τα ρωσικής προέλευσης αντιαεροπορικά συστήματα των νησιών κατευθύνθηκαν επίσης στην Ουκρανία, ενώ διακόπηκε (λόγω κυρώσεων) κάθε ρωσική συντήρηση και υποστήριξή τους όσων απέμειναν στην Ελλάδα. Περιορίστηκαν όλες οι επισκέψεις της στρατιωτικής και πολιτικής ηγεσίας του στρατού και της κυβέρνησης σε απομακρυσμένα μικρά νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Παράλληλα μεθοδεύεται η «νομιμοποίηση» στα πλαίσια των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, τα πολεμικά αεροπλάνα της Τουρκίας να μην καταθέτουν σχέδια πτήσης στο FIR Αθηνών αλλά σε κάποιον νατοϊκό οργανισμό, καταργώντας τα σύνορα στο Αιγαίο σε πλήρη εναρμόνιση με τους Νατοϊκούς χάρτες.

Άβουλη και διαιρεμένη η κυβερνητική παράταξη

Η επίσκεψη Ερντογάν και οι παρασκηνιακές «διαβουλεύσεις» προκάλεσαν ανοιχτές αντιδράσεις στο κυβερνητικό στρατόπεδο, αποτυπώνοντας και τις ανησυχίες μερίδων της μεγαλοαστικής τάξης για επικείμενες παραχωρήσεις. Ο Σαμαράς «ξαναχτύπησε» δηλώνοντας (με συνέντευξή του στην Καθημερινή) την αντίθεσή του στην επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα. «Δεν έχει νόημα να παριστάνουμε ότι “συζητάμε” μαζί της όσο επιμένει στα νέα τετελεσμένα», αναφέροντας το τουρκολιβυκό μνημόνιο, τον εποικισμό της Αμμοχώστου, τις έμπρακτες παραβιάσεις των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων στις θαλάσσιες περιοχές, την υποκίνηση “μειονοτικών ζητημάτων” σε Θράκη και Δωδεκάνησα. Επικαλείται και τον όρο «κατευνασμός» που έχει χρησιμοποιήσει και ο Καραμανλής, τονίζοντας πως δύο πρώην πρωθυπουργοί δεν μπορεί «να κάνουν τόσο λάθος». Επέμεινε στην παλαιότερη διατύπωσή του ότι «με τον πειρατή δεν κάνεις διάλογο», εξηγώντας ότι «… Οι παραβιάσεις μπορεί να έχουν μειωθεί, προσωρινά τουλάχιστον, αλλά οι προκλήσεις όχι! Ενώ τα «τετελεσμένα» που έχει δημιουργήσει η Τουρκία εις βάρος μας εξακολουθούν να ισχύουν…». Τα ίδια επανέλαβε και στην παρουσίαση του βιβλίου του Κύπριου, Κωστή Χατζηκωστή, επικεντρώνοντας στο Κυπριακό, ότι «δίχως την επίλυση του Κυπριακού δεν μπορεί να υπάρξει καμιά πρόοδος στα ελληνοτουρκικά» και συνέχισε φωτογραφίζοντας την πολιτική Μητσοτάκη: «Η Κύπρος ποτέ δεν θα μπει στο ράφι ώστε να λυθούν ζητήματα Ελλάδας – Τουρκίας».

Οι εξελίξεις δεν αφήνουν ανεπηρέαστο και τον ΣΥΡΙΖΑ, που ζητάει ενημέρωση από την κυβέρνηση πριν τη Σύνοδο του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, ενώ στηρίζει «σταθερά τον διάλογο με την Τουρκία στη βάση του διεθνούς δικαίου με σκοπό τη μείωση της έντασης, την οικοδόμηση εμπιστοσύνης και τη συνεργασία σε σειρά τομέων» ενταγμένων στη σαφή προοπτική της Χάγης για οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ. Ωστόσο η επανεμφάνιση στο προσκήνιο του Ν. Κοτζιά, του υπουργού που υπέγραψε τη περιβόητη συμφωνία των Πρεσπών, ενεργοποίησε ανακλαστικά υπαινιγμούς και αλληλοκατηγορίες ανάμεσα στις δυο πτέρυγες του ΣΥΡΙΖΑ για μεθόδευση και στο Αιγαίο νέας «συμφωνίας των Πρεσπών».

πηγή: Λαϊκός Δρόμος