Για το νόμιμο κατοχικό τύπο η περίοδος από τις αρχές του 1943 ώς την απελευθέρωση, συμπίπτει με την εγχώρια ανάδυση ενός αντιΕΑΜικού συνεχούς, το οποίο καλύπτει όλο τον χώρο από την εθνικόφρονα αντίσταση ώς τον απροκάλυπτο δωσιλογισμό και συμπυκνώνεται θεσμικά με τον σχηματισμό της κυβέρνησης Ράλλη, τη δημιουργία των Ταγμάτων Ασφαλείας και την αναδιάρθρωση των ντόπιων σωμάτων ασφαλείας υπό την εποπτεία του αρχηγού των SS· συνδέεται όμως και με τον γενικότερο αναπροσανατολισμό της χιτλερικής προπαγάνδας, από την επαγγελία μιας ευρωπαϊκής «Νέας Τάξης» στην αντικομμουνιστική επιστράτευση κάθε είδους «εθνικών» εφεδρειών.
Κεντρικό στοιχείο της κατοχικής προπαγάνδας σ’ αυτή τη φάση γίνεται έτσι η επίκληση του «κομμουνιστικού κινδύνου», με επίκεντρο τις ποικίλες εκδοχές «ερυθράς τρομοκρατίας».
Σε μεγάλο βαθμό, η προπαγάνδα αυτή ασκείται με πανομοιότυπα ταυτόχρονα δημοσιεύματα σε όλες τις εφημερίδες –είτε πρόκειται για τη «συγκινητική συναδέλφωση των γερμανικών και ελληνικών όπλων»κατά τον επίσημο εορτασμό της (γερμανικής) «Ημέρας των Ηρώων» από την κυβέρνηση Ράλλη και τα Τάγματα Ασφαλείας στον Αγνωστο Στρατιώτη (15/3/1944), είτε για το πολυήμερο σίριαλ των «αποκαλύψεων» του προπολεμικού κομμουνιστή βουλευτή Εμμανουήλ Μανωλέα -συνεργάτη πλέον της Ασφάλειας- για «το αληθινό πρόσωπο του κομμουνισμού» (4-24/4/1943), είτε για πιο παιχνιδιάρικα ευρήματα, όπως η «ανακάλυψη» χρησιμοποιημένων… προφυλακτικών του ΕΛΑΣ στο δισκοπότηρο κάποιου χωριού της Βοιωτίας (21/4/1944).
Στις στήλες του κατοχικού Τύπου κάνει για πρώτη φορά την εμφάνισή του και το δημοφιλές σχήμα των Καλύβα-Μαραντζίδη, η μετονομασία δηλαδή της αντικατοχικής Αντίστασης σε «εμφύλιο» πόλεμο.
«Παρά τας εκφρασθείσας επό έγκυρα ελληνικά χείλη ευχάς όπως το νέον έτος 1944 απομακρύνη από τον τόπον μας το φάσμα του εμφυλίου πολέμου», διαβάζουμε χαρακτηριστικά σε κύριο άρθρο του «Ελεύθερου Βήματος» (11/1/1944), «αι πρώται εβδομάδες του καινούριου χρόνου εβάφησαν, δυστυχώς, και αυταί με αίμα ελληνικόν. Δυο ακόμη Ελληνες, ο ναύαρχος Πινότσης και ένας δεκανεύς των ευζώνων εύρον τον θάνατον υπό τα δολοφονικά πλήγματα αγνώστων ίσως ακόμη εις τας αρχάς, αλλά πολύ γνωστών, δυστυχώς, εις την κοινήν γνώμην ανατρεπτικών κύκλων. […] Τα σκοτεινά στοιχεία των αναρχικών κομμουνιστικών οργανώσεων, κλεισμένα μέσα εις τον φοβερόν κύκλον του μίσους και του εμφυλίου πολέμου, μη ακούοντα παρά την φωνήν της ταραγμένης των συνειδήσεως, οδηγούν χωρίς υπερβολήν τον τόπον εις αδιέξοδον».
Καθώς όμως «η κοινή γνώμη ολόκληρος αποδοκιμάζει κατά τον εντονώτερον τρόπον αυτάς τας δολοφονίας», τελικά «το κράτος θα λάβη, και οφείλη να λάβη, σκληρά μέτρα διά να απαλλάξη κατά τρόπον ριζικόν τον εθνικόν οργανισμόν από τας δολοφονικάς μαφίας των κομμουνιστικών οργανώσεων».
Δεν λείπουν πάντως και πιο προωθημένες, πανανθρώπινες συλλήψεις αυτού του «εμφυλίου» −στην υπηρεσία, πάντα, της κατοχικής ευταξίας.
«Θα εξακολουθήσει η αδελφοκτονία;», αναρωτιέται έτσι ο τίτλος κύριου άρθρου καλαματιανής εφημερίδας («Τα Νέα – Σημαία – Θάρρος», 20/4/1944), με τον διευκρινιστικό υπότιτλο «Σκέψεις για το Πάσχα ενός Γερμανού στρατιώτη στην Ελλάδα».
Το συμπέρασμα είναι, φυσικά, δεδομένο: «Πέντε χρόνια τώρα διαρκεί ο πόλεμος, πέντε αιματόβαφα χρόνια. Πρέπει όμως να κρατήσουμε για να κερδίσουμε την Νίκη για μας, για την Ευρώπη».
«Δύο άκρα»
Μίγμα πρωτόγονου αντικομμουνισμού και απειλητικού κομφορμισμού αποτελούν επίσης τα συνθήματα που διανθίζουν τις πρώτες σελίδες αθηναϊκών κι επαρχιακών εφημερίδων αυτής της δεύτερης περιόδου.
Χαρακτηριστικά δείγματα, από τον χανιώτικο «Παρατηρητή»: «Ο κομμουνισμός αφαιρεί και διαρπάζει τα πάντα: Τα αγαθά σου, τ’ αμπέλια σου και το τελευταίο γαϊδουράκι σου» (16/2/1944)· «Μην ακούεις τα αποπλανητικά λόγια των Μπολσεβίκων. Κοίτα τη δουλειά σου και το σπίτι σου» (18/2/1944)· «Οποιος αγαπά την θρησκείαν του, την πατρίδα και την οικογένειάν του αποστρέφεται τον κομμουνισμόν» (19/2/1944)· «Θέλεις να εορτάσης και άλλα χρόνια το Πάσχα; Να μισής τον κομμουνισμόν!» (13/4/1944)· «Η θυσία του Χριστού δεν θ’ αφήση ποτέ να νικήση ο άθεος μπολσεβικισμός» (14/4/1944)· «Μόνον με την φιλήσυχον στάσιν και την νομιμοφροσύνην προς τα στρατεύματα κατοχής θα δυνηθή ο Λαός να διέλθη άνευ άλλων συμφορών τας σκληράς ημέρας του πολέμου» (23/5/1944)· «Ενώ η Γερμανία υποστηρίζει και την εθνικήν οικονομίαν της Ελλάδος, οι κομμουνισταί και τα αντεθνικά στοιχεία προσπαθούν όσον, όπου και όπως δύνανται να επιδεινώσουν την θέσιν του υποφέροντος ελληνικού Λαού» (25/5/1944).
Δεν λείπει ούτε η διαβόητη θεωρία των «δύο άκρων», στη χιτλερική της φυσικά εκδοχή: «Η Ευρώπη θα ζήση. Δεν θα πέση θύμα των συνησπισμένων εχθρικών δυνάμεων του εβραιοκαπιταλισμού και του μπολσεβικισμού» (9/6/1944).
Παρά τον αμήχανο λυρισμό τους, κάποια άλλα συνθήματα μοιάζουν πάντως με κακόγουστη φάρσα: «Σαν σήμερα οι Γενναίοι αλεξιπτωτισταί, τα καμαρωτά πουλιά του Γερμανικού Στρατού, ήλθαν στα ψηλά της Κρήτης δένδρα και έψαλαν κι εκεί το ιερό τραγούδι της ελευθερίας και σωτηρίας του κόσμου εκ του μπολσεβικισμού» (20/5/1944).
Την εικόνα ολοκληρώνουν τα τεκμήρια μιας «πανεθνικής» κινητοποίησης στο πλευρό των κατοχικών αρχών. Ενίοτε εμφανώς εκβιασμένα, όπως οι συλλογικές δηλώσεις νομιμοφροσύνης ολόκληρων κοινοτήτων ή οι ενυπόγραφες αποκηρύξεις «συμμοριτών» από στενούς συγγενείς τους, στον επαρχιακό ιδίως τύπο.
Κι άλλοτε πάλι οφθαλμοφανώς ειλικρινέστερα, όπως η καταγγελία της «ανοήτου απεργίας» και των συνακόλουθων «εκτρόπων» των «αναρχικών στοιχείων» από τους εκπροσώπους «του παραγωγικού κόσμου της χώρας» (εμποροβιομηχανικά επιμελητήρια), μετά τη συνάντησή τους με τον οικονομικό υπερυπουργό Σωτήριο Γκοτζαμάνη («Ελεύθερον Βήμα», 13/9/1942). Ή οι ύμνοι των χρηματιστών προς τον Ιωάννη Ράλλη, για «την κατάληψιν της αρχής υπό τας παρούσας συνθήκας» (Καθημερινή 16/4/1943).
Πηγή: efsyn.gr
e-prologos.gr