Αθικτο διατηρείται το καθεστώς απροκάλυπτου εκβιασμού γονέων και μαθητών που επέβαλε δύο μέρες πριν από τις εκλογές του 2015 ο Ανδρέας Λοβέρδος ως Υπουργός Παιδείας στο θέμα της απαλλαγής των μαθητών από το μάθημα των θρησκευτικών. Έτσι το Υπουργείο Παιδείας συνεχίζει να υποχρεώνει κάθε Σεπτέμβριο χιλιάδες εφήβους και τους γονείς τους σε μια πανηγυρική δήλωση θρησκευτικών φρονημάτων.

Για τη διαπίστωση αυτή, αρκεί μια ματιά στα έντυπα που υποχρεούνται να συμπληρώσουν οι γονείς των μαθητών που επιθυμούν να εξαιρεθούν από το επίμαχο μάθημα.

Υπενθυμίζουμε ότι, βάσει της εγκυκλίου Λοβέρδου (12773/Δ2 της 23/1/2015 − τελευταία μέρα λειτουργίας των δημόσιων υπηρεσιών πριν από τις εκλογές), από το μάθημα αυτό απαλλάσσονται −εφόσον το ζητήσουν− αποκλειστικά και μόνο οι «αλλόθρησκοι, ετερόδοξοι ή άθρησκοι» μαθητές, ενώ οι «Χριστιανοί Ορθόδοξοι» είναι υποχρεωμένοι να το παρακολουθήσουν. «Εφιστάται» δε «η προσοχή στους Διευθυντές των σχολικών μονάδων να ελέγχουν την τεκμηρίωση των προβαλλόμενων λόγων, επισημαίνοντας σε κάθε ενδιαφερόμενο τη σοβαρότητα των σχετικών Υπεύθυνων Δηλώσεων».

Η προηγούμενη εγκύκλιος, του νεοδημοκράτη Κωνσταντίνου Αρβανιτόπουλου (133099/Γ2 της 19/9/2013) επέτρεπε αντίθετα την εξαίρεση με απλή επίκληση «λόγων θρησκευτικής συνείδησης, χωρίς να είναι υποχρεωτική η αναφορά του θρησκεύματος στο οποίο ανήκει» ο μαθητής.

Ας έρθουμε, τώρα, στην πρακτική εφαρμογή της εγκυκλίου Λοβέρδου επί κυβέρνησης Τσίπρα, όπως αυτή αποτυπώνεται στο τυποποιημένο έγγραφο των σχετικών υπεύθυνων δηλώσεων.

Οι γονείς είναι υποχρεωμένοι να δηλώσουν πως το παιδί τους «δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος» και ότι «στο πεδίο “ΘΡΗΣΚΕΥΜΑ” του Ατομικού Δελτίου και του Απολυτήριου τίτλου δεν θα συμπληρώνεται ένδειξη που να είναι αντίθετη με το περιεχόμενο της παρούσας Υπεύθυνης Δήλωσης».

Εκτός από το επίσημο φακέλωμα των θρησκευτικών φρονημάτων μέσω απολυτηρίου, οι υπηρεσίες του υπουργείου Παιδείας επιστρατεύουν, ωστόσο, ακόμη και το φόβητρο της ποινικής δίωξης, προκειμένου τα ελευθερόφρονα ερίφια να επανέλθουν κακήν κακώς στο εθνοθρησκευτικώς ορθό ποίμνιο.

Στην κορυφή της Υπεύθυνης Δήλωσης, μια απειλητική υπενθύμιση προειδοποιεί τους δηλωσίες γονείς πως «η ακρίβεια των στοιχείων που υποβάλλονται με αυτή τη δήλωση μπορεί να ελεγχθεί με βάση το αρχείο άλλων υπηρεσιών (άρθρο 8 παρ.4 Ν. 1599/1986)».

Λίγο παρακάτω υπενθυμίζεται πως «όποιος εν γνώσει του δηλώνει ψευδή γεγονότα ή αρνείται ή υποκρύπτει τα αληθινά» με παρόμοια δήλωση «τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών».

Ο συνδυασμός των παραπάνω, εξηγούν συνήθως οι διευθυντές στους ενδιαφερόμενους γονείς, σημαίνει σε απλά ελληνικά πως, «αν το παιδί έχει βαφτιστεί, μπορεί να έχετε σοβαρά προβλήματα».

Η νομική εγκυρότητα αυτής της απειλής είναι φυσικά μηδαμινή, καθώς στις Δημοκρατίες οι θρησκευτικές πεποιθήσεις συνιστούν καθαρά ατομική υπόθεση και επιλογή: ένα 16χρονο παιδί που προβληματίζεται με όσα συμβαίνουν γύρω του, ουδόλως δεσμεύεται για τις πεποιθήσεις του από το γεγονός ότι πριν από πολλά χρόνια, όταν ήταν νήπιο δίχως συνείδηση των πραττομένων ή δυνατότητα επιλογής, κάποιος παπάς το βούτηξε σε μια κολυμπήθρα.

Ωστόσο όπως σωστά επισημαίνει δημοσίευμα στην Εφημερίδα των Συντακτών, το ανυπόστατο αυτό δεν αναιρεί όμως ούτε την πραγματικότητα της απειλής ούτε την αποτελεσματικότητά της στις σημερινές συνθήκες: πόσοι πολίτες είναι διατεθειμένοι να ρισκάρουν μια δικαστική περιπέτεια, έστω και νικηφόρα;

«Πριν από την εγκύκλιο του 2015 είχαμε πολλές απαλλαγές, τώρα οι περισσότεροι γονείς, μόλις διαβάσουν το κείμενο της δήλωσης, το ξανασκέφτονται», εξηγούσαν πριν από λίγες μέρες οι καθηγητές ενός δημόσιου Λυκείου της πρωτεύουσας.

Σε καιρούς μαζικής ανεργίας και συντηρητικής στροφής σε όλη την Ευρώπη, το παραδοσιακό επιχείρημα «δεν ξέρεις ποτέ πού μπορεί να σου κάνει ζημιά ένα τέτοιο χαρτί» (ένα «σημαδεμένο», δηλαδή, απολυτήριο) ακούγεται, άλλωστε, όλο και πιο πειστικό…