Απότομη κλιμάκωση και πυρηνικές απειλές

Μετά την εκλογή Τραμπ και με τη συμπλήρωση 1.000 ημερών της ρωσικής στρατιωτικής εισβολής στην Ουκρανία, παρατηρείται μια απότομη κλιμάκωση των πολεμικών επεισοδίων και της ρητορικής ανάμεσα στους αμερικανονατοϊκούς ιμπεριαλιστές και το λακέδικο καθεστώς του Κιέβου απ’ τη μια και τους Ρώσους ιμπεριαλιστές από την άλλη. Η μία απειλή διαδέχεται την άλλη, η χρήση πυρηνικών τίθεται στην ημερήσια διάταξη, οι αναφορές για παγκόσμιο χαρακτήρα της σύγκρουσης ακούγονται και από τις δύο πλευρές, ένα κλίμα ψυχροπολεμικής τρομοϋστερίας, με πολεμικού τύπου ανακοινωθέντα, διαχέεται στις δυτικές χώρες. Με την ένταση να χτυπάει κόκκινο, ένα ατύχημα που θα εκτραχύνει την κατάσταση και θα επεκτείνει την σύγκρουση είναι μια σοβαρή πιθανότητα.
Το νέο σπιράλ της κλιμάκωσης ξεδίπλωσε η απόφαση των ΗΠΑ, Βρετανίας, Γαλλίας να δώσουν το πράσινο φως στον Ζελένσκι να χτυπήσει βαθιά στο έδαφος της Ουκρανίας με πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς που αυτές κατασκευάζουν. Ως απάντηση ο Πούτιν ανακοίνωσε την τροποποίηση του πυρηνικού δόγματος της Ρωσίας διευρύνοντας τις απειλές που καλύπτει και χαμηλώνοντας το κατώφλι για τη χρήση των πυρηνικών. Ο Ρώσος πρόεδρος σε διάγγελμά του που απεύθυνε στον ρωσικό λαό προειδοποίησε ότι «η περιφερειακή σύγκρουση στην Ουκρανία, που προκλήθηκε από τη Δύση, έχει αποκτήσει στοιχεία παγκόσμιας αναμέτρησης» και ότι η χώρα του έχει το δικαίωμα να χτυπήσει τις στρατιωτικές βάσεις χωρών «που επιτρέπουν να χρησιμοποιούνται τα όπλα τους εναντίον μας».

Αν και μπορεί κάποιοι στη δύση να εκτίμησαν ότι οι απειλές αυτές του Πούτιν ήταν απλοί λεονταρισμοί σίγουρα όμως μπήκαν σε δεύτερες σκέψεις μετά την εκτόξευση του πειραματικού βαλλιστικού υπερηχητικού πυραύλου Oreshnik (Φουντουκιά). Ο πύραυλος κινήθηκε με ταχύτητα δέκα φορές μεγαλύτερη από την ταχύτητα του ήχου, διαπέρασε την ουκρανική αεράμυνα και έπληξε την πόλη Ντνίπρο με πολλαπλές κεφαλές.

Η κίνηση αυτή της Μόσχας δεν είχε κάποιο άμεσο στρατιωτικό αποτέλεσμα αλλά αποτέλεσε μια σαφή στρατηγική πολιτική δήλωση για τα όρια που θέτει τόσο στο πλαίσιο των στρατιωτικών ενεργειών όσο και σε μια ενδεχόμενη μελλοντική διαπραγμάτευση. Καθώς όλοι αναμένουν την ανάληψη της αμερικανικής προεδρίας από τον Τραμπ, ο οποίος έχει υποσχεθεί έναν τερματισμό του πολέμου, οι δύο πλευρές θέλουν να θέσουν στο τραπέζι όλα τα δυνατά τους χαρτιά και εφιαλτικά σενάρια έρχονται στη δημοσιότητα.

Πάντως ο, κατά τ’ άλλα λαλίστατος, νέος πρόεδρος των ΗΠΑ τηρεί σιγήν ιχθύος μπροστά στην απόφαση του απερχόμενου προέδρου Μπάιντεν να άρει τους περιορισμούς για χτυπήματα βαθιά στο ρωσικό έδαφος και να χρηματοδοτήσει εκ νέου το Κίεβο. Φαίνεται ότι διαμορφώνεται ένα «κοινό μέτωπο» στο εσωτερικό του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, τουλάχιστον μέχρι τις 20 Ιανουαρίου, με τον Μπάιντεν να κάνει τη «βρόμικη» δουλειά για την ενίσχυση της Ουκρανίας και την άσκηση πίεσης στη Μόσχα ώστε το Κίεβο να προσέλθει όσο το δυνατό πιο ενισχυμένο σε πιθανές διαπραγματεύσεις.

Αυτό επιβεβαίωσε εμμέσως και ο νέος σύμβουλος ασφαλείας ο οποίος έσπασε τη σιωπή του τραμπικού στρατοπέδου. Ο Μάικλ Γουόλτς επεσήμανε την ανάγκη έναρξης διαπραγματεύσεων μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας για τον τερματισμό του πολέμου και ότι γι’ αυτό «θα εργαστούμε με την παρούσα κυβέρνηση μέχρι τον Ιανουαρίου κι αργότερα». Δίνοντας ένα περίγραμμα των σκέψεων της νέας αμερικανικής διοίκησης διευκρίνισε ότι «αυτό που πρέπει να συζητήσουμε είναι ποιοι θα κάτσουν στο τραπέζι των συνομιλιών, εάν θα πρόκειται για μια συμφωνία, για μια ανακωχή, πώς θα οδηγήσουμε τις δύο πλευρές στο τραπέζι και ποιο θα είναι το πλαίσιο μιας διευθέτησης». Ο Γουόλτς διευκρίνισε ότι έχει ήδη συναντηθεί με τον Τζέικ Σάλιβαν, σύμβουλο ασφαλείας του Μπάιντεν τον οποίο θα αντικαταστήσει.

Το Κρεμλίνο, διαβλέποντας αυτές τις κινήσεις, επεδίωξε να βάλει σφήνα στην προσέγγιση Τραμπ-Μπάιντεν για την Ουκρανία και χαιρέτησε τα «ειρηνευτικά» σχέδια Τραμπ, που δεν έχουν δει τη δημοσιότητα κατηγορώντας την κυβέρνηση Μπάιντεν ότι επιδιώκει την κλιμάκωση. «Οι λέξεις “ειρήνη” ή “ειρηνευτικό σχέδιο” προέρχονται από τους υποστηρικτές του Τραμπ και όσους προορίζονται για μελλοντικές θέσεις στην κυβέρνησή του. Τέτοιες λέξεις δεν είχαμε ακούσει από την τωρινή κυβέρνηση ενώ συνεχίζονται οι προκλητικές ενέργειες και η κλιμάκωση», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντ. Πεσκόφ.

Αυτός που διαφοροποίησε τη θέση του, σχετικά με την ενίσχυση του Κιέβου με πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, ήταν ο Γερμανός καγκελάριος Όλ. Σολτς ο οποίος επέμεινε στην απόφασή του να μην δώσει τους πανίσχυρους πυραύλους Taurus. «Δεν θέλουμε να παράσχουμε στην Ουκρανία πυραύλους κρουζ ικανούς να διεισδύουν βαθιά μέσα στο ρωσικό έδαφος», επανέλαβε ο επικεφαλής της γερμανικής κυβέρνησης. Δήλωσε πως η εκτόξευση του ρωσικού βαλλιστικού πυραύλου συνιστά «τρομερή κλιμάκωση» στη σύγκρουση και ταυτόχρονα υπεραμύνθηκε της επιλογής του για «σύνεση» στη στρατιωτική υποστήριξη προς το Κίεβο. Κατά την άποψή του «η σύνεση και μια ξεκάθαρη υποστήριξη προς την Ουκρανία συμβαδίζουν».

Οι ΗΠΑ σκέφτονται να δώσουν πυρηνικά όπλα στην Ουκρανία;

Την ώρα που η Ουκρανία συνεχίζει τις εκτοξεύσεις δυτικών πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς η Ρωσία διαμηνύει ότι προετοιμάζει αντίποινα τα οποία πιθανά να περιλαμβάνουν χτυπήματα με βαλλιστικούς πυραύλους σαν και αυτόν που χτύπησε το Ντνίπρο και μπορούν να φέρουν και πυρηνικές κεφαλές.

Οι «New York Times» και άλλα αμερικανικά ΜΜΕ έγραψαν ότι δυτικοί αξιωματούχοι συζητούν με την κυβέρνηση του Μπάιντεν να δώσει πυρηνικά όπλα στην Ουκρανία, παρά τους «φόβους» για «σοβαρές επιπτώσεις».

Ανταπαντώντας σε αυτές τις διαρροές ο αντιπρόεδρος του συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας Ντμ. Μεντβέντεφ προειδοποίησε ότι αν η Δύση προμηθεύσει πυρηνικά την Ουκρανία τότε αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί «ισοδύναμο» με επίθεση στη χώρα του η οποία θα μπορούσε να απαντήσει με πυρηνικά με βάση το αναθεωρημένο πυρηνικό της δόγμα. «Η πραγματική μεταφορά τέτοιων όπλων μπορεί να εξισωθεί με το τετελεσμένο γεγονός μιας επίθεσης στη χώρα μας», τόνισε, ενώ από τη μεριά του ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμ. Πεσκόφ, δήλωσε πως «η ιδέα να παρασχεθούν στο καθεστώς του Κιέβου πυρηνικά όπλα είναι άκρως εξτρεμιστική».

Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τη γαλλική Le Monde, Γαλλία και Βρετανία φαίνεται να συζητούν το ενδεχόμενο αποστολής στρατιωτικών δυνάμεων στην Ουκρανία και πως ο Μακρόν στοχεύει να σχηματίσει έναν συνασπισμό εντός της ΕΕ ώστε να αποσταλούν «εκπαιδευτές». Ο πρόεδρος της Στρατιωτικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ, ναύαρχος Ρ. Μπάουερ, ζήτησε πρόσφατα την παραγωγή περισσότερων όπλων για χτυπήματα ακριβείας εντός της Ρωσίας.
Σχολιάζοντας ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σ. Λαβρόφ, κατηγόρησε το ΝΑΤΟ πως σταμάτησε να τηρεί τα προσχήματα, διακηρύσσοντας την πιθανότητα προληπτικών χτυπημάτων κατά της Ρωσίας. Ο Πεσκόφ από τη μεριά του χαρακτήρισε «θερμοκέφαλους» όσους σκέφτονται την αποστολή στρατευμάτων ή μισθοφόρων, διακρίνοντας πως διατυπώνονται σοβαρές διαφωνίες στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Ο Μπάουερ δεν επικεντρώθηκε μόνο σε αμιγώς στρατιωτικές προτροπές αλλά επεκτάθηκε και σε θέματα οικονομίας καθώς εκτίμησε ότι αυτά «κερδίζουν τους πολέμους». Προέτρεψε τις επιχειρήσεις να προετοιμαστούν για σενάρια πολέμου και να προσαρμόσουν τις γραμμές παραγωγής και διανομής ώστε να είναι λιγότερο ευάλωτες από Ρωσία και Κίνα. Στο ίδιο πνεύμα οι ΥΠΕΞ του G7 εκτίμησαν ότι η υποστήριξη της Βόρειας Κορέας προς τη Ρωσία σηματοδοτεί μια επικίνδυνη επέκταση της σύγκρουσης, με σοβαρές συνέπειες για την Ευρώπη και την περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού. Με βάση αυτό κάλεσαν την Κίνα να διαφοροποιηθεί, επιδιώκοντας να δημιουργήσουν ρήγματα στον κινεζορωσικό άξονα στην Ανατολή και να εκθέσουν το Πεκίνο στις δυτικές πρωτεύουσες.

Καταρρέουν οι ουκρανικές αμυντικές γραμμές

Όλες αυτές οι κινήσεις και δηλώσεις, ένθεν κακείθεν, γίνονται με φόντο τη σαφή κυριαρχία της Ρωσίας στα πολεμικά μέτωπα. Στο Κουρσκ, όπου υποτίθεται επιχειρούν και βορειοκορεατικές δυνάμεις, η Ρωσία έχει ανακαταλάβει μεγάλο μέρος των εδαφών (σύμφωνα με τους Ουκρανούς το 40%, πιθανότατα πολύ περισσότερα) των εδαφών, επιδιώκοντας να εκδιώξει πλήρως τους Ουκρανούς ώστε οι τελευταίοι να χάσουν αυτό το διαπραγματευτικό χαρτί. Στην περιοχή του Ντονιέσκ οι ρωσικές δυνάμεις σφίγγουν τον κλοιό γύρω από το Ποκρόφσκ που είναι ένας σημαντικός κόμβος επιμελητείας για τους Ουκρανούς, ενώ ανακοίνωσαν πως κατέλαβαν το Κουπιάνσκ στην περιοχή του Χαρκόβου.

Μπροστά στον κίνδυνο κατάρρευσης των Ουκρανών οι δυτικοί κάνουν ό,τι μπορούν για να τους ενισχύσουν ώστε να έχουν μια στοιχειώδη δυνατότητα διαπραγμάτευσης απέναντι στη Ρωσία. Τον συντονιστικό ρόλο των διατλαντικών συνεννοήσεων ανέλαβε ο νέος ΓΓ του ΝΑΤΟ, Μ. Ρούτε, ο οποίος, αφού συναντήθηκε πρώτα με τον Τραμπ στη Φλόριντα, έκανε περιοδεία στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ανάμεσά τους και στην Αθήνα. Επίσης επισκέφτηκε την Άγκυρα, καθώς ο Ερντογάν θέλει να παίξει ένα διαμεσολαβητικό ρόλο όπως έκανε και το 2022. Στο Βερολίνο συναντήθηκε με τους υπουργούς άμυνας της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Πολωνίας, της Ιταλίας και της Βρετανίας. Από την Αθήνα ο Ρούτε τόνισε την ανάγκη «να προχωρήσουμε περαιτέρω για να αλλάξουμε την τροχιά της σύγκρουσης» στην Ουκρανία.

Πάντως ακόμη και αν φτάσουμε σε ένα τραπέζι διαπραγμάτευσης μόνο εύκολη υπόθεση δεν θα είναι για τον Τραμπ μία συμφωνία με τον Πούτιν, όσο και αν ο νέος Αμερικανός πρόεδρος κομπορρημονεί για τις δυνατότητές του να κλείνει συμφωνίες. Ο Πούτιν έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να κάνει παραχωρήσεις από τα εδαφικά κέρδη που κατοχύρωσε ο στρατός του. Ακόμη θέλει την ουδετερότητα της Ουκρανίας, η οποία πρέπει να ξεχάσει τα όνειρα για ένταξη στο ΝΑΤΟ και τον έλεγχο του οπλοστασίου της, το οποίο δεν θα μπορεί να απειλεί τα ρωσικά συμφέροντα.

Ο Τραμπ από τη μεριά του, σύμφωνα με τα αμερικανικά μέσα, φαίνεται να προτείνει να μην μπει η Ουκρανία στο ΝΑΤΟ για τα επόμενα 20 χρόνια, κάτι που είχε προτείνει παλιότερα ο Σολτς στον Πούτιν και ο οποίος το απέρριψε. Σε αντάλλαγμα προς το Κίεβο ο Τραμπ προτείνει τη στρατιωτική του ενίσχυση. Επιπλέον φέρεται πως θα ζητήσει από τη Μόσχα να σπάσει τη στρατηγική σχέση που έχει οικοδομήσει με την Κίνα, κάτι που μάλλον μοιάζει αδύνατο να γίνει αποδεκτό.
Είναι σίγουρο πως η επόμενη περίοδος, τουλάχιστον μέχρι την ανάληψη της ηγεσίας από τον Τραμπ, εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους κλιμάκωσης και απειλή γενίκευσης του πολέμου.

πηγή: Λαϊκός Δρόμος