Με μία αποκαλυπτική τοποθέτηση ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη ΔΕΘ προσδιόρισε τις προθέσεις της ΝΔ για τις αλλαγές στο ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό σύστημα. Η ομιλία του ήταν τόσο αποκαλυπτική, που θα μπορούσε να δημιουργήσει ακόμα και ερωτηματικά για τον απροσμέτρητο κυνισμό των θέσεών του. Με σαφήνεια δήλωσε ότι θεωρεί, παρά τις μεγάλες περικοπές που έγιναν στις συντάξεις τα τελευταία χρόνια, πως είναι αναγκαίες και νέες περικοπές για να γίνει το σύστημα βιώσιμο! Και ότι θα μεταφέρει ένα μεγάλο τμήμα της κοινωνικής ασφάλισης στον ιδιωτικό τομέα, (κάτι που επιδιώκει τουλάχιστον η ΝΔ απ’ τη δεκαετία του ’90, όταν ο πατέρας του σημερινού αρχηγού της ΝΔ έκανε τις πρώτες μεγάλες περικοπές και τις μεγάλες αυξήσεις στις εισφορές των εργαζομένων).

Στελέχη της ΝΔ, επιχειρώντας να υποστηρίξουν τις θέσεις της παράταξής τους, πέρα από εκείνον που έφτασε στο σημείο να εγκωμιάσει το ασφαλιστικό σύστημα του Χιλιανού δικτάτορα Πινοσέτ(!), δήλωσαν ωμά ότι οι λεγόμενες Κεϋνσιανές απόψεις για το ασφαλιστικό είναι οριστικά παρελθόν και ότι η χρηματοδότηση του συστήματος είναι ουσιαστικά αποκλειστική ευθύνη του εργαζόμενου, δηλαδή αφαιρείται κάθε στοιχείο κοινωνικού χαρακτήρα στην ασφάλιση. Βέβαια, την επόμενη μέρα απ’ την ομιλία του, ο Μητσοτάκης, στη συνέντευξη Τύπου, επιχείρησε να απαλύνει έστω για λίγο τις αρχικές του δηλώσεις, χωρίς επιτυχία, αφού δεν μπορεί να συγκεραστούν οι προκλητικές νεοφιλελεύθερες απόψεις με την κοινωνική ασφάλιση.

Ας δούμε όμως τον πυρήνα των θέσεων της ΝΔ για το ασφαλιστικό:

Πρώτον, η ΝΔ επιδιώκει να εξαλείψει κάθε στοιχείο κοινωνικής αλληλεγγύης απ’ το ασφαλιστικό σύστημα. Η βασική διαφοροποίηση ανάμεσα στο λεγόμενο αναδιανεμητικό (αλληλεγγύης) και κεφαλαιοποιητικό σύστημα ασφάλισης βρίσκεται στο εξής: Το αναδιανεμητικό σύστημα έχει ορισμένα χαρακτηριστικά διαγενεακής και εσωτερικής αλληλεγγύης εργαζομένων (από τα αποθεματικά που δημιουργούν οι συνολικές εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία πληρώνονται οι ασφαλιστικές παροχές, υγείας κλπ, και οι συντάξεις αυτών που ολοκληρώνουν τον εργασιακό τους βίο, είτε γιατί έχουν συμπληρώσει τα απαιτούμενα χρόνια, είτε γιατί άλλοι λόγοι, π.χ. λόγοι υγείας, τους οδηγούν σε πρόωρη συνταξιοδότηση), αλλά και αναδιανομής για τους πιο αδύνατους, με την αντίστοιχη ευθύνη του κράτους.

Στο κεφαλαιοποιητικό σύστημα η σύνταξη καθορίζεται αποκλειστικά απ’ τις εισφορές του ασφαλισμένου, από το αν και πόσο μπορεί να πληρώσει ατομικά ο κάθε εργαζόμενος στη διάρκεια της εργασιακής του ζωής. Έτσι, αν κάποιος βρεθεί στην ανεργία εξαιτίας όχι δικής του ευθύνης, είτε για λόγους υγείας, στην πραγματικότητα θα βρεθεί στο έλεος της εξαθλίωσης και της περιθωριοποίησης. Οι θέσεις της ΝΔ αντιμετωπίζουν αυτούς που δεν καταφέρνουν για όλους αυτούς τους λόγους να ολοκληρώσουν τα χρόνια δουλειάς σαν βαρίδια, που πρέπει να πεταχτούν έξω απ’ το ασφαλιστικό σύστημα.

Δεύτερον, σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση, προτείνει την ύπαρξη ενός τριπλού συστήματος, τους λεγόμενους τρεις πυλώνες, δηλαδή μια υποχρεωτική “αναδιανεμητική” ασφάλιση για ένα ελάχιστο εισόδημα αλληλεγγύης, ο δεύτερος πυλώνας θα είναι επίσης υποχρεωτικός με βάση το κεφαλαιοποιητικό σύστημα (είτε μέσα από το δημόσιο, είτε από ιδιωτικό φορέα) και ο τρίτος πυλώνας θα είναι προαιρετικός, αποκλειστικά μέσα απ’ τις ιδιωτικές εταιρείες ασφάλισης.

Με το σύστημα αυτό γίνεται φανερό ότι η παρέμβαση του ιδιωτικού τομέα στην ασφάλιση γίνεται αποφασιστική.

Το κύριο χαρακτηριστικό της πρότασης είναι ότι η χρηματοδότηση της ασφάλισης γίνεται πλέον σχεδόν αποκλειστική ευθύνη του εργαζόμενου, που θα υποχρεώνεται να καλύπτει πλήρως τις ανάγκες του μέσα από παραφουσκωμένες εισφορές τόσο στο κράτος, όσο και κυρίως στις ιδιωτικές εταιρείες που θα λυμαίνονται τους εργαζόμενους. Έτσι αν κάποιος θα έχει τη δυνατότητα να πληρώνει μεγάλες εισφορές, που θα καθορίζουν κάθε φορά αυθαίρετα οι ασφαλιστικές εταιρείες, μπορεί να ελπίζει σε κάποια ικανοποιητική σύνταξη. Για όλους τους άλλους που επιβιώνουν με μισθούς πείνας, το μέλλον θα είναι απόλυτα σκοτεινό. Βέβαια ο Μητσοτάκης αυτό το θεωρεί κοινωνική δικαιοσύνη, αφού όπως δηλώνει «δεν είναι δυνατό να πληρώνουν άλλοι γι’ αυτούς που βγαίνουν στη σύνταξη με όρους φτώχειας», λες και κάποιοι επιλέγουν να ζουν μέσα στη φτώχεια και την εξαθλίωση!

Σ’ όλα αυτά να προσθέσουμε τους αυξημένους κινδύνους που προέρχονται από την ιδιωτική ασφάλιση.

Γιώργος Σόφης

Πηγή: Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης, τ. 122, Φθινόπωρο 2018