Επιμέλεια: Στέργιος Σπυρ. Αποστόλου, ιστορικός ερευνητής-συγγραφέας

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Δημοσιεύω, χωρίς δικά μου σχόλια, φωτογραφία του έτους 1947, στην οποία εικονίζονται 15 Ναουσαίοι εξόριστοι στη Γυάρο, στο αντίστοιχο Ελληνικό Νταχάου, όπως έχει αποκληθεί. Τα κατωτέρω κείμενα έχουν ληφθεί αποσπασματικά από το διαδίκτυο και αφορούν: 1) Απόσπασμα από το λήμμα «Γυάρος» και 2) Απόσπασμα από άρθρο του Στέφανου Μαντζαρίδη με τίτλο: «Γυάρος, τόπος εξορίας»

1 Τόπος εξορίας και φυλάκισης
« … Στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας, η Γυάρος συνδέθηκε με εποχές πολιτικής καταπίεσης. Το 1947 κατασκευάστηκε και η φυλακή της Γυάρου,[6] η οποία με υπουργική απόφαση του 2001 χαρακτηρίστηκε διατηρητέο μνημείο.[7] Το 1947 ξεκίνησαν οι πρώτες οικοδομικές εργασίες στο νησί που περιελάμβαναν εκβραχισμούς και διαμορφώσεις του εδάφους, διάνοιξη δρόμων, κτίσιμο ειδικών κτιρίων φυλακών, αποθηκών, κατοικιών φυλάκων, πυροβολείων, κ.α. Όλες οι εργασίες έγιναν από τους εξόριστους φυλακισμένους. Σε πέντε όρμους του νησιού δημιουργήθηκαν στρατόπεδα συγκέντρωσης. Στον πρώτο όρμο, το 1950 βρισκόταν 5.500 κρατούμενοι, στον δεύτερο 1.500, στον τρίτο 990, στον τέταρτο 2.000 και στον πέμπτο 300 κρατούμενοι. Εκτός από τους πολιτικούς κρατούμενους, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά εξέτισαν ποινές εξορίας στη φυλακή της Γυάρου ως χριστιανοί αντιρρησίες συνείδησης. Η χρήση του ως τόπου εξορίας και φυλάκισης έγινε κυρίως στα διαστήματα 1947-1952, 1955-1961 και 1967-1974 … »

2 Η καθημερινότητα των κρατουμένων…
« … Οι συνθήκες διαβίωσης, ιδιαίτερα εκείνων που αρνούνταν να υπογράψουν τις περίφημες ‘’δηλώσεις αποκήρυξης’’ του κομμουνιστικής ιδεολογίας, ήταν πραγματικά άθλιες, μια αληθινή ντροπή για μια χώρα που θέλει να λογίζεται ως πολιτισμένη.

Οι δυνάμεις με αναφορά στην Αριστερά στα χρόνια των μνημονίων – Ορισμένες διαπιστώσεις

Ανελέητη βία, άγριοι ξυλοδαρμοί που πολλές φορές ήταν μέχρι θανάτου, απομόνωση, ψυχολογικά βασανιστήρια είναι μερικά μονάχα απ’ όσα περιλάμβανε το μενού της καθημερινής ζωής των εξόριστων.
Απάνθρωπες συνθήκες που παρέπεμπαν σε άλλες εποχές κατά την υποχρεωτική εργασία στο χτίσιμο των φυλακών από τους κρατούμενους, ελάχιστο φαγητό, βρώμικο και λιγοστό νερό.
Το κουβάλημα της πέτρας ήταν ένα από τα αγαπημένα καψόνια που υπέβαλλαν τους κρατούμενους οι δεσμοφύλακες. Είναι χαρακτηριστικό πως ενώ παντού κοντά στα υπό κατασκευή κτίρια υπήρχαν άφθονες πέτρες, οι κρατούμενοι αναγκαζόταν να κουβαλάν τεράστιες πέτρες από την κορυφή του λόφου προς τέρψιν των δεσμοφυλάκων τους…
Η διαμονή στα Γιούρα ήταν ένα αληθινό κολαστήριο…
Οι τελευταίοι ‘’κάτοικοι’’ του νησιού εγκατέλειψαν τον τόπο της εξορίας τους το 1974, μετά την αλλαγή της πολιτικής κατάστασης στη χώρα και την πτώση της χούντας … »
(Στέφανος Μαντζαρίδης: Γυάρος, τόπος εξορίας) 

ΕΞΟΡΙΣΤΟΙ ΝΑΟΥΣΑΙΟΙ ΣΤΗ ΓΥΑΡΟ (ΕΤΟΣ 1947)- ΦΩΤΟ
ΠΡΩΤΗ ΣΕΙΡΑ (ΜΠΡΟΣΤΑ). ΑΠΟ ΔΕΞΙΑ ΠΡΟΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑ:
1) Δαμιανός Κυριακίδης, 2) Παναγιώτης Δραγουμάνος, 3) Σωκράτης Μενεμψιάδης, 4) Ανέστης Παλιόπουλος.
ΜΕΣΑΙΑ ΣΕΙΡΑ. ΑΠΟ ΔΕΞΙΑ ΠΡΟΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑ:
1) Στέργιος  Βογιατζής,  2) Πελοπίδας  Κεραμίδης,  3) Παναγιώτης  Τριφτανίδης, 4) Νικόλαος Κακουλίδης, 5) Βασίλειος Σταμάτης.
ΤΡΙΤΗ ΣΕΙΡΑ (ΠΙΣΩ). ΑΠΟ ΔΕΞΙΑ ΠΡΟΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑ:
1)  Αντώνιος  Ξεφιλίνος,  2)  Ανέστης  Τσαγκεράς.  3)  Απόστολος  Μελιδάκος, 4) Λεωνίδας Καραγιάννης, 5) Άγνωστος, 6) Θωμάς Ντόντας.

Δημοσιεύτηκε στην έντυπη “Η ΑΛΛΗ ΑΠΟΨΗ”

Πηγή: alli-apopsi.gr