Γιάννη,
ακριβώς σαν σήμερα, το 1943, σε ένα χρόνο «δίσεχτο» και ας μην είχε ο Φλεβάρης του 29 μέρες, έφευγε από τη ζωή ο μεγάλος Κωστής Παλαμάς, και ο Σικελιανός τον αποχαιρετούσε την επόμενη μέρα με το «Ηχήστε οι Σάλπιγγες». Εγώ δεν είμαι Σικελιανός για να απαγγείλω και να πω ότι σε αυτό το φέρετρο ακουμπάει η Ελλάδα. Και ούτε και ξέρω τι από εκείνη την παλαμική και σικελιανική Ελλάδα έμεινε για να ακουμπήσει πάνω σου. Απλώς εγώ, Δάσκαλε, εγώ, που πάντα φιλότιμα πάσχιζα ο καψερός (καταπώς λέμε στην ηπειρωτική μας «Κοινή») να γίνω ο αγαπημένος σου ανάμεσα στους χιλιάδες μαθητές σου, εγώ λοιπόν που σου μιλάω τώρα, μες στη βαθιά μου θλίψη, νιώθω και λίγο απελευθερωμένος. Απελευθερωμένος, γιατί δεν υπάρχει ο κίνδυνος να μου γυρίσεις πίσω το χειρόγραφο (όπως το έχεις κάνει τόσες φορές, όταν έγραφα για εσένα) και να μου πεις: «κόψε τους περιττούς επαίνους και τα άχρηστα εγκώμια», αυστηρά αντιεπετειακός και δωρικότατα αντιμνημόσυνος, όπως ακριβώς, όταν έγραφες:
Μακριά απ’ τις επετείους ποιητή
μακριά απ’ το χέρι που συνήθισε
να καταθέτει «εις μνήμην»
–δίχως μνήμη–
ν’ αλλάζει αστραπιαία τις ταχύτητες
και να πατά τα πλήκτρα στα τυφλά
ή τη σκανδάλη
Θα δανειστώ λοιπόν τα δικά σου λόγια, όπως το έχω κάνει άλλωστε τόσες φορές, για να σε αποχαιρετήσω, με ένα χαμηλόφωνο και προς σεαυτόν ποίημα με τον τίτλο «Αρχαιολογικός χρόνος» από τη συλλογή σου Ο ζωντανός χρόνος (1985):
Έβλεπα την ανασκαφή και παθαινόμουν
κομμάτια αγάλματα συντρίμμια από θριάμβους
εδώ οι Σκιπίωνες εκεί οι νεκροί Γαλάτες
ξένα νομίσματα και σκεύη άλλου καιρού
Δεν έλειπε ούτε η προδοσία του Βρούτου
Και ξαφνικά μια σκέψη με κεραυνοβόλησε
έτσι θα γίνει και με μένα σκέφτηκα
θα ’ρθεί καιρός που κάποιος θα μας σκάψει
να βγάζει εδώ ιδέες κ’ εκεί αισθήματα
όλα τα λάθη και τ’ αλάθητα που λάτρεψα
κομμάτια τα είδωλα συντρίμμια οι θρίαμβοί μας
κάποιος θα ’ρθεί να μας αναστηλώσει
να μας καρφώσει ακίνητους στα βάθρα μας
να μας εκθέσει κατ’ ανάστημα ή παρέκκλιση
όταν θα γίνομε άχρηστοι κι ακίνδυνοι
όταν θα γίνομε κι εμείς για τα Μουσεία;
Πριν δευτερώσει η σκαπανιά και με ξεκάνει
έκλεισα γρήγορα την ανοιχτή πληγή του στήθους
Γιάννη,
μην κλείσεις γρήγορα την ανοιχτή πληγή του στήθους.
Γιάννη,
μην κλείσεις τα αυτιά σου.
Και άκου:
Δεν θα μπεις ποτέ στη ναφθαλίνη των Μουσείων.
Ούτε στα οστεοφυλάκια των Ακαδημιών.
Θα μείνεις πάντα βαθύτατα χρήσιμος, εσύ, ο σημαντικότερος Έλληνας φιλόλογος του καιρού μας, και πάντα αδυσώπητα επικίνδυνος για τους τα φαιά φορούντες και τους κλεπταποδόχους της Ιστορίας, εσύ, ένας μεγάλος Ποιητής, σολωμικός και κάλβειος, σικελιανίζων και εν μέρει καβαφίζων, με τις εγχώριες λέξεις σου, αγκωνάρια από παλιούς πελεκάνους, και εκείνο το ξεχωριστό, το ιδιόδαλλο ύφος σου, το χτισμένο από καταποντισμένες πατρίδες.
Κοιμήσου ήσυχα!
Έτσι κι αλλιώς εσύ,
σαν όρθια άρνηση
ανάμεσα στα σπαθιά αδεκάτιστος
σε τόσα ασήμια ανεξαγόραστος
ανεπανόρθωτα νέος, πρόλαβες και γιόρτασες στις 23 Φλεβάρη την επέτειο ίδρυσης της ΕΠΟΝ.
Όσο για τα άλλα μη σε μέλλει.
Θα φροντίσουμε εμείς στο να παραμένεις πάντα πολυτιμότατα χρήσιμος και αθεράπευτα επικίνδυνος.
Τα ξαναλέμε…
e-prologos.gr