Ομιλία του Δημήτρη Κουφοβασίλη για τα 70 χρόνια από τη μεγάλη σφαγή στο Α΄ΕΤΟ στην εκδήλωση για τα 100 χρόνια από την ίδρυση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος. Η εκδήλωση οργανώθηκε από το Μ-Λ ΚΚΕ και πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 10 Νοεμβρίου 2018 στον Πολιτιστικό Χώρο “ΣΗΜΑ”

 

Σύντροφοι, συναγωνιστές και φίλοι

Στην κεντρική μας εκδήλωση για τα 100 χρόνια από την ίδρυση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος, η οποία είναι ένας κρίκος στην αλυσίδα των σχετικών εκδηλώσεων που πραγματοποιήσαμε σε όλη τη διάρκεια του έτους, θέλουμε να επαναλάβουμε ότι όσο κι αν φαίνεται να αναφερόμαστε και να ανατρέχουμε στο παρελθόν, στην πραγματικότητα το ουσιαστικά επίδικο είναι το παρόν. Προφανώς, δεν μας ενδιαφέρει να βαλσαμώσουμε το Κιλελέρ ή τη Μακρόνησο, την Καισαριανή ή την Ακροναυπλία, να αποκαταστήσουμε για να κλειδώσουμε στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, το ΕΑΜ, τον ΕΛΑΣ, την ΕΠΟΝ, τον ΔΣΕ. Το κυριότατο ενδιαφέρον και αγωνία μας είναι το σήμερα, και, αν θέλετε, η μέρα που ξημερώνει.

Έτσι, όταν θα γυρίσουμε προς τα πίσω τις σελίδες της ιστορίας για να φτάσουμε στα 1948, και αναφερθούμε στη μεγάλη σφαγή της Χαράδρας στη Μακρόνησο, με τους 300 και πλέον άοπλους, κομμουνιστές και δημοκρατικούς φαντάρους να εκτελούνται εν ψυχρώ από τους λεγόμενους και «αναμορφωτές», τους κτηνώδεις δολοφόνους του μετεμφυλιακού κράτους, δεν επιθυμούμε να τελέσουμε ένα εθιμοτυπικό ιστορικό μνημόσυνο. Θέλουμε να αντλήσουμε μηνύματα και νοήματα από την ιστορία, τα οποία βρίσκουν αξία, βρίσκουν λόγο ύπαρξης, μόνο στο σήμερα, μόνο στον αγώνα για τη διαμόρφωση της επόμενης ημέρας. Και θεωρούμε πως το μήνυμα της αντίστασης και αγώνα που εκπέμφθηκε και από το κολαστήριο της Μακρονήσου, του «Νταχάου της Ελλάδας» όπως χαρακτηριστικά έχει ονομαστεί, παραμένει ζωντανό, όσο και επίκαιρο. Η ιστορία της Μακρονήσου είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένη με την ιστορία του ελληνικού κομμουνιστικού κινήματος.

Από την Μακρόνησο πέρασε, και άντεξε παλικαρίσια, ο αλησμόνητος σύντροφός μας Ισαάκ Ιορδανίδης, ο οποίος υπήρξε πρωτεργάτης της ίδρυσης του μαρξιστικού λενινιστικού κινήματος στην Ελλάδα, μαζί με τον, επίσης αλύγιστο, σύντροφο Γιάννη Χοτζέα. Μέχρι το τέλος της ζωής τους υπηρέτησαν με πεποίθηση, αγόγγυστα, την υπόθεση μιας καλύτερης ημέρας για τον λαό και τη χώρα. Από ’κει πέρασαν όρθιοι και πολλοί άλλοι κομμουνιστές, λαϊκοί αγωνιστές, που στάθηκαν ανυπότακτοι στην προφυλακή του κινήματος.

Γυρίζοντας επτά δεκαετίες πίσω, διαπιστώνουμε ότι η Μακρόνησος και τα τάγματα εξορίστων, που στήθηκαν από τον μοναρχοφασισμό και την αντίδραση για να γίνουν φάρος βίας και τρομοκρατίας σε βάρος των κομμουνιστών, των δημοκρατών, των λαϊκών αγωνιστών, απέτυχαν ως τέτοια, και αναδείχθηκαν σε μνημείο αντίστασης και φάρο ελπίδας και αγώνα για τον δοκιμαζόμενο ελληνικό λαό. Από τη Γαύδο μέχρι τη Λέρο και από την Ικαρία μέχρι το Τρίκερι τα βασανιστήρια και τα καψόνια, τελικώς δεν «δούλεψαν». Λύγισαν τα βασανιστήρια, όχι οι αγωνιστές. Σε ό,τι αφορά συγκεκριμένα στο αναμορφωτήριο της Μακρονήσου, το «μαρκάρισμα» με πυρακτωμένη μασιά, το «σύρμα» (χώρος απομόνωσης, περιφραγμένος με συρματόπλεγμα), η φάλαγγα, το κοινό τσουβάλιασμα εξορίστου και γάτας, με το τσουβάλι να ρίχνεται στη θάλασσα, η στέρηση νερού, η στέρηση ύπνου, το μαρτύριο της ορθοστασίας, και πολύ περισσότερο ίσως, οι ανείπωτοι ψυχολογικοί εκβιασμοί για τις τύχες των μικρότερων μελών των οικογενειών των εξορίστων, πολλές φορές αποδείχτηκε ότι δεν ήταν αρκετά για να σπάσουν το φρόνημα των εξορίστων.

Τιμώντας τη συμπλήρωση 70 χρόνων από τη μεγάλη σφαγή του 1948 στο Α΄ΕΤΟ της μαρτυρικής Μακρονήσου, υπάρχει ένα ερώτημα που επανέρχεται στις μέρες μας, ακόμη και καλοπροαίρετα, για τους εκατοντάδες λαϊκούς αγωνιστές και κομμουνιστές εκείνους που άντεξαν και δεν δέχτηκαν να βάλουν την υπογραφή τους αποκηρύσσοντας τα πιστεύω τους: Γιατί δεν το έκαναν; Γιατί δεν αποκήρυσσαν τον κομμουνισμό, να ξεμπερδεύουν; Δεν θα χρειαζόταν κάτι περισσότερο από περίπου μια μουτζούρα, μια ανάλαφρη κίνηση του χεριού τους, για να βρεθούν λίγα ναυτικά μιλία παραπέρα, στη γη της Αττικής, πιθανώς στο δρόμο για τα ίδια τα σπίτια και τις οικογένειές τους.

Επιχειρώντας να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, ας το αναστρέψουμε: Γιατί οι διώκτες και δήμιοι των εξορίστων χρειάζονταν επιτέλους τόσο πολύ από τους κρατούμενούς τους την υπογραφή-αποκήρυξη του κομμουνισμού; Γιατί είχαν τόση μεγάλη αξία για τους πρώτους αυτές οι λίγες σταγόνες μελάνι πάνω στο χαρτί, τις οποίες μάλιστα προσπαθούσαν να αποσπάσουν με κάθε είδους σωματικό βασανισμό και ψυχολογικό εκβιασμό;

Σύντροφοι, συναγωνιστές και φίλοι

Οι κυρίαρχες τάξεις-δήμιοι της κάθε εποχής, μπορεί κάποτε να το επιθυμούν, αλλά γνωρίζουν ότι δεν τους συμφέρει να οδηγήσουν στη βιολογική εξόντωση τα καταπιεζόμενα κοινωνικά στρώματα, τα οποία τα χρειάζονται ακριβώς για να τα λεηλατούν. Μπροστά στο πρόβλημά τους αυτό, οι κυρίαρχες τάξεις, τα όργανα και τα φερέφωνά τους απαντούν με την ανεξαίρετη τρομοκρατία σε βάρος των καταπιεζόμενων στρωμάτων, σε συνδυασμό με τον παραδειγματικό κατατρεγμό και τιμωρία όλων εκείνων που βρίσκονται στην πρωτοπορία των αγώνων ενάντια στην καταπίεση και την κοινωνική εκμετάλλευση.

Φαίνεται βέβαια, και τουλάχιστον για τους δημίους της Μακρονήσου, ότι, μολονότι καθόλου δεν θα δίσταζαν -όπως και η σφαγή του 1948 πιστοποιεί- να προχωρήσουν σε μαζικές εκκαθαρίσεις των κομμουνιστών και λαϊκών αγωνιστών που βρίσκονταν στα στρατόπεδα του μαρτυρικού νησιού, πολύτιμη σε κάθε περίπτωση θεωρούσαν, πριν και πάνω από τη βιολογική εξόντωση των αγωνιστών, την εξάλειψη των ιδεών που εκείνοι πρέσβευαν. Οι δήμιοι της Μακρονήσου, οι δήμιοι κάθε Μακρονήσου, οι δήμιοι όλων των εποχών, θεωρούν το πρώτο όπλο στη φαρέτρα τους την αποκήρυξη των αγώνων από τους ίδιους τους πρωτοπόρους αγωνιστές (και, ει δυνατόν, από όλους τους αγωνιστές), και στην περίπτωση της Μακρονήσου την αποκήρυξη του κομμουνισμού από τους ίδιους τους πρωτοπόρους κομμουνιστές.

Σύντροφοι, συναγωνιστές και φίλοι

Η ιστορία, λένε, επαναλαμβάνεται. Την πρώτη φορά σαν τραγωδία, και τη δεύτερη σαν φάρσα. Δεν ξέρουμε σε ποια φάση επανάληψης της ιστορίας βρισκόμαστε ή τι γίνεται όταν η ιστορία επαναλαμβάνεται για τρίτη ή πολλοστή φορά. Γνωρίζουμε όμως καλά ότι οι κομμουνιστικές ιδέες δεν έχουν χαθεί. Όχι μόνο γλίτωσαν από τις πιο μεγάλες καταστροφές της ιστορίας, με κορυφαία τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, αλλά βγήκαν θριαμβευτικά νικήτριες. Δεν κάηκαν στις φωτιές των βιβλίων του Χίτλερ αλλά απλώθηκαν απʼ άκρη σε άκρη στον πλανήτη, δίνοντας μια πραγματική ώθηση στην ιστορία της ανθρωπότητας. Δεν κάμφθηκαν στους τόπους εξορίας και στα επί γης κολαστήρια, δεν έσβησαν στα συρματοπλέγματα της Μακρονήσου ή στους θαλάμους αερίων του Άουσβιτς.

Τα γεγονότα, είναι εξαιρετικά επίμονα, εξαιρετικά πεισματάρικα πλάσματα, όπως με νόημα σημείωνε ο Μαρξ. Έτσι είναι και οι ιδέες του κομμουνισμού, επειδή ακριβώς είναι γνήσιες αντανακλάσεις της πραγματικότητας, όχι κατασκευάσματα για να ερμηνεύσουν τον κόσμο, αλλά αλήθειες που έρχονται να τον αλλάξουν.

Προ ολίγων ημερών, ο περίφημος αμερικανός ακαδημαϊκός Φράνσις Φουκογιάμα, ο θεωρητικός εκείνος τον οποίο χρειαζόταν και ανέδειξε το σύστημα όσο λίγους, 26 χρόνια μετά τις περίφημες -καβάλα στο κύμα, τότε- δηλώσεις του για το «τέλος της ιστορίας» και την οριστική ταφόπλακα στον σοσιαλισμό, υπό το αβάσταχτο βάρος της πραγματικότητας, υποχρεώθηκε να ανασκευάσει: «Στην παρούσα φάση, ο Μαρξ μοιάζει να δικαιώνεται σε κάποια πράγματα. Είχε μιλήσει για κρίση υπεπαραγωγής αλλά και για ζήτηση που τελικά θα είναι ανεπαρκής. Αυτά, συμβαίνουν».

Οι κομμουνιστικές ιδέες δεν λασπώθηκαν επαρκώς από εκείνους που εκούσια ή ακούσια τις νόθευσαν, από εκείνους που σκοπίμως και με συμφέρον τις διαστρέβλωσαν, ή από εκείνους που από εγκληματική αφέλεια τις «προσάρμοσαν», τις «ενσωμάτωσαν», τις έκαναν πιο εύπεπτες ή πιο συμβατές με τον καπιταλισμό, για να μη στεναχωρήσουν και να μην αναστατώσουν κανέναν. Οι κομμουνιστικές ιδέες, βαλλόμενες από την πρώτη στιγμή, είτε από τους γνήσιους εχθρούς τους, είτε από τους ψεύτικους φίλους τους, άντεξαν, και θα αντέξουν. Είναι πεισματάρικα πλάσματα.

Η ιστορία επαναλαμβάνεται. Οι κομμουνιστικές ιδέες και οι κομμουνιστές σήμερα έχουν τους δικούς τους εκσυγχρονισμένους διώκτες, άλλοτε φανερούς, άλλοτε φτιασιδωμένους, σε κάθε περίπτωση, εχθρούς τους. Η Ελλάδα είναι μία από τις λιγοστές χώρες της Ευρώπης που κρατάει ακόμη τα κομμουνιστικά σύμβολα, και τουλάχιστον επισήμως ακόμη οι σημαίες με το σφυροδρέπανο δεν είναι παράνομες. Σε λίγες ημέρες, σε όλες τις μεγάλες πόλεις της χώρας, θα πραγματοποιηθούν, ανήμερα του Πολυτεχνείου, αντιαμερικανικές-αντιιμπεριαλιστικές κινητοποιήσεις και πορείες, σε μια ημέρα που αποτελεί επίσης επίμονη, άβολη «ανορθογραφία» ή «κακή παρένθεση» για το κυρίαρχο σύστημα. Το χρέος όλων όσοι θέλουμε να δουλεύουμε κοιτάζοντας προς το επίδικο της αυριανής ημέρας, είναι να στηρίξουμε, να εμψυχώσουμε, αν μπορούμε να πολλαπλασιάσουμε αυτές τις κακές παρενθέσεις.

Φέτος, ας θυμηθούμε, συμπληρώνουμε και τιμούμε, επίσης, τα 200 χρόνια από τη γέννηση του Μαρξ, που έμελλε να θέσει τις επιστημονικές βάσεις του σοσιαλισμού. Στην κηδεία τού Μαρξ βρέθηκαν όλοι κι όλοι 11 άνθρωποι. Ο Ένγκελς που εκφώνησε τον επικήδειο, είχε την τόλμη ή την επιστημονική πεποίθηση, μπροστά σε αυτή την χούφτα ανθρώπων, να διακηρύξει ότι οι ιδέες του Μαρξ, οι ιδέες της επανάστασης και του σοσιαλισμού, θα ταράξουν συθέμελα τον πλανήτη και την ιστορία, κινητοποιώντας τα εκατομμύρια των καταπιεζομένων μαζών από τη μια άκρη της υφηλίου στην άλλη. Είχε δίκιο!

Καθώς οι κομμουνιστικές ιδέες αποτυπώνουν όχι απλώς ένα ενδεχόμενο, σε ό,τι αφορά την κοινωνική αλλαγή, αλλά μια ιστορική, αναπόδραστη αναγκαιότητα, θα αντέχουν στον πόλεμο, τη διαστρέβλωση και τη νόθευση, θα αντέχουν ακόμη και στις φυλακές και τους τόπους εξορίας. Καθώς είναι χτισμένες από πραγματικότητα, δεν πρόκειται να σβήσουν, αλλά θα φωτίζουν ως ιδανικό και ταυτόχρονα λύτρωση, τους κολασμένους όλους της γης, φεγγοβολώντας τόσο εντονότερα, όσο οι φορείς τους θα έχουν αυτή τη βεβαιότητα του Έγκελς, όχι την άκριτη εμπιστοσύνη, αλλά, ακριβώς, την ακράδαντη επιστημονική και ιστορική πεποίθηση, ότι το μέλλον της ανθρώπινης κοινωνίας είναι δεμένο με τον σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό.

100 χρόνια από την ίδρυση του κόμματος της εργατικής τάξης στη χώρα μας, τιμάμε την ιστορική επέτειο και δυναμώνουμε τον αγώνα και τις προσπάθειες για την ουσιαστική ανασυγκρότηση του κομμουνιστικού κινήματος.