Σε μία συγκλονιστική αποκάλυψη προχωρά το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel. Σε δημοσίευμα που αναρτήθηκε στον ηλεκτρονικό του ιστότοπο, μεταφέρει την μαρτυρία μετανάστη που επέζησε από πολύνεκρο ναυάγιο στη Μεσόγειο.

Ο επιβιώσας του ναυαγίου καταγγέλλει ότι, ενώ το υπερσύγχρονο καταμαράν USNS Trenton του πολεμικού ναυτικού των ΗΠΑ πέρασε πολύ κοντά από τη φουσκωτή λέμβο των μεταναστών, οι οποίοι ζητούσαν απεγνωσμένα βοήθεια, συνέχισε τη διαδρομή του και απομακρύνθηκε. Επέστρεψε αρκετή ώρα αργότερα για να περισυλλέξει όσους επιβίωσαν από το ναυάγιο.

Γράφει το Spiegel:

«Όταν πρωτοείδαν το USNS Trenton, τα κύματα χτυπούσαν ήδη το φουσκωτό τους που έπλεε στην ανοιχτή θάλασσα. Οι 117 άνθρωποι που επέβαιναν σε αυτό είχαν στοιβαχτεί στο 12 μέτρων σκάφος, προσπαθώντας να γλιτώσουν από τα βασανιστήρια στα στρατόπεδα μεταναστών της Λιβύης και να συνεχίσουν τη διαδρομή προς την Ευρώπη. Τώρα, ανέμιζαν τις μπλούζες τους ζητώντας βοήθεια. Ανάμεσά τους βρισκόταν ο Ζόζεφ, ένας Νιγηριανός του οποίου το όνομα έχει τροποποιηθεί για αυτή την ιστορία. Εκείνη την Τρίτης, στις 12 Ιουνίου του 2018, ήλπιζε για μια νέα ζωή στην Ιταλία, τόσο για τον ίδιο όσο και για την έγκυο κοπέλα του.

Αλλά το USNS Trenton, ένα ταχύπλοο καταμαράν 103 μέτρων, εξοπλισμένο με ελικόπτερο και μηχανισμό επιτήρησης, δεν κατευθύνθηκε προς το σκάφος των προσφύγων, αλλά απομακρύνθηκε. Και σύντομα, το πλοίο του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού χάθηκε στον ορίζοντα. Κάποιοι από τους πρόσφυγες άρχισαν να ουρλιάζουν ενώ άλλοι έμειναν σιωπηλοί. Προσπαθούσαν να αδειάσουν νερό από το φουσκωτό, που πλημμύριζε σιγά σιγά, με τα γυμνά τους χέρια, ωστόσο η στάθμη συνέχιζε να αυξάνεται. Οι μητέρες που δεν ήξεραν να κολυμπούν έδωσαν τα μωρά τους σε αυτούς που μπορούσαν, καθώς όλοι προετοιμάζονταν για το χειρότερο. Δεν έπνεαν ισχυροί άνεμοι, αλλά ένα κύμα χτύπησε το πλοίο με τέτοιον τρόπο ώστε το ξύλινο δάπεδο διαλύθηκε. Μητέρες, πατέρες και παιδιά, όλοι βρέθηκαν στο νερό.

Δίπλα στον Ζόζεφ, ένας άντρας κράταγε την γυναίκα του πάνω από το νερό καθώς κολυμπούσε. Άλλοι πιάστηκαν από αυτήν πάνω στην απελπισία τους, και την έσπρωξαν μέσα στη θάλασσα. Ο άντρας την άρπαξε ξανά και την έσπρωξε στην επιφάνεια. Και πάλι άνθρωποι πιάστηκαν από πάνω της – και αυτή τη φορά δεν επέστρεψε στην επιφάνεια. Ο Ζόζεφ πιάστηκε από τα απομεινάρια του φουσκωτού, ωστόσο δεν μπορούσε να βρει την κοπέλα του.

Περίπου μισή ώρα αργότερα, ένα ελικόπτερο εμφανίστηκε και ακολούθησαν τρία εξωλέμβια, που εστάλησαν από το Trenton. Ανέσυραν 41 ανθρώπους από το νερό. Όλοι οι άλλοι είχαν πνιγεί, συμπεριλαμβανομένης της κοπέλας του Ζόζεφ – που ήταν έγκυος. Συνολικά 76 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους εκείνη την ημέρα.

Δεν πρόκειται για το μοναδικό περιστατικό, από το οποίο προκύπτουν υποψίες ότι οι άνθρωποι που βρίσκονται σε ανάγκη δεν δέχτηκαν τη βοήθεια που χρειαζόντουσαν. Εθελοντές διασώστες υποστηρίζουν ότι τέτοια περιστατικά έχουν γίνει πιο συχνά από όταν η Ιταλία και η Μάλτα έκλεισαν τα λιμάνια τους, τον Ιούνιο του 2018, στα πλοίο που έφεραν διασωθέντες πρόσφυγες και μετανάστες. Τα στατιστικά καταδεικνύουν ότι ο αριθμός των μεταναστών που πνίγονται προσπαθώντας να διασχίσουν τη Μεσόγειο είναι μεγαλύτερος φέτος από οποιαδήποτε άλλη χρονιά.»

Στο δημοσίευμα του Spiegel υποστηρίζεται ότι, με βάση «το γράμμα του νόμου», το πλοίο του πολεμικού ναυτικού των ΗΠΑ δεν ήταν υποχρεωμένο να συνδράμει καθώς όταν ήρθε σε επαφή με το σκάφος των μεταναστών αυτό έπλεε ακόμα. Ωστόσο, είναι γεγονός ότι η στάση του πληρώματος του πολεμικού πλοίου είχε ως αποτέλεσμα να χαθούν 76 άνθρωποι.

Πάντως ακτιβιστές του δικτύου Μεσόγειος SOS ξεκαθαρίζουν ότι δεν επρόκειτο για την πρώτη φορά που πλοίο άφησε αβοήθητους μετανάστες που κινδύνευαν στη θάλασσα. Μεταφέρουν την περίπτωση μιας ομάδας μεταναστών που, ενώ είχαν ωθηθεί από τους διακινητές με ένα μικρό φουσκωτό στη μέση της Μεσογείου, είδαν φορτηγά πλοία να τους προσπερνούν, χωρίς να παρεμβαίνουν. Μάλιστα, όπως καταγγέλλεται, όταν πέρασε από κοντά μία πλωτή εξέδρα εξόρυξης πετρελαίου, οι εργάτες απλώς έβγαλαν τα κινητά τους τηλέφωνα και μαγνητοσκοπούσαν το θέαμα, χωρίς κανείς να προσφέρει βοήθεια. Λίγο αργότερα, το σκάφος έμεινε από καύσιμο και παρασύρθηκε από το ρεύμα.

Η συγκεκριμένη περίπτωση είχε αίσιο τέλος, καθώς οι εν λόγω μετανάστες περισυλλέγησαν από το Aquarius. Πολλοί μετανάστες ήταν αφυδατωμένοι και είχαν υποστεί εγκαύματα από τον ήλιο, ωστόσο ήταν όλοι ζωντανοί. Μέλη των Γιατρών Χωρίς Σύνορα που διεξήγαγαν σειρά συνεντεύξεων με τους διασωθέντες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι πέντε πλοία είχαν δει τη βάρκα των μεταναστών, ωστόσο την αγνόησαν και συνέχισαν την πορεία τους.

Σύμφωνα με το Spiegel, το ζήτημα περιπλέκει η πολιτική κλειστών συνόρων – και δη «κλειστών λιμένων», της ΕΕ, που έχει ως αποτέλεσμα πολλά εμπορικά πλοία να θεωρούν ότι σε περίπτωση που προσφέρουν βοήθεια δεν θα μπορέσουν να δέσουν σε λιμάνια της ΕΕ.

Αποκαλυπτική για τη στάση της ΕΕ είναι και η αντιμετώπιση απέναντι στους εθελοντές που πραγματοποιούσαν πτήσεις σε χαμηλό υψόμετρο πάνω από τη Μεσόγειο, αναζητώντας μετανάστες που χρειάζονταν βοήθεια, των οποίων το στίγμα έδιναν σε κοντινά πλοία, ώστε να σωθούν ζωές. Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα του Spiegel, τον Μάιο του 2018 το αεροπλάνο εντόπισε μια βάρκα μεταναστών που βρισκόταν σε κίνδυνο και έδωσε σήμα στο πολεμικό πλοίο San Giusto, που μέχρι πρότινος ήταν επικεφαλής της επιχείρησης «Sophia» της ΕΕ. Το πλήρωμα ενημερώθηκε για την ύπαρξη μεταναστών, ωστόσο απάντησε μόνο μετά από επανειλημμένες εκκλήσεις.

Την επόμενη ημέρα το πλήρωμα του αεροπλάνου ζήτησε ξανά από πολεμικό πλοίο που βρισκόταν στην περιοχή να βοηθήσει μετανάστες. Ήταν η τελευταία φορά που δόθηκε άδεια στο αεροσκάφος να απογειωθεί από τη Μάλτα. Την επόμενη ημέρα η άδεια ανακλήθηκε χωρίς καμία εξήγηση. Μέλος των εθελοντών που συμμετείχαν στην αποστολή του αεροσκάφους δήλωσε στο Spiegel ότι μόνη λύση είναι να υπάρξει συμφωνία σε επίπεδο ΕΕ για την μετεγκατάσταση των προσφύγων. Μέχρι τότε, «οι αυτόπτες μάρτυρες στη Μεσόγειο θα είναι ανεπιθύμητοι».