Ένα νήμα συνδέει το λιμό της Ουκρανίας το 1922, τον Χίτλερ που εποφθαλμιούσε το σιτοβολώνα της Ουκρανίας, τον ιδρυτή του κίτρινου τύπου William Hearst και τον ακαδημαϊκό Robert Conquest με τα 120 πεινασμένα σκυλιά που δήθεν κατασπάραξαν το θείο του Κιμ Γιογκ Ουν στη Βόρεια Κορέα. Ο έλεγχος της διαχείρισης της πληροφορίας, η κατασκευή και διάχυση ειδήσεων αποτελούν τη βαριά βιομηχανία για τη διατήρηση στην εξουσία των κυβερνήσεων στις καπιταλιστικές χώρες. Η είδηση είναι παντοδύναμη. Η εκάστοτε εξουσία το γνωρίζει και εκμεταλλεύεται τα μηνύματα της γλώσσας για να επιβάλει τη βούλησή της. Για να το κάνει αυτό πρέπει να είναι δυνατή. Και δύναμη είναι η κατοχή των μέσων ενημέρωσης, ο τύπος, το ραδιόφωνο, η τηλεόραση. Χρειάζονται προπαγανδιστικοί μηχανισμοί οι οποίοι θα σερβίρουν την πληροφορία με μελετημένους τρόπους και επιστημονική μεθοδικότητα. Αυτή η δύναμη των μέσων μπορεί να μεταβάλει σε αγέλες παλιάτσων τα ανθρώπινα πλάσματα, να μηδενίσει τη σκέψη και την κριτική, να επιβάλει «αναμφισβήτητης» αξίας μηνύματα.

Η προπαγάνδα είναι ένα φαινόμενο που καταγράφεται από τις αρχαίες κοινωνίες, έφτασε όμως την τελειοποίησή της κατά τη συνύπαρξη των δύο εκ διαμέτρου αντίθετων πολιτικών συστημάτων του σοσιαλιστικού και του καπιταλιστικού. Οι ιδεολογικές συγκρούσεις δεν γίνονται πάντα με συμβατικά όπλα, ούτε με οικονομικές επεμβάσεις. Υπάρχει και ένα άλλο είδος σύγκρουσης, ίσως πιο αποτελεσματικό που συμπληρώνει τις προηγούμενες συγκρούσεις, είναι ο πόλεμος της προπαγάνδας.

Η προπαγάνδα κατά της Σοβιετικής Ένωσης ξεκίνησε από την αρχή της ίδρυσής της. Η διάχυση κατασκευασμένων ειδήσεων που θα έπλητταν το κύρος και το ήθος της αντίπαλης κομμουνιστικής ιδεολογίας έγινε με μαεστρία αλλά και θράσος. Οι μυστικές υπηρεσίες κυρίως των ΗΠΑ αλλά και της Μ. Βρετανίας χρησιμοποίησαν δημοσιογράφους σε εφημερίδες, περιοδικά, ραδιόφωνα και τηλεόραση προμηθεύοντάς τους με «αποκλειστικές» πληροφορίες. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης μαζί με τον κινηματογράφο παρήγαγαν την εύπεπτη τροφή προς την απροβλημάτιστη και καθοδηγούμενη κοινή γνώμη. Συμπληρωματικά προς αυτές τις μεθόδους χρησιμοποιήθηκαν ακαδημαϊκοί και λογοτέχνες οι οποίοι με την «εγκυρότητα» της υπογραφής τους έδωσαν στις μυστικές υπηρεσίες το άλλοθι της επιστημονικής έρευνας και της μυθιστορηματικής λάμψης.

Ανέκαθεν, ο στόχος των καπιταλιστικών κυβερνήσεων ήταν η διάβρωση του σοσιαλιστικού συστήματος τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά. Δηλαδή στόχος ήταν η διάλυση του οράματος για μια δικαιότερη εφικτή κοινωνία των λαών. Και η διάλυση μπορούσε να γίνει με την παρουσίαση των μπολσεβίκων στης Σοβιετικής Ένωσης αλλά και του Στάλιν ως αιμοβόρων, εκδικητικών και δολοφόνων. Η αίγλη της Σοβιετικής Ένωσης λειτουργούσε ως φάρος και οδηγός και για τις εργατικές τάξεις των καπιταλιστικών χωρών, εμψύχωνε αντιαποικιακά φρονήματα και δυνάμωνε αντιπολεμικά κινήματα. Στους περισσότερους είναι γνωστός ο ψυχρός πόλεμος ίσως και η εποχή του μακαρθισμού. Σε ελάχιστους όμως είναι γνωστή η αρχή, η μεθόδευση αυτού που αποκαλείται, κατασκευή και διασπορά ειδήσεων με απώτερο στόχο να πληγεί το κύρος της Σοβιετικής Ένωσης. Επρόκειτο για συστηματική, μεθοδευμένη επίθεση μυστικών υπηρεσιών κάνοντας χρήση όλων των μέσων που διέθεταν.

Η μεθοδευμένη σύγκριση του Χίτλερ με τον Στάλιν δεν είναι καθόλου τυχαία και είναι δεμένη με ένα νήμα στο ίδιο επιχείρημα ότι και οι δύο ήταν δικτάτορες που εξαιτίας τους, σκοτώθηκαν εκατομμύρια άνθρωποι. Το ισοδύναμο του κομμουνισμού σύμφωνα με τη δυτική προπαγάνδα είναι ο φασισμός. Άρα συνεπάγεται ότι η Σοβιετική Ένωση είναι μία χώρα όχι μόνο χωρίς δημοκρατικούς θεσμούς αλλά ότι οι μπολσεβίκοι με τον Στάλιν, είναι υπεύθυνοι για το θάνατο εκατομμυρίων ανθρώπων όπως ακριβώς και ο Χίτλερ. Μια καλή ευκαιρία για συκοφαντία και κατασκευασμένα γεγονότα έδωσε η περίπτωση της Ουκρανίας.

Ας δούμε όμως πως ξεκίνησε ο μύθος ότι στην Ουκρανία ο Στάλιν άφησε να πεθάνουν από την πείνα εκατομμύρια άνθρωποι.

Από τα πρώτα βήματα της νεαρής Σοβιετικής Ένωσης ένα μεγάλο μέρος της δυτικής προπαγάνδας εστίασε στην απαξίωση της ανθρώπινης ζωής ως συνέπεια του κομμουνιστικού καθεστώτος. Ιδιαίτερα στη δεκαετία του 1930, μεθοδευμένα, η δυτική προπαγάνδα επιχείρησε να πείσει την κοινή γνώμη των χωρών της ότι στη Σοβιετική Ένωση εξοντώνονται εκατομμύρια άνθρωποι από την πείνα ή τις ασθένειες. Η κατασκευή αυτών των «ειδήσεων» πριμοδοτήθηκε από ένα σύμπλεγμα μυστικών υπηρεσιών, εκδοτικών συγκροτημάτων, πανεπιστημιακών καθηγητών και δημοσιογραφικών κύκλων. Συγκεκριμένοι άνθρωποι έπαιξαν κομβικό ρόλο στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Η περίπτωση της Ουκρανίας διαστρεβλώθηκε και παραποιήθηκε.

Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις του μεγαλοεκδότη William Hearst και του πανεπιστημιακού Robert Conquest.

Ο William Hearst ήταν από τους πλουσιότερους ανθρώπους στα μέσα ενημέρωσης. Στη δεκαετία του 1940 κατείχε 25 ημερήσιες εφημερίδες, 24 εβδομαδιαίες εφημερίδες, 12 ραδιοσταθμούς, εκδοτικούς οίκους, 2 παγκόσμια πρακτορεία ειδήσεων και μια εταιρεία η οποία τροφοδοτούσε με πιπεράτα και «κίτρινα» σενάρια χολιγουντιανές ταινίες. Το 1948 αγόρασε και τον πρώτο του τηλεοπτικό σταθμό. Ο William Hearst θεωρείται ο πατέρας του «κίτρινου τύπου». Υπολογίζεται ότι το ένα τρίτο του ενήλικού πληθυσμού των ΗΠΑ διάβαζε καθημερινά εφημερίδες του W.Hearst. Η επιρροή του δεν περιοριζόταν στα σύνορα των ΗΠΑ αλλά επεκτεινόταν σε όλον τον κόσμο.

Ο William Hearst ήταν ακροδεξιών αντιλήψεων, αντικομμουνιστής και στη δεκαετία του 1950 το συγκρότημά του στήριξε το κυνήγι των μαγισσών στην περίοδο του μακαρθισμού. Εθνικιστής και συντηρητικός όπως ήταν, το 1934 επισκέφτηκε τον Χίτλερ στη Γερμανία, ο οποίος τον υποδέχτηκε ως φίλο. Με την επιστροφή του στις ΗΠΑ οι εφημερίδες του άρχισαν να φιλοξενούν άρθρα του Χέρμαν Γκέριγκ, που ήταν το δεξί χέρι του Χίτλερ και οι εφημερίδες του χρησιμοποιήθηκαν για τη ναζιστική προπαγάνδα με κύριο πληροφοριοδότη την Gestapo.

Ο μύθος της Ουκρανίας

Μετά την επιστροφή του William Hearst από τη Γερμανία οι εφημερίδες του γέμισαν με «αποκαλύψεις» για φοβερά πράγματα που συνέβαιναν στη Σοβιετική Ένωση. Και ερχόμαστε στον πρώτο μεγάλο μύθο που ξεκίνησε από τον W. Hearst, την εξόντωση από την πείνα εκατομμυρίων ανθρώπων στην Ουκρανία εξαιτίας του Στάλιν. Η εφημερίδα του «Chichago American» που κυκλοφόρησε στις 8/2/1935 σε ολοσέλιδο πρωτοσέλιδο με μεγάλες φωτογραφίες λιμοκτονούντων ανθρώπων και ζώων και πηχυαίο τίτλο «έξι εκατομμύρια εξολοθρεύτηκαν στη Σοβιετική Ένωση» έκοψε την κορδέλα του πιο βρώμικου πολέμου λάσπης που γνώρισε η ανθρωπότητα. Σε υπότιτλο αναφέρεται ότι ο δημοσιογράφος της εφημερίδας Thomas Walker με κίνδυνο της ζωής του τράβηξε τις αποκαλυπτικές φωτογραφίες. Το πρωτοσέλιδο της 8/2/1935 ήταν το πρώτο άρθρο μιας σειράς άρθρων τόσο «αποκαλυπτικών» όσο και του πρώτου και με τίτλους όπως «πείνα, απόγνωση, θάνατος στην αγωνία της Ουκρανίας». Τα δημοσιεύματα που αναπαρήχθησαν και από άλλες εφημερίδες στις ΗΠΑ και σε όλο τον κόσμο, έκαναν λόγο για γενοκτονία των Ουκρανών από τους μπολσεβίκους. Αυτή όμως ήταν η «αλήθεια» των αντικομμουνιστικών μέσων. Πώς ήταν ακριβώς η κατάσταση; Ας εξετάσουμε, ιστορικά, τα γεγονότα της Ουκρανίας. Στην αρχή της δεκαετίας του 1930 στη Σοβιετική Ένωση μαίνονταν η ταξική σύγκρουση. Η κολεκτιβοποίηση είχε αρχίσει και οι φτωχοί αγρότες εξεγέρθηκαν κατά των γαιοκτημόνων. Όπως και σε κάθε σύγκρουση, πόσο μάλλον σε μία ταξική σύγκρουση για να το πούμε καθαρά, σε έναν πόλεμο, όχι μόνο παρατηρείται αστάθεια και δυσλειτουργία στην παραγωγή αλλά και ελλείψεις τροφίμων. Και επειδή δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μιλάμε για τη δεκαετία του 1930 η έλλειψη τροφής όχι μόνο αδυνάτιζε τον ανθρώπινο οργανισμό αλλά ήταν και η κύρια αιτία εμφάνισης επιδημιών. Εκείνη την περίοδο –προ της εφεύρεσης της πενικιλίνης- οι επιδημίες ξεκλήριζαν εκατομμύρια κόσμο. Για παράδειγμα στα χρόνια μεταξύ του 1918 και 1920 από την επιδημία της ισπανικής γρίπης πέθαναν 20 εκατομμύρια άνθρωποι σε ΗΠΑ και Ευρώπη. Κανένα μέσο ενημέρωσης όμως δεν εμφανίστηκε να κατηγορήσει τις κυβερνήσεις των χωρών για την επιδημία και για τη δολοφονία των πολιτών τους. Οι επιδημίες περιορίστηκαν μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και μόνο όταν διατέθηκε μαζικά η πενικιλίνη στον κόσμο. Οι επιδημίες παρουσιάζονταν ως αποτέλεσμα της πολιτικής του Στάλιν. Τα άρθρα είχαν σκοπό να πλήξουν τους κομμουνιστές. Οι όποιες διαψεύσεις της Σοβιετικής Ένωσης δεν αναγράφονταν ούτε στα ψιλά γράμματα των εφημερίδων. Οι μύθοι και τα ψέματα για τη γενοκτονία των Ουκρανών από τους μπολσεβίκους έδωσαν τροφή και σε κινηματογραφικές ταινίες, σε βιβλία, σε μυθιστορήματα. Η ιστορία της προπαγάνδας των εκατομμυρίων νεκρών διαιωνίστηκε έως το τέλος της δεκαετίας του 1980. Τι κι αν οι «πληροφορίες» του συγκροτήματος του William Hearst αποδείχτηκαν ψεύτικες; Ο Καναδός δημοσιογράφος Douglas Tottle στο βιβλίο του «Faud, famine and fascism – The Ukrainian genocide myth from Hitler to Harvard” απέδειξε ότι οι φωτογραφίες που δημοσιεύτηκαν στη «Chichago American» στις 8/2/1935 ήταν φωτογραφίες από το 1922 όταν στη Σοβιετική Ένωση είχαν εισβάλει οκτώ στρατοί για να καταπνίξουν την επανάσταση και η πείνα από τον πόλεμο έφερε το λιμό και αυτές τις τραγικές φωτογραφίες. Τι κι αν αποδείχτηκε ότι ο δημοσιογράφος των «αποκαλύψεων» Thomaw Walker δεν πάτησε ποτέ το πόδι του στην Ουκρανία παρά έμεινε στη Μόσχα μόλις 5 ημέρες;

Η αντικομμουνιστική εκστρατεία δεν σταμάτησε όμως με το θάνατο του W. Hearst το 1951. Τη διαιώνιση του μύθου των σφαγών των κομμουνιστών ανέλαβε η CIA και η ΜΙ5. Την περίοδο του μακαρθισμού αναπαρήχθησαν οι ιστορίες των εκατομμυρίων νεκρών από την πείνα εξ αιτίας των μπολσεβίκων και του «στυγνού» Στάλιν.

Στους ισχυρισμούς για τους θανάτους ήρθε να προσδώσει ακαδημαϊκό κύρος ο καθηγητής του πανεπιστημίου του Stamford Robert Conquest ο οποίος το 1969 έγραψε το βιβλίο του “The great terror” και το 1986 το “Harvest sorrow” (η συγκομιδή της θλίψης). Ο Robert Conquest γράφει για τα εκατομμύρια νεκρούς στην Ουκρανία εξαιτίας του λιμού που προκάλεσαν οι σοβιετικοί και κυρίως ο Στάλιν, για τα στρατόπεδα εργασίας, τα gulag, τις δίκες στο διάστημα 1936-1969. Οι πηγές των αποκαλύψεων του Robert Conquest είναι κυρίως εξόριστοι από την Ουκρανία, ακροδεξιοί οι οποίοι κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου είχαν συνεργαστεί με τους Ναζί. Ο ίδιος το R. Conquest ενώ το 1969 γράφει ότι οι νεκροί της Ουκρανίας ανέρχονταν από 5 ως 6 εκατομμύρια μέχρι το 1987 ο ίδιος επεκτείνει τη χρονική διάρκεια του λιμού έως το 1938 και φτάνει τους νεκρούς στα 14 εκατομμύρια.

Ο R. Conquest με τη συγγραφή του και τις «αποκαλύψεις» του για τα θύματα των κομμουνιστών έδωσε στην αντικομμουνιστική προπαγάνδα αυτό που χρειαζόταν, την ακαδημαϊκή αίγλη της εγκυρότητας. Ο ίδιος θεωρείται ιδιαίτερα γνωστός ιστορικός με μεγάλη επιρροή από τη δεκαετία του 1960 κατά του Στάλιν και της σοβιετικής κοινωνίας και η ειδίκευσή του ήταν η σοβιετική ιστορία. Τα δε βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε δεκάδες γλώσσες. Η εφημερίδα «The Guardian» το 1978 (27/1/1978) σε εκτενές άρθρο της αποκαλύπτει ότι ο R. Conquest ήταν μυστικός πράκτορας της βρετανικής μυστικής υπηρεσίας. Ο ίδιος εργάστηκε στο ερευνητικό κέντρο πληροφοριών, IRD (Information Research Department), του οποίου η αρχική ονομασία ήταν «κομμουνιστικό γραφείο πληροφοριών». Η IRD είχε ως αποστολή να «εμφυτεύει» πληροφορίες και να πλέκει ιστορίες οι οποίες θα έπλητταν το γόητρο της Σοβιετικής Ένωσης και του ίδιου του Στάλιν. Ο R. Conquest εργάστηκε στην IRD από το 1947 έως και το 1956 και είχε αναλάβει να παρουσιάσει με τα πιο μελανά χρώματα την ιστορία της Σοβιετικής Ένωσης και να τη διοχετεύσει στους κατάλληλους πολιτικούς και δημοσιογράφους. Στην ουσία το πρώτο του βιβλίο ήταν οι αναφορές του προς την υπηρεσία του και ως ανταμοιβή του το βιβλίο του δημοσιεύθηκε με τη βοήθεια της IRD. Η IRD είχε διασυνδέσεις με περισσότερους από 100 δημοσιογράφους, γνωστούς δημοσιογράφους και τους διοχέτευε πληροφορίες. Το 1977 διαλύθηκε ύστερα από την αποκάλυψη ότι είχε διασυνδέσεις με ακροδεξιές ομάδες.

Η διασπορά κατασκευασμένων ειδήσεων για να πλήξουν τον αντίπαλο δεν είναι άγνωστο φαινόμενο και φυσικά δεν τερμάτισε με το τέλος του ψυχρού πολέμου, παράδειγμα η μετάδοση σε όλον τον πλανήτη της είδησης ότι ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιογκ Ουν έριξε το θείο του ζωντανό σε 120 πεινασμένα σκυλιά. Ο σκοπός της διάδοσης της είδησης ήταν ο αποτροπιασμός του κοινού προς το καθεστώς της Βορείου Κορέας. Άλλωστε δεν έχουν περάσει και τόσα χρόνια από τον περίφημο κορμοράνο ο οποίος υποτίθεται ότι πέθανε βουτηγμένος στα πετρέλαια των εγκαταστάσεων που ανατίναζε ο Σαντάμ, αλλά στην πραγματικότητα έχασε τη ζωή του στις ακτές της ισπανικής Γαλικίας. Πρόσφατη είναι και η διασπορά ψεύτικων φωτογραφιών για τα γεγονότα στη Βενεζουέλα. Η προπαγάνδα τους δεν διστάζει να αλλοιώσει την πραγματικότητα όταν αυτή τους χαλάει τα σχέδια. Η “είδηση” όσο κόντρα και να είναι στην κοινή λογική εξυπηρετεί την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ και χειραγωγεί την κοινή γνώμη.

 

Πηγή: Ελένη Νικολαϊδου -alfavita.gr