Στις 9-10 και 11 Σεπτέμβρη 1955, στην Τασκένδη του Ουζμπεκιστάν, όπου βρισκόταν η μεγαλύτερη οργάνωση του ΚΚΕ, ο ρεβιζιονισμός άρχισε την ανοιχτή και βίαιη επίθεσή του για την επιβολή του στο ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα, και μάλιστα με τη βοήθεια όπλων ξένου κράτους. 

Το παρακάτω άρθρο του Βαγγέλη Παπαδόπουλου (Φωκά) αναδεικνύει ένα από τα μέσα που χρησιμοποιήθηκε για την επιβολή του ρεβιζιονισμού: την εξαγορά και το διορισμό σε ηγετικές θέσεις.

Ένα, όμως, βασικό ερώτημα που προκύπτει πριν καν εξεταστεί η συγκεκριμένη περίπτωση στην Τασκένδη, έχει να κάνει με το πώς είναι δυνατόν ακόμα και πραγματικοί αγωνιστές να εκφυλίζονται, να “διαφθείρονται”, να “εξαγοράζονται” και αντικειμενικά να σχηματίζουν την “κοινωνική βάση” του ρεβιζιονισμού.

Πρώτα από όλα, αν πάρει κανείς υπόψη το Λένιν, αυτός όριζε τις τάξεις με βάση όχι απλώς τη νομική τους σχέση με τα μέσα παραγωγής αλλά και τη θέση τους στο σύστημα παραγωγής. Από αυτή την άποψη, δεν είναι τυχαίο ότι στα στελεχιακά πόστα συναντάται περισσότερο ο ρεβιζιονισμός, εκεί συγκροτείται, παρά στην κομματική ή κοινωνική βάση.

Έπειτα, σε μια σοσιαλιστική κοινωνία ή εντός μιας αριστερής συλλογικότητας, εξακολουθεί να υπάρχει χώρος για ατομική διαχείριση συλλογικού “πλούτου”, ακόμα και χρήματος, π.χ. από κάποιον εργολάβο στη σοσιαλιστική κοινωνία ή από κάποιο στέλεχος σε μια αριστερή συλλογικότητα. Αυτό εύκολα μπορεί (και μπόρεσε) να μετατραπεί σε δίκοπο μαχαίρι, με δεδομένο ότι, σε μια σοσιαλιστική κοινωνία ή και μια αριστερή συλλογικότητα, η εμπιστοσύνη στο άτομο είναι μεγαλύτερη. Έτσι, αφ’ενός, με δεδομένο το πιο χαλαρό πλαίσιο, αν το άτομο δεν έχει καταπολεμήσει σε μεγάλο βαθμό τα καπιταλιστικά-ατομικιστικά του κατάλοιπα, και αν η διορθωτική παρέμβαση της κομμουνιστικής συλλογικότητας δεν είναι ισχυρή, τότε η ατομικιστική του διάσταση, που διατηρείται και δεν φθίνει αλλά υποτροπιάζει, μπορεί να το ωθήσει να βάλει πιο εύκολα το “δάχτυλο στο μέλι”. Αφ’ετέρου, αν, από ένα σημείο και μετά, η κομμουνιστική συλλογικότητα έχει παραιτηθεί από τη διορθωτική της παρέμβαση επί του ατόμου και μεγάλος αριθμός στελεχών της συλλογικότητας έχει χαλάσει, με αποτέλεσμα αυτή, αντί να καταπολεμά την ατομικιστική διάσταση του ατόμου, την καλλιεργεί (είτε με το τσαλαπάτημά του είτε με την αλόγιστη εκθείασή του), τότε μπορεί και να χαλάσει τον κομμουνιστή, αλλά ενίοτε και να τον εκβιάσει, υπό την απειλή του “τυλίγματος σε μια κόλλα χαρτί”, όσον αφορά τη διαχείριση του συλλογικού πλούτου (βλ. περίπτωση εργολάβων και αξιοποίηση του ζητήματος της τύχης των πόρων που προέκυπταν από εξοικονόμηση η οποία δεν προέκυπτε από μια καπιταλιστικού τύπου μείωση του κόστους παραγωγής, σε μια περίοδο που η σχέση υλικών-ηθικών κινήτρων ανατρεπόταν).

Τα παραπάνω προβλήματα δεν είναι έμφυτα στο σοσιαλισμό ή μια αριστερή συλλογικότητα. Μπορούν να καταπολεμηθούν. Όχι αφήνοντας περισσότερο χώρο στο άτομο, όπως ισχυρίζονται οι συκοφάντες της έννοιας της κομμουνιστικής συλλογικότητας, που βλέπουν μόνο καταπιεστική διάσταση της συλλογικότητας επί του ατόμου, αλλά ενισχύοντας τη διαπαιδαγωγητική-διορθωτική διάσταση της κομμουνιστικής συλλογικότητας, τη διάσταση δηλαδή που οι αντικομμουνιστές δεν βλέπουν. Δύο από τα μέσα που θα μπορούσαν να βοηθήσουν είναι η περισσότερη διαφάνεια και οι ξεκάθαροι κανόνες στη διαχείριση των οικονομικών από το άτομο εντός της συλλογικότητας, καθώς και η κυκλικότητα στο θέμα των στελεχών. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι οι οργανωτικές μορφές και μέθοδοι εντός μιας κομμουνιστικής συλλογικότητας αποτελούν αντικειμενικά την πρόταση αυτής προς την κοινωνία, για τη συγκρότησή της, όπως και να’χει βγαίνουν προς τα έξω και συμβάλλουν στην προώθηση του προτάγματος του κομμουνισμού ή, αντίθετα, το συκοφαντούν. Επίσης, η δημιουργία νέων στελεχών, ένα βασικό καθήκον που τα “αιώνια” επαγγελματικά στελέχη συνήθως ξεχνούν, προσομοιάζει στο πολιτικό καθήκον της κομμουνιστικής συλλογικότητας έναντι του λαού: ανέβασμά του στο ολοένα και αυξανόμενο ύψος της ίδιας, λόγω των αυξανόμενων απαιτήσεων του αγώνα, ώστε αυτός να βλέπει τα πράγματα καθαρότερα και συνολικότερα και να είναι μαχητικότερος.

Λίγα λόγια για το Βαγγέλη Παπαδόπουλο (Φωκά). Γεννήθηκε το 1914 στα Μάρμαρα Ιωαννίνων και αποφοίτησε από τη Νομική Αθήνας. Πολέμησε ως έφεδρος ανθυπολοχαγός το 1940-’41. Έγινε μέλος του ΕΑΜ το 1942 και του ΚΚΕ το 1943, καθώς και στέλεχος του 15ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ. Λόγω του τρομοκρατικού καθεστώτος που εγκαθιδρύθηκε στη χώρα μετά τη Βάρκιζα, αναγκάστηκε να μείνει στο Ρούμπικ της Αλβανίας και το Μπούλκες της Γιουγκοσλαβίας, ενώ επανήλθε στην Ελλάδα στα τέλη του 1946. Στο ΔΣΕ εξελίχθηκε από το βαθμό του ταγματάρχη σε αυτόν του διοικητή της 8ης Μεραρχίας του ΔΣΕ, ενώ ήταν και αναπληρωματικό μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ. Όντας στη θέση αυτή στάλθηκε το 1955 στην Τασκένδη για να ερευνήσει την κατάσταση που είχαν δημιουργήσει οι ρεβιζιονιστές και δέχτηκε τη βία των τελευταίων το Σεπτέμβρη της ίδιας χρονιάς. Παρ’ όλα αυτά, αρχικά αποδέχτηκε τα πορίσματα της αντικαταστατικώς συγκληθείσας “6ης Ολομέλειας” το 1956. Εντούτοις, στην ομιλία του στην 7η Ολομέλεια του 1957 διαχώρισε τη θέση του από τους εκβιασμούς, την τρομοκρατία, τη χαφιεδολογία και τις “αποκαταστάσεις” από πλευράς ρεβιζιονιστών, αναδεικνύοντας την έγνοιά του για αποκατάσταση της ενότητας των κομμουνιστών. Όπως ήταν φυσικό, ακόμα και στην ίδια την ολομέλεια δέχτηκε τη μήνη των εγκάθετων, οι οποίοι αργότερα τον διέγραψαν, τον περιόρισαν-εξόρισαν στην Κραϊόβα της Ρουμανίας και τον έστειλαν να δουλέψει βιομηχανικός εργάτης. Πρωτοστάτησε στην συνένωση των αντιρεβιζιονιστών κομμουνιστών και μαζί με τον Βασίλη Καραγιάννη, τον Γιώργη Σοφιανό, τον Γαβρήλο Παπαδόπουλο, τον Πολύδωρο Δανιηλίδη, τη Ρούλα Ηλιάδου και τον Βάσκο Πασχάλη εκλέχτηκε στην Προσωρινή Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ (μαρξιστών-λενινιστών) (ΚΚΕ (μ.λ.)), το οποίο συγκροτήθηκε το Σεπτέμβρη του 1964. Με τη διάσπαση της ΟΜΛΕ, συντάχθηκε με το Μ-Λ ΚΚΕ. Γύρισε για λίγο στην Ελλάδα το καλοκαίρι του ’77, για να προετοιμάσει τον επαναπατρισμό του, όμως σκοτώθηκε στη Ρουμανία στις 13 Οκτώβρη της ίδιας χρονιάς. Το παρακάτω κείμενο, που είχε στείλει παλιότερα στον “Λαϊκό Δρόμο”, δημοσιεύτηκε στο φύλλο της 28ης Οκτώβρη 1977.

***

ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΗΣ Κ.Ο. ΤΑΣΚΕΝΔΗΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

του σ. Παπαδόπουλου Βαγγέλη (Φωκά)

Αναπληρωματικού μέλους της ΚΕ του ΚΚΕ και της Κ.Ε.Ε., Μέραρχου του Δ.Σ.Ε.

Ο σ. Φωκάς που στάλθηκε την εποχή εκείνη (αρχές 1955), απ’ το Π.Γ. της ΚΕ στην Τασκέντη για ζητήματα της ΚΟΤ, δείχνει με την παρακάτω εξιστόρηση μερικών γεγονότων που έζησε, τις βρώμικες μέθοδες που εφάρμοσαν οι χρουτσωφικοί ρεβιζιονιστές για την οργάνωση της φραξιονιστικής δουλιάς στην ΚΟΤ με σκοπό να ολοκληρώσουν την επέμβασή του στο ΚΚΕ.

Ο σ. Φωκάς γράφει: «Στις 3 του Γενάρη 1955 εγώ και ο σ. Βαϊνάς Παντ. με απόφαση του Π.Γ. της ΚΕ του ΚΚΕ σταλθήκαμε στην Τασκέντη με αποστολή: 1) Να διαλέξουμε ένα αριθμό συντρόφων της ΚΟΤ που θα χρησιμοποιούνταν σε ορισμένες κομματικές δουλιές. 2) Να κάνουμε έλεγχο στο κομματικό ταμείο. 3) Να κάνουμε έλεγχο στο ταμείο του εκδοτικού. Το Π.Γ. μας υπόδειξε να βοηθήσουμε την ΚΟΤ και νάχουμε καλές σχέσεις με τους σοβιετικούς συντρόφους και να μην κάνουμε τίποτε χωρίς να τους ενημερώνουμε.

Ο Βαγγέλης Παπαδόπουλος (Φωκάς)

Από την μελέτη των ατομικών στοιχείων των συντρόφων διαπιστώσαμε ότι πολλά στοιχεία των συντρόφων είχαν πλαστογραφηθεί τον τελευταίο χρόνο. Από μερικούς είχαν αφαιρεθεί επιβαρυντικά στοιχεία και είχαν μπει νέες βιογραφικές εκθέσεις, ενώ σ’ άλλους μπήκαν ψευτοκαταθέσεις επιβαρυντικές με παλιές χρονολογίες.

Από τον πρώτο έλεγχο που κάναμε στον Φουρκιώτη, υπεύθυνο τότε των οικονομικών και διαχειριστή των βιβλίων του εκδοτικού, διαπιστώσαμε πως μόνο από μια παρτίδα βιβλίων αξίας 29.000 ρουβλίων είχε εισπράξει 49.000 ρούβλια. Αυτήν την κλεψιά αμέσως την καταγγείλαμε (σύμφωνα με τις υποδείξεις που είχαμε από το Π.Γ.) στον Πονομαριώφ και Σαάκωφ. Οι τελευταίοι αυτοί μας πρότειναν να ξανακάνουν έλεγχο (!!) ο Φουρκιώτης μαζί με το συνεργάτη του Ρούνη Ηλία.

Ο Φουρκιώτης διπλοπουλούσε τα βιβλία. Με το πρόσχημα ότι οι αγοραστές των βιβλίων δεν είχαν δυνατότητα να τα διατηρήσουν στους θαλάμους τους, ξαναμάζευε ο Φουρκιώτης τα πουλημένα βιβλία και τα κουβαλούσε στην αποθήκη του παρουσιάζοντάς τα σαν απούλητα, ενώ την αξία τους την είχε εισπράξει. Τα ρωσοελληνικά λεξικά που σύμφωνα με απόφαση της Κομ. Επιτροπής έπρεπε να χορηγούνται δωρεάν στη σπουδάζουσα νεολαία, αυτός μετά την χορήγηση εισέπραττε την αξία τους απ’ το κομματικό ταμείο χωρίς την είσπραξη αυτή να την φέρει σαν έσοδο στο ταμείο του. Αυτές είναι μερικές μόνο κομπίνες απ’ τις κλεψιές του, που ο άνθρωπος τις «αξιοποιούσε» για τους ανθρώπους της φράξιας και τον εαυτό του.

Ο Φουρκιώτης γίνεται κουμπάρος στο γάμο του Τσερβέλη και ξόδεψε 3 χιλιάδες ρούβλια εκτός από τη ντουλάπα που του έκανε δώρο. Στο Δημητρίου Π. κάνει δώρο ένα χαλί. Στον Καλαντζίδη Σωκράτη που τον είχε βοηθό, του κάνει δώρο κοστούμι σ’ αυτόν και πολλά δώρα στα παιδιά ταυ. Είχε φιλενάδα μια χορεύτρια του μεγάλου θεάτρου, που της προσέφερε πολύτιμα δώρα και πλούσια δείπνα σ’ αυτήν και τους φίλους της. Καθημερινά ξόδευε πολλά χρήματα στα γλέντια με τους φίλους του.

Η προσπάθεια των σοβιετικών υπεύθυνων και της καθοδήγησης της ΚΟΤ ν’ αποκρύψουν τις καταχρήσεις, όπως και η ανοιχτή τότε διάδοση συνθημάτων ενάντια στην ηγεσία του ΚΚΕ, με την ανοχή της καθοδήγησης της ΚΟΤ και των σοβιετικών υπευθύνων, μας οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι κάποια βρωμιά γίνεται στην ΚΟΤ. Στη πορεία της δουλιάς μας, απ’ τη μελέτη διαφόρων στοιχείων, ντοκουμέντων και καταθέσεων καταλήξαμε πια στο συμπέρασμα ότι στην ΚΟΤ γίνεται οργανωμένη φραξιονιστική δουλιά ενάντια στη γραμμή και την ηγεσία του κόμματος.

Διαπιστώσαμε ότι η φράξια άρχισε να δημιουργείται στα τέλη του 1953, δηλ. από τότε που ανέλαβε την καθοδήγηση του ΚΚΣΕ ο Χρουστσώφ. Οργανωτές και καθοδηγητές της ήταν άνθρωποι του Χρουστσώφ. Κατ’ αρχήν διαλέγονταν άνθρωποι καριερίστες, καιροσκόποι και αποτυχημένοι σαν τον Φουρκιώτη, Δημητρίου, Ρούνη, Έξαρχο κ.ά.

Στην αρχή δούλευαν καμουφλαρισμένα και προσεχτικά. Στην 4η Συνδιάσκεψη της ΚΟΤ – Αύγουστος 1954 – με την επιμονή και πίεση των σοβιετικών Βινογκράντωφ και Πετρώφ, προωθούνται στην καθοδήγηση της οργάνωσης αρκετά μέλη της φράξιας. Έτσι γραμματέας της Κομ. Επιτροπής της ΚΟΤ γίνεται ο Χοτούρας, της διαφώτισης ο Δημητρίου, της επαγρύπνησης και οικονομικών ο Φουρκιώτης, υπεύθυνος στελεχών ο Υψηλάντης, της Επιτροπής Ελέγχου ο Ρούνης, υπεύθυνος σχολών ο Χείμαρρος.

Δημιούργησαν το θεσμό των ινστρουχτόρων και προώθησαν ακόμα 10 στελέχη τους. Εφαρμόστηκε η αρχή «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα», τα πάντα διατέθηκαν για την εξυπηρέτηση της φραξιονιστικής δουλιάς. Το ταμείο της ΚΟΤ, πόστα, σχολές, καλή δουλιά, ασυδοσία καταχρήσεων, εξαγορά συνειδήσεων και διαφθορά ανθρώπων για το χτύπημα του κόμματος. Και πάνω απ’ όλα το βάρος του σοβιετικού παράγοντα.

Στην κομματική σχολή της ΚΕ του ΚΚ Ουζμπεκιστάν, στην ανώτερη συνδικαλιστική σχολή, στα πανεπιστήμια και άλλες σχολές μπαίνουν άνθρωποι της φράξιας, ή όσοι παίρνουν υποχρέωση να την βοηθήσουν. Το ίδιο γίνεται και στην παραγωγή, στα εργοστάσια και στην οικοδόμηση. Γίνονται εργολάβοι ο Τέντας, Βουλογιώργης, Σομελίδης Μιχάλης, Σδράβος κ.ά. που με την ανοχή ή συνεργασία με τους σοβιετικούς κατακλέβουν τις επιχειρήσεις. Δικαιολογούν στις επιχειρήσεις μια σειρά αργόμισθους που πηγαίνουν και υπογράφουν τις μισθοδοτικές καταστάσεις και παίρνουν το μισθό. Φυσικά ένα ποσοστό το κρατάει ο εργολάβος. Να τι έγραφε ο Λιάκος του Τέντα: «Αγ. Ζώη, επειδή η γυναίκα μου δεν μπορεί νάρθει σε παρακαλώ, στείλτε μου το μισθό της, επειδή έχω ανάγκες στείλε μου και για τον επόμενο μήνα». Έτσι ο Τέντας είχε γίνει νεόπλουτος, χρυσά ρολόγια, καδένες, χρυσά στολίδια η γυναίκα του, αρχοντικά επιπλωμένο σπίτι, με το βαρέλι το κρασί και το ούζο ελληνικό. Και όλο με κούρσα γύριζε αυτός και η οικογένειά του.

Είχαμε εκθέσεις που σύντροφοί μας κατάγγειλαν με στοιχεία κλεψιές σοβιετικής περιουσίας. Τα δόσαμε στους σοβιετικούς να εξετάσουν. Ούτε καν έγινε τίποτε.

Για την αντικομματική δουλιά η φράξια έβαλε χέρι και στο ταμείο του εράνου τιμής, που είχε συγκεντρώσει περί τα 55 εκατομ. δρχ. για την ενίσχυση των φυλακισμένων και εξορίστων στην Ελλάδα. Μια συνηθισμένη μέθοδος κατάχρησης του ταμείου εράνου τιμής και ενίσχυσης της φράξιας ήταν με την αποστολή δεμάτων στους φυλακισμένους στην Ελλάδα. Για το κάθε δέμα προβλέπονταν η αξία 2.000 ρούβλια. Την αποστολή αυτή την ανάθεταν σε πρόσωπα της φράξιας. Ακόμα, όσα δέματα επιστρέφονταν απ’ την Ελλάδα κι αυτά τα κρατούσαν για τον εαυτό τους.

Κάθε χρόνο στο μάζεμα του βαμβακιού όλοι οι έλληνες πολιτικοί πρόσφυγες κάναν εξορμήσεις. Δεν δέχονταν να πληρωθούν. Όμως η Κομ. Επιτροπή της ΚΟΤ τα μεροκάματα αυτά τα εισέπραττε απ’ τα αγροτικά νοικοκυριά και πρόκειται για μεγάλα ποσά χρημάτων! Μπαίνει το ερώτημα, τι έγιναν τα χρήματα αυτά; Δυστυχώς δεν έγινε κανένας έλεγχος. Δεν έγινε έλεγχος επίσης και στο ταμείο τροφοδοσίας που διαχειρίζονταν μεγάλα κεφάλαια.

Τους συντρόφους που είχαν το θάρρος να καταγγείλουν στο κόμμα τη φραξιονιστική κίνηση και τις βρωμιές της τους κυνήγησαν μ’ όλα τα μέσα. Δημιούργησαν μια επιτροπή από βασικά στελέχη της φράξιας που με ψεύτικα στοιχεία και ψευτομάρτυρες τους βγάλαν αντικομματικούς, αντισοβιετικούς, φραξιονιστική ομάδα ενάντια στην καθοδήγηση της ΚΟΤ κλπ. κλπ.

Για τη βοήθεια της φράξιας ενεργό μέρος πήρε και η σοβιετική ασφάλεία της Τασκέντης. Είχε δημιουργήσει δίχτυ επαγρυπνητών από φραξιονιστικά στοιχεία σε συνεργασία με τον Φουρκιώτη. Πολλοί σύντροφοί μας υποβάλλονταν σε πιέσεις και απειλές από όργανα της ασφάλειας.

Η φράξια βάζει ανθρώπους να μας παρακολουθούν και συγκεντρώνουν για μας εκθέσεις.

Το σχέδιο της χρουστσωφικής ομάδας ήταν στην 5η Συνδιάσκεψη της ΚΟΤ να παρθεί απόφαση ενάντια στη γραμμή και στην καθοδήγηση του ΚΚΕ και «φυσιολογικά» να μπει ζήτημα «εξέτασής» για το κόμμα μας. Προς αυτή την κατεύθυνση προετοιμάζονταν εντατικά.

Εμπόδιο στα σχέδιά τους ήταν η δική μας παρουσία στην Τασκέντη. Έπρεπε να βρουν τρόπο ν’ απαλλαγούν από μας. Έτσι εξηγείται η πρόταση που μας έκαναν, στις αρχές του Μάρτη, οι Πονομαριώφ και Σαάκωφ να μας στείλουν στην Κριμαία για ανάπαυση γιατί είχαμε «κουραστεί πολύ». Μπροστά στην άρνηση μας μηχανεύθηκαν άλλο τρόπο, πιο αποτελεσματικό.

Στις 20 του Μάρτη μας κάλεσε ένας σοβιετικός, που όπως είπε ήρθε από τη Μόσχα και ότι είχε εντολή να μας ειδοποιήσει να φύγουμε αμέσως και να πάμε στη Μόσχα όπου μας περιμένει ο σ. Ζαχαριάδης δεν ήταν εκεί. Στη Μόσχα καθήσαμε 1 1/2 μήνα, μα ούτε βρήκαμε Ζαχαριάδη, ούτε φαίνονταν πουθενά. Όταν ρωτούσαμε τον Πετρώφ, τι γίνεται με τον Ζαχαριάδη που μας περίμενε, πότε μας έλεγε πως πρέπει να τον περιμένουμε, πότε ότι τάχα λείπει σε ταξίδι ο Χρουστσώφ και όταν θα γυρίσει θάρθει και ο Ζαχαριάδης, γιατί μ’ αυτόν επρόκειτο να συναντηθεί κλπ. κλπ.

Στα τέλη του Απρίλη πια, ο Πετρώφ μας είπε πως ήρθε ο Κολιγιάννης άρρωστος απ’ την καρδιά του για θεραπεία και έφερε γράμμα από το Π.Γ., που μας έδινε εντολή να ξαναπάμε στην Τασκέντη, να τελειώσουμε τη δουλειά μας, χωρίς όμως να ανακατευθούμε με άλλες δουλειές. Ήταν τότε που ο Κολιγιάννης αποτυχημένος στην Ελλάδα και κριτικαρισμένος απ’ το κόμμα συνδέθηκε με τη φράξια και πήγε στη Μόσχα να πάρει το χρίσμα του αρχηγού και οδηγίες.

Όταν γυρίσαμε στην έδρα της Κ.Ε. μάθαμε πως από τα τρία γράμματα που είχαμε στείλει στο Π.Γ. μέσω των σοβιετικών δεν πήραν κανένα και ότι ο Ζαχαριάδης ούτε καν είχε ιδέα για το ταξίδι στη Μόσχα εκείνη την περίοδο.

Ξαναπήραμε εντολή να ξαναπάμε στη Τασκένδη στις αρχές του Ιούλη 1θ55. Εκεί βρήκαμε τον Βλαντά και τον Ακριτίδη, μέλη του Π.Γ.

Η φράξια κάνει προσπάθεια να τραβήξει τον Βλαντά και να τον βάλει επικεφαλής. Στείλαν τον Εξαρχο Βασ., που κοφτά του είπε: «Μήτσο μη ψάχνεις ψύλλο στ’ άχυρα. Εγώ έχω επαφή με άνθρωπο που ούτε μπορείς να φανταστείς. Έλα μαζί μας να σε κάνουμε αρχηγό».

Ο Ακριτίδης έκανε έλεγχο στο ταμείο του εκδοτικού σε όλες τις αποστολές και βρήκε πως ο Φουρκιώτης καταχράστηκε πάω από 100.000 ρούβλια. Στάλθηκε όμως κρατικός σοβιετικός έλεγχος και πάλι τον έβγαλε τον αρχικλέφτη Φουρκιώτη εντάξει!!

Επειδή η συντριπτική πλειοψηφία των συντρόφων μας συσπειρωνόταν γύρω στην καθοδήγηση του κόμματος και ναυαγούσε το σχέδιο «ομαλής εξέλιξης» της επέμβασης στο κόμμα μας, στην 5η Συνδιάσκεψη της ΚΟΤ, σοβιετικοί και φράξια αλλάζουν ταχτική, προετοιμάζουν δραστήρια προβοκάτσια και πογκρόμ για να δημιουργήσουν κατάσταση και να προκαλέσουν επέμβαση. Οι σοβιετικοί πιο ανοιχτά υποστηρίζουν τη θέση της φράξιας. Στις πολιτείες και στους τόπους παραγωγής γίνονται ωμές, απροκάλυπτες και συνεχείς επεμβάσεις των σοβιετικών και απειλές! Σε μερικές φάμπρικες οπαδοί της φράξιας μπροστά στα μάτια των σοβιετικών φτιάχνουν μαχαίρια.

Ιδιαίτερα οξύνουν την κατάσταση, ύστερα από τον ερχομό του σ. Ζαχαριάδη στην Τασκέντη (4 Αυγούστου). Άρχισαν να κάνουν επεισόδια σε μερικές πολιτείες και να χτυπούν συντρόφους. Όχι λίγες φορές μας ήρθαν στα γραφεία σύντροφοι με σπασμένα κεφάλια.

Στις αρχές του Σεπτέμβρη πάνω από 50 στελέχη οπαδοί της φράξιας κάνουν διαδήλωση στα γραφεία που ήταν και ο Ζαχαριάδης. Ένα άλλο βράδυ ήρθαν στα γραφεία 25 μπράβοι της φράξιας για να δημιουργήσουν επεισόδια. Απειλούν, βρίζουν, γιατί βγάλαμε τον Φουρκιώτη καταχραστή, μας αποκαλούσαν αντισοβιετικούς κλπ.

Η φραξιονιστική καθοδήγηση της ΚΟΤ δεν πειθαρχεί στο κλιμάκιο της ΚΕ του ΚΚΕ, ούτε στον ίδιο τον Ζαχαριάδη. Εγκαταλείπουν τα γραφεία, γυρίζουν στις πολιτείες, κάνουν συγκεντρώσεις των οπαδών τους στα πάρκα. Περιμένουν την κατάλληλη στιγμή για γεγονότα. Μπροστά σ’ αυτή την κατάσταση το κλιμάκιο της ΚΕ του ΚΚΕ στις 9 του Σεπτέμβρη πήρε απόφαση να καθαιρέσει το γραφείο της Κομ. Επιτροπής της ΚΟΤ και να τοποθετήσει προσωρινά άλλο γραφείο. Η απόφαση δόθηκε στους σοβιετικούς και το απόγευμα θα ανακοινώνονταν. Αμέσως οι σοβιετικοί ειδοποίησαν τη φράξια και τους δικούς τους και κινητοποίησαν τις δυνάμεις τους και δημιούργησαν τα γνωστά αιματηρά γεγονότα στην Τασκέντη.

Τα γεγονότα αυτά έδωσαν τη δυνατότητα στη χρουστσωφική κλίκα να κερδίσει από τη Μόσχα για να τραινάρουν την υπόθεση μέχρι τη σύγκληση του 20ού Συνεδρίου του ΚΚΣΕ, οπότε σύμφωνα με το σχέδιό τους θα επενέβαινε ανοιχτά για την καθαίρεση της ηγεσίας του ΚΚΕ.

Όταν ρώτησα τον Πετρώφ, τον Ιούλη 1956, αφού είχατε πάρει απόφαση για την «αλλαγή» γιατί δεν μας λέγατε και μας; Μου απάντησε πως μας έκανε πολλούς υπαινιγμούς αλλά δεν ανταποκριθήκαμε και μας παράτησαν για να μη τους εκθέσουμε.

Και όμως ο Πονομαριώφ και Σαάκωφ διαρρήγνυαν τα ιμάτιά τους όταν τους λέγαμε ότι εσείς ευνοείτε και υποστηρίζετε τη φράξια. Ενώ ταυτόχρονα οι ίδιοι έβαζαν τους φραξιονιστές να κάνουν εκθέσεις κατά της καθοδήγησης του ΚΚΕ και τους έσφιγγαν το χέρι γιατί τα γράφουν περίφημα!!

Κατά τα τέλη του 1957, οι χρουστσωφικοί μη μπορώντας να τιθασέψουν με το «καλό» τις φαγωμάρες που άναψαν για το λουφέ ανάμεσα στο μπουλούκι των διορισμένων, αναγκάστηκαν να συγκαλέσουν την 8η Ολομέλεια της εγκάθετης ΚΕ του ΚΚΕ για να απομακρύνουν το Μ. Βαφειάδη, που διεκδικούσε τα πρωτεία για τον εαυτό του και την παρέα του. Η παρέα του Παρτσαλίδη-Κολιγιάννη για να υποσκελίσει τους ανταγωνιστές της ήταν αναγκασμένη φανερά πια να διεκδικήσει και κατοχυρώσει το ρόλο του πρωταγωνιστή στη φραξιονιστική επιδρομή που οργάνωσαν στο ΚΚΕ οι χρουστσωφικοί ηγέτες.

Γι’ αυτό έβαλαν το (Γιάννο)-Τσολάκη, Γραμματέα της ΚΟΤ, και τον Νικολάου (Κίτσο) να γράψουν έκθεση, που μας την έδωσαν και τη διαβάσαμε τις παραμονές της 8ης Ολομέλειας. Οι συγγραφείς της έκθεσης αυτής ανάμεσα στ’ άλλα ομολογούσαν ότι στην Τασκέντη υπήρχαν δυο φράξιες: η «νόμιμη» φράξια με γραμματέα τον Δημητρίου. Και συνέχιζαν ότι, κάθε πρωί ο Χοτούρας πήγαινε στην ΚΕ του ΚΚ Ουζμπεκιστάν, έπαιρνε καθοδήγηση και οδηγίες που τις μετέφερε στον Δημητρίου και αυτός διοχέτευε τις οδηγίες στην παράνομη φράξια για την πραχτική εφαρμογή. Έτσι οι χρουστσωφικοί θέλανε να μην εκθέσουν τον Δημητρίου, το «χρυσό κεφαλάκι»», που τον προόριζαν για γραμματέα της ΚΕ του ΚΚΕ.

Ο Γιάννος ομολογούσε, σε συνέχεια στην έκθεσή του, πως ο Υψηλάντης του έλεγε πριν ακόμα απ’ το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ ότι θα σχηματισθεί μια «διεθνής επιτροπή» που θα εξετάσει την κατάσταση στο ΚΚΕ. Ότι θα πρέπει να μπει στην ηγεσία του ΚΚΕ «καινούργιο αίμα» και συμπεριλάμβανε και το Γιάννο. Του έλεγε ακόμα: Για μας καλά θα ήταν να μη συμφωνήσουν όλα τα μέλη της ΚΕ για να τους πετάξουν όλους ταυτόχρονα οι σοβιετικοί και να ξεμπλέξουμε απ’ αυτούς για να γίνει η δουλειά μας.

Για επέμβαση στο κόμμα μας από διεθνή επιτροπή λεγόταν και πριν τα γεγονότα του Σεπτέμβρη 1955. Από πού το ξέρουν αυτό; Είναι καθαρό. Από τους χρουστσωφικούς που είχαν καταστρώσει όλο το σχέδιο της επέμβασης στο ΚΚΕ.

Να γιατί η μεγάλη πλειοψηφία των συντρόφων μας στην Τασκέντη πάλεψε την αντικομματική-φραξιονιστική δουλειά, δεν συμφώνησε με τις αποφάσεις της πραξικοπηματικής 6ης Ολομέλειας του Χρουστσώφ και παρά την τρομοκρατία, φυλακές και εξορίες στη Σιβηρία παλεύουν παλληκαρίσια, ενάντια στο χρουστσωφικό αναθεωρητισμό υπερασπίζοντας με συνέπεια το ΚΚΕ, την επαναστατική του ιστορία και τις αρχές του μαρξισμού-λενινισμού. Παλεύουν γιατί είδαν, έζησαν και δοκίμασαν στο πετσί τους όλη τη βρώμικη αυτή ιστορία της χρουστσωφικής επέμβασης στο ΚΚΕ…»

Το κείμενο του «Λαϊκού Δρόμου» πάρθηκε από το βιβλίο του Χάρη Ν. Λεοντάρη «Βαγγέλης Φωκάς: «Επί την λυχνίαν»», Γιάννενα, 2019, σ.σ. 111-118.

Πηγή: parapoda.wordpress.com