Και είμαστε μόλις στην αρχή

Τα οφέλη της προσέγγισης του DeepSeek επεκτείνονται πέρα από την εξοικονόμηση κόστους

ύο πρόσφατες εξελίξεις στην Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ) αναδεικνύουν τις έντονες αντιθέσεις στον τρόπο με τον οποίο οι παγκόσμιες δυνάμεις προσεγγίζουν την καινοτομία ΑΙ: το DeepSeek της Κίνας και το εγχείρημα Stargate των ΗΠΑ.

Το DeepSeek είναι μια κινεζική πρωτοβουλία τεχνητής με αξιοσημείωτη αποδοτικότητα και τη σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας. Σε αντίθεση με τις αντίστοιχες δυτικές, οι οποίες απαιτούν δισεκατομμύρια δολάρια σε υποδομές και πόρους, το DeepSeek λειτουργεί με ένα κλάσμα των εξόδων. Ενώ είναι ανοιχτού κώδικα (open source) -οποία ειρωνεία, αφού αυτό ήταν αρχικά το σχέδιο για το ChatGPT της OpenAI πριν αλλάξουν ρότα… Η ανάπτυξη του συστήματος του DeepSeek κόστισε περίπου 6 εκατομμύρια δολάρια- σε αντιδιαστολή με τα εκατοντάδες εκατομμύρια ή και δισεκατομμύρια που συνήθως δαπανούν δυτικές εταιρείες όπως η OpenAI και η Meta.

Η προσέγγιση του DeepSeek είναι αξιοσημείωτη για την έμφαση που δίνει στην επεκτασιμότητα και την αποδοτικότητα των πόρων. Χρησιμοποιώντας μόνο το ένα όγδοο ή το ένα δέκατο των chipsets που απαιτούνται συνήθως για τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, το DeepSeek επιτυγχάνει ανταγωνιστικές επιδόσεις σε εργασίες όπως η επίλυση λογικών προβλημάτων, η σύνταξη εκθέσεων και ο προγραμματισμός υπολογιστών. Επιπλέον, υπενθυμίζουμε εκ νέου, το σύστημα έχει κατασκευαστεί ως λογισμικό ανοικτού κώδικα, επιτρέποντας σε ερευνητές, ακαδημαϊκούς και επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο να έχουν πρόσβαση στον κώδικά του και να τον αξιοποιούν. Αυτή η ανοικτότητα έρχεται σε έντονη αντίθεση με τα ιδιόκτητα μοντέλα που προτιμούν πολλές εταιρείες με έδρα τις ΗΠΑ. (Επίσης, ο ανοιχτός κώδικας σημαίνει ότι κάθε ανησυχία περί «κινέζικης λογοκρισίας» πάει περίπατο: ναι, το DeepSeek από servers της Κίνας τηρεί τους νόμους του εκεί κράτους, όμως αφού είναι open source το… εγκαθιστάς σε δικό σου server και βάζεις ή βγάζεις όποια ρύθμιση, περιορισμό ή λογοκρισία θέλεις ή δεν θέλεις απερίσπαστος…).

Τα οφέλη της προσέγγισης του DeepSeek επεκτείνονται πέρα από την εξοικονόμηση κόστους. Κάνοντας την Τεχνητή Νοημοσύνη της ανοικτού κώδικα, η Κίνα τοποθετείται ως παγκόσμιος κόμβος για τη συνεργασία και την καινοτομία του ΑΙ. Αυτή η στρατηγική όχι μόνο επιταχύνει την τεχνολογική πρόοδο αλλά δημιουργεί επίσης ένα ισχυρό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα: οι προγραμματιστές παγκοσμίως μπορούν να επιλέξουν να υιοθετήσουν και να προσαρμόσουν την κινεζική τεχνολογία, παραγκωνίζοντας ενδεχομένως τις δυτικές εναλλακτικές λύσεις. Το ζήτημα του πλεονεκτήματος, πάντως, είναι και κάπως πιο πεζό από τα παραπάνω: με το δωρεάν DeepSeek μπορείς να έχεις δωρεάν ό,τι σου δίνει η έσχατη συνδρομητική επιλογή του ChatGPT της OpenAI -που κοστίζει $200 το μήνα. Συνεπώς, η συζήτηση περί «κούρσας» θεωρείται δικαίως λήξασα.

Σε απάντηση στις προόδους της Κίνας (πριν ανακοινωθεί το DeepSeek, το οποίο «λήγει» τη σχετική συζήτηση λόγω κόστους, δυνατοτήτων, και ανοιχτότητας), η κυβέρνηση των ΗΠΑ ανακοίνωσε το έργο Stargate, μια πρωτοβουλία ύψους 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων που αποσκοπεί στη διασφάλιση της αμερικανικής κυριαρχίας στην τεχνητή νοημοσύνη. Το Stargate, το οποίο δρομολογήθηκε μέσω εκτελεστικού διατάγματος, στοχεύει στη δημιουργία μιας τεράστιας υποδομής ΑΙ και στη δημιουργία 100.000 νέων θέσεων εργασίας. Στο έργο συμμετέχουν σημαντικοί παίκτες όπως η OpenAI, η Oracle και η SoftBank, σηματοδοτώντας μια σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την αντιμετώπιση αυτού του φιλόδοξου στόχου.

Όμως η κλίμακα και το κόστος του Stargate εγείρουν κρίσιμα ερωτήματα. Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι η έμφαση στην κατασκευή μεγάλων, συγκεντρωτικών συστημάτων θα μπορούσε να οδηγήσει σε αναποτελεσματικότητα και υπερβολική εξάρτηση από τεράστια κέντρα δεδομένων που τροφοδοτούνται με ορυκτά καύσιμα. Ενώ οι ΗΠΑ στοχεύουν να τοποθετηθούν ως ο παγκόσμιος ηγέτης στην τεχνητή νοημοσύνη, ο κλειστός χαρακτήρας των συστημάτων τους μπορεί να εμποδίσει τη διεθνή συνεργασία και υιοθέτηση. Επιπλέον, ο δυνητικός οικονομικός αντίκτυπος του έργου αποτελεί δίκοπο μαχαίρι. Ενώ υπόσχεται τη δημιουργία θέσεων εργασίας, οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της αυτοματοποίησης με βάση την τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σημαντική μετατόπιση θέσεων εργασίας, ιδίως σε κλάδους όπως η υγειονομική περίθαλψη, οι νομικές υπηρεσίες και οι τράπεζες. Κοινώς, ήδη πριν έρθει το DeepSeek και λήξει την «κούρσα ΑΙ», εδώ διαπιστώνουμε το εξής παράδοξο με πρωτοβουλίες τύπου Stargate: κράτη να διασφαλίζουν γιγαντιαίους πόρους για την ανάπτυξη ενός ΑΙ που θα… περικόψει, εν τέλει, μύριες θέσεις εργασίας στα ίδια τα κράτη, ενάντια στους πολίτες τους.

Πάντως, οι αντίθετες προσεγγίσεις το DeepSeek και της Stargate αναδεικνύουν ευρύτερα γεωπολιτικά και ηθικά ζητήματα γύρω από την ανάπτυξη της ΑΙ. Το μοντέλο ανοικτού κώδικα της Κίνας αμφισβητεί την αντίληψη ότι η τεχνολογία αιχμής πρέπει να είναι αποκλειστική ή απαγορευτικά ακριβή. Το DeepSeek εκδημοκρατίζει την πρόσβαση σε εργαλεία ΑΙ, επιτρέποντας σε μικρότερες εταιρείες και ερευνητικά ιδρύματα να συμμετάσχουν στην επανάσταση της ΑΙ.

Ένα άλλο επίπεδο στη συζήτηση προσθέτει η πρόσφατη απόφαση της Κίνας να χαλαρώσει τους περιορισμούς στο «Great Firewall» της, επιτρέποντας σε πλατφόρμες όπως το Facebook και το X (πρώην Twitter) να λειτουργούν εντός των συνόρων της. Η κίνηση αυτή ευνοεί τη μεγαλύτερη διαπολιτισμική επικοινωνία και αμφισβητεί μακροχρόνιες αφηγήσεις προπαγάνδας. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια της στιγμιαίας απαγόρευσης του TikTok στις ΗΠΑ, εμφανίστηκε μια νέα κινεζική πλατφόρμα, η Red Note, που διευκολύνει την άμεση αλληλεπίδραση μεταξύ Κινέζων και Αμερικανών χρηστών. Τέτοιες ανταλλαγές έχουν καταρρίψει τα στερεότυπα, καθ’ ότι οι Αμερικανοί μπόρεσαν να δουν… πώς ζουν οι Κινέζοι -και ζουν κάπως διαφορετικά από όσα τους λένε τα mainstream media… (Οι Κινέζοι, πάλι, βρήκαν το φως τους με τις Αμερικανίδες γυναίκες, σύμφωνα με δημοσιεύματα- αλλά αυτό είναι μάλλον μια άλλη συζήτηση.)

Αυτό το άνοιγμα έρχεται σε έντονη αντίθεση με τις προσπάθειες των ΗΠΑ να περιορίσουν κινεζικής συμμετοχής πλατφόρμες όπως το TikTok, αντανακλώντας μια αυξανόμενη διαφορά στον τρόπο με τον οποίο κάθε χώρα διαχειρίζεται τη ροή πληροφοριών. Κοινώς, σπάει το κινεζικό Great Firewall… από την ανάποδη. Με την ενθάρρυνση της διαφάνειας και του διαλόγου, η Κίνα όχι μόνο ενισχύει την ήπια ισχύ της αλλά και χτίζει εμπιστοσύνη στις τεχνολογικές της εξελίξεις.

Και πριν καλά-καλά γίνει ευρύτερα κατανοητό το τι σημαίνει η επανάσταση του DeepSeek, άρχισαν τα όργανα: βυθίζει τον Nasdaq η έκπληξη της DeepSeek, σφυροκόπημα για τον Nasdaq και τις μετοχές τεχνολογίας λόγω DeepSeek, το DeepSeek στέλνει τις αμερικανικές μετοχές στον αγύριστο, και είμαστε μόλις στην αρχή. 革命万岁!

πηγή: kosmodromio.gr