Δεν υπάρχει πιο χαρακτηριστική φράση δυσφήμησης της εκπαίδευσης, όταν ο μαθητής μετατρέπεται σε καταναλωτή, σε πελάτη, και όταν η μόρφωση υποβαθμίζεται σε αγοραία διαδικασία και εμπόρευμα. Και αυτό δεν ειπώθηκε από τον κ. Μητσοτάκη «εν τη ρύμη του λόγου του» σε συνέντευξη Τύπου, ειπώθηκε με το βάρος της εισηγητικής ομιλίας του στο 12ο συνέδριο της Ν.Δ..
Πριν από λίγο καιρό ο Κυριάκος Μητσοτάκης, από το βήμα του 12ου συνεδρίου του κόμματός του, ήταν σαφής για το πώς εννοεί τη δική του μεταρρύθμιση στον χώρο της Παιδείας: «Μια Παιδεία βασισμένη στον υγιή ανταγωνισμό μεταξύ πολλαπλών επιλογών, με γνώμονα πάντα την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, σκεπτόμενοι πρώτα από όλα τους μαθητές, τους πραγματικούς πελάτες της Παιδείας».
Πώς το είπε ο κ. Μητσοτάκης; Τι είναι οι μαθητές; Πελάτες, λέει. Οι μαθητές είναι οι πελάτες των σχολείων. Δεν υπάρχει πιο χαρακτηριστική φράση δυσφήμησης της εκπαίδευσης, όταν ο μαθητής μετατρέπεται σε καταναλωτή, σε πελάτη, και όταν η μόρφωση υποβαθμίζεται σε αγοραία διαδικασία και εμπόρευμα. Και αυτό δεν ειπώθηκε από τον κ. Μητσοτάκη «εν τη ρύμη του λόγου του» σε συνέντευξη Τύπου, ειπώθηκε με το βάρος της εισηγητικής ομιλίας του στο 12ο συνέδριο της Ν.Δ.
Και κάνουμε αυτή την επισήμανση γιατί, αν γνωρίζει κανείς στοιχειωδώς τις απόψεις της Ν.Δ. και του προέδρου της για την εκπαίδευση, καταλαβαίνει αμέσως ότι όσα είπε ο τελευταίος «για τους μαθητές-πελάτες» κάθε άλλο παρά «ανορθογραφία» αποτελούν· αντίθετα, αυτό είναι το όραμά του για την Παιδεία.
Επιδέξια και αθόρυβα, με τη βοήθεια του τακτοποιημένου λόγου μιας νέας (;) μεταρρυθμιστικής σταυροφορίας, όπου σκόπιμα έχει υποκατασταθεί η αναζήτηση των αιτιών από τη διαπίστωση των αποτελεσμάτων, όλος ο προβληματισμός μοιάζει με τη θεωρία του πεπρωμένου στη θρησκευτική σκέψη, όπου οι άνθρωποι αναφωνούν «είναι θέλημα Θεού» για να εξηγήσουν ή να δικαιολογήσουν μια ορισμένη εξέλιξη των πραγμάτων: η ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης είναι η λύση!
Λίγους μήνες αργότερα από τότε που ο σημερινός πρωθυπουργός της χώρας έδινε μια εικόνα των σχεδίων του για την εκπαίδευση, τα στοιχεία που μας έρχονται από την επίσκεψη του προέδρου της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών (ΟΙΕΛΕ) στη Θεσσαλία είναι εξόχως αποκαλυπτικά.
Να το πούμε χωρίς μισόλογα: τα στοιχεία που βρέθηκαν σε σχολεία της περιοχής, ύστερα από καταγγελίες εκπαιδευτικών και μαρτυρίες γονέων, είναι συγκλονιστικά και απεικονίζουν μια ζοφερή πραγματικότητα. Αυτήν της συνεχούς προσπάθειας μετατροπής των ιδιωτικών σχολείων σε σουπερμάρκετ τίτλων σπουδών και σε εργασιακά κολαστήρια. Και, δυστυχώς, η εικόνα αυτή δεν αποτελεί ιδιαίτερο γνώρισμα μιας περιοχής, αλλά γενικό χαρακτηριστικό πολλών ιδιωτικών σχολείων σε όλη τη χώρα.
Επειτα από καταγγελία της Ομοσπονδίας στη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (ΔΔΕ) της περιοχής και ύστερα από διασταύρωση των καταγγελιών με εκπροσώπους της διοίκησης σε σχολεία της περιοχής, βρέθηκαν ευρήματα που προκαλούν θλίψη, οργή και αγανάκτηση, όπως μεγάλος αριθμός υψηλών βαθμών (19 και 20) σε απολυτήρια του Λυκείου στο σύνολο σχεδόν των μαθητών, γεγονός που θα μπορούσε να ερμηνευτεί μόνο μεταφυσικά, ως μαζική επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος στην περιοχή.
Από την άλλη, πριν από κάμποσο καιρό ο Σύνδεσμος Ιδιοκτητών Ιδιωτικών Σχολείων (ΣΙΣ) δεν δίστασε να αρνηθεί την εγγραφή μαθητών με αναπηρία ή και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες με τους ίδιους όρους, προϋποθέσεις και προσαρμογές που ισχύουν για τα δημόσια σχολεία. Είναι φανερό ότι ο ΣΙΣ έχει άλλα σχέδια για την Παιδεία που θυμίζουν ακραίες, ολοκληρωτικές λογικές «καθαρότητας» οι οποίες αγγίζουν τα όρια του κοινωνικού ρατσισμού. Δεν θέλουν τα παιδιά αυτά στα σχολεία τους, για να μη «χαλάσει» η ειδυλλιακή εικόνα ενός ομογενοποιημένου κοινωνικά μαθητικού πληθυσμού.
Δυστυχώς, μια ομάδα ΜΜΕ τηρεί περίεργη σιγήν ιχθύος απέναντι σε αυτή την αντικοινωνική συμπεριφορά του ΣΙΣ. Και είναι αυτά τα ίδια μέσα που ιδιαίτερα σε περιόδους αναταράξεων στη Δημόσια Εκπαίδευση παράγουν, διαχέουν και εγχαράσσουν έναν κυρίαρχο λόγο που συστηματικά προβάλλει από τη μια τα «υψηλά ποσοστά επιτυχίας των ιδιωτικών σε σχέση με τα δημόσια» και από την άλλη την «αύξηση των μαθητών των ιδιωτικών σχολείων».
Αλλες φορές, τέτοια περίοδο, η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των υποψηφίων στην πορεία πρόσβασης για το Πανεπιστήμιο δίνει την ευκαιρία για την ανάδυση και την προβολή ενός αναγεννησιακού λόγου υπέρ της ιδιωτικής εκπαίδευσης, οι μαθητές της οποίας παρουσιάζονται με αυξημένα ποσοστά στους καταλόγους επιτυχίας και με μειωμένα ποσοστά στους καταλόγους αποτυχίας, σε σύγκριση πάντοτε με τους μαθητές των δημόσιων σχολείων.
Πρόκειται για έναν λόγο που κηδεμονεύεται από τους τίτλους των ΜΜΕ και νομιμοποιείται στις κατασκευασμένες απαντήσεις της κοινής γνώμης καθώς, χρόνια τώρα, έχει εγγραφεί στον σκληρό δίσκο των πεποιθήσεών της και αποτελεί τμήμα της ιδεολογικής της «γκαρνταρόμπας».
Η επίδοση των μαθητών
Συνήθως προβάλλονται τα ποσοστά επιτυχίας μιας σειράς γνωστών ιδιωτικών σχολείων και για το εύπεπτο του πράγματος παρουσιάζονται στα ΜΜΕ διαφημιστικές καταχωρίσεις στις οποίες ορισμένα ιδιωτικά σχολεία, «ευλογώντας τα γένια τους», συνοψίζουν τα υψηλά ποσοστά της επιτυχίας τους που «υπερέχουν κατά πολύ του πανελλήνιου δείκτη», δίνοντας παράλληλα την ευκαιρία στους τεχνικούς της κοινής γνώμης να ξεσκονίσουν τα λιβανιστήρια τους «για τα υψηλά ποσοστά επιτυχίας των ιδιωτικών σε σχέση με τα δημόσια, γεγονός που βαραίνει στην απόφαση όλο και περισσότερων γονέων να επιλέγουν τα πρώτα για τις σπουδές των γόνων τους».
Πόσο, όμως, απέχουν, αλήθεια, οι επιδόσεις των μαθητών ιδιωτικών και δημόσιων σχολείων και ποια είναι τα αθέατα χαρακτηριστικά που συγκροτούν τις όποιες επιτυχίες των πρώτων;
Η φοίτηση σε ιδιωτικό σχολείο, από μόνη της, σε καμιά περίπτωση δεν συνεπάγεται υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας σε σχέση με το δημόσιο σχολείο ούτε συνδέεται με εξασφαλισμένα ποσοστά επιτυχίας των τροφίμων του. Οι όποιες υψηλές σχολικές επιδόσεις των μαθητών ορισμένων πασίγνωστων ιδιωτικών σχολείων συντελούνται, σε κάθε περίπτωση, με τη διαμεσολάβηση του κοινωνικού-οικονομικού υπόβαθρου των υποψηφίων και όχι μέσω της «υψηλότερης» ποιότητας των ιδιωτικών σχολείων.
Γι’ αυτόν εξάλλου τον λόγο υπάρχουν ιδιωτικά σχολεία με πολύ υψηλά ποσοστά επιτυχίας στις πανελλαδικές εξετάσεις και άλλα που η «φαεθόντεια πτήση» τους τα αναπαύει στον «πάτο» της σειράς. Είναι από τη μια εκείνα που οφείλουν την επιτυχία τους στο μορφωτικό «πλεονέκτημα» μαθητών με «οικονομική-κοινωνική προίκα», που απλά την αναπαράγουν και τη «νομιμοποιούν», και από την άλλη εκείνα που απευθύνονται ως «λύση ανάγκης» σε «κοινούς» υποψηφίους.
Χρήστος Κάτσικας, μέλος του Εκπαιδευτικού Ομίλου – Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης
e-prologos.gr
