Όσοι πιστεύουν ότι το ακριβοπληρωμένο στο βωμό της παραπαιδείας «εισιτήριο» εισαγωγής στα ΑΕΙ και ΤΕΙ και η επιβάρυνση του οικογενειακού προϋπολογισμού τελειώνει με την είσοδο των υποψηφίων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση γελιούνται.

Αν «κρυφάκουγε» κανείς τις συζητήσεις που ανοίγονται αυτές τις μέρες στα νοικοκυριά που έχουν παιδιά τα οποία ετοιμάζονται για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση, θα διαπίστωνε ότι όλες οι κουβέντες εστιάζουν στους τρόπους κάλυψης του κόστους της φοιτητικής ιδιότητας του γόνου τους.

Η ταυτότητα των συζητήσεων μαζί με την έκταση και την ένταση που τις χαρακτηρίζουν σταδιοδρομούν, βεβαίως, στην «πίστα» της οικονομικής αδυναμίας των οικογενειών και στις απαράδεκτα χαμηλές κρατικές δαπάνες για την φοιτητική μέριμνα που κάνουν απαγορευτική την αντιμετώπιση του αυξημένου κόστους ζωής των φοιτητών, ιδιαίτερα εκείνων που σπουδάζουν εκτός τόπου μόνιμης κατοικίας.

ΥΠΟΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Το ποσοστό των κρατικών δαπανών για την ενίσχυση του φοιτητικού πληθυσμού δεν ξεπερνά πλέον το 0,4% όταν ο μέσος όρος των αντίστοιχων δαπανών στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανέρχεται στο 5,7%. Φυσικά αυτή η δημόσια υποχρηματοδότηση έχει συνέπειες στη φοιτητική μέριμνα, σε όλα εκείνα τα στοιχεία της φοιτητικής ζωής (στέγαση, σίτιση, περίθαλψη, βιβλία, υποτροφίες κλπ) τα οποία σχετίζονται με την ουσία της δημόσιας και δωρεάν εκπαίδευσης. Έτσι το κόστος της φοιτητικής ιδιότητας μετακυλίεται όλο και περισσότερο στους «ώμους» των οικογενειακών προϋπολογισμών κάνοντας  ακριβό… το «δημόσιο και δωρεάν» πανεπιστήμιο.

ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ

Πόσο σας στοιχίζει μηνιαίως η φοίτησή σας στο Πανεπιστήμιο; Αυτή η ερώτηση απευθύνθηκε σε 650 φοιτητές του Πανεπιστημίου Αθηνών, του ΕΜΠ, του Παντείου, του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, του Πανεπιστημίου Πατρών και του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.  Η απάντηση; Οι φοιτητές που είχαν μόνιμη κατοικία στην έδρα του Πανεπιστημίου και όσοι φοιτητές από την επαρχία διέμεναν στις φοιτητικές εστίες δήλωσαν ότι κόστιζαν στους οικογενειακούς τους προϋπολογισμούς από 3.500 έως 5.500 € ετησίως.  Οι «μετανάστες» φοιτητές οι οποίοι δεν είχαν βρει θέση στις φοιτητικές εστίες κόστιζαν ετησίως κατά μέσο όρο περίπου 7.500 €.

ΚΟΣΤΟΣ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΤΗΤΑΣ «ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ» ΚΑΙ ΜΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ/ΤΡΙΩΝ
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΦΟΙΤΗΤΩΝ/ΤΡΙΩΝ	ΔΗΛΩΘΕΝ ΕΤΗΣΙΟ ΚΟΣΤΟΣ (Μ.0)
Φοιτητές/τριες που μένουν μόνιμα στην Αθήνα	3.500
«Μετανάστες» φοιτητές/τριες που φιλοξενούνται σε φοιτητικές εστίες	5.500
«Μετανάστες» φοιτητές/τριες που ενοικιάζουν σπίτι	7.500

Πιο αναλυτικά για τους φοιτητές που σπουδάζουν εκτός τόπου μόνιμης κατοικίας  και συντηρούν το λεγόμενο φοιτητικό νοικοκυριό το κόστος ανέρχεται κατά μέσο όρο στα 825 € το μήνα εκ των οποίων τα 505 αφορούν το κόστος διαβίωσης (συμπλήρωμα σίτισης καθώς η φοιτητική λέσχη έχει «κενά», μετακινήσεις επικοινωνία, βιβλία κλπ) και τα 320 € το κόστος ενοικίασης και συντήρησης του σπιτιού.

ΚΟΣΤΟΣ ΖΩΗΣ (Μ.Ο.) ΦΟΙΤΗΤΩΝ / ΣΠΟΥΔΑΣΤΩΝ Εκτός τόπου μόνιμης διαμονής (μηνιαίως σε ΕΥΡΩ)
Ενοίκιο (με συγκάτοικο) ΔΕΗ – ΕΥΔΑΠ –ΟΤΕ (και κινητό) -Κοινόχρηστα Λοιπά γενικά έξοδα του σπιτιού	200 80 40
ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΣΤΕΓΑΣΗΣ	320
Σίτιση (συμπλήρωμα στη «δωρεάν» σίτιση) Προσωπικά μικροέξοδα Μετακινήσεις, συγκοινωνία (αστικές και υπεραστικές κατά μέσο όρο) Βιβλία – έντυπα – εφημερίδες – γραφική ύλη – Ίντερνετ Επικοινωνία – διασκέδαση – ψυχαγωγία (Κινηματογράφος- καφετέρια – Μπαρ – Θέατρο κ.λπ.)	250 90 45 60 60
ΣΥΝΟΛΟ ΚΟΣΤΟΥΣ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ (ΕΚΤΟΣ ΕΝΟΙΚΙΟΥ)	505
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ	825  ΕΥΡΩ

Το συνολικό κόστος των σπουδών για τον μετανάστη φοιτητή με μέση χρονική διάρκεια τέσσερα έως πέντε χρόνια, το κόστος του πτυχίου δηλαδή, ανέρχεται σε 30 – 40.000 € περίπου κατά μέσο όρο.

Αν επιχειρήσουμε τώρα να δούμε τι σημαίνει, σήμερα, για το εισόδημα διαφόρων κοινωνικών κατηγοριών η αντιμετώπιση του κόστους ενός φοιτητή που σπουδάζει εκτός τόπου καταγωγής θα διαπιστώσουμε ότι σε κάποιες περιπτώσεις συνεπάγεται μείωση των οικογενειακών εισοδημάτων που «ρίχνει» το νοικοκυριό κάτω από το όριο φτώχειας, ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις είναι αδύνατη η συντήρηση του φοιτητή.

Η κατάσταση αυτή σχετίζεται ευθέως με την επιλογή χιλιάδων υποψηφίων να στοχεύσουν αποκλειστικά σχολές κοντά στη μόνιμη κατοικίας τους. Δεν είναι έτσι καθόλου τυχαία η καταγραφή  ενός μεγάλου τμήματος υποψηφίων, φέτος μεγαλύτερου από άλλες φορές, που είναι αποφασισμένοι να κάνουν ένα «ρεαλιστικό» υπολογισμό και να στραφούν  σε σχολές της περιοχής τους ακόμη κι αν αυτές δεν είναι της πρώτης επιλογής τους. Ουσιαστικά 1 στους 2 υποψήφιους δηλώνει ότι το κριτήριο με το οποίο θα επιλέξει σχολή στο μηχανογραφικό του δελτίο θα είναι η έδρα της σχολής. Στη στροφή αυτή δεν βαραίνουν μόνο τα οικονομικά προβλήματα των οικογενειών αλλά και μια άλλη πλευρά της κρίσης η οποία δεν «επιτρέπει» να υπάρχουν πολλές προσδοκίες όσον αφορά στην επένδυση στις σπουδές.

ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΚΑΙ Η ΑΜΦΙΒΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΠΤΥΧΙΟΥ

ΛΙΠΑΙΝΟΥΝ ΤΟ ΕΔΑΦΟΣ ΤΗΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗΣ-ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗΣ ΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Η τραγική αυτή κατάσταση λιπαίνει, βεβαίως και το έδαφος της καθυστέρησης αλλά και της εγκατάλειψης των σπουδών. Η αδυναμία αντιμετώπισης του αυξημένου κόστους σπουδών  σε συνδυασμό με την ανεύρεση εργασίας για την στοιχειώδη κάλυψη κάποιων εξόδων,  παράλληλα με την εσωτερίκευση των αμφίβολων επαγγελματικών προοπτικών, εκκολάπτουν την καθυστέρηση ή την εγκατάλειψη των σπουδών για εκείνο το μέρος του φοιτητικού πληθυσμού για το οποίο αφενός οι παρατεταμένες σπουδές κοστίζουν ακριβά, αφετέρου η είσοδος στην παραγωγή και η πρόωρη επαγγελματοποίηση μετατρέπεται σε αναπόφευκτη στρατηγική επιβίωσης ανατρέποντας έτσι την προοπτική ολοκλήρωσης των σπουδών.

Όσο σίγουρο είναι ότι, οι παραπάνω όροι, δεν μπορούν να μονοπωλήσουν την καθυστέρηση ή την εγκατάλειψη των σπουδών, άλλο τόσο είναι φανερό ότι, η φτώχεια που καλπάζει δεν σταματάει την δράση της μπροστά στην είσοδο του πανεπιστημίου.