Στις 21 Σεπτέμβρη 1938, από το βήμα της Κοινωνίας των Εθνών στη Γενεύη, ο πρωθυπουργός της Ισπανίας, δρ. Χουάν Νεγρίν, ανακοίνωσε τη μονομερή αποχώρηση των Διεθνών Ταξιαρχιών που είχαν αποτελεστεί από ανθρώπους από όλο τον κόσμο που αγαπούσαν τη δημοκρατία, την ειρήνη, την πρόοδο. Το θέμα των Διεθνών Ταξιαρχιών, οι εμπρηστές του παγκόσμιου πολέμου είχαν καταφέρει να το εξισώσουν με την εισβολή στρατιωτών από τη φασιστική Ιταλία και τη ναζιστική Γερμανία και, έτσι, όσο κι αν φαίνεται απίστευτο, είχε καταστεί, από ένα χρονικό σημείο και μετά, και μέσα σε ένα τέτοιο δυσμενές διεθνές πλαίσιο, βαρίδι στις διεθνείς σχέσεις της χώρας. Ο Νεγρίν εκτίμησε πως με μια κίνηση απρόσμενη, το βάρος της παρουσίας ξένων θα έπεφτε αποκλειστικά στους φασίστες εισβολείς. Πράγμα, όμως, που δεν συνέβη, καθώς, ήδη, τα πλέον αντιδραστικά και φιλοπόλεμα τμήματα των ιμπεριαλιστικών αστικών τάξεων που είχαν τους πολιτικούς τους εκπροσώπους στις κυβερνήσεις Αγγλίας και Γαλλίας προγραμμάτιζαν τη συμφωνία με το Χίτλερ και το Μουσολίνι στο Μόναχο για την από κοινού κατασπάραξη της Τσεχοσλοβακίας και την παραπέρα προσέγγιση της φλόγας του πολέμου στο βασικό της στόχο: την ΕΣΣΔ.

Διεθνείς Ταξιαρχίες κατά τον αποχαιρετισμό

Στα τέλη Οκτώβρη 1938 άρχισε η αποχώρηση των Διεθνών Ταξιαρχιών και μια σειρά από αποχαιρετιστήριες εκδηλώσεις. Μόνο, όμως, η φυσική παρουσία των Διεθνών Ταξιαρχιών στην Ισπανία σταμάτησε να υπάρχει  τότε. Γιατί το παράδειγμα ανθρώπων που σπεύδουν σε άλλα μέρη για να υπερασπιστούν τα πιο υψηλά ιδεώδη της ανθρωπότητας, ειδικά όταν αυτό συμβαίνει λόγω υψηλού πολιτικού κριτηρίου (καθώς κατανοούσαν ότι στην Ισπανία κρίνονταν πολλά όσον αφορά τον επερχόμενο παγκόσμιο πόλεμο), δεν μπορεί παρά να εμπνέει παντού και για πάντα.

***

Ομιλία του οργανωτή των Διεθνών Ταξιαρχιών κατά την αποχαιρετιστήρια συγκέντρωση που οργάνωσε η Στρατιά του Έβρου

Κύριε Πρόεδρε,

Στρατηγέ μου,

Αγαπητοί Επίτροποι και μαχητές!

Για τελευταία φορά, βρισκόμαστε εδώ ενωμένοι, Ισπανοί και Διεθνείς! Μετά από δύο χρόνια κοινής και αδερφικής ζωής! Μετά από δύο χρόνια αγώνες, δεινά αλλά και νίκες!

Σήμερα, ήρθε η μέρα του αποχωρισμού. Μια μέρα θυσίας, πράγματι! Όπως μας το ζητήσατε, από το βήμα της Γενεύης, κε. Πρόεδρε του Συμβουλίου! Είναι πράγματι μια θυσία για εμάς να αποχωρούμε από αυτή την ευγενή γη της Ισπανίας, να αφήνουμε αυτό τον λαό ηρώων πριν από την τελική νίκη.

Για αυτό, αυτή την ιστορική μέρα, θεωρούμε πως πρέπει να σας ευχαριστήσουμε όλους, κυβέρνηση της Δημοκρατίας, κεντρικό Γενικό Επιτελείου του Στρατού, ισπανικέ λαέ! Σας ευχαριστούμε που μας επιτρέψατε να παλέψουμε κάτω από τις σημαίες της Ισπανικής Δημοκρατίας. Ποτέ, σε όλη μας τη ζωή, δεν θα ξεχάσουμε τις μέρες που περάσαμε στην Ισπανία. Όλη μας τη ζωή θα είμαστε περήφανοι που ανήκαμε στον ισχυρό και ένδοξο λαϊκό στρατό της δημοκρατίας.

Και θα είμαστε πάντοτε περήφανοι, επίσης, για το ρόλο που παίξαμε εδώ, σε αυτές τις τραγικές στιγμές όπου αποφασίζεται η μοίρα των λαών. Γερμανοί, αυστριακοί και ιταλοί εθελοντές απέδειξαν στον ισπανικό λαό ότι, αν πράγματι εδώ και πάνω από δύο χρόνια του έχουν επιτεθεί δυο μεγάλα φασιστικά κράτη, ωστόσο, οι λαοί της Γερμανίας και της Ιταλίας, του έχουν παράσχει μια αποτελεσματική βοήθεια, αποστέλλοντας τα καλύτερα τέκνα τους στα πεδία των μαζών της Ισπανίας.

Είμαστε περήφανοι! Γιατί, αν πράγματι ήταν μια γαλλική κυβέρνηση αυτή που, τον Αύγουστο του 1936, είχε την πρωτοβουλία για αυτή την πολιτική της “μη επέμβασης” που στράφηκε ολοκληρωτικά ενάντια στη δημοκρατία, ωστόσο, η γαλλική εργατική τάξη, ο γαλλικός λαός έστειλαν εδώ το μεγαλύτερο ποσοστό των εθελοντών, 28%.

Είμαστε περήφανοι! Γιατί, αν πράγματι η επίσημη Αγγλία έκανε τα πάντα για να ευνοήσει τους εισβολείς και το Φράνκο τους, ωστόσο, τα τέκνα της ίδιας Αγγλίας και της ένδοξης γης της Ιρλανδίας, ήταν ανάμεσα στους πρώτους μαχητές της πρώτης Διεθνούς Ταξιαρχίας.

Είμαστε περήφανοι! Γιατί από τη μεγάλη χώρα των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής ως τους ηρωικούς λαούς των Βουλγάρων και των Σλάβων της Βαλκανικής, από τη μαρτυρική Πολωνία ως τη μακρινή Κίνα και τις χώρες της Λατινικής Αμερικής, από τη μικρή Ελβετία ως την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία στην άλλη άκρη του κόσμου, από την κρύα Σκανδιναβία ως τη φλεγόμενη από τη ζέστη νότια Αφρική εμείς, εκπρόσωποι 53 λαών, επίσης αποδείξαμε στον ισπανικό λαό ότι δεν είναι μόνος και ότι σε ολόκληρο τον κόσμο οι εργατικές μάζες, οι λαϊκές μάζες, όλοι όσοι αγαπούν την πρόοδο, την ειρήνη και την ελευθερία, ήρθαν σε αυτή τη γη η οποία έγινε στόχος εισβολής εδώ και πάνω από δυο χρόνια.

Είμαστε περήφανοι που, τη στιγμή που ο αντιδραστικός Τύπος παγκοσμίως επιδιώκει να αποδείξει ότι το διεθνές αίσθημα έχει χρεοκοπήσει, εμείς αποδείξαμε το αντίθετο.

Και είμαστε ακόμα πιο περήφανοι, γιατί δώσαμε στην Ισπανία όχι απλώς καλά ψηφίσματα, αλλά πράξεις, τη βοηθήσαμε να αντισταθεί στην επιδρομή των βαρβάρων φανατικών.

***

Φεύγουμε! Σε λίγες ώρες δεν θα ανήκουμε πια σε αυτή τη στρατιά του Έβρου της οποίας οι σημαίες κυματίζουν ακόμα από τις μεγάλες νίκες του Ιούλη και του Αυγούστου!

Φεύγουμε! Σε λίγες μέρες δεν θα ανήκουμε πια σε αυτό το λαϊκό στρατό της δημοκρατίας που αναδύθηκε από τις μάζες του ίδιου του λαού και διοικήθηκε τόσο επιδέξια.

Φεύγουμε! Όμως δεν θα πάμε να ξεκουραστούμε, θα πάμε να παλέψουμε! (Σε αυτό το σημείο, οι εθελοντές και οι εκπρόσωποι της στρατιάς του Έβρου χειροκροτούν παρατεταμένα και επιδοκιμάζουν).

Ναι, φεύγουμε για να παλέψουμε όπως είναι το καθήκον καθενός σε αυτή την τραγική περίοδο όπου αποφασίζεται η μοίρα της ανθρωπότητας για εκατοντάδες χρόνια. Δεν πάμε για να κοιμηθούμε, αλλάζουμε μέτωπο!

Μέλη των Διεθνών Ταξιαρχιών από τις ΗΠΑ (Τάγμα “Αβραάμ Λίνκολν”) επιστρέφουν στη χώρα τους

Και πάμε για νέους αγώνες έχοντας την τεράστια εμπειρία που αποκτήσαμε στην Ισπανία. Εδώ μάθαμε, από την πρακτική διδασκαλία ενός λαού ολόκληρου, ότι το μυστικό της νίκης ενάντια σε αυτή τη μάστιγα της ανθρωπότητας, ενάντια στον κτηνώδη φασισμό, είναι η ενότητα! Είδαμε να μεγαλώνει η αντίσταση, έπειτα να φράσσει νικηφόρα το δρόμο στις ορδές των εισβολέων, τέλος να τις εκτοπίζει όλο και πιο συχνά στο βαθμό που η εργατική τάξη της Ισπανίας ενέτεινε την ενότητά της, στο βαθμό που ο λαός της Ισπανίας συσπείρωνε σε έναν ακαταμάχητο χείμαρρο τον απαράμιλλο ηρωισμό και τις αρετές του. Είδαμε εδώ στην πράξη, αυτό το λαϊκό μέτωπο που καθημερινά γινόταν όλο και περισσότερο η συγκολλητική ουσία της ενότητας. Είδαμε πώς το λαϊκό μέτωπο κατάφερε να πραγματοποιήσει γύρω του την ενότητα ολόκληρης της χώρας, πώς αύριο, αυτή η ενότητα θα είναι ο ουσιαστικός μοχλός που θα απελευθερώσει την Ισπανία, αποκαθιστώντας την ειρήνη. Και είδαμε πώς διευθύνεται μια κυβέρνηση και ένας λαός, με το παράδειγμα του προέδρου της, του δρ. Νεγρίν, του ανθρώπου που έχει πίστη στις ανεξάντλητες και ανίκητες δυνάμεις του λαού.

Σας ευχαριστούμε, επομένως, όλους! Κυβέρνηση της δημοκρατίας, αρχηγοί του στρατού, ισπανικέ λαέ, για την εξαιρετική εκπαίδευση που μας παρείχατε.

Να είστε σίγουροι ότι αυτή η εκπαίδευση, ακριβώς επειδή μας την παρείχατε εν μέσω τόσου αίματος και δεινών, δεν θα ξεχαστεί ποτέ. Η ενότητα που μας σφυρηλατήσατε επίσης εδώ, που τη διατηρήσαμε απέναντι σε όλους, σε πρώτη φάση ενάντια στους αχρείους της Πέμπτης Φάλαγγας, αυτή την ενότητα, αύριο, όπως χτες, με ζέση θα τη διατηρήσουμε και θα την υπερασπίσουμε.

Και σε αυτές τις στιγμές του αποχωρισμού μας, θα ήταν χρήσιμο να σας επαναλάβουμε ότι θα είστε για εμάς οι καλύτεροι φίλοι. Ποτέ δεν θα ξεχάσουμε ότι τη σημερινή ώρα η Ισπανία είναι το κέντρο όλης της διεθνούς κατάστασης. Ποτέ δεν θα ξεχάσουμε ότι εδώ κρίνεται η μοίρα της ελευθερίας, της ειρήνης για όλο τον κόσμο.

Σας υποσχόμαστε, κε. Πρόεδρε, ως εκπρόσωπο της κυβέρνησης και του λαού της Ισπανίας, σας υποσχόμαστε, αρχηγοί και επίτροποι αυτού του ένδοξου στρατού που αγαπούμε γιατί, υπό τις διαταγές σας, παλέψαμε και νικήσαμε, σας υποσχόμαστε σε όλους ότι χωρίς ανακωχή ή ξεκούραση, θα παλέψουμε για τη “Δικαιοσύνη για τη δημοκρατική Ισπανία”, δηλαδή, προκειμένου να αποκατασταθούν τα προβλεπόμενα δικαιώματά της από το διεθνές δίκαιο που της αφαιρέθηκαν από αυτή την καταστροφική υποκρισία με το όνομα “μη επέμβαση”. Σας υποσχόμαστε ότι χωρίς ανακωχή ή ξεκούραση θα παλέψουμε για το αποτελεσματικό μποϊκοτάζ στα επιτιθέμενα στην Ισπανική Δημοκρατία κράτη και στο λακέ τους το Φράνκο. Και θα κάνουμε τα πάντα ώστε ο λαός της Ισπανίας να απολαύσει όλα όσα στερήθηκε από τρόφιμα και φάρμακα.

Με όλες μας τις δυνάμεις θα εργαστούμε στις χώρες μας για να κάνουμε πράξη αυτή την ενότητα της εργατικής τάξης, εγχώρια και διεθνώς, αυτή την ενότητα όλων όσων κάθε λαός έχει από δημοκράτες, ελεύθερα πνεύματα, φίλους της προόδου, της ελευθερίας και της ειρήνης.

Ενωμένοι όπως στην Ισπανία, θα παραμένει το σύνθημά μας και η σημαία μας αύριο.

Σας το υποσχόμαστε, στρατιώτες της δημοκρατίας, αδέρφια μας στη μάχη χτες, σε εσάς, ανώτερες στρατιωτικές και πολιτικές αρχές του Λαϊκού Στρατού. Σε εσάς, τέλος, κε. Πρόεδρε, που θα παραμένετε για εμάς παράδειγμα ενέργειας, αποφασιστικότητας, ανεξάντλητης πίστης στις δημιουργικές δυνάμεις του λαού, σε εσάς που, έτσι δουλέψατε με τον καλύτερο τρόπο για να υπερασπιστείτε την ειρήνη στον κόσμο.

Εις το επανιδείν σε όλους και σύντομα, για την παρέλαση της νίκης!

Ζήτω η Ισπανική λαϊκή Δημοκρατία!

Ζήτω ο ένδοξος στρατός της!

Ζήτω η κυβέρνηση εθνικής ενότητας!

Ζήτω ο διαπρεπής ενσαρκωτής αυτού του αγώνα για την ελευθερία και την ειρήνη, κ. Πρόεδρος του υπουργικού συμβουλίου, δρ. Νεγρίν.

Μετάφραση από τα γαλλικά. Δημοσιεύτηκε στη “La Correspondance Internationale”, 5 Νοέμβρη 1938, ν.56, σ.1250.

Πηγή: parapoda.wordpress.com