Χρήστος Κάτσικας

 «Ένα μήλο λαχταριστό απ’ έξω / μα σάπιο στην καρδιά: / Ω, πόσο όμορφη στην όψη φαντάζει η / απάτη!» (Σαίξπηρ, «Ο έμπορος της Βενετίας»).

Την ψήφιση, στη Βουλή,  νομοσχεδίου για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, το επόμενο χρονικό διάστημα και εφαρμογή του νέου νόμου τον επόμενο Σεπτέμβριο, επιχειρεί η υπουργός Παιδείας Ν. Κεραμέως.

Κατά την πάγια τακτική της, η υπουργός Παιδείας επέλεξε τη μέθοδο των “διαρροών” σε συγκεκριμένα ΜΜΕ για να γνωστοποιήσει τις προθέσεις της και να «μετρήσει» αντιδράσεις.

Σύμφωνα, λοιπόν με τα δημοσιεύματα τα βασικά σημεία του νομοσχεδίου είναι η διπλή αξιολόγηση των εκπαιδευτικών από τον διευθυντή του σχολείου και τον σύμβουλο εκπαίδευσης (ή όπως αλλιώς θα λέγεται), «μπόνους» για τους «αρίστους» είτε σε οικονομική μορφή είτε σε μόρια (για τις κρίσεις στελεχών κ.ά.) και εμπλοκή των μαθητών στην αξιολόγηση των εκπαιδευτικών τους.

«Τόση καλοσύνη γύρω μου κι εντός
από του παντός τη μεγαλοσύνη».

Συγκεκριμένα, όπως μας διαβεβαιώνει με τη γνωστή αντικειμενικότητα που τους διακρίνει ΤΑ ΝΕΑ και το in.gr «η διαδικασία αξιολόγησης είναι προφανές πως δεν θα έχει τιμωρητικό χαρακτήρα, θα προβλέπονται κίνητρα προς την αντίθετη κατεύθυνση: η επιβράβευση, δηλαδή, όσων αριστεύουν, κάτι που θα μεταφράζεται, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, σε ειδικά μπόνους (οικονομικά ή και άλλα)». Επίσης «θα γίνεται και ετήσια καταγραφή επιδόσεων στα σχολεία και “φάκελοι” εκπαιδευτικών, με στόχο την επιβράβευση της προσπάθειάς τους και τη σκιαγράφηση δυνατοτήτων και αδυναμιών. 

Γελάνε και τα θρανία! Πως το λέει εκείνο το τραγούδι που κάνει τελευταία τον γύρο του Διαδικτύου με τίτλο «Για να μην στα χρωστάω»: Μηχανορραφία η δημοσιογραφία του καθεστώτος φτιάχνεται η αγιογραφία…

Το τυρί και η φάκα

«Μη δίνετε σημασία στο τι λένε, προσέξτε καλύτερα τι εννοούν»

Όπως είναι γνωστό η αξιολόγηση των σχολικών μονάδων και του εκπαιδευτικού έργου (1^ο στάδιο) νομοθετήθηκε τον περασμένο Ιούνιο. Τώρα η υπουργός Παιδείας ετοιμάζεται να περάσει στο 2^ο λεγόμενο στάδιο, στο «ψητό» για να είμαστε ακριβείς με την σημασία των λέξεων στην ατομική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. Το γεγονός ότι πάνω από το 90% των σχολικών μονάδων και η συντριπτική πλειονότητα δασκάλων και καθηγητών «έκαψαν» την επιχείρηση υλοποίησης του 1^ου σταδίου (αξιολόγηση σχολικών μονάδων), δεν φαίνεται να προβληματίζει την ηγεσία του ΥΠΑΙΘ, η οποία, σε μια προσπάθεια υφαρπαγής της συναίνεσης των εκπαιδευτικών διαρρέει «μπόνους»  ενώ την ίδια ώρα ετοιμάζεται να περάσει το νομοσχέδιο το κατακαλόκαιρο, όταν τα σχολεία θα είναι κλειστά για ευνόητους λόγους.

Η ατομική αξιολόγηση είναι συνδεδεμένη με ένα νήμα με την αλλαγή φρουράς των στελεχών της εκπαίδευσης. Έτσι το ΥΠΑΙΘ στο νομοσχέδιο για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών περιλαμβάνει και τους όρους και τις προϋποθέσεις κρίσης – επιλογής νέων στελεχών εκπαίδευσης. Για το «σιδερένιο» πέρασμα της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών η διοίκηση χρειάζεται να έχει συγκροτημένο «σώμα» και «πνεύμα» αξιολογητών που θα αρχίζει από το Διευθυντή της σχολικής μονάδας στο νέο του ρόλο και με τα νέα του καθήκοντα και θα συνεχίζεται με τους Συντονιστές – επιθεωρητές και τους Διευθυντές Εκπαίδευσης ως ταξίαρχους του επιθεωρητισμού.

Παράλληλα το ΥΠΑΙΘ, με βάση την ψηφιοποίηση των υπηρεσιών της Αρχής Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (ΑΔΙΠΠΔΕ),ετοιμάζει “έξυπνη” πλατφόρμα  με ενσωματωμένο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα με το οποίο θα γίνεται η συστηματική καταχώρηση και ανάλυση των δεδομένων της αξιολόγησης εκπαιδευτικών και μαθητών που πρόκειται να αποτελέσει ένα από τα βασικά εργαλεία του νέου “οικοδομήματος” αξιολόγησης των σχολικών μονάδων και των εκπαιδευτικών  («Βίβλος Ψηφιακού Μετασχηματισμού 2020 – 2025»).

Η κίνηση αυτή εναρμονίζεται με τις κατευθύνσεις του προγράμματος της Ν.Δ. για την Παιδεία, στο οποίο προβλέπεται «αξιολόγηση των εκπαιδευτικών μονάδων από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς και τους μαθητές με χρήση ηλεκτρονικών ερωτηματολογίων και δημιουργία δεικτών με βάση τα αποτελέσματα».

Τη συμμετοχή των γονέων στην αξιολόγηση των σχολικών μονάδων (και των εκπαιδευτικών) υπηρετούν και οι «Ψηφιακές Υπηρεσίες για κηδεμόνες μαθητών (e-Parents)», που αναφέρονται στη λεγόμενη «Ψηφιακή Βίβλο» και «αφορούν μια νέα πλατφόρμα που στόχο έχει να δώσει στον πολίτη-κηδεμόνα ένα ζωντανό “παράθυρο” στα σχολικά δρώμενα». Σύμφωνα με την «Ψηφιακή Βίβλο», ψηφιοποιούνται οι διοικητικές λειτουργίες, η επικοινωνία με τους γονείς, η επιμόρφωση, αλλά επίσης η αποτύπωση της αξιολόγησης σχολικών μονάδων για την αξιοποίηση του εκπαιδευτικού προσωπικού.

Εκπαιδευτικός Μαλθουσιανισμός!

Τούτη η μεταρρύθμιση, όπως άλλωστε και κάθε μεταρρύθμιση  έχει Μύντσερ, Λούθηρους και ιεροεξεταστές

Και εδώ ερχόμαστε στην  ελληνική εκπαίδευση, στις εξαγγελίες και τις διακηρύξεις, στο πλαίσιο των οβιδιακών αλλαγών και στις τρεις βαθμίδες, κοντολογίς στις κατευθύνσεις της εκπαιδευτικής πολιτικής της κυβέρνησης. Μιλάμε για την αξιοποίηση ψηφιακών μέσων και τηλεκπαίδευσης, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την αυτονομία των σχολείων με μεγαλύτερη ελευθερία στη διαμόρφωση του ωρολογίου προγράμματος και απελευθέρωση της δυνατότητας συνεργασιών της σχολικής μονάδας με τρίτους, στον τρόπο αξιολόγησης μαθητών,  τις αλλαγές στην επαγγελματική εκπαίδευση, στην χρηματοδότηση των ΑΕΙ βάσει κριτηρίων-αποτελεσμάτων αξιολόγησης, στο ηλεκτρονικό φοιτητολόγιο, στην ψηφιακή αξιολόγηση, στην ιδιωτικοποίηση κα

Η ανάγνωση των  ήδη ψηφισμένων νόμων και των νομοσχεδίων που έπονται, φανερώνει ότι η βασική γραμμή είναι μια συνεχής αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και των σχολείων, με «τιμωρητικές» συνέπειες για τα σχολεία των οποίων οι μαθητές δεν θα πετυχαίνουν τις επιδόσεις-στόχους.

 Η σχολική αποτελεσματικότητα προσδιορίζεται από δείκτες-κριτήρια που χρεώνουν την επιτυχία ή την αποτυχία στους ίδιους τους μαθητές και κατ’ επέκταση στους εκπαιδευτικούς. Εδώ, η ανθρώπινη συμπεριφορά αναγορεύεται σε υπό εξέταση αντικείμενο, σε δεδομένο το οποίο μπορεί να αποκτήσει αξία και να αποτιμηθεί. Η μέτρηση της επίδοσης φετιχοποιείται. Για να το κατανοήσουμε αυτό πρέπει να δούμε τη διδασκαλία ως εμπόρευμα που αναμένεται να αποδώσει σε μια επένδυση.

Με την εφαρμογή της Τράπεζας Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας για τη διεξαγωγή εξετάσεων στο λύκειο το ΥΠΑΙΘ προσδοκά μια συνολική ανατροπή των δεδομένων στα σχολεία σε όφελος της γραμμής που θεωρεί την εκπαίδευση προϊόν που πρέπει να πωλείται και να αγοράζεται. Το υπουργείο Παιδείας θεωρεί ότι τα αποτελέσματα των σχετικών εξετάσεων θα παρέχουν αντικειμενικά στοιχεία για την πορεία υλοποίησης των προγραμμάτων σπουδών και τον βαθμό επίτευξης των προσδοκώμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων σε επίπεδο σχολικής μονάδας. «Ενισχύουμε με αυτόν τον τρόπο την κοινωνική λογοδοσία των σχολείων, ενώ αποθαρρύνουμε χρόνιες παθογένειες όπως η άκριτη απομνημόνευση από τους μαθητές. Τα στοιχεία της Τράπεζας θα είναι πολύτιμα σε βάθος χρόνου, καθώς θα διευκολύνουν τη χάραξη πολιτικής βάσει αξιολόγησης», αναφέρει το υπουργείο.

Δεν είναι τυχαίο που ο λόγος της υπουργού Παιδείας για την εκπαίδευση διαπνέεται από έντονο οικονομίστικο ήθος και επιχειρησιακή λογική. Έτσι τα προκατασκευασμένα διδακτικά πακέτα, τα τεστ αξιολόγησης, οι διαχειριστικές λογικές προβλημάτων, τα εισαγόμενα-εξαγόμενα, η σύνδεση μισθού – αποτελεσμάτων και άλλες προτάσεις αρχίζουν να διαμορφώνουν την καθημερινότητα του δημόσιου σχολείου και στο πλαίσιο αυτό ο παιδαγωγικός λόγος έχει αντικατασταθεί από τη γλώσσα της αγοράς. Η νεοφιλελεύθερη φρασεολογία για την εκπαίδευση, όπως «αποτελεσματικότητα», «πιστοποίηση της εκπαιδευτικής ποιότητας», «επιλογή», «ανταγωνισμός», «εκσυγχρονισμός», «προτεραιότητα στον πελάτη μαθητή», «προσφερόμενες υπηρεσίες», «ανάπτυξη δεξιοτήτων», κυριαρχεί στη δημόσια συζήτηση.