ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΕΒΓΟΣ*

Η μεγάλη λαϊκή Επανάσταση του 1821 δεν ήταν τυχαίο και μεμονωμένο ιστορικό γεγονός. Πριν απ’ το 1821 σειρά ολόκληρη από επαναστάσεις έσπαζαν τις φεουδαρχικές σχέσεις κι’ άνοιγαν καινούργια περίοδο στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η μεγάλη γαλλική επανάσταση του 1789 συγκλόνισε ολόκληρο τον κόσμο, ξαπόλησε τις συμπυκνωμένες επαναστατικές δυνάμεις και άνοιξε την περίοδο των εθνικών πολέμων και αστικοδημοκρατικών επαναστάσεων. Το 1821 βρίσκεται στη γραμμή αυτών των επαναστατικών κινημάτων, από αυτά πήρε τις οργανωτικές και ιδεολογικές αρχές και το ξέσπασμα της προκάλεσε το ενδιαφέρο των αντιμαχομένων κοινωνικών δυνάμεων σ’ ολόκληρη την Ευρώπη.

Στα χρόνια του 1821 στις μεγάλες χώρες της Ευρώπης κυριαρχούσε η αντεπανάσταση. Οι ελέω Θεού βασιλιάδες, που ενσάρκωναν την αντίδραση, είχαν συμπήξει την «Ιερή συμμαχία». Με όργανο τον χωροφύλακα της αντίδρασης τον Τσάρο και με την υποστήριξη της συντηρητικής Αγγλίας επεδίωκαν να καταπνίξουν κάθε επαναστατικό λαϊκό κίνημα, να διαιωνίσουν την τυραννική τους κυριαρχία και να κρατήσουν ακίνητο τον τροχό της ιστορίας.

Ωστόσο το επαναστατικό ηφαίστειο έβραζε στην Ιταλία και στην Ισπανία και τη στιγμή που οι βασιλιάδες της «Ιερής συμμαχίας» ήταν συγκεντρωμένοι στο Λέϊβαχ της Αυστρίας, ξέσπασε η επανάσταση και στην Ελλάδα.

Είναι φανερό πως η σημασία της ελληνικής επανάστασης δεν είχε τοπική περιορισμένη σημασία. Η επαναστατική φλόγα που άναβε στη Μολδοβλαχία και φούντωνε στην καθαυτό Ελλάδα υπήρχε κίνδυνος να μεταδοθεί σ’ όλες τις ευρωπαϊκές περιφέρειες της τουρκικής αυτοκρατορίας και να προκαλέσει δυνάμωμα του επαναστατικού κινήματος σ’ όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.

Μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες η εξέγερση του ελληνικού λαού συγκέντρωσε την προσοχή των δυνάμεων της επανάστασης και της αντεπανάστασης.

Με αγαλλίαση και με αλαλαγμούς χαράς υποδέχτηκαν το άγγελμα για την ελληνική επανάσταση οι λαοί και τα προοδευτικά στοιχεία της Ευρώπης και όλου του κόσμου, ενώ με τρόμο, με μίσος και κατάπληξη το άκουσαν οι αντιδραστικές κυβερνήσεις και οι βασιλιάδες της «Ιερής συμμαχίας».
Επανάσταση και αντεπανάσταση έπαιρναν άμεσα θέση απέναντι στο απελευθερωτικό κίνημα του ελληνικού λαού. Οργανωμένη και συγκροτημένη η αντίδραση κήρυχνε αμέσως «εκτός νόμου» την ελληνική επανάσταση και έπαιρνε μέτρα για την κατάπνιξή της. Ο Τσάρος αποκήρυχνε την εξέγερση και βεβαίωνε το Σουλτάνο για την αδελφική του φιλία. Οι κυβερνήσεις της Αυστρίας της Γαλλίας και της Αγγλίας δεν αναγνώριζαν τους ελληνικούς αποκλεισμούς, οι στόλοι τους παραβίαζαν τις ζώνες αποκλεισμού και τροφοδοτούσαν απευθείας ή ενίσχυαν την τουρκική αρμάδα να τροφοδοτεί τα πολιορκούμενα απ’ τον επαναστατημένο λαό φρούρια.

Οι Άγγλοι κρατώντας τα Εφτάνησα στάθηκαν οι κυριότεροι εχθροί της επανάστασης και ενώ έδιναν στα τουρκικά πλοία άσυλο στα λιμάνια των Εφτανήσων, τρομοκρατούσαν τους πληθυσμούς τους και τους απαγόρευαν να βοηθήσουν μ’ οποιοδήποτε τρόπο τους επαναστάτες. Η αγγλική θηριωδία πήρε πρωτάκουστες διαστάσεις. Τον Σεπτέμβριο του 1821 κρέμασαν πέντε χωριάτες της Ζακύνθου και πολλές εκατοσταριές φυλάκισαν για να πνίξουν τις επαναστατικές τους διαθέσεις και τις συμπάθειές τους προς την επανάσταση του ελληνικού λαού.

Η επίσημη αστικοτσιφλικάδικη Ευρώπη των βασιλιάδων απ’ την Αγγλία μέχρι της τσαρική Ρωσία, νοιώθοντας τον εθνικό χαρακτήρα της επανάστασης πήραν εχθρική πολεμική θέση απέναντι στο λαό που ζητώντας τη λευτεριά του, στρέφονταν ενάντια στον παλιό κόσμο, που ένα των στηριγμάτων του ήταν κι’ η σουλτανική Τουρκία.

Αντίθετα με τις αντιδραστικές κυβερνήσεις και τους βασιλιάδες οι λαοί της Ευρώπης κι’ όλα τα προοδευτικά στοιχεία δέχθηκαν την επανάσταση σα δική τους υπόθεση και την συνέτρεξαν με χίλιους τρόπους. Κατεβαίνοντας εθελοντές στην Ελλάδα, στέλνοντας χρήματα, τροφές, πολεμοφόδια. Το πιο χαρακτηριστικό γεγονός της επαναστατικής αλληλεγγύης είναι πως 300 Ισπανοί επαναστάτες ζήτησαν από την ελληνική κυβέρνηση την άδεια νάρθουν στην Ελλάδα και να πολεμήσουν στις γραμμές του επαναστατημένου της λαού για τη λευτεριά του.***

Τα παραπάνω γεγονότα είναι αρκετά να δείξουν την περίβλεπτη θέση που πήρε η επανάσταση του 1821 στο μεγάλο επαναστατικό δημοκρατικό κίνημα που ξεχύθηκε απ’ την γαλλική επανάσταση του 1789. Η επανάσταση απ’ αυτή την άποψη αποτελεί πολύτιμη συμβολή του ελληνικού λαού στο μεγάλο έργο της προόδου της ανθρωπότητας.

Ωστόσο οι Έλληνες εμποροκοτζαμπάσηδες, έχοντας την ηγεμονία της επανάστασης, αγωνίστηκαν να αποσπάσουν το έθνος από το στρατόπεδο της επανάστασης, να του φορέσουν καινούργια δεσμά καταδικάζοντας το έτσι στη στασιμότητα και στο μαρασμό.

Στάθηκαν ανίκανοι να στηριχθούν στις ηφαιστειώδικες δυνάμεις που έκρυβαν οι λαϊκές μάζες, να χρησιμοποιήσουν τους ξένους επαναστάτες , να εξασφαλίσουν τον ολοκληρωτικό θρίαμβο της επανάστασης και να βάλουν το έθνος στις πρώτες γραμμές των προοδευτικών χωρών.  Τάξη δειλή και συντηρητική, τρέμοντας τον ίδιο τον ελληνικό λαό, αφαίρεσε την υπόθεση της επανάστασης από τα ρωμαλέα του χέρια και την εναπόθεσε στα χέρια της αντίδρασης.

Η κυβέρνηση των εμποροκοτζαμπάσηδων αρνήθηκε να δεχθεί την γενναιόφρονα προσφορά των Ισπανών επαναστατών, ενώ ζητούσε ενίσχυση από τους εχθρούς και δήμιους των λαών. Με ικετευτικά γράμματα εκλιπαρούσε τον Τσάρο και τον Πάπα και τελευταία πρόσπεσε στην συντηρητική Αγγλία και έβαλαν τις βάσεις της κατοπινής υποδούλωσης της χώρας στους ξένους.

«Ηθικώς και πολιτικώς και εμπορικώς η ανεξαρτησία της Ελλάδας συμφέρει εις την Ευρώπην και ιδίως εις την Αγγλία», έγραφε ο Αλ. Μαυροκορδάτος, ο πολιτικός αρχηγός των εμποροκοτζαμπάσηδων. Τα δύο δάνεια του 1824 και 1825 που έγιναν στην αγγλική αγορά απόδειξαν με τι είδους συμφέροντα εννοούσαν να συνδέσουν την Ελλάδα με τους Άγγλους οι Έλληνες εμποροκοτζαμπάσηδες. Το πρώτο δάνεια έγινε για 8000.000 λίρες και στην Ελλάδα έφθασαν μόνο 291.000 λίρες. Το δεύτερο δάνειο έγινε για 2.000.000 λίρες και στην Ελλάδα έφθασαν μόνο 230.115 λίρες;. Και γι’ αυτά τα δάνεια μπήκε υποθήκη η κρατική γη, τα έσοδα των τελωνείων, οι αλυκές, τα ιχθυοτροφεία.

Η Ελλάδα δεν είχε ακόμα απελευθερωθεί απ’ τους Τούρκους δυνάστες. Οι λαϊκές μάζες σε απελπισμένη πάλη με τις σουλτανικές ορδές διεκδικούσαν «ή τη νίκη ή τη θανή», όπως λέει ο ποιητής. Μα σύγχρονα οι εμποροκοτζαμπάσηδες έπλεκαν τις καινούριες αλυσίδες  του ξένου κεφαλαίου, που στα μετεπαναστατικά χρόνια αποστράγγιζε τον ελληνικό λαό και έκανε εικονική τη λευτεριά του, αποτραβούσαν το έθνος απ’ την τροχιά της προοδευτικής, επαναστατικής κίνησης και τόριχναν στην αγκαλιά της αντεπανάστασης στα χρόνια που οι λαϊκές μάζες ξαγόραζαν με αιματηρές εκατόμβες την εθνική λευτεριά, οι εμποροκοτζαμπάσηδες πρόδιναν αυτή τη λευτεριά στους ξένους κεφαλαιούχους. Απ΄ το 1821 μέχρι σήμερα συνεχίζουν το έργο της προδοσίας των εθνικών αγώνων του 1821 και σήμερα κυριαρχούν  ουσιαστικά στην Ελλάδα οι ξένοι δυνάστες. Οι ξένοι ιμπεριαλιστές που την τυραννική τους δεσποτεία την εκφράζουν καθημερινά η Πάουερ, η Ούλεν, ο Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος και το άλλο πολυπλόκαμο δίχτυ της εκμετάλλευσης, σε στενή συνεργασία με την ελληνική πλουτοκρατία, καταδυναστεύουν οικονομικά, πολιτικά, εθνικά τον ελληνικό λαό και η χώρα βρίσκεται στην υπηρεσία της αντίδρασης.

Προδομένη η υπόθεση των αγωνιστών του 1821 περιμένει την ολοκλήρωσή της. Το σύγχρονο επαναστατικό κίνημα του εργαζόμενου έθνους, καθοδηγημένο απ’ το προλεταριάτο, κληρονόμο των εθνικών αγώνων, θα απαλλάξει τη χώρα απ’ την εξάρτηση του ξένου κεφαλαίου και απ’ τους ντόπιους εκμεταλλευτές και θ’ ανοίξει το δρόμο για να ανυψωθεί ο ελληνικός λαός, για να ανθίσει ο εθνικός του πολιτισμός. («Ριζοσπάστης» 25/3/1936, «Ο Ρίζος της Δευτέρας» 24/3/1947, Αθηνα)

*Ο Γιάννης Ζέβγος γεννήθηκε το 1897 στη Δόριζα Αρκαδίας,  ήταν μέλος του Π.Γ. του ΚΚΕ και μέλος της ΚΕ του ΕΑΜ. Δολοφονήθηκε στις 20/3/1947 στη Θεσσαλονίκη από τους μοναρχοφασίστες.