(Μερικές σκέψεις γύρω απ’ τις ελληνοτουρκικές σχέσεις)

Το τελευταίο διάστημα οι σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας βρίσκονται σε μεγάλη ένταση. Η ηγεσία της τουρκικής κυβέρνησης με συνεχείς δηλώσεις, αλλά και συγκεκριμένες ενέργειες αμφισβητεί χωρίς να κρατά καθόλου τα προσχήματα, τα κυριαρχικά δικαιώματα τόσο της Ελλάδας όσο και της Κύπρου. Ας αναφέρουμε ορισμένα απ’ αυτά.

-Η Τουρκική κυβέρνηση έχει κατεβάσει ερευνητικά σκάφη και γεωτρύπανα και προχωρά σε έρευνες για υδρογονάνθρακες όχι μόνο μέσα στην Κυπριακή ΑΟΖ, αλλά και μέσα στην κυπριακή υφαλοκρηπίδα. Απειλεί επίσης να προχωρήσει σε έρευνες κοντά στο Καστελόριζο αμφισβητώντας και τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα.

-Ο Ερντογάν με τον πιο προκλητικό τρόπο αμφισβητεί ανοιχτά τα σύνορα της Ελλάδας στο Αιγαίο και ποζάρει μπροστά στο χάρτη της λεγόμενης «γαλάζιας πατρίδας» που απεικονίζει ένα μεγάλο τμήμα του Αιγαίου και των ελληνικών νησιών σαν τμήμα της Τουρκίας!

-Θέτοντας έτσι ζήτημα αλλαγής των συνόρων Ελλάδας – Τουρκίας, που έχει καθορίσει η συνθήκη της Λοζάνης εδώ και 96 χρόνια, ανοίγει, διαρκώς, όλη τη γκάμα των θεμάτων με τα οποία πιέζει την Ελλάδα, από την «γκρίζα ζώνη των 132 νησίδων στο Αιγαίο» ως την «προστασία» της μειονότητας της Θράκης από τη «μητέρα-πατρίδα». Η Τουρκία επιδιώκει το γνωστό πακέτο αμφισβητήσεων και διεκδικήσεών της (υφαλοκρηπίδα στο Αιγαίο, έκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης και του εναέριου χώρου, θαλάσσια σύνορα, ελληνική κυριαρχία σε νησιά, αποστρατιωτικοποίηση νησιών Ανατολικού Αιγαίου, FIR, περιοχές ευθύνης για έρευνα και διάσωση) να αναβαθμισθεί σε επαναδιαπραγμάτευση των όρων της συνθήκης της Λοζάνης, του συνόλου των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων στο Αιγαίο και των συνόρων Ελλάδας και Τουρκίας.

-Σε καθημερινή βάση στον εναέριο χώρο του Αιγαίου και πάνω απ’ τα ελληνικά νησιά γίνονται αερομαχίες, με αφορμή τις παραβιάσεις και παραβάσεις της τουρκικής αεροπορίας που φτάνουν μέχρι τα όρια του ηπειρωτικού κορμού της Ελλάδας.

-Ηγετικοί παράγοντες της άρχουσας τάξης της Τουρκίας μαζί με τα ανδρείκελα του τουρκοκυπριακού ψευδοκράτους ετοιμάζονται να προχωρήσουν στην εποίκηση της Αμμοχώστου, της πόλης φάντασμα απ’ την εποχή της τουρκικής εισβολής και κατοχής του 40% της Κύπρου το 1974.

-Καθημερινές δηλώσεις κυβερνητικών αξιωματούχων δεν αμφισβητούν μόνο τις διεθνείς συνθήκες, που προσδιορίζουν τα σύνορα κάθε χώρας, αλλά απειλούν με τον πιο προκλητικό τρόπο την υπάρχουσα κατάσταση και δηλώνουν ότι αν χρειασθεί θα προχωρήσουν και πάλι σε στρατιωτικές επεμβάσεις όπως έκαναν και το 1974 στη Κύπρο!

Όλες οι κινήσεις της τουρκικής ηγεσίας δημιουργούν ένα μεγάλο ερωτηματικό για τις τελικές επιδιώξεις της. Αναμφισβήτητα τα μεγαλύτερα προβλήματα της Τουρκίας εντοπίζονται στα ανατολικά της σύνορα με τη Συρία και το Ιράκ και στην προσπάθεια του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού να δημιουργήσει ένα κουρδικό κράτος- παρία κάτω απ’ τον έλεγχό του. Η επιδίωξη αυτή είναι το μεγάλο αγκάθι στις σχέσεις Τουρκίας- ΗΠΑ που έχει αναγκάσει τον Ερντογάν να κάνει διάφορα ανοίγματα και προς τη μεριά της Ρωσίας. Όμως οι εξελίξεις αυτές που συνθέτουν ένα πολύπλοκό πρόβλημα και που προκαλούν όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων έχουν προκαλέσει ένταση και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις με όλα αυτά που αναφέραμε προηγούμενα.

Απέναντι στην επιθετική και τυχοδιωκτική πολιτική της Τουρκίας η ελληνική κυβέρνηση ακολουθεί για μια ακόμα φορά την πολιτική του κατευνασμού. Οι «ψύχραιμες» δηλώσεις των ελλήνων αξιωματούχων και οι χλιαρές διαμαρτυρίες καθόλου δεν ενοχλούν την κυβέρνηση της Τουρκίας, ενώ για μια ακόμα φορά η ελληνική κυβέρνηση ελπίζει στην αντιμετώπιση της έντασης μέσα απ’ την Ευρωπαϊκή Ένωση, κάτι βέβαια που δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα. Χαρακτηριστική ήταν η δήλωση του υπουργού εξωτερικών Νίκου Δένδια ότι η Τουρκία με τη στάση της δεν βοηθά στις διαπραγματεύσεις για να συζητηθούν οι όποιες απαιτήσεις της, αφήνοντας έτσι ανοιχτό το ζήτημα για υποχωρήσεις απ’ τις συμφωνίες που μέχρι σήμερα ισχύουν.

Η πολιτική της υποτέλειας, του εθνικισμού και της εναπόθεσης της επίλυσης των ελληνοτουρκικών προβλημάτων στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις εφαρμόζεται δεκαετίες από τις ελληνικές κυβερνήσεις. Έχει οδηγήσει σε αδιέξοδο και θα εξακολουθήσει να οδηγεί σε νέα αδιέξοδα και εντάσεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις γιατί η ιμπεριαλιστική πολιτική, είτε με τη μορφή της επιδιαιτησίας, είτε των «ίσων αποστάσεων», έχει σαν στόχο την υπόθαλψη των αντιθέσεων των δύο χωρών – με μόνο όριο την αποφυγή ενός ρήγματος στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ – έτσι ώστε να διατηρείται ο ιμπεριαλιστικός έλεγχος σε Ελλάδα και Τουρκία.

Η εγχώρια κυβερνητική πολιτική συμπληρώνεται με τυχοδιωκτικές «πρωτοβουλίες» για την «αντιρρόπηση» των τουρκικών πιέσεων, όπως είναι η «στρατηγική συμμαχία» με τα κράτη του αμερικανικού τόξου στη Μεσόγειο, το Ισραήλ και την Αίγυπτο, που κάνουν την Ελλάδα στενό συνεταίρο του δήμιου του Παλαιστινιακού λαού, Νετανιάχου, και του στρατιωτικού δικτάτορα της Αιγύπτου, Σίσι, και την εμπλέκουν στους επικίνδυνους φιλοπόλεμους σχεδιασμούς των ΗΠΑ και του Ισραήλ στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.

Η πολιτική των κυρίαρχων τάξεων σε Τουρκία και Ελλάδα διέπεται από το πνεύμα του εθνικισμού, την ιδεολογία που αποσκοπεί να διεγείρει το μίσος του ενός λαού ενάντια στον άλλο και να καλλιεργήσει την αντίληψη της κυριαρχίας του ενός κράτους πάνω στο άλλο. Η ένοπλη εισβολή τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο το 1974 και η συνέχιση μέχρι σήμερα της τουρκικής κατοχής στο 40% του νησιού δείχνει ως πού μπορεί να οδηγήσει η εθνικιστική και σοβινιστική υστερία.

Η επιθετικότητα της τούρκικης αστικής τάξης απέναντι στα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας είναι κάτι απόλυτα προφανές και με τίποτε δεν μπορεί να μην την αναγνωρίζει κάποιος. Πολύ περισσότερο για το αριστερό, δημοκρατικό και αντιιμπεριαλιστικό κίνημα, κάθε προσπάθεια για συμψηφισμό ανάμεσα στις άμεσες απειλές της Τουρκίας και τις όποιες διπλωματικές κινήσεις με απροσδιόριστα χαρακτηριστικά της ελληνικής αστικής τάξης, στην πραγματικότητα ενισχύουν την τούρκικη επιθετικότητα και δίνουν την δυνατότητα στις αντιδραστικές εθνικιστικές και σοβινιστικές δυνάμεις στη χώρα μας, να εμφανίζονται σαν οι γνήσιοι υπερασπιστές της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας, αδυνατίζοντας ακόμα πιο πολύ το αντιιμπεριαλιστικό και δημοκρατικό κίνημα.    

Η ειρηνική και σταθερή επίλυση των ελληνοτουρκικών προβλημάτων, η προώθηση της φιλίας και συνεργασίας των λαών της Ελλάδας και της Τουρκίας μπορεί να περάσει μόνο μέσα από το δρόμο του κοινού αγώνα τους, που στρέφεται ταυτόχρονα ενάντια στην ιμπεριαλιστική πολιτική και στην πολιτική των κυρίαρχων τάξεων στις δυο χώρες.

  Σόφης Γιώργος, μέλος της ΚΕ του Μ-Λ ΚΚΕ