Πέρασαν 65 χρόνια από τη ματωμένη 31η Μάη 1957, όταν το φονικό μίσος της αμερικανοκρατίας χτύπησε θανάσιμα τον Στέφανο Σαράφη. Στόχος, προφανώς, δεν ήταν μόνο ο στρατηγός, αλλά και η αντιμετώπιση του ανερχόμενου τότε λαϊκού κινήματος. Ο Σαράφης ήταν άνθρωπος που ενσάρκωνε τους πόθους και την ελπίδα μιας Ελλάδας ελεύθερης, ανεξάρτητης χωρίς ξένους και ντόπιους”κατακτητές”. Κι αυτό ήταν το θανάσιμο “αμάρτημα” που όπλισε τους Αμερικανούς ιμπεριαλιστές προστάτες του ξενόδουλου καθεστώτος της άρχουσας τάξης της χώρας, με τη δολοφονική απόφαση. Όμως τούτος ο λαός, αναδείχνει ηγέτες γιατί ξέρει να γράφει τη δική του ιστορία, τα δικά του έπη.

Έτσι, κι αν ο Στέφανος Σαράφης πλήρωσε και με το αίμα του για τα ιδανικά του λαού, πέρασε στην ιστορία του κινήματος σαν φωτεινό ορόσημο μιας περιόδου που διδάσκει τις επόμενες γενιές, να πορευτούν το δρόμο του μέλλοντος.

Η προσχώρηση του Στέφανου Σαράφη στον ΕΛΑΣ αποτέλεσε μια ξεχωριστή στιγμή για το ΕΑΜικό κίνημα της αντίστασης. Η συμμετοχή του στρατηγού και η ανάδειξή του στη θέση του στρατιωτικού αρχηγού του ΓΣ προσέδωσαν κύρος και αίγλη στον ΕΛΑΣ, ενίσχυσαν τη συσπείρωση και τη μαχητικότητα των γραμμών του. Οι συνθήκες, όμως, αυτής της προσχώρησης αποτελούν ταυτόχρονα και μια αδρή εικόνα του χαρακτήρα και της προσωπικότητας του Στέφανου Σαράφη, της φιλοπατρίας, της εντιμότητας και της ανιδιοτέλειάς του.

Τα χαρακτηριστικότερα, ίσως, σχετικά σημεία είναι η συνομιλία του στρατηγού με τον τότε Άγγλο σύνδεσμο, Μάγερς, τις μέρες ακριβώς, που πήρε την απόφασή του (Μάρτης 1943) και η προκήρυξη, που απηύθυνε τότε ο Στέφανος Σαράφης προς τον ελληνικό λαό. Την πρώτη κατέγραψε ο Βαγγέλης Παπαδάκης (Τάσος Λευτεριάς) και δημοσιεύτηκε στο “Ρ”, στις 8 Νοέμβρη 1990, απ’ όπου και την αναδημοσιεύουμε:

΄Άγγλος (προς Σαράφη):: Λυπούμαι, στρατηγέ, για την περιπέτεια που είχατε τις τελευταίες ημέρες. Η αγγλική αποστολή παρακολουθεί την τύχη σας καθημερινά και πήρε όλα τα μέτρα για να επανορθωθεί ό,τι κακό σας κάνανε. Αυτή τη στιγμή, βρίσκονται στη διάθεσή σας 5.000 λίρες και η έγκριση του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής να σας κάνουν ρίψεις για τον εφοδιασμό σε πυρομαχικά και είδη ιματισμού και υπόδησης 150 ανδρών αμέσως…

Στέφανος Σαράφης: Δεν έχω καταγράψει στο ημερολόγιό μου καμιά περιπέτεια, για την οποία οφείλετε να με συλλυπείστε! Πρέπει να ξέρετε ότι εγώ βγήκα στο βουνό για να έρθω σε επαφή με τις αντάρτικες ομάδες, που δρουν με διάφορες ονομασίες, ΕΔΕΣ, ΕΛΑΣ κλπ. Και αυτό το πραγματοποίησα με σκοπό να αποφασίσω με ποιαν απ’ αυτές τις υπάρχουσες οργανώσεις θα κρίνω ότι μπορώ να συνεργαστώ πολεμώντας τους Γερμανούς. Αν καμιά από τις υπάρχουσες δε με ικανοποιούσε, τότε θα αποφάσιζα για την παραπέρα στάση μου. Ευτυχώς, είμαι ενθουσιασμένος ότι βρήκα εκείνη την οργάνωση που ανταποκρίνεται απόλυτα στις απαιτήσεις μου, για ένα αποφασιστικό πόλεμο κατά των Γερμανών. Αποφάσισα λοιπόν να τους προτείνω να με δεχτούν, έστω και σαν απλό στρατιώτη, να πολεμήσω μαζί τους. Αν δε με δεχτούν, τότε μου απομένει να γυρίσω στην Αθήνα και να δω τι θα κάνω.

Πάντως, δεν έχω καμιά διάθεση να ηγηθώ ή να συνεργαστώ με κανέναν, που θα θελήσει, με το πρόσχημα του εθνικοαπελευθερωτικού πολέμου, να προετοιμάσει έναν εμφύλιο πόλεμο! Αυτή η οργάνωση είναι ο ΕΛΑΣ! Και όποιος θέλει και επιδιώκει να ενταχθεί ή να οργανώσει άλλη ξεχωριστή απ’ αυτή, αυτός απεργάζεται καταστροφή για το λαό μας! Και γω, την τύχη μου απ’ αυτό το λαό δεν τη διαχωρίζω! Λυπούμαι που οι προτάσεις σας δε συμπίπτουν με τις επιδιώξεις μου. Και αν πραγματικά θέλετε να βοηθήσετε τον ελληνικό λαό να πολεμήσει κατά των Γερμανών, που είναι και δικός σας σκοπός, τότε να βοηθήσετε όπως έχετε υποχρέωση τον ΕΛΑΣ, ανεξάρτητα αν εγώ θα είμαι μαζί τους ή όχι, στην περίπτωση που δε γίνει δεκτή η πρότασή μου.

Αγγλος (πετιέται όρθιος σαν ελατήριο): Στρατηγέ, με αφήνουν έκπληκτο τα λόγια σας! Εσείς, ένας στρατηγός, θα θελήσετε να συνεργαστείτε με τους κομμουνιστάς και να σας καθοδηγεί ένα 25χρονο παιδί, ο Λευτεριάς. Νομίζω ότι βρίσκεσθε ακόμα κάτω από την επήρεια των τελευταίων γεγονότων και σας διαβεβαιώ ότι βρίσκεστε τώρα κάτω από τη δική μας προστασία. Λογικευτείτε!..

Στέφανος Σαράφης: Καταλαβαίνω τι υπονοείτε με τα λεγόμενά σας. Πρέπει να ξέρετε ότι εκείνο που ποτέ μου δεν αισθάνθηκα μπροστά στο καθήκον προς την πατρίδα είναι ο φόβος. Οι υπαινιγμοί σας με προσβάλλουν! Και διακόπτω κάθε παραπέρα συζήτηση. Ήδη σας έκανα γνωστή την τελική μου απόφαση.

“Συμφωνώ απολύτως…””…Επί τρίμηνον περίπου – σημείωνε ο Στέφανος Σαράφης στην προκήρυξη που απηύθυνε προς τον ελληνικό λαό – περιήλθον ολόκληρον την ορεινήν περιοχήν εις ην ανεπτύχθη το αντάρτικον κίνημα, έζησα εν μέσω του πληθυσμού και των ανταρτών, ήλθον εις προσωπικήν επαφήν μετά των αρχηγών και εσχημάτισα την πεποίθησιν ότι μόνο η οργάνωσις του ΕΑΜ πλαισιούμενη και ενισχυόμενη με τα απαραίτητα στελέχη, έχει την ικανότητα να οργανώσει τον αγώνα.
Συνεπής προς τους προηγουμένους αγώνας μου και τας ως άνω πεποιθήσεις μου συμφωνώ απολύτως προς τους σκοπούς του ΕΑΜ, τους οποίους εκτιμώ ως τελείως ειλικρινείς, τίθεμαι εις την διάθεσιν τούτου, ίνα χρησιμοποιηθώ όπου παραστεί ανάγκη…”.

Μια ζωή στην υπηρεσία του λαού

Ο θρυλικός αρχηγός του ΕΛΑΣ, ο στρατηγός Στέφανος Σαράφης, γεννήθηκε στα Τρίκαλα, τον Οκτώβρη του 1890. Οι σκληρές συνθήκες της ζωής και η βαριά καταπίεση των κολίγων της Θεσσαλίας, η ηρωική εξέγερσή τους το 1910, οι αγώνες του κρητικού λαού για την ένωσή τους με την Ελλάδα και το αστικό κίνημα στο Γουδί σημάδεψαν την ευαίσθητη συνείδηση του νεαρού τότε φοιτητή και γι’ αυτό αποφάσισε να γίνει στρατιωτικός.
Κατατάχτηκε ως εθελοντής λοχίας Πεζικού και πήρε μέρος στους βαλκανικούς πολέμους, όπου απέσπασε και τα πρώτα του στρατιωτικά μετάλλια. Το 1916 προσχώρησε στην Εθνική Άμυνα του Ελ. Βενιζέλου, ενώ στη διάρκεια του Α Παγκοσμίου Πολέμου προάχθηκε στο βαθμό του λοχαγού. Στη Μικρά Ασία γίνεται ταγματάρχης. Αμέσως μετά, όμως, η κυβέρνηση των βασιλοφρόνων τον εκτόπισε πρώτα στην Καλαμάτα και κατόπιν στο Γύθειο.

Το 1924 στάλθηκε για μετεκπαίδευση στη Γαλλία και το 1930 παίρνει το βαθμό του συνταγματάρχη, ενώ ένα χρόνο μετά διορίζεται στρατιωτικός ακόλουθος στην ελληνική πρεσβεία στο Παρίσι. Το 1934, η τότε δεξιά κυβέρνηση τον ανακαλεί και το 1935 συλλαμβάνεται, καταδικάζεται σε ισόβια και ταυτόχρονα υφίσταται την ταπείνωση της καθαίρεσης, ως πρωτεργάτης του αποτυχόντος κινήματος του 1935. Φυλακίζεται πρώτα στις φυλακές Αβέρωφ και μετά στης Αίγινας.
Το 1937, ενώ κινούνταν για τη συγκρότηση αντιδικτατορικού μετώπου, εξορίζεται στον Αδάμαντα της Μήλου. Εκεί τον βρίσκει η φασιστική ιταλική εισβολή, αλλά η δικτατορία Γλύξμπουργκ – Μεταξά αρνήθηκε τις υπηρεσίες του Σαράφη, όπως και πολλών άλλων απότακτων δημοκρατικών αξιωματικών. Χαρακτηριστικά, το επίσημο βιογραφικό του, που βρίσκεται στο Γενικό Επιτελείο Στρατού (Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού), σημειώνει: “Εις τον Αλβανικόν Πόλεμον δεν έλαβε μέρος, καθ’ όσον δεν εχρησιμοποιήθη ως μη εμπνέων εμπιστοσύνην”!!! Στη Μήλο γνωρίστηκε με την Αγγλίδα αρχαιολόγο Μάριον, την οποία ύστερα από αρκετά χρόνια παντρεύτηκε.

Η φασιστική κατοχή μόνο αδιάφορο δεν αφήνει τον Στέφανο Σαράφη. Δύο φορές συλλαμβάνεται και φυλακίζεται από τους Ιταλούς σε συνθήκες αυστηρής απομόνωσης. Η θέλησή του, όμως, να παλέψει για την απελευθέρωση της χώρας δεν κάμπτεται και τον οδηγεί στα θεσσαλικά βουνά, όπου λίγο μετά, την άνοιξη του 1943, προσχώρησε στον ΕΛΑΣ και ανέλαβε τη θέση του στρατιωτικού αρχηγού του Γενικού Στρατηγείου.
Από κει και πέρα, ακολουθεί το μεγάλο έπος της Εθνικής Αντίστασης, του οποίου ο Στέφανος Σαράφης αποτελεί έναν από τους βασικούς πρωτεργάτες του. Στην ίδια περίοδο, γνωρίζεται καλύτερα με τους κομμουνιστές, την ιδεολογία και ιδιαίτερα τον ανιδιοτελή πατριωτισμό του ΚΚΕ και γίνεται μέλος του Κόμματος, ενώ αρκετά χρόνια αργότερα αναδείχνεται σε αναπληρωματικό μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ.

Η τύχη του στρατηγού, μετά την απελευθέρωση, ακολουθεί τον ίδιο δρόμο, όπως και πολλών άλλων αγωνιστών. Το ξενόδουλο μεταβαρκιζιανό καθεστώς, τον εκδικήθηκε με άγριους διωγμούς.
Εξορίστηκε στη Σέριφο και στην Ικαρία. Το 1948 τον στέλνουν στο Μακρονήσι, όπου αντιμετωπίζει θαρραλέα τις φρικαλεότητες των βασανιστών.
Το 1951, Το 1951, όντας εξόριστος στον Αϊ Στράτη, εκλέγεται βουλευτής της ΕΔΑ, αλλά, δυο μήνες μετά, η εκλογή ακυρώνεται αυθαίρετα. Στις εκλογές του 1956, εκλέγεται και πάλι βουλευτής της ΕΔΑ, της οποίας πλέον έχει εκλεγεί στη θέση του Γραμματέα και του μέλους της Διοικούσας Επιτροπής.3

Η αμερικανική Μπουίκ, με εμφανή τα σημάδια από την πρόσκρουση στα σώματα του ζεύγους Σαράφη – Φωτογραφία: Στέλιος Κασιμάτης, ο φωτογράφος της αντίστασης

Λίγους μήνες μετά και συγκεκριμένα στις 31 Μάη 1957, έξω από το σπίτι του, στον Αλιμο, κι ενώ ο στρατηγός πήγαινε με τη γυναίκα του για το τακτικό του θαλάσσιο μπάνιο, δέχεται τη δολοφονική επίθεση ενός αυτοκινήτου της αμερικανικής αποστολής, με οδηγό τον Αμερικανό λοχία Μάριο Μουζάλι. Ο Σαράφης πέφτει νεκρός και η θλιβερή είδηση συγκλονίζει όλη τη χώρα. Κανείς δεν πιστεύει την επίσημα προβαλλόμενη εκδοχή του ατυχήματος και όλοι μιλούν για μια προγραμματισμένη και στυγερή δολοφονία.

Διορατικότητα για το μέλλον

Ο Στέφανος Σαράφης , από τον καιρό ακόμη της πάλης κατά του φασισμού, αυτός ο άξιος στρατιωτικός αρχηγός του Γενικού Επιτελείου του ΕΛΑΣ, έβλεπε πολύ μακρύτερα από τα κιάλια που του πρόσφερε, τότε, το Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής, μ’ ένα θερμό αφιέρωμα του στρατάρχη Αλεξάντερ για τη συμβολή του στον κοινό αγώνα για την απελευθέρωση των λαών. Αυτοί οι ίδιοι που ματοκύλισαν το λαό μας και μετακύλησαν την επικυριαρχία τους στους Αμερικανούς των νέων δογμάτων και των βομβαρδισμών.

Και όταν όλοι αυτοί οι κίνδυνοι της ξένης ωμής επέμβασης έγιναν πραγματικότητα, όταν ο λαός μας πλήρωνε με πολύ αίμα και δάκρυα την εξάρτηση των συμβιβασμένων με την υποταγή, ο Στέφανος Σαράφης βρέθηκε και πάλι όρθιος στις επάλξεις πιστός στον αρχαίο, αλλά και τον όρκο της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης: «Ού καταισχύνω όπλα τα ιερά, ουδ’ εγκαταλείψω τον παραστάτη (λαόν), με τον οποίο είχε στοιχηθεί». Εναν όρκο, αναβαπτισμένο στους νεότερους και τους σημερινούς αγώνες του λαού μας για δημοκρατία, ελευθερία, εθνική ανεξαρτησία, για την πραγματική ανάπτυξη και τον πολιτισμό, για την ειρήνη.

Σε άρθρα του υπογράμμιζε, με ιδιαίτερη έμφαση: «Είναι τόσο γνωστές οι καταστροφές από κάθε πόλεμο, ώστε η σκέψη για το ενδεχόμενο ενός καινούριου, με τα σημερινά μέσα, να προκαλεί τη φρίκη και τον τρόμο, γιατί θα οδηγήσει στην πλήρη καταστροφή και τον αφανισμό.

Υπεράσπιση της ειρήνης

Σ’ ένα άλλο άρθρο του, ο Στέφανος Σαράφης, διαπίστωσε, ότι ο φόβος των λαών για έναν καινούριο πόλεμο οδηγεί το λαό μας στις κινητοποιήσεις για την υπεράσπιση της ειρήνης για τη μείωση των εξοπλισμών, με αντίστοιχη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου.

Απ’ όλα τα στοιχεία προκύπτει, ότι «μια Ελλάδα ειρηνική δε διατρέχει κινδύνους. Αυτό πρέπει να ενισχυθεί με την άσκηση ανεξάρτητης εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής, μιας πολιτικής ισότητας, φιλίας και συνεργασίας σε όλους τους τομείς και προς όλες τις χώρες.

Η υψηλή επιτελική του αντίληψη για την άμυνα της χώρας εκδηλώθηκε για άλλη μια φορά, κατά τη διάρκεια της συζήτησης που έγινε μεταξύ στρατιωτικών προσωπικοτήτων σε αποστρατεία.

Με βάση τη συζήτηση αυτή, ο Στέφανος Σαράφης, με κείμενό του που δημοσιεύτηκε στο «ΒΗΜΑ» της 7ης Φλεβάρη 1957, ανέπτυξε απόψεις καίριας σημασίας, που είναι επίκαιρες και σήμερα. Σύμφωνα μ’ αυτές, οι Άγγλοι, αλλά και οι Αμερικανοί, θέλουν να κρατήσουν την Κύπρο ως βάση εναντίον των χωρών της Μέσης Ανατολής. Η Ελλάδα μία μόνο στρατιωτική αξία έχει για το ΝΑΤΟ. Να δώσει τον καιρό για τη διάταξη των δυνάμεών του ως προς τα Βαλκάνια, τη Μεσόγειο και τη Βόρεια Αφρική.

Ο στρατιωτικός σχεδιασμός και η διάταξη των δυνάμεων του ΝΑΤΟ παραγνωρίζει τις καθέκαστα ανάγκες των χωρών – μελών. Αναφερόμενος στην Ελλάδα τόνιζε: «Το ΝΑΤΟ δεν έχει την πρόθεση “να περιφρουρήσει” τας μικράς συμμάχους του από εχθρικάς διαθέσεις που διαγράφονται εντός των κόλπων του». Προφητική πρόβλεψη που επιβεβαιώθηκε με την εισβολή του «Αττίλα» στην Κύπρο και τις συνεχείς τουρκικές προκλήσεις στο Αιγαίο.

Αναφερόμενος, τέλος, στην ανάγκη συσπείρωσης των λαϊκών δυνάμεων, στην κατεύθυνση ενός Μετώπου λαϊκής αντίστασης υπογράμμιζε:
«Μαζί ο λαός που τόσο υπέφερε, συναδελφώνεται, ενώνεται και αγωνίζεται για να ζήσει. Αυτή είναι η απάντησή του σε όλα τα τεχνητά σχήματα που έχουν σαν σκοπό να τον ξεγελάσουν, να τον χωρίσουν, να τον εμποδίσουν να αγωνιστεί».

Από την κηδεία του Στέφανου Σαράφη – Φωτογραφία: Στέλιος Κασιμάτης, ο φωτογράφος της αντίστασης

Δοξασμένος στρατηγός του ΕΛΑΣ και του ελληνικού λαού

Στη μακρόχρονη πορεία του, στην πολιτική ζωή του τόπου, στους στρατιωτικούς αγώνες, στις κάθε φορά επιλογές του, άγρυπνη και επίμονη υπήρξε η επιδίωξη της αντίδρασης και των ξένων να κερδίσουν στο δικό τους – ταξικό – πόλο, να πάρουν με το μέρος τους τον αθάνατο στρατηγό, σωστά αποτιμώντας τις αρετές του, με μια εξαίρεση: Την απέραντη αγάπη του Στέφανου Σαράφη στον ήρωα λαό μας, τη θέλησή του πρώτα το λαό να υπηρετήσει με συνέπεια, σ’ αυτόν να προσφέρει τη γνώση, την εμπειρία, την παλικαριά, την ευθύτητά του και όλες τις άλλες αρετές που τον κοσμούσαν. Γι’ αυτό, τον Στέφανο Σαράφη τον κέρδισε ο ΛΑΟΣ.

Σε κάθε περίπτωση που οι αρετές αυτές έρχονταν σε σύγκρουση με όποιες πρωτοβουλίες, προτάσεις, επιδιώξεις των αντιδραστικών δυνάμεων και των ξένων, ο στρατηγός Σαράφης ήταν σε θέση να βγάζει σωστά συμπεράσματα. Μόνιμη πυξίδα της πολιτικής και στρατιωτικής πορείας και των επιλογών του υπήρξε η αγάπη του στο λαό, η συνέπειά του απέναντι σ’ αυτόν. Αυτή τον οδήγησε.
Οι διωγμοί κατά του Σαράφη, μετά το 1935, «βοήθησαν» να γνωρίσει καλύτερα τους κομμουνιστές, στην περίοδο της 4ης Αυγούστου και – αργότερα – στην κατοχή.

Επιλέγει τον ΕΛΑΣ

Το Γενάρη 1943 ο στρατηγός Σαράφης βρίσκεται στη Θεσσαλία. Όλη του τη σκέψη απασχολούσε η δημιουργία ενωμένου αντάρτικου στρατού και συνεπώς η συνεργασία με ΕΑΜ και ΕΛΑΣ. Σύγκρουση με αυτές τις δυνάμεις σήμαινε εμφύλιο πόλεμο. Περιοδεύοντας τη Θεσσαλία, ο στρατηγός διαπίστωσε ότι αρκετοί από τους αξιωματικούς των ομάδων Κωστόπουλου, Σίμου Βλάχου κ.ά. πιο πολύ έβλεπαν σαν αντίπαλο το ΕΑΜ, παρά τον κατακτητή.

Με τις προκλήσεις Κωστόπουλου, το τμήμα του, μαζί και ο στρατηγός Σαράφης, αφοπλίζονται. Στη διάρκεια κράτησής τους διαπιστώνει ότι οι ΕΛΑΣίτες πιο πολύ φρόντιζαν τους αφοπλισμένους, παρά τον εαυτό τους. Σε συνάντηση με τον Τάσο Λευτεριά και τον Ηλία Μανιάτη τούς επετράπη ελευθερία κινήσεων.

o Μ. Μουζάλι (αριστερά), κατά τη διάρκεια της δίκης του.

Παρ’ όλα αυτά, ενώ οι αφοπλισμένοι αξιωματικοί φοβούνταν για τη ζωή τους, ο Σαράφης συλλογιζόταν: Δεν έχω καμιά ψυχική επαφή μ’ αυτούς. Καμιά αλληλεγγύη, μικροσυμφέροντα, εγωισμοί, έλλειψη κάθε πειθαρχίας και σεβασμού. «Συνέκρινα – γράφει -αυτούς, με τους αντάρτες του ΕΛΑΣ και το λαό και κατέληγα στο συμπέρασμα ότι κακώς πηγαίνουμε να φτιάξουμε ξεχωριστό στρατό, αντάρτικο στις διαταγές των ΄΄Αγγλων. Οι ΕΛΑΣίτες αποδείχνονται ανώτεροι σε οργάνωση – πειθαρχία, θάρρος, αλληλεγγύη, συμπεριφορά στο λαό».

Στις 7 Απρίλη 1943 ανακοινώνεται στον Σαράφη ότι είναι ελεύθερος: Αν θέλετε, ελάτε στον ΕΛΑΣ ή κάντε ομάδα στη Θεσσαλία. Τα ίδια ακούει στη συνάντηση με ΑΡΗ και ΣΑΜΑΡΙΝΙΩΤΗ. Όχι, απαντά, ζητώ να αναλάβω υπηρεσία στον ΕΛΑΣ.

Ελεύθερος, κατεβαίνει – με ταξίδι ημερών – στην Αθήνα για συνάντηση με την ΚΕ του ΕΑΜ. Πριν ξεκινήσει, εντυπωσιάζεται από τη Συνέλευση 500 ανταρτών του ΕΛΑΣ στην Κολοκυθιά: Με απόλυτη ισότητα, γράφει, έλεγαν ελεύθερα τη γνώμη τους όσοι ζήτησαν να μιλήσουν. Μου έκανε εντύπωση ο τρόπος οργάνωσης της Συνέλευσης, η πειθαρχία, η ελευθερία, η απλότητα. Η ορθή κρίση και η ώριμη σκέψη των ανταρτών. Η συμμετοχή τους στις αποφάσεις της διοίκησης. Φεύγοντας για Αθήνα, διακρίνει καθαρά στα πρόσωπα των ανταρτών που τον γνωρίζουν τη χαρά και τα αισθήματα της αγάπης τους.

Στην Αθήνα, μετά τη συνάντησή του με την ΚΕ του ΕΑΜ, οριστικοποιείται η θέση του στρατηγού Σαράφη στον ΕΛΑΣ. Ύστερα από νέα πορεία 9 ημερών από Αθήνα, φτάνει στις 19 Μάη 1943, στην Καλοσκοπή Ρούμελης, όπου τον περίμενε ο ΑΡΗΣ. Σ’ όλη αυτή τη διαδρομή εδραιώνει τις εντυπώσεις του για την ποιότητα του ΕΛΑΣ, το υψηλό ηθικό των ανταρτών, το θετικό ρόλο των οργανώσεων του ΕΑΜ. Την ίδια μέρα γίνεται η πρώτη συνεδρίαση της Διοίκησης του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ, που θα διευθύνει όλο τον αγώνα. Καμιά διαταγή Άγγλων δε θα εκτελείται πια χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του Γενικού Στρατηγείου.

Η ανάπτυξη του αγώνα στην περίοδο που ακολούθησε ως την απελευθέρωση, βρήκε τον ΕΛΑΣ (χωρίς να υπολογίζονται οι δυνάμεις Αθήνας, Σάμου και Μυτιλήνης) με 43.700 οπλίτες και 5.240 αξιωματικούς. Από τους τελευταίους οι 2.300 προέρχονταν από τις τάξεις του Ελληνικού Στρατού. Οι υπόλοιποι ήταν καπεταναίοι (1.070), των σχολών του ΕΛΑΣ (1.270) ή αναγνωρισμένοι από την ΠΕΕΑ.

Μετακατοχικές διώξεις και αγώνες

Οι συνέπειες της αγγλικής επέμβασης στην Ελλάδα και σε συνέχεια του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού υπέβαλαν, μαζί με τους άλλους αγωνιστές και τον στρατηγό Σαράφη σε μεγάλες δοκιμασίες. Ο Σαράφης, που δύο φορές πιάστηκε, πριν βγει στον ΕΛΑΣ, από τους παλιούς κατακτητές και αφέθηκε σύντομα ελεύθερος, δέχτηκε στη χώρα μας όλη τη μισαλλοδοξία των μοναρχοφασιστών, ακόμα και παλιών συμπολεμιστών του.

Εκτοπίζεται στη Λήμνο, από το 1946 έως το 1948 και σε συνέχεια στη Μακρόνησο, όπου γνωρίζει από κοντά το εγκληματικό όργιο των ιδρυτών της, ανάμεσα στους οποίους φιγουράρουν παλιοί του γνώριμοι, όπως ο στρατηγός Βεντήρης, ο Παν. Κανελλόπουλος κ.ά.
Ο ελληνικός λαός, δύο χρόνια μετά, τιμώντας τους αγώνες του Στέφανου Σαράφη, τον εκλέγει βουλευτή, μαζί με άλλους 6 εξόριστους αγωνιστές του Αη-Στράτη και 3 ακόμα βουλευτές της ΕΔΑ, παρόλο που οι εκλογές του Σεπτέμβρη 1951, δύο χρόνια μόνο μετά τον εμφύλιο, γίνονται μέσα σ’ ένα όργιο βίας, νοθείας και αποκλεισμών. Κόντρα όμως στη θέληση του λαού, καραδοκεί η λεγόμενη αδέκαστη δικαιοσύνη, που ακυρώνει την εκλογή των εξόριστων.

Ο ελληνικός λαός θα απαντήσει πάλι στις εκλογές του Φλεβάρη 1956, όπου, στους 132 βουλευτές της Δημοκρατικής Ενωσης, οι 18 είναι βουλευτές της ΕΔΑ κι ανάμεσά τους ο Σαράφης. Στη Βουλή ανοιχτά καταγγέλλει την εγκατάσταση ατομικών βάσεων των ΗΠΑ στη χώρα μας. Και στις 31 Μάη, 15 μόλις μήνες από την εκλογή του, η ιμπεριαλιστική τρομοκρατία θα βάλει πάλι τη σφραγίδα της. Στη θέση όπου σήμερα στήθηκε το άγαλμα του στρατηγού στον Άλιμο, αυτοκίνητο με Αμερικανό λοχία θα σκοτώσει τον ένδοξο στρατηγό καθώς διέσχιζε το δρόμο…
Είναι η περίοδος του ψυχρού πολέμου, που η ιμπεριαλιστική τρομοκρατία, κρατική, παρακρατική και του υποκόσμου, οργιάζει σε όλο τον κόσμο, στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στις χώρες της Μεσογείου. Είναι αυτή που δεκάδες φορές δεν κατάφερε να εξοντώσει τον Φιντέλ Κάστρο. Είναι η τρομοκρατία που σκοτώνει ακόμα και δικούς τους, εκλεγμένους Προέδρους. Είναι αυτοί που, έξι χρόνια αργότερα, θα δολοφονήσουν, στις 22 Μάη 1963, τον Γρηγόρη Λαμπράκη. Αυτοί που δολοφονούν πολιτικούς ηγέτες σε Ιταλία – Ισπανία κ.α. Είναι αυτοί που καπηλεύονται σήμερα την τρομοκρατία, που οι ίδιοι διδάσκουν και τη χρηματοδοτούν. Την οποία και σήμερα χρησιμοποιούν για να νομιμοποιήσουν σε διεθνή κλίμακα τα εγκλήματα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, ενάντια στους λαούς.

Η δολοφονία του στρατηγού – στα 67 του χρόνια – συγκλόνισε τον ελληνικό λαό. Πολλοί από μας ζήσανε, προσωπικά, αυτές τις θλιβερές μέρες.
Την επόμενη της δολοφονίας του η ΚΕ του ΚΚΕ χαρακτηρίζει το θάνατο του στρατηγού ΕΘΝΙΚΗ ΑΠΩΛΕΙΑ: Ο ελληνικός λαός, γράφει, έχασε από χθες έναν ηγέτη του, τον Γραμματέα της ΕΔΑ, στρατηγό Στέφανο Σαράφη, αρχηγό του δοξασμένου Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού, του ΕΛΑΣ, που Αμερικανός αεροπόρος σκότωσε με το αυτοκίνητό του. Η ζωή του, ζωή αγνού πατριώτη, ήταν αφιερωμένη στο λαό, στην προκοπή του Εθνους μας. Ο στρατηγός Σαράφης, συνεπής, δημοκράτης, αντιτάχθηκε στα δικτατορικά καθεστώτα, γι’ αυτό διώχτηκε από τη δικτατορία Πάγκαλου και Μεταξά, που τον κράτησε 3 χρόνια εξόριστο στη Μήλο.

Η αφοσίωσή του στην πατρίδα, οι στρατιωτικές του ικανότητες τον ανέδειξαν αρχηγό του ΕΛΑΣ. Το ξενόδουλο καθεστώς μεταχειρίστηκε κάθε μέσο για να λυγίσει τον στρατηγό Σαράφη. Να αποστερήσει το λαό και το αγωνιζόμενο έθνος από έναν λαοφιλή και συνεπή ηγέτη του. Ο στρατηγός Σαράφης και από το βήμα της Βουλής συνέχισε να αγωνίζεται με αυταπάρνηση για τα συμφέροντα του έθνους και του λαού. Πολέμησε με εθνική περηφάνια και αδιαλλαξία την ξενοκρατία. Ποτέ δε συμβιβάστηκε με τον αγγλοαμερικανικό ιμπεριαλισμό. Το παράδειγμά του θα διδάσκει, για πάντα, τις νεότερες γενιές…
​
Η απώλεια του άξιου γιου της πατρίδας μας δυναμώνει πιο πολύ στην καρδιά κάθε πατριώτη τη διάθεση και θέληση για παλλαϊκή πάλη. Για την απαλλαγή της πατρίδας μας από τα αμερικανικά δεσμά. Για να μπει η χώρα μας στο δρόμο της λεύτερης εθνικής ζωής, της προκοπής και της Ειρήνης.

Του
Κώστα ΜΑΡΑΓΚΟΥΔΑΚΗ

Ατύχημα ή πολιτική δολοφονία;

Το ερώτημα που χρόνια πλανάται γύρω από τον άδικο χαμό του Στ. Σαράφη είναι αν αυτός προήλθε από ένα απλό τροχαίο ατύχημα ή επρόκειτο για εκτέλεση σχεδίου δολοφονίας. Οι υποψίες ότι επρόκειτο για πολιτική δολοφονία εκφράστηκαν από την πρώτη στιγμή και δεν τις ενίσχυαν μόνο η ιστορία του στρατηγού, οι πατριωτικοί και πολιτικοί του αγώνες για τα δίκαια του λαού, η ηγετική πολιτική του δράση από τις γραμμές της ΕΔΑ, καθώς και οι συνθήκες του μετεμφυλιακού καθεστώτος στην Ελλάδα. Οι ίδιες οι συνθήκες, κάτω από τις οποίες βρήκε το θάνατο ο Στ. Σαράφης , ήταν περίεργες, πράγμα που έκανε πολλούς, ακόμη και τις αστυνομικές αρχές, να μιλούν για “ανεξήγητο γεγονός” (“ΑΥΓΗ” 1/6/1957). Ας δούμε όμως το θέμα πιο συγκεκριμένα:

Το μοιραίο αυτοκίνητο χτύπησε τον Στ. Σαράφη και τη σύζυγό του, όταν διέσχιζαν την παραλιακή λεωφόρο, στον Αλιμο. Δε χτυπήθηκαν όμως στη μέση του δρόμου, αλλά όταν, σχεδόν, είχαν φτάσει στη διαχωριστική νησίδα που χωρίζει τα δύο ρεύματα κυκλοφορίας. Το σπουδαιότερο δε είναι πως το αυτοκίνητο – φονιάς κινήθηκε κατά τέτοιο τρόπο, λες και επεδίωκε να χτυπήσει τα θύματά του. Ο οδηγός, υποσμηνίας Μάριο Μουζάλι, απέφυγε – ενώ μπορούσε – να κινηθεί προς τα δεξιά ή προς το μέσο της οδού, όταν είδε το ζεύγος Σαράφη. Για τις αστυνομικές αρχές μάλιστα, θεωρήθηκε πως ήταν αδύνατο να μην δει εγκαίρως τα θύματά του, αφού πρόβλημα ορατότητας δεν υπήρχε. Επίσης δεν κράτησε καν την αρχική του πορεία. Κινούμενος από την αρχή στο αριστερό μέρος της λεωφόρου παρέκκλινε το όχημα ακόμη αριστερότερα, με κατεύθυνση τη διαχωριστική νησίδα. Επιπλέον πρέπει να σημειώσουμε ότι δίπλα στο μοιραίο πράσινο αυτοκίνητο, στο δεξιό μέρος του δρόμου, εκινείτο ένα ακόμη αμερικάνικο αυτοκίνητο μαύρου χρώματος, το οποίο μετά το τραγικό συμβάν έσπευσε να εξαφανιστεί. Εξαφανίστηκαν επίσης, την ίδια στιγμή, και οι συνεπιβάτες του Μουζάλι. Οι αυτόπτες μάρτυρες μίλησαν τότε για δύο άτομα – συνεπιβάτες, ενώ ο ίδιος ο δολοφόνος κατέθεσε πως είχε στο αυτοκίνητο έναν μόνο συνεπιβάτη – συνάδελφό του.

Τα παραπάνω στοιχεία – καθώς και άλλα, όπως το γεγονός ότι ο Σαράφης παρακολουθούνταν από Αμερικάνους κλπ. – συνηγορούν στο συμπέρασμα πως ο στρατηγός Στ. Σαράφης δε βρήκε το θάνατο γιατί έπεσε θύμα τροχαίου, αλλά δολοφονήθηκε εν ψυχρώ. Και τη δολοφονία του, όπως άλλωστε είναι πασιφανές, σχεδίασαν και εκτέλεσαν οι Αμερικάνοι και οι σχετικές με τέτοιες δουλειές υπηρεσίες τους.

Τι συνέχεια είχε η υπόθεση; Ασφαλώς, δεν έγινε καμία έρευνα για να χυθεί άπλετο φως, να βρεθούν οι συνένοχοι – ηθικοί αυτουργοί. Έτσι έγινε κατορθωτό να συντηρηθούν οι αμφιβολίες για τη σκοπιμότητα του συμβάντος, το οποίο και χαρακτηρίστηκε “ανθρωποκτονία εξ αμελείας”. Η κυβέρνηση Καραμανλή, υποτελής στον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό, φρόντισε μόνο να κρατήσει κάποιους τύπους, ώστε να μην προκληθεί περισσότερο το λαϊκό αίσθημα. Τίποτα όμως παραπάνω. Κρατώντας δε σαφή πολιτική θέση απέναντι στο νεκρό στρατηγό και στο λαϊκό κίνημα που αυτός εξέφραζε, απέφυγε να παραστεί στην κηδεία του και απαγόρευσε να του αποδοθούν στρατιωτικές τιμές, παρόλο που αρχικά δόθηκε η εντύπωση ότι θα γινόταν κάτι τέτοιο. Τέλος, ο δολοφόνος καταδικάστηκε το Γενάρη του 1958 για ανθρωποκτονία κλπ. από βαριά αμέλεια (!!!) σε 20 μήνες φυλακή και 20.000 δρχ. ψυχική οδύνη!!! Αυτό ήταν το μετεμφυλιακό καθεστώς. Αυτό είναι το αμερικανόδουλο κράτος της υποτέλειας και των εθνικών ταπεινώσεων. Ενάντια σ’ όλα αυτά. αγωνίστηκε ο στρατηγός Σαράφης. Και αγωνίστηκε πιστά και αταλάντευτα ως το τέλος.

Πηγή: ethniki-antistasi-dse.gr