Ας περιοριστούμε

Ο οίκος Sotheby’s έγινε ο τελευταίος διεθνής οίκος δημοπρασιών που αποφάσισε (στα τέλη Νοεμβρίου 2018) να σταματήσει επιτέλους τις πωλήσεις αντικειμένων από κέρατο ρινόκερου, αποσύροντας μάλιστα κάποια σχετικά αντικείμενα από προγραμματισμένη δημοπρασία στο Χονγκ Κονγκ, έπειτα από αντιδράσεις οργανώσεων που αναφέρονται στην προστασία του περιβάλλοντος.

«Η εταιρία δεν θα διαθέτει πλέον προς πώληση είδη από κέρατο ρινόκερου», δήλωσε ο Ν. Τσόου, πρόεδρος του Sotheby’s στην Ασία, και πρόσθεσε: «Ο οίκος Sotheby’s εκφράζει τη λύπη του για τις παράνομες σφαγές και το εμπόριο που θέτει σε κίνδυνο την άγρια πανίδα, ενώ στηρίζει αποφασιστικά τις προσπάθειες για την προστασία των ζώων της διεθνούς κοινότητας».

«Ας περιοριστούμε στο ελεφαντόδοντο», φαίνεται να σκέφτηκε ο Ν. Τσόου, και έκλεισε την πόρτα στους κυνηγούς ρινόκερων. Πάντως, ο οίκος Sotheby’s έφτασε τελευταίος και καταϊδρωμένος στην εν λόγω απόφαση, με τον οίκο Christie’s να έχει σταματήσει εδώ και μήνες τις προωθήσεις προϊόντων από τέτοιο υλικό.

1744 και 1766

Τότε ιδρύθηκαν οι οίκοι δημοπρασιών Sotheby’s και Christie’s, αντιστοίχως, με τις χρονολογίες αυτές να τους προσδίδουν κύρος δυόμισι, και πλέον, αιώνων στις αγοραπωλησίες που πραγματοποιούν στα μήκη και τα πλάτη όλης της υφηλίου, για αντικείμενα που καλύπτουν όλη την ιστορία της ανθρωπότητας (από παλαιολιθικά μέχρι σύγχρονα) και σε ένα ικανό εύρος κατηγοριών. Από τη (μακρά αυτή) λίστα, πλέον θα πρέπει να εξαιρεθούν τα αντικείμενα από κέρατο ρινόκερου.

Περιττό είναι ίσως να σημειωθεί ότι όλα τα χιλιάδες πωλητέα των μεγάλων οίκων έχουν ένα κοινό: Δεν απευθύνονται σε όσους έχουν καβούρια στις τσέπες τους. Γενικά μιλώντας, θα πρέπει να είσαι κάποιος (ή να νομίζεις ότι είσαι κάποιος) αν θελήσεις να αγοράσεις το «παραμικρό» από οίκους του βεληνεκούς Sotheby’s και Christie’s.

Μολονότι ο αποκλεισμός προϊόντων από κέρατο ρινόκερου φέρνει μια μικρή στενοχώρια στους οίκους δημοπρασιών (χάνουν τη δυνατότητα να πουλούν ένα υλικό το οποίο, ακατέργαστο ήδη, είναι πιο ακριβό από τον χρυσό) ωστόσο η αναποδιά αυτή μπορεί να αποτελέσει μιας, πρώτης τάξεως ευκαιρία για τους διεθνείς οίκους να επικεντρωθούν σε πιο «κλασικά» για αυτούς, «νομιμοποιημένα» από όλες τις πλευρές, πεδία αγοραπωλησιών. Ενδεικτικά, ας πούμε, στο εμπόριο αρχαιοτήτων.

Αντί για ρινόκερο

Ευτυχώς, οι οίκοι δημοπρασιών Sotheby’s και Christie’s έχουν αντικείμενα για όλα τα γούστα. Μεγάλη πέραση έχει η αρχαία Ελλάδα. Θέλεις έναν ακέραιο Χαλ­κιδικό μελανόμορφο Αμφορέα του 550 π.Χ.; Προτιμάς κάτι παλιότερο; Ένα μαρμάρινο κυκλαδικό ειδώλιο του 2600-2500 π.Χ;

Το πρώτο, θα το βρεις σε δημοπρασία που οργανώνει για τις 5 Δεκεμβρίου 2018 ο οίκος  Sotheby’s στο Λονδίνο. Η Δημοπρασία έχει τίτλο «Αρχαία γλυπτική και έργα Τέχνης» και περιέχει 59 διαλεχτά κομμάτια, προφανώς όχι μόνο από μάρμαρο. Μεταξύ των πωλητέων, ο (σπανιότατος) αττικός ερυθρόμορφος κιονωτός κρατήρας με παράσταση Διονύσου και Σατύρου (υπολογίζεται ότι θα κυμανθεί ανάμεσα στα 80.000-113.000 ευρώ), υπ’αριθμόν 13, κλέβει την παράσταση.

Το δεύτερο, θα το βρεις σε δημοπρασία που οργανώνει για τις 6 Δεκεμβρίου 2018 ο οίκος  Christie’s στο Λονδίνο. Ο πολυτελής κατάλογος των πωλητέων (148 σελίδες!) περιλαμβάνει αρχαιότητες κυρίως ελληνικές, αλλά και αιγυπτιακές, ετρουσκικές, ρωμαϊκές, κυπριακές, (εδώ δεν χωράνε ρατσισμοί) από πηλό, πέτρα, μάρμαρο, ξύλο, γυαλί, μέταλλο… Το συγκεκριμένο γυναικείο κυκλαδικό ειδώλιο (υπ’αριθμόν 101) είναι προτιμότερο καθότι ακέραιο (υπάρχει και δεύτερο προς πώληση, το υπ’αριθμόν 104, αλλά ακέφαλο).

Και φιλόζωοι και φιλάνθρωποι

Ο οίκος Christie’s αφιερώνει ξεχωριστή ενότητα στην επίσημη ιστοσελίδα του, υπό τον τίτλο «Πολιτισμός και Φιλανθρωπία». Μάλιστα, με υπεύθυνη δήλωσή του για το οικονομικό έτος 2017, ο οίκος έχει εξηγήσει πως, μολονότι διατελεί γιγαντιαία εταιρία «με 350 δημοπρασίες σε ετήσια βάση σε πάνω από 80 κατηγορίες πωλητέων, με παρουσία σε 46 χώρες» (και άκρες σε όλον τον πλανήτη), φροντίζει ώστε οι «επιχειρηματικές του σχέσεις και οι αλυσίδες τροφοδοσίας να είναι καθαρές από περιπτώσεις διακίνησης ανθρώπων και σκλαβιά». Ο οίκος μάλιστα δια-δηλώνει ότι έχει «προσέγγιση μηδενικής ανοχής στη σκλαβιά και στη διακίνηση ανθρώπων και, ως τέτοιος, περιμένει οι εργαζόμενοί του, οι προμηθευτές του, και οι συνεργάτες του, να συμμορφωθούν με τις αρχές της πολιτικής του Ενάντια-στη-Σκλαβιά». Αυτό θα πει εταιρία πρότυπο! Φαίνεται ότι η τύχη χαμογέλασε, δια των διεθνών οίκων δημοπρασιών, όχι μόνο στους ρινόκερους (λίγο πριν την πλήρη εξαφάνισή τους), αλλά και στους ανθρώπους. Το εγγυώνται οι μεγάλες οικογένειες, οι μεγαλύτεροι «οίκοι» των μεγαλύτερων πρώην αποικιοκρατικών και νυν ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Μια καλύτερη ημέρα ανατέλλει για τους βασανισμένους λαούς όλου του πλανήτη, με ταπεινή λεπτομέρεια, περίπου αδιάφορη παράμετρο, την προώθηση, μεταξύ άλλων, της πολιτιστικής τους κληρονομιάς, κυριολεκτικά, στο σφυρί.

Δημήτρης Κουφοβασίλης