Οι πολιτικές ακροβασίες και το βόλεμα «των δικών μας ανθρώπων» του ΣΥΡΙΖΑ στη Βουλή, οι τηλεμαχίες για το θέμα, οι συγγνώμες της Τ. Χριστοδουλοπούλου επανέφεραν στο προσκήνιο το ζήτημα της σχέσης ανάμεσα στην πολιτική και την ηθική.
Βλέπουμε ότι στη συγκεκριμένη οξυμένη συγκυρία η σύγκρουση των αξιών αντανακλά και κοινωνικές συγκρούσεις. Οι μαρξιστές απαντούν ευθέως πως υπάρχει επαναστατική ηθική. Αν η σημερινή μπουρζουαζία, είτε με την παλιά της έκφραση (ΝΔ-ΠΑΣΟΚ), είτε με τη σύγχρονη (ΣΥΡΙΖΑ) πνίγει στα παγωμένα νερά του κυνισμού, της οικογενειοκρατίας και του ημετερισμού, τον άδολο ενθουσιασμό των μαζών και την παλιά αξιοπρέπεια, η πραγματική αριστερά οφείλει να διακηρύξει: Δεν μπαίνουν όλα τα πράγματα στην ανταλλακτική ζυγαριά της αγοράς και στην ωφελιμιστική κερδοσκοπία. Η τελευταία (κερδοσκοπία) στο σοσιαλισμό ήταν και πρέπει να είναι τερατώδες κακούργημα. Η πάλη λοιπόν για την κοινωνική αλλαγή γίνεται από τα βαθύτερα κίνητρα, που εκτός των άλλων έχουν ηθικά θεμέλια.
Ο μαρξιστικός ανθρωπισμός είναι μια εμβάθυνση και ανωτεροποίηση του παλιού, αστικού ανθρωπισμού και βασίζεται ακριβώς πάνω στην επιστημονική γνώση της κοινωνικής ατομικότητας. Το άτομο αναπτύσσει ελεύθερα την ατομικότητά του, απρόσκοπτα και ανεμπόδιστα, πάνω στο έδαφος των κοινωνικών σχέσεων, αλλά όχι ανταγωνιστικά με τους άλλους. Το βαθύ μυστικό της ατομικότητας είναι οι ανεπτυγμένες και δημοκρατικές κοινωνικές σχέσεις. Ανάμεσα στο άτομο και την κοινωνία, την ελευθερία και την ισότητα, τη δημοκρατία και την ατομική πρωτοβουλία, την ευτυχία και την επιστήμη, πρέπει να υπάρχει μια αρμονική ισορροπία. Σ’ αυτήν τη διερεύνηση, πυξίδα είναι η επαναστατική ηθική. Ο Μαρξ υποστήριζε ότι το ολοκληρωμένο άτομο δίνει διέξοδο στο πλήθος των ικανοτήτων του φυσικού ή επίκτητου με βάση τις ανάγκες του στο πλαίσιο της δημοκρατικής κοινωνικής κατανομής.
Ούτε ο κομμουνισμός, ούτε ο σοσιαλισμός, ως πρώτο κοινωνικό του στάδιο, είναι κοινωνίες χωρίς αξίες και χωρίς ηθική. Άλλωστε ο «σοσιαλιστικός άνθρωπος» προεικονίζεται στο σήμερα και στον αγώνα για τον επαναστατικό μετασχηματισμό της κοινωνίας. Σ’ αυτόν τον αγώνα δεν υπάρχει κανένα «σινικό τείχος» ανάμεσα στις ατομικές και κοινωνικές προσδοκίες, ούτε ανάμεσα στις πολιτικές και ηθικές αρχές (χωρίς να ξεπέφτουμε στην ηθικολογία και νάχουμε καθαρά χέρια χωρίς να έχουμε καθόλου χέρια).
Αν λοιπόν θέλουμε να είμαστε κληρονόμοι των πιο λαμπρών παραδόσεων της αριστεράς, οφείλουμε να δούμε τα τελευταία «κατορθώματα» του ΣΥΡΙΖΑ, όχι αφηρημένα και ρυθμιστικά, αλλά στέρεα και πολιτικά. Διότι, η πολιτική της αριστεράς είναι μία σχέση ανάμεσα στους ανθρώπους και «αρμέγει» τις ηθικές της αρχές τόσο από το παρελθόν όσο και από το μέλλον. Αν θέλουμε, που θέλουμε, να εξανθρωπίσουμε σε προοδευτική κατεύθυνση την κοινωνική ιστορία πρέπει να κάνουμε τις ιδέες μας πράξη με την υπεροχή και κατίσχυση της πολιτικής μας ηθικής πάνω στον κυνισμό, και τη «διεφθαρμένη διακυβέρνηση».
Είναι δύσκολο να βρούμε νησίδες λογικής και οάσεις ηθικής σ’ ένα σύστημα που σαπίζει, παρακμάζει και πεθαίνει παρασύροντας όλη την κοινωνία στα Τάρταρα. Δεν μπορεί να κηρυχτεί μία επανάσταση στον τομέα της ηθικής· αυτή αναμφίβολα θα ξεπέσει στην ηθικολογία και την αναποτελεσματικότητα. Αλλά οπωσδήποτε πρέπει να εμβολιαστεί η πολιτική της αριστεράς με ηθικά αντισώματα. Τέτοια που δεν έχουν καμία σχέση με τη συναλλαγή, τις ασκήσεις σιωπής ή την «ομερτά» ανάμεσα στα αστικά κόμματα, ένα ανήθικο ανταλλακτήριο αξιών.
Στη Βουλή, τα αστικά κόμματα με τους διορισμούς, την ημετεροκρατία, την οικογενειοκρατία, το νεποτισμό (συγγενοκρατία), στην πραγματικότητα άσκησαν μία πράξη βίας απέναντι στο λαό και τη νεολαία. Μία πράξη νόμιμης βίας όπου το νομικό δίκιο τους προσκρούει στους δικούς μας ηθικούς κι επαναστατικούς κώδικες.
Την ώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ έριχνε τις τελευταίες αριστερές του μάσκες, χιλιάδες απόφοιτοι των Λυκείων ήσαν υποχρεωμένοι να γράφουν έκθεση για το πώς η κοινωνία αλλάζει ήρεμα, εξελικτικά και ομαλά. Η ιδιοτέλεια και οι συγγενοπρακτικές στη Βουλή αποδείχνουν την άβυσσο που χωρίζει τον αστικό από τον σοσιαλιστικό κόσμο.
«Η αστική ηθική είναι ένα παρακμιακό σύμπτωμα και γι’ αυτόν το λόγο πρέπει να ηττηθεί». Η πραγματική αριστερά έχει τους δικούς της αξιακούς κώδικες και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει καμία σχέση μ’ αυτούς.
