του Aviral Anand **
“Κοίτα
Το φως του φεγγαριού
Παγιδευμένο σε αυτό το ορθογώνιο.
Σηκώνω το κεφάλι μου
Και βλέπω την ποίησή μου
Να λαμπυρίζει σαν φεγγαροαχτίδα
Στον ουρανό.”
(“Captive Imagination – Letters from Prison” (“Αιχμάλωτη Φαντασία – Επιστολές από τη Φυλακή”), Βαραβάρα Ράο)
Μια μεγάλη εφημερίδα (σ.τ.μ. η Indian Express) δημοσίευσε πρόσφατα αποσπάσματα από επιστολές που οι κατηγορούμενοι για την υπόθεση Elgaar-Parishad [1] έχουν γράψει σε μέλη των οικογενειών και γνωστούς από την σημερινή κατάσταση εγκλεισμού τους στη φυλακή.
Οι επιστολές πάλλονται από τα ποικίλα συναισθήματα αυτών που βρίσκονται πίσω από τα κάγκελα, ένα όμως στοιχείο που πράγματι φαίνεται να ακτινοβολεί μέσα απ’ αυτές είναι η διαρκής ανησυχία για τους λιγότερο τυχερούς συνανθρώπους τους.
Αυτό, παρά τις δικές τους κακουχίες, μπορεί να μας δώσει μια εικόνα από τα βαθιά συναισθήματα κοινωνικής δικαιοσύνης που διαθέτουν και τα οποία παραμένουν αναλλοίωτα παρά την σύλληψη τους βάσει σαθρών και κατασκευασμένων στοιχείων.
Ίσως αξίζει τον κόπο μας να αναλογιστούμε τι μεταδίδουν. Και ίσως να θεωρήσουμε τις εκφράσεις τους ως αντιπροσωπευτικές φωνές αναρίθμητων άλλων, βάσει αμφισβητήσιμων στοιχείων, φυλακισμένων – στην Ινδία και σε άλλα μέρη του κόσμου – οι φωνές των οποίων δεν φτάνουν σε μας.
Είναι εύκολο να στιγματίσουμε και να βάλουμε ετικέτες στους ανθρώπους. Η ετικέτα που είναι επίκαιρη και χρησιμοποιείται με χαρά και ικανοποίηση είναι αυτή του «Ναξαλίτη των πόλεων» ( “Urban Naxal”) . Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι και ο πρωθυπουργός της χώρας αυτής καταλαμβάνεται από την αστόχαστη και μνησίκακη αναπαραγωγή αυτής της ετικέτας. Τόσο πολύ που έπρεπε να τη χρησιμοποιήσει για να αποδώσει τις τρέχουσες διαμαρτυρίες κατά της Πράξης Τροποποίησης Ιθαγένειας (CAA: Citizenship Amendment Act) στους Ναξαλίτες των πόλεων , διαιωνίζοντας ένα φαύλο στερεότυπο.
Στον πυρήνα του, ο όρος «Ναξαλίτες των πόλεων» υποδηλώνει όσους ζουν σε αστικές ζώνες-περιοχές, και επομένως σε ένα είδος πλήρους κοινής θέας, και ασκούν ανατρεπτικές δραστηριότητες, ανάμεσα στις οποίες πρωταρχική θέση κατέχει η υπονόμευση του αφηγήματος του εθνικισμού – σε συνεννόηση με τους Ναξαλίτες της υπαίθρου(“non-urban naxals”) ,που συνεχίζουν τους αγώνες τους από απομακρυσμένους και απόμερους τόπους για τους οποίους δεν ενδιαφερόμαστε. Κάτι το οποίο όμως κάνει, με μια από τις πιο λεπτομερείς συζητήσεις πάνω στο ζήτημα των urban naxals, η ταινία και το βιβλίο του σκηνοθέτη του Bollywood, Vivek Agnihotri,
“Αυτοί [οι ναξαλίτες των αστικών περιοχών] ασχολούνται με πραγματικά προβλήματα με στόχο όχι να τα λύσουν, αλλά να δημιουργήσουν αναταραχές και θυμό ενάντια στο σύστημα και να κάνουν τους ανθρώπους να πιστέψουν στον ένοπλο αγώνα.”
Είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει βασικό συμπέρασμα για οποιονδήποτε από αυτούς που συνελήφθησαν με σοβαρές κατηγορίες στην υπόθεση Elgaar Parishad. Κάτι τέτοιο θέτει υπό αμφισβήτηση, με αυθαίρετη συλλογιστική και χωρίς να προσκομίζονται αποδεικτικά στοιχεία, τους αγώνες για κοινωνική δικαιοσύνη ανθρώπων που σιωπηλά έχουν σταθεί αλληλέγγυοι με τους πλέον περιθωριοποιημένους.
Σίγουρα, το λιγότερο που θα μπορούσε κανείς να ζητήσει από κάποιον που επιδιώκει να υπονομεύσει το συνολικό έργο των ανθρώπων, προσάπτοντας τους ετικέτες, είναι κάποια ελάχιστη εξοικείωση και ενασχόληση με το έργο τους. Αλλά μια τέτοια θεμελιώδη ειλικρινή προσπάθεια πέφτει πάρα πολύ να τη ζητήσουμε από εκείνους που είναι αποφασισμένοι να διαβάλλουν τους άλλους χωρίς να εξετάσουν τα πράγματα σε βάθος.
Στη δίνη του σημερινού κλίματος με τις διάφορες επιθέσεις για το θέμα της ιθαγένειας στην Ινδία, όταν υπάρχει δηλαδή τόσο μεγάλη απαγόρευση και καταστολή των διαφωνούντων από το κράτος, είναι μάλλον διδακτικό να αφιερώσουμε κάποιες στιγμές στις εκφράσεις του αδάμαστου πνεύματος και του φρονήματος, αυτών που βρίσκονται υπό κράτηση στην υπόθεση Elgaar Parishad.
Η Shoma Sen, μία από τις κατηγορούμενες, ήταν κοντά στην συνταξιοδότησή της ως καθηγήτρια Αγγλικών από το Πανεπιστήμιο Rashtrasant Tukadoji Maharaj στο Ναγκμπούρ. Την πορεία της ζωής της μπορεί κάποιος να τη διαβάσει με οποιονδήποτε τρόπο, αυτό όμως που ξεχωρίζει είναι η αγωνία για τους λιγότερο τυχερούς συνανθρώπους της.
Όπως θυμάται η κόρη της Koel, η Shoma γεννήθηκε στη Βομβάη, αλλά επέλεξε να μετακομίσει στο Ναγκμπούρ για να εργαστεί στο Vidarbha:
“Γύρισε σύντομα στο Ναγκμπούρ, επειδή αισθάνθηκε ότι εάν όλοι οι διανοούμενοι ζούσαν στη Βομβάη, τότε ποιος θα δούλευε για τους ανθρώπους στα φτωχότερα μέρη της Μαχαράστρα, όπως το Vidarbha; ”
Η Koel προσθέτει ότι
“Τις βραδιές της τις περνούσε επισκεπτόμενη γυναίκες (πολλές από αυτές Ντάλιτς και θύματα οικιακής βίας) στις φτωχογειτονιές του Juni Magalwari (ένα μεγάλο γκέτο στο Ναγκμπούρ), συζητώντας τα άμεσα προβλήματά τους και τις ανησυχίες τους”.
Η Sen έχει προς τιμήν της πολλές ακαδημαϊκές εργασίες στις οποίες έχει ασχοληθεί με ζητήματα εκτοπισμού, πατριαρχίας και φεμινισμού των Ντάλιτ . Στη δημοσίευση της με τίτλο “Το χωριό και η πόλη: Ο Ντάλιτ φεμινισμός στις αυτοβιογραφίες της Baby Kamble και της Urmila Pawar”[2], η Sen παρουσιάζει με μεγάλη προσοχή και ακρίβεια το γεγονός ότι οι Ντάλιτ γυναίκες συγγραφείς, τα έργα των οποίων συζητάει, κάνουν αισθητή την παρουσία τους και δεν περνάν απαρατήρητες ακόμη και μέσα στα επικρατέστερα κινήματα – είτε το Κομμουνιστικό είτε το Ambedkarite [3], τα οποία τείνουν να βλέπουν τα φεμινιστικά κινήματα με καχυποψία.
Στην επιστολή της, αποσπάσματα της οποίας αναπαράχθηκαν πρόσφατα σε άρθρο στην εφημερίδα, η Sen μιλά για αυτό που παρατηρεί στη φυλακή, συνδέοντάς το με τις βαθιά ριζωμένες ανησυχίες της στα ζητήματα πατριαρχίας:
“Καθισμένη εδώ που βρίσκομαι, μπορώ να δω πόσα λίγα έχουν αλλάξει καθώς πλησιάζουμε την 72η Ημέρα Ανεξαρτησίας. Οι γυναίκες με καταγωγή ως επί το πλείστον μη προνομιούχο και από κατώτερες κάστες, ελάχιστα γραμματισμένες, παντρεμένες σε ηλικία 14 ή 15 ετών, αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος εκείνων που μαραζώνουν στη φυλακή. Είναι ζωντανά παραδείγματα για το πώς λειτουργεί η πατριαρχία στην κοινωνία και στο δικαστικό σώμα. Αυτά είναι τα θέματα και το είδος ανθρώπων για τα οποία αγωνιζόμαστε … ”.
Ο Rona Wilson, μέλος της Επιτροπής για την Απελευθέρωση των Πολιτικών Κρατουμένων (CRPP: Committee for the Release of Political Prisoners), “συνελήφθη στο σπίτι του, ένα νοικιασμένο διαμέρισμα ενός δωματίου, στο χωριό Munirka στο νότιο Δελχί”, όπως αναφέρεται σε ειδησεογραφικό περιοδικό, μαζί με άλλους στην υπόθεση Elgaar Parishad.
Σύμφωνα με την αναφορά του ειδησεογραφικού περιοδικού,
“Ο Rona τολμούσε να πάει σε περιοχές όπου καλά χρηματοδοτούμενες μη κυβερνητικές οργανώσεις δίσταζαν να πατήσουν, πράγμα που σήμαινε ότι πάντα υπήρχε έλλειψη κεφαλαίων … [και] ο ξάδερφος του Rona επανέλαβε με έμφαση επίσης ότι ο ακτιβιστής είχε ελάχιστα μέσα για να ζήσει.”
Ότι ο Rona έβαλε τον αγώνα για την ελευθερία των άλλων πάνω από τον αγώνα για το δικό του βιοπορισμό είναι ολοφάνερο. Η επιστολή του από τη φυλακή, που γράφτηκε μετά την κατάργηση του Άρθρου 370 στο Κασμίρ τον Αύγουστο του 2019 [4], μιλάει συγκινητικά για την αδικία που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι του Κασμίρ και τη σιωπή της ινδικής κοινωνίας των πολιτών:
“Η εκκωφαντική σιωπή στο επίπεδο απανθρωποποίησης (dehumanization) [5], κακομεταχείρισης, βαναυσότητας και εξευτελισμού του λαού της J&K Τζαμού και Κασμίρ [6] συνιστά άμεσο μέτρο της δικής μας απανθρωποποίησης. Της έντονης προφύλαξης (securitization) του νου μας, των σκοτεινών φόβων στις μακρινές εσοχές του μυαλού μας, της απονάρκωσης (benumbed) μέσα στην αυτοεπιβαλλόμενη (self-imposed) «ασφάλεια» του περιφραγμένου -περιχαρακωμένου εαυτού μας (our gated selves)”.
Μεταξύ των συλληφθέντων είναι και η δικηγόρος και σκληρά αγωνιζόμενη ακτιβίστρια Sudha Bharadwaj. Η Bharadwaj έχει εργαστεί στο Μπαστάρ στο Ch Τσατίσγκαρ ως μέρος του οργανισμού Chhattisgarh Mukti Morcha για πάνω από δύο δεκαετίες. Έχει αγωνιστεί κατά των εκτοπισμών, που προκλήθηκαν από μεγάλες εταιρείες όπως η ελβετική γιγάντια τσιμεντοβιομηχανία Holcim και ο όμιλος Jindal, μεταξύ άλλων, και για τα δικαιώματα των εργαζομένων και των φυλετικών ομάδων.
Η Bharadwaj, εκφράζοντας σε μια συνέντευξη με τρόπο παραστατικό τη σχέση κράτους και εταιριών, είχε δηλώσει ότι
“η Surguja [στο Chhattisgarh] έχει βωξίτη. Είναι περιοχή υψηλής δασικής πυκνότητας. Το υπουργείο δασών δήλωσε ότι ήταν παρθένα ζούγκλα, μια «απαγορευμένη» περιοχή για εξόρυξη. Η κυβέρνηση του Τσατίσγκαρ την μετέτρεψε σε «μη απαγορευμένη» ζώνη, με σιδηροδρομικό διάδρομο και σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής.ˮ
Σε μια εργασία με τίτλο “Gravest Displacement Bravest Resistance” (“Όσο πιο Μεγάλος Εκτοπισμός τόσο πιο Γενναία Αντίσταση”), έγραψε:
“Πιστεύω έντονα ότι η κατανόηση του τι συμβαίνει στο Μπαστάρ σήμερα έχει πολύ μεγάλη σημασία όχι μόνο για εμάς στο Τσατίσγκαρ, αλλά και για όσους θέλουν να καταλάβουν την ιμπεριαλιστική επίθεση και την αρπαγή γης από τις εταιρίες, ιδίως στις πλούσιες σε πόρους περιοχές των Αντιβάσι …”
H Bharadwaj επέλεξε την πορεία της ακτιβίστριας και δικηγόρου στο Μπαστάρ , αφήνοντας πίσω της μια αξιοζήλευτη σταδιοδρομία και προοπτικές στην εκπαίδευση που είχε στη διάθεσή της.
Στην επιστολή της από τη φυλακή μιλάει για την αγάπη της για τη φύση – ακόμα και εδώ όμως παρεμβάλλεται η επιθυμία της να δει ένα καλύτερο μέλλον για την ανθρωπότητα:
“Η ανατολή του ήλιου μετά από μια μακρά νύχτα ή τα ντους μετά την αφόρητη ζέστη. Όλα αυτά με γεμίζουν με ελπίδα για βελτίωση και πρόοδο στην ανθρώπινη ζωή. Η πορεία θα είναι βασανιστική και αργή, όμως αυτό θα γίνει.”
Άλλοι κατηγορούμενοι, όπως ο ακτιβιστής Sudhir Dhawale, ένας ακτιβιστής Ambedkarite, ο οποίος είχε συνδιοργανώσει τις εκδηλώσεις Elgaar Parishad, υπήρξε επί μακρόν ακτιβιστής στη Μαχαράστρα. Μετά την -από κοινωνικά αίτια- σφαγή στο χωριό Khairlanji το 2006 [7], ο Dhawale σχημάτισε την οργάνωση Ramabai Nagar-Khairlanji Hatyakand Virodhi Sangharsh Samiti. Με βάση το ίδιο σκεπτικό, ξεκίνησε επίσης ένα πολιτικό μέτωπο, τους Δημοκρατικούς Πάνθηρες (Republican Panthers Jaatiya Antachi Chalwal (Republican Panthers Caste Annihilation Movement)).
Ο Dhawale γράφει στις επιστολές του για το πώς δημιουργήθηκε ο όρος “Urban Naxal” καθώς κανένα από τα προηγούμενα επίθετα για την περιγραφή των διαφωνούντων δεν ήταν πια αρκετό για να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη δυσαρέσκεια των μαζών.
Ο κοινωνικός ακτιβιστής Βέρνον Γκονσάλβες [8] έχει πλούσιο ιστορικό. Έχει συλληφθεί και νωρίτερα για υποτιθέμενους δεσμούς με το μαοϊκό κίνημα.
Ήταν μέλος της συντακτικής επιτροπής του “Thingi Kamgar Masik”, ένα περιοδικό για τους εργαζόμενους γραμμένο στη γλώσσα Μαράθι και συνδέθηκε από τη δεκαετία του 1980 με ένα άλλο περιοδικό, στην ίδια γλώσσα, το “Jahirnama”. Έχει επίσης συνεισφέρει σε έναν τόμο ποιημάτων και δοκιμίων με τίτλο “Σε μια Βίαιη Χώρα” (“In a Violent Land”) που περιέχει συνεισφορές του Khushwant Singh και της Mahashweta Devi, μεταξύ άλλων. Στην επιστολή του, γράφει για την αίσθηση της απελπισίας που βιώνει από καιρό σε καιρό, καταφέρνει ωστόσο να παρηγορήσει τον εαυτό του και αναζητά την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον.
Ο Βαραβάρα Ράο, ο ποιητής και ακτιβιστής, με το ποίημα του οποίου ξεκίνησε αυτό το κείμενο, έχει για πολύ καιρό υποστεί τον εγκλεισμό στη φυλακή και την επιβολή του νόμου. Στις σημερινές σκέψεις-προβληματισμούς του, βρίσκει ελπίδα και θάρρος όταν σκέφτεται πολλούς από τους άλλους συγκρατούμενους του, πολλοί από τους οποίους είναι νεαροί, που γνωρίζει ότι περνάνε πολύ χειρότερα από αυτόν. Στο βιβλίο του, “Αιχμάλωτη Φαντασία – Επιστολές από τη Φυλακή” (“Captive Imagination – Letters from Prison”), που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 2010, τον πρόλογο γράφει ο διάσημος αφρικανός συγγραφέας Νγκούγκι γουά Θιόνγκο
Όπως γράφει ο Νγκούγκι γουά Θιόνγκο στον πρόλογο του:
“Αυτά τα γράμματα από τη φυλακή είναι πραγματικά από την καρδιά της αντίστασης. Είναι μια γιορτή των λέξεων που τραγουδούν την αλληλεγγύη μέσα και έξω από τους τοίχους των φυλακών. Είναι στίχοι για την ελευθερία και την κοινωνική δικαιοσύνη παντού”.
Είναι αυτοί οι στίχοι που πετούν ψηλά πέρα από τους τοίχους των φυλακών και προσπαθούν να φτάσουν τον έξω κόσμο σαν ελεύθερα πουλιά. Ίσως ο καθένας μας να μπορεί να διαβάσει το μήνυμα που συνοδεύει αυτά τα πουλιά, και να τα αφήσει να συνεχίσουν το πέταγμά τους ώστε τα τραγούδια να γεμίσουν τον κόσμο. Όπως το θέτει ένα άλλο ποίημα από το βιβλίο του Ράο :
“Όταν ένα κουρασμένο σύννεφο
Πνίγει τη φωνή της δικαιοσύνης
Δεν ρέει αίμα
Δεν βρέχει δάκρυα
Η αστραπή γυρίζει σε βροντή
Οι στάλες της βροχής φουσκώνουν σε τυφώνα
Καθώς η μητέρα σκουπίζει τα δάκρυά της
Πέρα από τα σίδερα της φυλακής
Η μελωδία του ποιητή
Πετά ψηλά πέρα … ”
Σημειώσεις
* Το άρθρο με αρχικό τίτλο “Varavara Rao’s letters from prison ‘sing solidarity’ from heartland of resistance” δημοσιεύθηκε στις 31/12/2019 στην ιστοσελίδα https://www.counterview.net/2019/12/varavara-raos-letters-from-prison-sing.html. Την μετάφραση και την επιμέλεια για λογαριασμό των Αντιγειτονιών έκανε ο Κ.Κ.
** Όπως αναφέρει η ιστοσελίδα ο Aviral Anand (συγγραφέας του άρθρου) είναι
“Πολίτης με κοινωνικές ανησυχίες, εγκατεστημένος επί του παρόντος στο Δελχί, πιστεύει σε κάθε είδους αλληλεγγύη σε παγκόσμιους αγώνες, όπως οι αγώνες της εργατικής τάξης, των αυτοχθόνων και άλλων περιθωριοποιημένων λαών. ”
https://antigeitonies3.blogspot.com/2017/06/50.html
Πηγή: antigeitonies3.blogspot.com
e-prologos.gr
