Αλέξανδρος Καψύλης

Την επανεθνικοποίηση της ύδρευσης σκέπτεται η κυβέρνηση του Ρίσι Σούνακ

Οι ιδιωτικές εταιρείες προσπαθούν να σηκώσουν χρέη 60 δισ. στερλινών

Μια 35ετία είναι πολύς καιρός, δεν αποτελεί «πειραματικό» χρόνο. Δεν ιδιωτικοποιεί κανείς «για δοκιμή» έναν τομέα κοινής ωφελείας, όπως είναι η υδροδότηση μιας χώρας, για ένα τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Κουτσά-στραβά, η ιδιωτικοποίηση λειτούργησε. Αλλά μάλλον έφτασε στα όριά της. Οχι επειδή δικαιώθηκαν οι «αδύναμοι αριστεροί», όπως είχε χαρακτηρίσει το 1989 η Μάργκαρετ Θάτσερ τους Εργατικούς που αντιδρούσαν στην ιδιωτικοποίηση της ύδρευσης.

Οχι επειδή τότε η «Σιδηρά Κυρία» είχε διαγράψει χρέη 5 δισ. στερλινών από την «αποτυχημένη» δημόσια υπηρεσία υδροδότησης, ενώ τώρα οι διάδοχες ιδιωτικές εταιρείες προσπαθούν να σηκώσουν χρέη 60 δισ. στερλινών. Αλλά επειδή η οργή των πολιτών ξεχειλίζει από το κακής ποιότητας νερό με το οποίο υδρεύονται. Και επειδή οι ιδιωτικές επιχειρήσεις ύδρευσης ρίχνουν αφειδώς λύματα στα ποτάμια και στη θάλασσα.

Μη βιώσιμα τα χρέη των εταιρειών

Ο κόμπος έφτασε στο χτένι και την περασμένη Τετάρτη η συντηρητική κυβέρνηση του Ρίσι Σούνακ ετοίμαζε σχέδια έκτακτης ανάγκης για μια «πιθανή, προσωρινή εθνικοποίηση της Thames Water», μιας από τις πολλές ιδιωτικές εταιρείες ύδρευσης που είναι φορτωμένες με χρέη τα οποία διογκώνονται και καθίστανται μη βιώσιμα λόγω της αύξησης των επιτοκίων από την Τράπεζα της Αγγλίας. «Προσωρινή», φυσικά, και «πιθανή» εθνικοποίηση της Thames Water. Διότι ο Σούνακ είναι πολιτικός κληρονόμος της βαρόνης. Και πολύ «λίγος» για να αμφισβητήσει την ιδεολογικοπολιτική της ορθοδοξία.

Ποιος θα βάλει τα λεφτά;

«Πέρυσι οι εταιρείες ύδρευσης ενημερώθηκαν από την κυβέρνηση ότι θα έπρεπε να κάνουν επενδύσεις 56 δισ. στερλινών τα επόμενα 25 χρόνια για να περιορίσουν τις απορρίψεις λυμάτων από καταιγίδες σε ποταμούς και στη θάλασσα. Αλλά οι επενδυτές έχουν ήδη αναστατωθεί με την προοπτική τέτοιας έκτασης επενδύσεων σε τομείς που δεν αποφέρουν κέρδη» σημειώνουν οι «Financial Times». «Νομίζω ότι υπάρχει πρόβλημα. Υπάρχει μια τοξική πολιτική συζήτηση που εμποδίζει τις εταιρείες να ανταποκριθούν στη λαϊκή απαίτηση και να συγκεντρώσουν χρήματα για να λύσουν αυτό το ζωτικό για τους πολίτες πρόβλημα» παραδέχθηκε ο υπ’ αριθμόν δύο στο υπουργείο Περιβάλλοντος Τζορτζ Γιουστίς.

Σχέδιο «έκτακτης ανάγκης»

Η πρωτοφανής «κρίση του νερού» αφορά κυρίως τη Thames Water, που υδρεύει μεταξύ άλλων τη βρετανική πρωτεύουσα. Αλλά έχουν τεθεί ευρύτερα ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο που ρυθμίζεται ο τομέας, όπως εάν οι ιδιωτικές εταιρείες είναι σε θέση να καταφέρουν τις μεγάλες βελτιώσεις στις υποδομές που, όπως απαιτούν οι βρετανοί πολίτες, πρέπει να γίνουν για να εξασφαλίσουν ένα «νηρόν ύδωρ».

Ενα νεαρό, φρέσκο ύδωρ δηλαδή, που δεν συνιστά κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Και σε προσιτή τιμή. Εν τέλει η υπουργός Περιβάλλοντος Ρεμπέκα Πόου αποκάλυψε στους «Financial Times» ότι το υπουργείο της σε συνεργασία με το υπουργείο Οικονομικών επεξεργάζεται ένα σχέδιο «έκτακτης ανάγκης» για τη διάσωση της Thames Water σε περίπτωση που κινδυνεύσει με κατάρρευση.

Ο βρόχος της Thames Water

• Το 2005 η αυστραλέζικη Macquarie εξαγόρασε τη Thames Water με χρέη μόλις 2,4 εκατ. στερλίνες.
• Τον Σεπτέμβριο του 2022 η εταιρεία χρωστούσε 13,8 δισ. στερλίνες. Εξι μήνες αργότερα το χρέος της είχε αυξηθεί κατά 84 εκατ. στερλίνες.
• Το 2020 το επιτόκιο που πλήρωνε η Thames Water για να ξεπληρώσει τα χρέη της ήταν 4,55%. Τον Μάρτιο του 2022 είχε εκτιναχθεί στο 6,63%.
• Τον Μάρτιο περίπου 5,6 δισ. στερλίνες των χρεών της Thames Water είχαν σταθερό επιτόκιο, αλλά το επιτόκιο χρέους περίπου 7,7 δισ. στερλινών συνδεόταν με την πορεία του πληθωρισμού.

πηγή: tovima.gr