Nυχτερινό

αυθεντικά λογοτεχνικά κείμενα μαθητών

του 1ου Εσπερινού ΕΠΑΛ Περιστερίου

Τεύχος 23

Kαλοκαίρι 2023

Θρυμματισμένες φρυγανιές

Άγευστο του νοσοκομείου το φαΐ
και λίγο-
όταν επέστρεψα
σου έφερα φρυγανιές σικάλεως,
έφαγες κάνα δυο.

Πριν τη διακομιδή άδειασα το ντουλάπι
πήρα μαζί τις φρυγανιές
στο επόμενο νοσοκομείο
εκεί όπου ρισκάρεις να πεθάνεις
για να ζήσεις.

Όμως εκεί
δεν είχε τέτοιες πολυτέλειες πια
η αυστηρότητα μεγάλη
δεν έπρεπε να φας
βαρύ το χειρουργείο, είπαν
με τη βοήθεια του Θεού, είπαν-

Τρεις μήνες πέρασαν σχεδόν
κι είδα τις φρυγανιές απόψε
στο τραπέζι αλλοιωμένες
όπως φαντάζομαι το σώμα σου
άψυχο

Άψυχος
πήγα και στάθηκα στο αγαπημένο σου σημείο της πλατείας
εκεί που σ’ άρεσε να κάθεσαι και να καπνίζεις
και εκεί, πίσω απ’ τους θάμνους, ξέρεις, στα γρασίδια
θρυμμάτισα για τα πουλιά το υπόλοιπο πακέτο.

Μάνος Μιχαηλίδης

Λαμνοκόπος

Όπως
των κύκνων οι λαιμοί
σαν μίσχοι μωβ κυκλάμινων
στεφανωμένοι την πρωινή δροσιά
λυγίζουνε στην αύρα.

Έτσι κι εγώ
εύθραυστος ταξιδιώτης
στου χρόνου τη σχεδία
γαλήνια κωπηλατώ προς τον χαμό
σε έναν ορίζοντα πίσω απ’ τον ήλιο.

Το ασθενοφόρο

Έφευγες υποβασταζόμενος
για τελευταία φορά
η μορφή σου ξεμάκραινε
έπαιρνε γαλαζοκόκκινες αποχρώσεις
από τη σάρκα και τα ρούχα
που θόλωναν στην παραμόρφωση
των κάθετων ανάγλυφων
τζαμιών αυτής εδώ της πόρτας
προτού χαθούν και σβήσουν
στο λευκό

Πέρασαν χρόνια
όχι όμως από πάνω σου
κι επέστρεψες για λίγο
κάποιο βράδυ
μόνος, ευθυτενής και σιωπηλός
όπως κάθε ανάμνηση
που νίκησε
και που νικήθηκε απ’ τον χρόνο
(παγκόσμια ημέρα ποίησης 21.3.2022)

Χθόνιοι ήχοι

(Sounds from beneath)

ή μια επίσκεψη στο εμστ^*

Μισοάδειοι χώροι, ακέφαλες φιγούρες, άλλες με σακκίδια άλλες δίχως, οθόνες αναβοσβήνουν, γέροι μέσα σε αυτοκίνητα ή έξω από αυτά παράγουν ήχους από τα περασμένα ή από τη νιότη που έγινε λάσπη κι αέρας. Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, εμστ. Μπορείς να δεις, αν πας, το έργο στον πάνω όροφο, ένα βίντεο, που δείχνει κάτι ηλικιωμένους πρώην εργαζόμενους (μέτρησα είκοσι) σε ένα ορυχείο. Το ορυχείο δεν υπάρχει. Τίποτα δεν έχει μείνει που να το θυμίζει. Νερά και χώματα, λάσπες και αέρας που φυσάει τα πρόσωπα και τα αραιά μαλλιά τους (μερικοί φορούν γυαλιά). Με ήχους που παράγουν οι ίδιοι παριστάνουν τους παλιούς θορύβους, αυτούς που άκουγαν για χρόνια, όσο το ορυχείο ήταν σε λειτουργία. Έμεινα κάμποση ώρα απέναντί τους και άκουγα -σίγουρα πάνω από μια φορά- να αναπαριστούν τμήματα του παρελθόντος όχι με λέξεις, ούτε με χρώματα. Με ήχους. Έρχονται από κάπου βαθιά, αλλά πάλι η πηγή δεν είναι καθαρή. Χαμένα ορυχεία της νιότης καθώς φεύγει βιαστική και χάνεται, λάσπη κι αέρας. Δείχνουν ήρεμοι και ωραίοι. Είναι μαζί. Together. Το επιβεβαιώνει στον ίδιο χώρο με φωτεινά γράμματα «νέον» σε μαύρο φόντο μια φράση μισή:

We are together because…(αποσιωπητικά)

Συμπλήρωσέ το, προτείνει ο καλλιτέχνης, που προφανώς θεωρεί το together αυτονόητο. Αυθαιρεσία ποιητική αδεία, λέω μέσα μου.

Βγαίνω στην ταράτσα, κοιτάζω κάτω τη Συγγρού να κυλάει ακατάπαυστα (δε βαριέται) τα αυτοκίνητά της Αθήνα-Πειραιά ή το ανάποδο. Οι όχθες της είναι τα σύγχρονα μακρά τείχη, σκέφτομαι. Σηκώνω το βλέμμα, ο Παρθενώνας σε απόσταση αναπνοής, λίγο να απλώσω το χέρι τον έπιασα. Δεν το απλώνω. Πιο ψηλά κάτι καλοκαιρινά σύννεφα ετοιμάζονται να κλάψουν πάνω του – και με το δίκιο τους. Χώνομαι ξανά μέσα στο σώμα του εμστ. Μαζί με τα υπόλοιπα ανθρωπάκια του Γαΐτη ανεβοκατεβαίνω τις θηριώδεις εσωτερικές κυλιόμενες που μοιάζουν με οισοφάγο προϊστορικού τέρατος. Δεν κάνουμε κάτι. Δεν χρειάζεται. Μας μεταφέρουν οι σκάλες. Ανθρωπάκια ακούνητα, αγέλαστα. Μπαινοβγαίνω στους χώρους, αλλάζω ορόφους, τα έργα πέφτουν πάνω μου σαν κασσάνδρειοι χρησμοί, σεισμοί, λιμοί. Συναγωνιστές επισκέπτες πλανώνται στους χώρους, έρμαια της δίψας για νόημα. Χωρίς να καταλάβω πώς, βρίσκομαι ξανά μπροστά στο αόρατο ορυχείο. Αποφασίζω να το δω άλλη μια φορά με πιο κρύα μάτια. Μάταια. Βλέπω ξανά τους γέρους να αραιώνουν και μετά να συγκεντρώνονται. Είναι τώρα μαζί. Together. Είναι μαζί επειδή… έζησαν κάποτε κάτι που τώρα δεν υπάρχει, συμπληρώνω (του κάνω το χατίρι).

Φεύγω. Ανηφορίζω τη Συγγρού προς το κέντρο με έντονη την αίσθηση ότι όση πραγματικότητα δεν χώρεσε στο μουσείο ακροβολίστηκε στις γύρω περιοχές. Είμαι προσεκτικός και έτοιμος για όλα. Στρίβω στη Φιλελλήνων. Κομμάτια νοήματος παντού. Κουρέλια. Μισοάδειοι δρόμοι, ακέφαλες φιγούρες, άλλες με σακκίδια άλλες δίχως. Οθόνες αναβοσβήνουν, γέροι μέσα σε αυτοκίνητα ή έξω από αυτά παράγουν ήχους από τα περασμένα ή από τη νιότη που έγινε λάσπη κι αέρας, οι νέοι αλλού, εξόριστοι, οι πιο πολλοί, στου Ζωγράφου. Παίρνω την Αθηνάς προς την Ομόνοια. Ακριβώς απέναντι από τη Βαρβάκειο, στο υπόγειο Δίπορτο, μια παρέα τεσσάρων ανδρών και δύο γυναικών έχουν κάνει κύκλο γύρω από ένα τραπέζι με τσιπουρομεζέδες. Δίπλα σε αυτούς, πολύ μικρά ποτηράκια επιβεβαιώνουν τον χαρακτηρισμό. Ασθενικές λάμπες φωτίζουν τα πρόσωπα. Έξω η νύχτα νύχτα.

Γυρίζω στο σπίτι υπογείως, με το μετρό.

*Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

Κώστας Πούλος

Θρήνος για τα Τέμπη

Χάθηκε η μαγεία
Από την τραγωδία
το τοπίο κλαίει
η ζωή δεν ρέει.

Η κοιλάδα καταπίνει
τη χαρά μέσα στην δίνη
και στις ράγες τώρα πια
έσβησε η ζωγραφιά.

Έμεινε μονάχα ο τρόμος
και σειρά παίρνει ο πόνος
που με δάκρυα ποτίζει
την κοιλάδα σαν βαδίζει.

Οι ποταμοί λυγήσανε
και τα λουλούδια σκύψανε
κι απ’ του Ολύμπου το βουνό
ήλιος δεν βγαίνει πρωινό.

Τρέμει, το φως αναβοσβήνει
και θέση στο φεγγάρι δίνει
μήπως με την ασημί βροχή ν
α ξεπλύνει την πληγή.

Το κακό να καθαρίσει
παπαρούνα να μυρίσει
τα παιδιά να γίνουν άστρα
να φωτίζουνε τα κάστρα.

Ανδριάννα Κουφού

Τέμπη 2023

Που να ήξεραν οι μάνες σας
Να σας γλυκοφιλήσουν
Και στη ζεστή τους αγκαλιά
Για πάντα να σας κλείσουν.

Τα τρένα να σταμάταγαν
Στου Χάρου το σεργιάνι
Στον κόρφο να σας έκρυβαν
Κάτω από το φουστάνι.

Ποια πικρομοίρα έπαιξε
Το τραγικό παιχνίδι
Παιδιά μου που κοπήκατε
Απ’ του πόνου το λεπίδι.

Και τώρα ποια παρηγοριά;
Ποια λήθη; Ποια ελπίδα;
Παιδιά μας γίνατε όλα σας
Σε μια κοινή πατρίδα.

Εκεί ψηλά στα σύννεφα
Άγγελοι να γενείτε
Παρηγοριάς ψιλόβροχο
Για να μας συγχωρείτε.

Που αφήσαμε απ’ τα χέρια μας
Να χαθεί νιότη τόση
Αφού δεν φύγατε απλά
Σας έχουνε σκοτώσει…

Ναυσικά-Δέσποινα Πάγκαλη

Μες την κοιλάδα των Τεμπών

Μες την κοιλά, όπως τα λέω, μες την κοιλάδα των Τεμπών
Φόβος των μηχανοδηγών
Είναι ένας γέρο, όπως τα λέω, είναι ένας γέρο πλάτανος
μαγκούφης και παράφορος
Που πίνει από, όπως τα λέω, που πίνει απ’ το θολό νερό
του ποταμού το ιερό
Πίνει κι απλώ, όπως τα λέω, πίνει κι απλώνει ρίζωμα
βαθιά μέσα στα ανείπωτα
Κι όποτε παί, όπως τα λέω, κι όποτε παίρνει ανάποδες
γέρνει και πέφτει στις γραμμές
Πιάνει το τρέ, όπως τα λέω, πιάνει το τρένο από τ’ αυτί
«Μην την περνάς τη Γευγελή»
Μένα μου το, όπως τα λέω, μένα μου το ‘πε ο Πηνειός
το μυστικό ο φλύαρος
Πως ήταν α, όπως τα λέω, πως ήταν άνθρωπος παλιά
κι είχε παιδιά στην ξενιτιά

Από τον δίσκο «Διάφανος», που κυκλοφόρησε το 2006, σε στίχους και μουσική του Θανάση Παπακωνσταντίνου, οι παραπάνω στίχοι του τραγουδιού που ερμήνευσε ο Σωκράτης Μάλαμας έχουν γίνει το μουσικό σύμβολο μιας αβάσταχτης τραγωδίας, ενός προδιαγεγραμμένου εγκλήματος κρατικής αδιαφορίας, που στέρησε τη ζωή από 57 ανθρώπους, νέα παιδιά στην πλειονότητά τους.

Όσο προφητικό κι αν ακούγεται, δεν ήταν βεβαίως αυτή η πρόθεση του δημιουργού. Αλλά αυτή είναι η λειτουργία της τέχνης και εν προκειμένω της ποίησης και της μουσικής: όταν το έργο τέχνης «φύγει» από τον δημιουργό του, παραδίδεται στο κοινό, που το «διαβάζει» με τον δικό του τρόπο και το μετατρέπει σε εργαλείο βίωσης, έκφρασης, μνήμης, αγώνα. Ας είναι το ταξίδι τούτου του τραγουδιού στον χρόνο η διαρκής υπενθύμιση του συλλογικού μας χρέους να μην παραδοθεί στη λήθη, να μην ξεχαστεί το έγκλημα των Τεμπών…

Στη μάνα

Η μάνα είν’ αερικό πλασμένο από τον Θεό
σαν τη σκιά σ’ ακολουθεί και σαν το φως σε οδηγεί.
Η Μάνα είν’ ο ήλιος στεφάνι στα μαλλιά σου
οι αχτίδες της σα λάμπουν σβήνουν τα δάκρυά σου.
Η Μάνα είν’ η λάμψη του φεγγαριού το βράδυ
φωτίζει για να βλέπεις μες στο βαθύ σκοτάδι.
Η Μάνα είναι του αγρού ευωδιαστό λουλούδι
κι αν θλίψη έχεις και καημό είναι αηδονιού τραγούδι.
Η Μάνα σε κρατάει σφιχτά στην αγκαλιά της
γλυκά σε νανουρίζει ο χτύπος της καρδιάς της.
Είν’ η ομπρέλα στην βροχή στον φόβο σου η θαλπωρή
κι όταν σε πιάνει η παγωνιά είναι η κουβέρτα στον χιονιά.
Η Μάνα είναι η αυγή που σε θωρεί κάθε πρωί
περήφανα σε καμαρώνει με το φιλί της σε σκλαβώνει.
Είναι της ζωής σου η ανέμη και της ψυχής σου τ’ απανέμι
το χώμα σου για το αμπέλι και η κερήθρα με το μέλι.
Είν’ το διαμάντι στο βουνό μαργαριτάρι στον βυθό
κάθε εχθρό σου καταπίνει κι ελπίδα πάντοτε σου δίνει.
Μονάχα ένα “ευχαριστώ” είναι για κείνη αρκετό
και με χαμόγελο πλατύ ασπίδα σου μες στη ζωή.

Ανδριάννα Κουφού

Μάνα

Μάνα γλυκιά μητέρα μας Μάνα αγαπημένη Που τη ζωή μας έδωσες Και είσαι λατρεμένη. Μάνα τα πάντα έκανες Για να μας μεγαλώσεις Τ α πρώτα βήματα ζωής Ξεκίνησες να δώσεις.

Μας έδωσες αγάπη Μας έδωσες ψυχή Για μας μονάχα ζούσες Μέρα και νύχτα εσύ. Και με τη σκέψη μόνο Μας έστελνες ευχές Μέσα στην αγκαλιά σου Μας γέμιζες χαρές. Η μάνα είναι μία και μοναδική Στον κόσμο τον δικό μας, μέσα στην ψυχή. Δέσποινα Λαζαράκη

Νέα γενιά

Τα υπέροχα παιδάκια μας που
γρήγορα αλλάζουν
την κοινωνία
σήμερα θέλουν να εξουσιάζουν.
Χαμόγελα να λάμπουνε
από τα πρόσωπά τους
κι εμείς
να καμαρώνουμε τα κατορθώματά τους.
Η νέα γενιά έχει
όνειρα
είναι εξελιγμένη
γι αυτό κι εμείς θέλουμε να είναι
Ευτυχισμένη.

Ελπίδα

Τα χρόνια κι αν περάσανε
Εμάς δεν μας πειράζει
Και στο σχολείο ήλθαμε
Κι αυτό δεν μας τρομάζει.

Τώρα πλέον προσπαθούμε
Νέα όνειρα να βρούμε
Η ζωή μας να αλλάξει
Κι η ελπίδα μας να λάμψει.

Με όρεξη από καρδιάς
Αρχίζει η ζωή μας
Με ελπίδα για το αύριο
Μέσα από την ψυχή μας.

Μάθηση

Δια βίου είναι η μάθηση Γι’ αυτό κι εμείς μπορούμε Τα χρόνια κι αν περάσανε Τις γνώσεις να ζητούμε. Απ’ τη δουλειά ερχόμαστε Αν και κουρασμένοι Το μάθημα να κάνουμε Αποφασισμένοι. Στο Λύκειο υπάρχουνε Παιδιά που έχουν ψυχή Από το πρωί δουλεύουνε Είναι μοναδικοί. Καθένας από μας Έχει μια ιστορία Μα πίσω την αφήνουμε Την βάζουμε στα αρχεία.

Στο Β2 έχουμε Προτέρημα γερό Αλληλοβοηθιόμαστε Χωρίς σταματημό. Είμαστε πάντα γελαστοί Πολύ χαριτωμένοι Χαμόγελα μοιράζουμε Με αγάπη φορτωμένοι. Υπέροχοι καθηγητές Με έγνοια προσπαθούνε Πολλά να μας διδάξουνε Στο πνεύμα για να μπούμε. Τα όνειρα κι οι στόχοι μας Θα βγουν αληθινά Αρκεί να προσπαθήσουμε Ακόμα μια χρονιά. Δέσποινα Λαζαράκη

Η δύναμη της πίστης (Απόσπασμα)

(…) Μετά από λίγες ημέρες ο Άνεμος αναχώρησε με την οικογένειά του αεροπορικώς για το εξωτερικό. Η βραδιά της απονομής ήταν φαντασμαγορική! Ο Άνεμος ένιωθε ότι ζούσε ένα παραμύθι. Η οικογένειά του στην πρώτη σειρά με τους επίσημους καλεσμένους τον καμάρωνε. Ο πρόεδρος της επιτροπής, του διαγωνισμού, του απένειμε το βραβείο και μετά την απονομή και τα συγχαρητήρια των επισήμων ήρθε η ώρα να μιλήσει στον κόσμο που βρισκόταν εκεί. Ο Άνεμος πήρε μια βαθιά ανάσα, ένιωθε αμήχανα και κοίταζε συνεχώς προς την οικογένειά του. Η γιαγιά Πίστη του έκλεισε το μάτι, έβαλε το χέρι της στην καρδιά της και τον κοίταξε βαθιά στα μάτια με τρυφερότητα. Ο Άνεμος τότε ένιωσε σιγουριά κι άρχισε να μιλά χωρίς να σκέφτεται, οι λέξεις γλιστρούσαν ανεμπόδιστες σαν δροσερό αεράκι από τα χείλη του κι απλώνονταν στην γιορτινή αίθουσα.

Άνεμος: Σας ευχαριστώ πολύ για την τιμή που μου κάνατε, να με βραβεύσετε για το έργο μου. Για μένα αυτό το έργο ήτανε στοίχημα ζωής κι ένα δώρο στην οικογένειά μου και σε όλους τους κατοίκους του χωριού μου. Αυτό το γεφύρι ήταν η αφορμή κάποτε να απομονωθούμε από τον υπόλοιπο κόσμο. Η αιτία ήταν ο θάνατος του θείου μου.

(…) Μετά από αυτή την τραγωδία οι συγχωριανοί του έδωσαν άγραφο όρκο, να μην ξαναχτίσουν το γεφύρι, για να μην κινδυνεύσει ποτέ ξανά κανένας και κυρίως κανένα παιδί. Μας απαγόρευαν να χρησιμοποιούμε αυτοκίνητο ή μηχανή μέχρι να ανοίξουμε το δικό μας σπιτικό. Μόνο το ποδήλατο μάς επέτρεπαν κι αυτό με επιτήρηση, ποτέ μόνοι μας. Στην πόλη δεν πηγαίναμε ποτέ, μόνο σε έκτακτη ανάγκη και πάντα με τους γονείς μας κι επειδή το γεφύρι ήταν γκρεμισμένο, κάναμε πολλές ώρες να φτάσουμε, ο δρόμος ήταν κακοτράχαλος, κι όταν έβρεχε γλιστρούσε επικίνδυνα. Κλειστήκαμε στο χωριό μας και μας μεγάλωναν πολύ προστατευμένα. Ώσπου κάποια μέρα παρά λίγο να επαναληφθεί η ίδια τραγωδία. Αυτή τη φορά ήμουν εγώ αυτός που έπεσε στο ποτάμι. (Επιφωνήματα φόβου και βουητό ακούστηκε απ’ τον κόσμο που ήταν εκεί). Ευτυχώς, ήμουν πιο τυχερός απ’ τον θείο μου. Σώθηκα από θαύμα, με κάποια σημάδια επάνω μου, που θα με συνοδεύουν για μια ζωή, (είπε κι έδειξε τον εαυτό του, χαμογελώντας). Χειροκροτήματα άρχισαν να ακούγονται από κάτω, που ολοένα δυνάμωναν. Όταν σταμάτησαν ο Άνεμος συνέχισε.

Όπως καταλαβαίνετε μετά από αυτό, κλείστηκα στον εαυτό μου για μεγάλο χρονικό διάστημα, δεν ήθελα να βλέπω κανέναν, όλοι και όλα μου έφταιγαν που συνέχιζαν κανονικά, ενώ εγώ δεν θα ήμουν ποτέ ξανά ο ίδιος. Ευτυχώς, όμως, για μένα υπάρχει στη ζωή μου η Πίστη, που μου έδωσε δύναμη να συνεχίσω κι έτσι να φτάσω μέχρι εδώ σήμερα. Η Πίστη είναι η γιαγιά μου, (είπε κι έδειξε την γιαγιά του, ενώ εκείνη έσκυψε το κεφάλι χαμογελώντας κι ο κόσμος χειροκροτούσε). Εκείνη μου έδωσε να καταλάβω ότι δεν θα ήμουν ποτέ ξανά ο ίδιος, γιατί είχα γίνει καλύτερος, γιατί τώρα είχα μάθει από τα λάθη μου κι έπρεπε όλο αυτό το μάθημα ζωής να το κάνω ένα μεγάλο έργο και να το χαρίσω σε όλο τον κόσμο.

Μέσα από αυτό το σπουδαίο έργο, το γεφύρι που σχεδίασα και κατασκεύασα για το χωριό μου, θεραπεύτηκα και κατάλαβα τα λόγια που μου είπε κάποια στιγμή η αδελφή μου: «Όλα για κάποιο λόγο γίνονται». Πράγματι, όλα αυτά που έγιναν, έγιναν για να καταλήξουν σε αυτό το εξαιρετικό έργο, το οποίο ένωσε την πόλη με το χωριό, ένωσε τους ανθρώπους και τώρα θα μπορούμε να πηγαινοερχόμαστε πιο ακίνδυνα, πιο γρήγορα και θα έχουμε επαφή με τους ανθρώπους της πόλης. Τα παιδιά θα μεγαλώνουν φυσιολογικά, χωρίς υπερβολικές απαγορεύσεις. Εκείνο που πρέπει να μείνει στις καρδιές μας απόψε είναι το σοφό ρητό του Σωκράτη: «Μέτρον Άριστον». Η υπερπροστασία κι ο φόβος δεν προφυλάσσει τα παιδιά. Η αγάπη, η γνώση, η διάκριση και οι σωστές επιλογές τα προστατεύουν και τα βοηθούν να εξελιχθούν και να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους. Το έργο αυτό για το οποίο με βραβεύσατε απόψε είναι αποτέλεσμα αγάπης, γνώσης και σωστών επιλογών. Αφιερώνω το βραβείο αυτό στην δύναμη της Πίστης. Γιαγιά αφιερωμένο σε σένα. Σας ευχαριστώ.

Όλοι σηκώθηκαν όρθιοι ενθουσιασμένοι. Δυνατά χειροκροτήματα κι επιφωνήματα ακούγονταν από τον κόσμο που ήταν στην αίθουσα, κι οι πιο πολλοί ήταν συγκινημένοι, ενώ κάποιοι είχαν βουρκώσει. Χειροκροτήματα ακούγονταν κι από κάθε γωνιά της Ευρώπης, από όπου παρακολουθούσαν την ζωντανή αυτή μετάδοση. Χειροκροτήματα ακούγονταν κι από κάθε σπίτι του μικρού χωριού του Άνεμου κι όλοι καμάρωναν αυτόν τον θαρραλέο νεαρό, που απέδειξε ότι, είναι στο χέρι μας απ’ το κακό να βγει καλό, φτάνει εμείς να το θελήσουμε και να το πιστέψουμε!

Βράδιασε!

Η νύχτα απλώθηκε γλυκιά και ήρεμη πάνω απ’ τον όμορφο τόπο και σκόρπισε χρυσοκίτρινα αστέρια απ’ άκρη σ’ άκρη στον σκοτεινό ουρανό φωτίζοντάς τον. Εδώ, μέσα στο δάσος, στην πλαγιά του βουνού χαμηλά προς τους πρόποδες, που βρίσκεται το μικρό χωριό, κοιμούνται ήσυχα κι ονειρεύονται απλοί άνθρωποι, που κάποτε ζούσαν με τον φόβο. Μα τώρα, ξέρουν πως δεν πρέπει να φοβούνται πια. Νέος Άνεμος φύσηξε στο χωριό τους, έδιωξε μακριά τις κακές θύμησες και έφερε στις ζωές τους χαρά κι αισιοδοξία.

Χριστίνα Ορφανού

Αρετή

Η λέξη αρετή κρύβει μόνο καλά συναισθήματα. Παράγεται από τη λέξη αρ. που βγαίνει και η λέξη άριστος. Η αρετή είναι το μέσο προς την επίτευξη των στόχων.

Επίσης η αρετή είναι τέχνη, ούτε χαρίζεται, ούτε υιοθετείται, είναι χάρισμα, εί- ναι ηθική φιλοσοφία του χαρακτήρα. Υπάρχει όμως και ένα άλλο είδος αρετής η οποία διδάσκεται και αυτή είναι οι τρόποι συμπεριφοράς, οι οποίοι διδάσκονται είτε από την οικογένεια, είτε μέσα στο σχολείο, είτε μέσα από την ίδια τη ζωή, όμως πάντα συνδυάζονται με το ήθος και τον χαρακτήρα του ανθρώπου. Οποιαδήποτε λοιπόν δραστηριότητα κι αν κάνει ο άνθρωπος έχει ως κύριο σκοπό την επίτευξη του στόχου του.

Μην σταματάς ποτέ να βάζεις στόχους, γιατί η ζωή είναι μια πρόκληση και αποκτά μεγαλύτερο νόημα όταν πραγματοποιούνται οι στόχοι σου. Συνεργάσου με τον φίλο σου, τον συμμαθητή σου, τον συμφοιτητή σου. Διπλή επιτυχία είναι διπλή χαρά, είναι αρετή, είναι ευδαιμονία. Να δέχεσαι πάντα τη γνώμη του διπλανού σου, του φίλου σου, ακόμη και του πιο απλού ανθρώπου, όλοι έχουν και κάτι σημαντικό να σου πούνε. Θα ακούσεις πολλές και διαφορετικές απόψεις, αλλά θα κρατάς πάντα αυτές που ανταποκρίνονται στη δική σου φιλοσοφία.

Στο πέρασμα μιας διαδρομής θα έχεις πολλές επιτυχίες, αλλά και πολλές αποτυχίες. Οι επιτυχίες μάς δίνουν το κίνητρο να προσπαθούμε ακόμα πιο σκληρά για το καλύτερο, παράλληλα όμως οι αποτυχίες μάς δίνουν τη δυνατότητα να δοκιμάζουμε τις αντοχές μας που ποτέ δεν υποψιαζόμασταν ότι είχαμε, μας δίνουν επίσης το έναυσμα να προσπαθήσουμε ξανά και ξανά έως ότου φτάσουμε στον τελικό μας προορισμό. Ένα σοφό ρητό λέει «Όλα είναι δύσκολα πριν τα μάθουμε».

Μην παρεκκλίνεις ποτέ από την πορεία σου. Θα συναντήσεις πολλούς και διαφορετικούς ανθρώπους στο πέρασμά σου, άλλοι θετικοί και άλλοι αρνητικοί, κράτα τους θετικούς δίπλα σου και τους αρνητικούς άφησέ τους πίσω σου, μην τους δώσεις το δικαίωμα να σταθούν εμπόδιο στον στόχο σου, είναι και αυτοί ένα «μάθημα», και προχώρα δυναμικά προς την υλοποίηση των στόχων σου. Τα προαναφερθέντα έχουν άμεση σχέση με την πρόσφατη προσωπική μου επιτυχία στο πανεπιστήμιο!

Όλα ξεκίνησαν λίγα χρόνια πριν, όπου πήρα την μεγάλη απόφαση να πάω να γραφτώ στο 1ο Εσπερινό ΕΠΑΛ Περιστερίου και να κάνω το όνειρό μου πραγματικότητα. Αρχικά, ξεκίνησα δειλά δειλά και αργότερα πολύ δυναμικά τον δρόμο προς τη μάθηση. Από την πρώτη κιόλας στιγμή η κλήση μου προς την τεχνολογία ήταν έντονη. Ακολούθησα λοιπόν το ένστικτό μου και βγήκα κερδισμένη. Μου δόθηκε η ευκαιρία να ασχοληθώ με πολλά και διαφορετικά αντικείμενα μεταξύ τους, όπως την τεχνητή νοημοσύνη και τη ρομποτική, οι οποίες και οι δύο διεισδύουν στην καθημερινότητά μας. Αυτό με κάνει να νιώθω, εκτός από περήφανη για όσα έχω καταφέρει, και πλούσια σε γνώσεις και εμπειρίες· ανοίγουν πια οι ορίζοντές μου και μου δίνουν τα εφόδια να κάνω καινούρια πράγματα.

Συνάντησα πολλές δυσκολίες, πολλά εμπόδια, πολλές αποτυχίες. Δεν σας κρύβω πως ήταν Πολλές οι φορές που σκέφτηκα να τα παρατήσω, όμως, μια εσωτερική φωνή μου έλεγε, ξαναπροσπάθησε θα τα καταφέρεις. Κι έτσι συνέχιζα τις προσπάθειες. Μέσα όμως στις πολλές αποτυχίες υπήρχαν και επιτυχίες. Άλλωστε έτσι είναι και η ζωή, δέκα λύπες και μία χαρά. Όταν όμως έρχεται αυτή η χαρά τα ξεχνάς όλα, γιατί ξαφνικά ανακαλύπτεις πως μαθαίνεις να επιβιώνεις στα δύσκολα: αλλά το κυριότερο να τα ξεπερνάς και να προχωράς μπροστά.

Θα τελειώσω με ένα σοφό του Αμερικανού συγγραφέα Orison Swet Marden

«Η επιτυχία δεν μετριέται απ’ αυτό που έχεις κατορθώσει, αλλά από την αντίσταση που συνάντησες και από το κουράγιο που έδειξες στη μάχη απέναντι σε αμέτρητες αντιξοότητες».

Αρετή Τσέτσου

Τότε και τώρα

Θυμάμαι χαρακτηριστικά, στα 15 μου, όταν ο καθηγητής μου με σήκωσε στον πίνακα. Μέρες είχα να φανώ στο σχολείο, αφού την κοπάνα την είχα κάνει δεύτερη καλημέρα… ή μάλλον καλησπέρα μιας και φοιτούσα τότε σε εσπερινό γυμνάσιο. Η μητέρα μου βλέπετε είχε συμφιλιωθεί, ας το πούμε, με την ιδέα ότι πρωί δεν θα ξυπνούσα ποτέ. Σηκώθηκα από τη θέση μου, πλησίασα τον πίνακα, πήρα στο χέρι μου την κιμωλία και άρχισα να λύνω την άσκηση. Είχα λύσει καμιά εκατοσταριά από δαύτες κι έτσι είχα αυτοπεποίθηση σε αλαζονικό βαθμό. Αυτός ήταν κι ο λόγος που με το τέλος της άσκησης περίμενα με σιγουριά το μπράβο για να ξεκινήσω να πάω στην θέση μου. Η συνέχεια όμως δεν ήταν αυτό που περίμενα…

“Τέλεια παιδί μου”, μου είπε. Κι εγώ που ικανοποιημένη πήρα αυτό που ζητούσα, την επιβράβευση, ξεκίνησα για τη θέση μου, μα με σταμάτησε, συνεχίζοντας να μιλάει, αυτή την φορά στραμμένος προς τους συμμαθητές μου. “Βλέπετε εδώ την συμμαθήτριά σας; Τρανταχτό παράδειγμα προς αποφυγήν!”. Γούρλωσα τα μάτια κι έμεινα σαστισμένη να περιμένω την δικαιολογία του για το άκουσμα τούτο. “Τι να το κάνεις το μυαλό αν δεν το χρησιμοποιείς σωστά; Σε κάνει έξυπνο αυτό ή μήπως απλά ηλίθιο; Γιατί βλέπετε η συμμαθήτριά σας αυτή είναι άριστη, μα το καλύτερό της “μάθημα”, εκεί που διαπρέπει, είναι η κοπάνα! Ε.. με κοπάνες δεν πέρασε κανείς την τάξη. ” Εγώ που είχα μείνει παγωτό στον πίνακα, ήθελα να ανοίξει η γη να με καταπιεί, γεμάτη ντροπή και θυμό. Στο σχολείο μετά από αυτό δεν ξαναπάτησα.

Δεν ήταν η πρώτη φορά που άκουγα κάτι παρόμοιο, καθώς και στο πρωινό γυμνάσιο, λίγο πριν φύγω για το εσπερινό, ο διευθυντής του σχολείου σε μια στιγμή επίπληξης (με είχαν σύρει στο γραφείο του για να τιμωρηθώ που κάπνιζα στον προαύλιο χώρο) μου είχε πει τότε: “Με τα μυαλά που κουβαλάς ή θα διαπρέψεις ή θα σε βρουν σε κάνα χαντάκι”. Τούτο όμως είχε ειπωθεί private κι όχι μπροστά στους συμμαθητές μου, κι έτσι δεν με είχε πειράξει τόσο θα έλεγα.

Καθ’ όλη την διάρκεια της αποχής μου από το σχολείο, που δεν ήταν μικρή, κάθε φορά που άκουγα κάποιον να λέει τη λέξη “ηλίθιος” το συμβάν αυτό μου ερχόταν και πάλι στο μυαλό. Τόσο με είχε σημαδέψει. Και σαν γνήσια υπερ-αντιδραστική έφηβη έκανα τα πάντα για να αποδείξω στον εαυτό μου πως κάθε άλλο παρά ηλίθια ήμουν, αλλά μάλλον κατάφερνα το αντίθετο. Βλέπετε, είχα καταφέρει έτσι μαγικά να μείνω στη λέξη και να χάσω την ουσία. Έπρεπε να περάσουν αρκετά χρόνια για να πήξει το νιο-νιο μου και να σκεφτώ πως οι καημένοι είχαν απηυδήσει μαζί μου κι είχαν δοκιμάσει τα πάντα πριν φτάσουν στην ακραία αυτή λύση του εξευτελισμού. Ίσως γι αυτό, όταν πια τα είχα κάνει όλα μαντάρα, έτρεξα στο σχολείο να βρω καταφύγιο και δύναμη να σταθώ στα πόδια μου.

Όταν γύρισα, λοιπόν, στο σχολείο εκείνος ο καθηγητής ήταν ακόμα εκεί. Παρά τα χρόνια που είχαν περάσει δεν είχε αλλάξει καθόλου. Μπήκε στην τάξη με κοίταξε και χαμογέλασε σαν να ένιωσε ευχαρίστηση ή να δικαιώθηκε με την απόφασή μου να γυρίσω. Άρχισε το μάθημα και μόνο αφού τελείωσε την παράδοσή του με πλησίασε. “Να έρχεσαι!” μου είπε. “Δεν θα λείψω ξανά, το υπόσχομαι”, του απάντησα και αφού χαμογέλασε βγήκε από την αίθουσα, αφήνοντάς με με συναίσθημα παράξενο σαν να εξιλεώθηκα, σαν να γύρισε ο χρόνος πίσω. Είχα πια μια δεύτερη ευκαιρία να βρω ποια είμαι. Κι από τότε δεν έλειψα ποτέ για τα επόμενα 4 χρόνια, μέχρι που τέλειωσα πια και το λύκειο.

Δεν ξέρω τελικά αν είμαι τυχερή ή αν στην πλειοψηφία τους οι καθηγητές είναι έτσι. Συνάντησα όμως στον δρόμο μου καθηγητές ανθρώπους, που νοιάζονταν πραγματικά, ακόμα κι όταν ήμουν ανίκανη να το κατανοήσω αυτό. Στα 4 χρόνια που πέρασα στα εσπερινά σχολεία, πέρα από γνώσεις, βρήκα ανθρώπους πρόθυμους να με ακούσουν, να με συμβουλεύσουν, να με νουθετήσουν. Ήταν εκεί να μου προσφέρουν βοήθεια, να με σηκώσουν κάθε φορά που κουραζόμουν κι ήθελα απλά να τα παρατήσω, που με κάναν να πιστέψω στον εαυτό μου, να τον μάθω καλύτερα, που μου έμαθαν να είμαι άνθρωπος πρώτα, να εκτιμώ, να βοηθώ και να ικανοποιούμαι με ένα τους μόνο χαμόγελο. Και γι αυτό νιώθω απερίγραπτη ευγνωμοσύνη.

Νικολέττα Κολιού

Ο βράχος και το νερό

Σε μια εκδρομή μου βρέθηκα να κάθομαι σε μια άκρη του Λούσιου και να αγναντεύω την ομορφιά του. Οι σκέψεις τρέχανε ακούγοντας το νερό να χτυπάει ορμητικά στις τεράστιες πέτρες που υπήρχαν στο νερό και τα πουλιά που κελαηδούσαν μελωδικά. Η συννεφιά έκανε το μέρος να μοιάζει τόσο επιβλητικό που σου προκαλούσε δέος. Είχε μάλιστα αρχίσει να ψιχαλίζει, μα τα δέντρα σταματούσαν τις σταγόνες και σαν φυσικές ομπρέλες με άφηναν να ταξιδεύω με τη σκέψη μου χαζεύοντας το θέαμα.

Η φαντασία μου οργίαζε, είναι αλήθεια. Έφτιαχνε εικόνες με μίξη από κάθε ιστορία που είχε ποτέ ακούσει. Νεράιδες με πολύχρωμα μεταξωτά φορέματα να λούζουν τον Δία, ο οποίος γνωστός λάτρης της γυναικείας ομορφιάς απολάμβανε το μπάνιο του. Γυναίκες που πλέναν τις κουβέρτες τους στα ορμητικά νερά του ποταμού κάνοντας αστεία μεταξύ τους, ακόμα και μονόκερους να πίνουν ατάραχοι νερό. Για τέτοιο όργιο φαντασίας μιλάμε. Μέχρι που στάθηκε το βλέμμα μου σε μια τεράστια πέτρα. Έναν βράχο μέσα στο ποτάμι που φαινόταν να στέκεται σχεδόν στο αέρα και να παλεύει να μην παρασυρθεί απ’ το νερό.

Βράχος με άποψη. Δεν μπορώ να ξέρω πώς βρέθηκε εκεί, αλλά μεγάλο χάζι τον έκανα. Η επιφάνειά του ήταν λεία, τον είχε σμιλεύσει φαίνεται το νερό με τα χρόνια, ήταν όμως καθαρός από βρύα κι έκανε το νερό να αναπηδά, δίνοντας την αίσθηση ενός πολύ μικρού καταρράκτη. Άραγε ποιος διασκέδαζε περισσότερο; Ο βράχος που επιδεικτικά αντιστεκόταν στο νερό ή το νερό που πήδαγε πάνω του και έσκαγε τελικά πάλι στο ποτάμι για να συνεχίσει τον δρόμο του; Κι αν έπρεπε να επιλέξω τι θα προτιμούσα να είμαι; Ο βράχος ή το νερό; Σίγουρα κανένα από τα δύο δεν είχε την ασφάλεια της σιγουριάς, μια και το νερό δεν έχει ιδέα τι θα συναντήσει παρακάτω και ο βράχος δεν ξέρει πόσο θα μπορεί ακόμα να αντιστέκεται.

Ίσως να είμαστε όλοι λίγο κι από τα δυο. Βράχοι που αντιστέκονται και σμιλεύονται απ’ την ορμή της ζωής και νερό που προσπερνάει τα εμπόδια ελπίζοντας πως δεν θα συναντήσει άλλα στο δρόμο του. Σκληροί μα κι ευμετάβλητοι για να ανταπεξέλθουμε, να προσαρμοστούμε στην κάθε κατάσταση. Σταθεροί σε απόψεις με την ανάγκη να αφεθούμε στη ζωής και σε ό, τι αυτή μας επιφυλάσσει.

Νικολέττα Κολιού

Μια σύντομη ιστορία

Θα σας πω μια ιστορία. Την ιστορία ενός κοριτσιού που ονειρευόταν να σπουδάσει μια μέρα στο πανεπιστήμιο. Ύστερα από χρόνια αποχής γύρισε στο θρανίο και βρήκε στο σχολείο ένα καταφύγιο από την καθημερινότητα και τα προβλήματα που την συνοδεύουν. Ένιωθε καλά εκεί. Ένιωθε ασφάλεια. Οι καθηγητές -φύλακες του ονείρου- ήταν πάντα εκεί κοντά. Κάποιες φορές την συμβούλευαν, άλλες την άκουγαν και κάποιες άλλες απλώς με ένα βλέμμα τής έλεγαν πως όλα θα πάνε καλά σαν να έβλεπαν μέσα στην ψυχή της. Συμμαθητές και δάσκαλοι γίνανε οι καλύτεροι φίλοι της και ο κόσμος έγινε λίγο πιο κατανοητός…

Χρόνια μετά πραγματοποίησε το όνειρο, ένα όνειρο που δεν φαντάστηκε ποτέ. Φοιτήτρια πλέον, κοιτάζει πίσω της και βλέπει έναν δρόμο γεμάτο με γέλιο, κόπο, αγωνίες, έρωτες, διαμάχες. Έχει κερδίσει εμπειρίες και φίλους που υπό άλλες συν- θήκες ίσως να μην γνώριζε ποτέ, έχει μάθει τον εαυτό της περισσότερο κι έχει τόσα συναισθήματα γεμίσει αυτός ο δρόμος που ξεχειλίζουν την ψυχή και το μυαλό. Κατάλαβε πια πως, ακόμα κι αν ήταν το πανεπιστήμιο ο στόχος, η διαδρομή ήταν ανεπανάληπτη.

Ίσως βρίσκετε κάτι από εσάς σε αυτή την ιστορία. Αν ναι, τότε η συμβουλή που σας δίνει το κορίτσι αυτό είναι να ζήσετε αυτή την διαδρομή όσο δυνατότερα μπορείτε, ανεξάρτητα από τον στόχο σας. Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα, στο τέλος θα κοιτάξετε πίσω και θα γνωρίζετε πια ότι έχετε κερδίσει!

Αγαπητές φίλες και φίλοι
από το 1ο Εσπερινό ΕΠΑΛ Περιστερίου,
Μήνες τώρα σας φέρνω στο μυαλό μου κάθε τόσο, αφότου κουβεντιάσαμε για τους σεισμούς στο 2ο τρίμηνο. Τώρα, καθώς τελειώνει η σχολική χρονιά, ήθελα να σας γράψω για το πόσο
χάρηκα που σας γνώρισα. Ήταν χαρά και τιμή για μένα που περάσαμε αυτή την ώρα μαζί, και μάλιστα που δώσατε χρόνο και προσοχή για να ακούσετε κάτι εντελώς άγνωστο κι “εκτός ύλης”!
Η επίσκεψή μου σε σας μου δίδαξε πολλά. Όταν ήμουν παιδί μού δόθηκε η ευκαιρία να πάω σχολείο χωρίς να ανησυχώ για το να δουλέψω ή να φροντίσω κάποιον, και πέρασα εκείνα τα χρόνια διαβάζοντας και κάνοντας πράγματα μόνο για μένα. Το ίδιο προνόμιο είχα και στο πανεπιστήμιο. Δεν ήξερα πόσο μεγάλη πολυτέλεια ήταν αυτό που μου δόθηκε. Το θεωρούσα δεδομένο, και ίσως αν με ρωτούσατε τότε να σας έλεγα και πως, επειδή διάβαζα πολύ, “το άξιζα” κιόλας. Βλέποντας τον δικό σας αγώνα για την παιδεία, που τον δίνετε με θυσίες, παράλληλα με τη δουλειά, την οικογένεια κι όλες τις άλλες δυσκολίες της ενήλικης ζωής, συνειδητοποιώ τι θα πει δύναμη. Νιώθω μεγάλο θαυμασμό για την προσπάθεια όλων σας και εύχομαι μέσα απ’ την καρδιά μου να φτάσετε όλες κι όλοι στον στόχο που επιθυμείτε, να μη χάσετε ποτέ το κέφι για γνώση, το κουράγιο και το πείσμα σας, και να φωτίζετε και να εμπνέετε κι άλλους ανθρώπους με το παράδειγμά σας.
Καλή επιτυχία στις εξετάσεις σας, και θα χαρούμε να σας δούμε και στο αστεροσκοπείο σε μια από τις βραδινές ξεναγήσεις μας (είναι πολύ ωραίες!)

Όλγα-Ιωάννα Κτενίδου
ΕΘΝΙΚΌ ΑΣΤΕΡΟΣΚΟΠΕΊΟ ΑΘΗΝΏΝ