Σοβαρό οικονομικό πλήγμα δέχθηκε η αγροτιά της χώρας αφενός με τις τεράστιες περικοπές των αγροτικών επιδοτήσεων της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (για τo 2023 939 εκατ. €, το 2022 1.502 εκατ. €, το 2021 1.484 εκατ. €, το 2020 1.497 εκατ. €, το 2019 1.559 εκατ. €), αφετέρου με την παρακράτηση εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ από το υπουργείο Α.ΑκΤ.

Κι ενώ ολοκληρώθηκε ο πρώτος χρόνος εφαρμογής του «Στρατηγικού Σχεδίου της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής» (2023-2027), η αγροτιά και ιδιαίτερα οι φτωχομεσαίοι αγρότες βιώνουν τη δραματική μείωση του αγροτικού τους εισοδήματος, αφού πιστώθηκαν στους λογαριασμούς τους 563 εκατ. € λιγότερα σε σχέση με το 2022! Επιπλέον δεν έχουν διατεθεί ακόμα 75 εκατ. € από τη βασική ενίσχυση, 4,6 εκατ. € για τους νέους αγρότες και 12 εκατ. € από την αναδιανεμητική ενίσχυση.

Παράλληλα, παραμένουν αδιάθετα στο Υπουργείο Α.Α.&Τ 245 εκατ. € από τις συνδεδεμένες ενισχύσεις και 425 εκατ. € από τα οικολογικά συστήματα. Κι αυτά, τη στιγμή που η Θεσσαλία έχει σχεδόν καταστραφεί!

Η φτωχομεσαία αγροτιά βράζει κυριολεκτικά, καθώς εφέτος δεν ενεργοποιήθηκαν 188.000 δικαιώματα ενισχύσεων που αφορούν κυρίως κατόχους μικρών εκμεταλλεύσεων, σε δυσπρόσιτες περιοχές και μικρά νησιά. Μετά την εγκατάλειψη των πλημμυροπαθών της Θεσσαλίας και των πυροπαθών του Έβρου στο έλεος του Θεού, οι προθέσεις της κυβέρνησης για το ξερίζωμα όσων φτωχών αγροτικών νοικοκυριών εξακολουθούν να επιζούν ακόμα φαίνονται πλέον καθαρά.

Δεν πρόκειται για τη γνωστή γραφειοκρατία, την προχειρότητα, τους λαθεμένους χειρισμούς, τις πελατειακές σχέσεις, τον κακό συντονισμό, τις αντιθέσεις μεταξύ Οργανισμών (ΟΠΕΚΕΠΕ -Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων, Προσανατολισμού και Εγγυήσεων-, με σοβαρά διαχειριστικά προβλήματα, απότοκο της ρεμούλας των κυβερνητικών επιλογών προσώπων και αρμοδιοτήτων) και υπουργείων, και τόσες και τόσες δικαιολογίες με τις οποίες ξεγελούν εδώ και χρόνια την αγροτιά. Τώρα, οι κυβερνητικές επιλογές επισπεύδονται με τις ευλογίες της ΕΕ. Μάλιστα πρόσφατα, ο ΟΠΕΚΕΠΕ προχωρά σε πρωτοφανείς πρακτικές ζητώντας από τους αγρότες με sms να φωτογραφίσουν τα χωράφια τους, να του τα στείλουν μέσω ειδικής εφαρμογής για κινητά και μάλιστα εντός τριών ημερών, ειδάλλως χάνουν τις στρεμματικές ενισχύσεις!

Προφανώς, σε όλα τα παραπάνω υπάρχει σοβαρή πολιτική ευθύνη λειτουργίας τού ΟΣΔΕ (Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου), που από σύστημα αποτύπωσης και καταγραφής των αγροτικών εκμεταλλεύσεων ή των παραγόμενων προϊόντων, με τις συνεχείς κυβερνητικές παρεμβάσεις έχει μετατραπεί σε εργαλείο εφαρμογής της αντιαγροτικής πολιτικής. Όμως παράλληλα υπάρχει και σχέδιο απαλλαγής από το «βαρίδι» των φτωχομεσαίων νοικοκυριών και την ανάπτυξη μεγάλων γεωργικών επιχειρήσεων, βασισμένων στο πνεύμα της «πράσινης και ψηφιακής ανάπτυξης» που περιλαμβάνεται στο «Στρατηγικό Σχέδιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής». Ήδη εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα παραδίνονται βορά στην ασυδοσία των τραπεζών και εταιρειών. Κι αυτή είναι η βασική παράμετρος του όλου ζητήματος

***

H νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2023-2027, που ήδη έχει ξεκινήσει να εφαρμόζεται από 1^ης Γενάρη 2023, μειώνει κατά 21,7% τις Ατομικές Μοναδιαίες Αξίες των Δικαιωμάτων (ΑΜΑΔ) εξαιτίας της μεταφοράς ποσοστού 10% των άμεσων ενισχύσεων στην «πράσινη» αγροτική ανάπτυξη. Η συνολική μείωση του αγροτικού εισοδήματος ξεπερνά το 30% σε σχέση με την προηγούμενη ΚΑΠ και παράλληλα καταργεί τα λεγόμενα «ιστορικά δικαιώματα», ενώ δίνει έμφαση στα «οικολογικά σχήματα» που πολύ δύσκολα είναι εφαρμόσιμα από τους παραδοσιακούς παραγωγούς και φτωχούς αγρότες με τον μικρό κλήρο. Παράδειγμα: Γεωργός με 40 στρέμματα χωράφι, εάν πρέπει να χρησιμοποιήσει το 30% για «πρασίνισμα» (δηλ. το 30% των ενισχύσεων δίνεται σε όσους τηρούν προκαθορισμένες πρακτικές, επωφελείς για το κλίμα και το περιβάλλον), τότε τι είναι ο κάβουρας και τι το ζουμί του!

Ιδιαίτερα στην Κρήτη, που μετά τους «Δασικούς» νόμους πετσόκοψαν τις χορτολιβαδικές εκτάσεις στην κτηνοτροφία, έρχεται να προστεθεί και η εφαρμογή των «οικολογικών σχημάτων», που καταργεί τη δυνατότητα ενοικίασης βοσκοτόπων για να μπορούν οι μικροκτηνοτρόφοι να βόσκουν τα κοπάδια τους και παράλληλα να διατηρούν τα «ιστορικά» δικαιώματά τους! Η νέα ΚΑΠ επιτρέπει τα «οικολογικά σχήματα» (σπορά ψυχανθών, συνεταιριστικά σχήματα κ.ά.) με τα οποία οι κτηνοτρόφοι μπορούν να ενισχύσουν και άλλο το εισόδημά τους. Αλλά, με τους όρους και τις προϋποθέσεις που τίθενται στα «οικολογικά σχήματα», οι μικροί κτηνοτρόφοι δεν μπορούν να μπουν. Για παράδειγμα αναφέρουμε ότι σε βοσκότοπο έκτασης 180 στρεμμάτων η συνολική ενίσχυση (δικαιώματα και «πρασίνισμα»), για το 2022 θα ήταν περίπου 3.500 €, ενώ με τη νέα ΚΑΠ, το 2023, αναμένεται η βασική ενίσχυση να είναι κοντά στις 2.000 € και αν ο κτηνοτρόφος επενδύσει σε «οικολογικά σχήματα», παίρνει επιπλέον 750 €, οπότε σύνολο 2.750 €. Άρα ακόμη και με επενδύσεις σε «πράσινες» δράσεις, η μείωση θα φτάνει τα 750 € (πάνω από 20%), ενώ αν δεν μπορεί οικονομικά να αντεπεξέλθει στα «πράσινα» έργα, η μείωση θα φτάσει τα 1.500 €, δηλαδή περίπου το 42% της ενίσχυσης του 2022!

Σε ό,τι αφορά το λάδι, οι πίνακες με τη «μοναδιαία αξία των δικαιωμάτων» δεν έχουν ακόμα αναρτηθεί από το υπουργείο Α.Α&Τ. Ωστόσο, γίνεται λόγος για «πράσινο αποτύπωμα» που περιλαμβάνει και το στοιχείο της κλιματικής αλλαγής. Όμως στην Κρήτη και Εύβοια με την βασική επιδότηση στα 27 €/στρέμμα, χιλιάδες μικροί ελαιοπαραγωγοί θα τεθούν έκτος ενισχύσεων. Σημειώνουμε πως οι ελαιοκομικές εκμεταλλεύσεις, ενώ αποτελούν το 40% περίπου του συνόλου των γεωργικών εκμεταλλεύσεων της χώρας, απολαμβάνουν μόνο το 20% περίπου του συνόλου των ενισχύσεων! Ο αποκλεισμός από ενισχύσεις των εκμεταλλεύσεων που λαμβάνουν ενισχύσεις χαμηλότερες των 250 € (κυρίως μικρές εκμεταλλεύσεις) θα συνεχιστεί για όλη τη χώρα, με εξαίρεση τα νησιά. Όμως Κρήτη και Εύβοια δεν εξαιρούνται. Έτσι χιλιάδες μικροί ελαιοπαραγωγοί όλης της χώρας θα τεθούν έκτος ενισχύσεων!

Η βασική ενίσχυση για τις περισσότερες καλλιέργειες θα παραμείνει στα 27 €/στρέμμα στη βασική ενίσχυση και επομένως οι αγρότες θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα στις βασικές καλλιέργειες και την κτηνοτροφία.

***

Σήμερα παρά ποτέ άλλοτε η αγροτιά βρίσκεται σε τραγική κατάσταση, απαξιωμένη από τη συνεχιζόμενη 15χρονη οικονομική, υγειονομική, ενεργειακή κρίση, την μνημονιακή κυβερνητική πολιτική, τις πρωτοφανείς θεομηνίες (χαλαζοπτώσεις, πλημμύρες κ.ά.), καθώς και τις καταστροφικές συνέπειες από την 42χρονη ενταξιακή πορεία μέσα στο ευρωπαϊκό αντιδραστικό μόρφωμα. Για να έχουμε μία εικόνα, αρκεί να πούμε πως από τα 10.680.000 του πληθυσμού της χώρας, το 31% κατοικεί σε αγροτικές περιοχές (κωμοπόλεις, χωριά, οικισμούς κ.ά.). Από αυτούς πάλι, οι 825.000 απασχολούνται στις 530.679 αγροτικές εκμεταλλεύσεις, μαζί με άλλους τόσους εργάτες γης. Αυτό είναι το εκλογικό τοπίο των αγροτικών περιοχών. Να προσθέσουμε ότι η Κοινή Αγροτική Πολιτική -κινούμενη σε ένα προδιαγεγραμμένο σχέδιο- όχι μόνον οδήγησε στην έξοδο γύρω στα 450.000 αγροτικά νοικοκυριά (από τα 954.000 του 1981), αλλά αφάνισε και ελληνικές παραδοσιακές καλλιέργειες, όπως εσπεριδοειδή, ζαχαρότευτλα, βαμβάκι, καπνό, σταφιδαμπέλους. Με τα πρόστιμα συνυπευθυνότητας, τον ανελέητο μηχανισμό των βασικών ενισχύσεων και επιδοτήσεων, τις συνεχείς περικοπές των τιμών, καθώς και την εισαγωγή ομοειδών αγροτικών προϊόντων από τρίτες χώρες, έφερε την πλήρη καταστροφή στον πρωτογενή τομέα της οικονομίας της χώρας. Το πρόβλημα της ακρίβειας των πρώτων υλών (ζωοτροφές, λιπάσματα, σπόροι σποράς, εργαλεία και μηχανήματα, θερμοκήπια κλπ, κλπ), που ήρθε πρόσφατα και συνεχίζεται ακόμα και τώρα, έχει σαν αποτέλεσμα την παραπέρα εγκατάλειψη παραγωγικών τομέων ή τη μαζική σφαγή ζώων.

Η αγροτιά εκπέμπει σήμα κινδύνου…

Λαϊκός Δρόμος